Alþýðublaðið - 18.08.1962, Qupperneq 14

DAGBÓK
Laugardag
ur 18. ágúst
8.00 Morgun
útvarp 12.00
Hádegisútvarp 12.55 Óskalög
sjúklinga 14.30 í umferðinni 14.
40 Laugardagslögin 16.30 Vfr
— Fför í kringum fóninn 17.00
Fréttir — Þetta vil ég heyra:
Frú Ólöf Húnfjörð velur sér
hljómplötur 18.00 Lög fyrir
ferðafólk 18.55 Tilk. 19.30
Fréttir 20.00 Smásaga: „Systra
brúðkaup" eftir Guðmund Frí-
mann 20.20 Tónleikar 20.40 Leik
rit: „Morðinginn og verjandi
hans“ eftir John Mortimer 22.
00 Fréttir og Vfr 22.10 Danslög
24.00 Dagskrárlok
Flugfélag Islands
h.f. Hrímfaxi fer
til Glasgow og K
hafnar kl. 08.00 í
dag. Væntanleg aftur til Rvíkur
kl. 22.40 i kvöld. Flugvélin fer
til Glasgow og Khafnar kl.08.00
í fyrramálið Gullfaxi fer tii
Bergen, Osló, Khafnar og Ham
borgar kl. 10.30 í dag. Væntan-
leg aftur til Rvíkur kl. 17.20 á
morgun. Innanlandsflug: í dag
er áætlað að fljúga til Akureyr
ar (2 ferðir), Egilsstaða, Horna
fjarðar, ísafjarðar, Sauðárkróks
Skógasands og Vmeyja. Á morg
un er áætlað að fljúga til .Ak-
ureyrar (2 ferðir), Egilsstaða,
Ilúsavíkur, ísafjarðar og Vm-
eyja.
Skipaútgerð ríkis-
ins Hekla fer frá
Rvík kl. 18.00 í dag
* ' til Norðurlanda
Esja er á Norðurlandsliöfnum á
austurleið Herjólfur fer frá Þor
lákshöfn kl. 17.00 í dag til Vm
eyja, þaðan fer skipið kl. 21.00
til Rvíkur Þyrill er á Aust-
fjarðahöfnum Skjaldbreið er-á.
Norðurlandshöfnum á suðurieið
Herðubreið er á Austfjörðum á
norðurleið.
Skipadeild S.Í.S.
Hvassafell er í Rvík Arnarfell
er í Rvík Jökulfell lestar á Narð
urlandshöfnum Dísarfell losar
tómar tunnur á Austfjarðahöfn
um Litlafell fór í gærkvöldi frá
Rvík til Vmeyja og Þorlákshafn
ar Helgafell fór 16. þ.m. frá
Aarhus til Ventspils og Lenin-
grad Hamrafell fór 12. þ.m. frá
Batumi áleiðis til íslands.
Jöklar h.f.
Drangajökull lestar á Aust-
fjarðahöfnum Langjökull er á
leið til Fredrikstad, fer þaðan
til Norrköping og Hamborgar
Vatnajökull kemur til Grimsby
á morgun, fer þaðan til Ham-
borgar, Amsterdam, Rotterdam
og London.
Eimskipafélag Reykjavíkur h.f.
Katla fer frá Walkom í dag á-
leiðis til Leningrad Askja er á
leið til Nörresundby.
Barnaheimilið Vorboðinn: Börn
in sem dvalið hafa á barna-
heimilinu í Rauðhólum í surn
ar koma til bæjarins sunnu-
daginn 19. ágúst kl. 10 f.h.
Aðstandendur vitji þeirra i
portið við Austurbæjarbarna-
skólann.
laugardagur
MESSUR
Elliheimilið: Guðþjónusta kl. 10
árdegis. Séra Hjalti GuS-
mundsson prédikar. Heimilis-
presturinn.
Dómkirkjan: Messað kl. 11 f.h.
Séra Óskar J. Þorláksson
Hallgrímskirkja: Messað kl. 11
f.h. Séra Magnús Runólfsson
Laugarneskirkja: Messað kl. 11
f.h. Séra Garðar Svavarsson.
Systkinabrúðkaup: í dag verða
gefin saman í hjónaband í
Vallarneskirkju Stefanía Val-
dís Stefánsdóttir, stúdent
Birkihlíð Egilsstaðarkauptúni
og Skúli Johnsen stud. med
Guðrúnargötu 1 Reykjavík.
Ennfremur Hlíf Samúelsdóttir
bankaritari Bólstaðarhlíð 7
Reykjavík, og Pétur Stefáns-
son cand. ing. Birkihlíð Egils
staðarkauptúni. Hjónavigsl-
una framkvæmir móðurbróðir
systkinanna, séra Stefán Snæv
arr á Völlum.
Minningarspjöld Kvenfélags Há
teigssóknar eru af^reidd hjá
Ágústu Jóhannsdóttur Flóka-
götu 35, Áslaugu Sveinsdótt-
ur, Barmahlið 28, Gróu Guð-
jónsdóttur, Stangarholtt 8,
Guðrúnu Karlsdóttur, Stiga-
hlíð 4 og Sigríði Benónýsdótt-
ur, Barmahlíð T.
Kvöld- og
oæturvörð-
ur L. R. í
dag: Kvöld-
vakt kl. 18.00—00.30 Nætur-
vakt: Kristján Jónasson. Á næt
urvakt: Daníel Guðnason.
Slysavarðstofan í Heilsuvernd-
stöðinni er opin allan sólart-
hringinn. — Næturlæknir kl.
18 — 8. — Sími 15030
Neyðarvaktin, sími 11510,
hvern virkan dag, nema laugar-
daga, kl. 13 — 17.
.opavogsapotek a oplð all»
trka daga frá n 0.15-8 laugai
taga frá kl. ö 15-4 og sunnudaga
nÉ kl. 1-4
Bæjarbókasafn
Reykjavíkur —
(sími 12308 Þing
holtsstræti 29a)
Útlánsdeild: Opið kl. 2-10 alla
virka daga nema laugardaga
frá 1-4. Lokað á sunnudögum.
Lesstofa: Opið kl. 10-10 alla
virka daga nema laugardaga
10-4. Lokað á sunnudögum.
Útibú Hólmgarði 34 opið kl.
5-7 alla virka daga nema laug
ardaga. Útibú Hofsvallagötu
16 opið kl. 5.30 -7.30 alla virka
daga pema laugardaga.
ojóðminjasafnið og listasafn
ríkisins er opið daglcga frá
«. 1.30 tll 4.00 e. h.
stasaf* klnars >nai:onar t>
■otð dagieti, to tU 3,30
Vsgrímssafn, Bergstaðastrætl 7v
Opið: sunnudaga þriðjudagt
og fimmtud. fra kt. 1.30—4.00
VrbæjarsafD <-r >ptð alla dagi>
frá kl. 2—6 nenn mánudaga
)pið i sunnudögum frá kl
-7
/ DANSINUM
Framhald af 7 síðu.
inni bók með færeyskum kvæð-
um.
Hin elztu af um það bil 200
kvæðum, sem varðveitt eru, eru
flest af blönduðum norrænum
uppruna, en hafa fengið á sig
sérstakan færeyskan svip eins
og kvæðilögin, sem eru um eitt
hundrað. Flest kvæðin eru þýdd
eða byggð á norskum eða þó
einkum dönskum vísum, og í um
það bil 300 ár hafa danskar
vísur verið kveðnar við færeysk
an dans oft á tíðum meir en fær
eysk kvæði. Færeyingar ortu
jafnvel rímur á dönsku, en þessi
dönsku kvæði hafa eins og fyrr
segir fengið á sig svo færeyskan
svip, að varla er unnt að kalla
orðin dönsk. En það eru ekki ein-
ungis gömul kvæði, sem sungin
eru við hinn færeyska dans. Allt
fram á þennan dag yrkja Fær-
eyingar kappa- og hetjukvæði,
sem dansað er eftir, og mikið eru
sungin nú. Feðgarnir Djurhus
hafa ort löng og merkileg kvæði
um merka atburði í hetjusögun
um, en þeir feðgar voru uppi á
18. og 19. öld. Nolseyjar-Páll orti
sitt fræga fuglakvæði síðla á 18.
öld og um sama leyti var ort
kvæði um Gunnar á Hlíðarenda,
Jökulskvæði, kvæði um Gretti og
aðra þá kappa, sem kunnir eru
af íslendingasögum.
Það mætti ætla að færeyski
dansirtn væri i afturför með nýj
um og gjörbreyttum tímum, en
Færeyingar segja, að dansinn
hafi ekki um árabil verið betri
en einmitt nú. Fyrir nokkrum
árum leit út fyrir, að þjóðbúning
urinn hyrfi með nýjum siðum
eins og peysufötin íslenzku viku
fyrir kjólum frá Paris, London
og Róm. En nú hefur það aftur á
móti komizt í tízku í Færeyjum
að eiga þjóðbúning, og síðustu
dagana fyrir Ólafsvöku var vefur
inn sleginn ótt og títt í þeim hús
um, þar sem pils og svuntur voru
ofnar. Og gleymist gömlu kvæðin
koma önnur ný í þeirra stað.
Joannes Patursson var einn
mesti frumkvöðullinn að nýjum
færeyskum vísnakveðskap, en
hann bæði safnaði kvæðum til
útgáfu og orti sjálfur í gömlum
kvæðastíl. Mikkjal á Ryggi er
höfundur ýmissra kvæða svo sem
Brestiskvæðis, þar sem segir frá
falli Brestp sterka, þótt kvæðið
sé ort á tuttugustu öldinni er orða
lagið á bardagalýsingunni hið
sama og í fornum frásögum.
„Eldur reyk úr eggjateinum
stál mót stáli smellir
fimm so fullu kroppar niður,
heilinn stökk um hellur".
En milli vísna er þetta viðlag
sungið:
„Treðum lættliga dansin!
Dagurin skín so fagurliga,
komið er hægst á sumarið."
Að því er Sverre Egholm íelur
er P. F. Joensen frá Sumba mest
ur núlifandi kvæðaskálda, en
Sumbingar eru viðurkenndir snill
ingar í kvæðasöng, og af ýmsum
taldir allra beztir meðal Færey-
inga í þeirri grein. Hann. var ein
mitt Sumbingur sá hinn stóri,
sem kom askvaðandi inn í Sjón
1/eikarhúsið fyrrnefnt sunnudags
kvöld og tók að kveða um grinda
dróp hinna þpaustu drengja með
byfcnJngsröðð.
Smátt og smátt varð þvagan að
röð, að hring, að mörgum hringj
um bogum og sveigum. Útlend-
ingarnir komu í dansinn, en sum
ir urðu fljótlega þreyttir og
þótti söngurinn fábreytilegur á
löngum kvæðum, þegar orðin
ekki skildust. Aðrir héldu áfram,
og sífellt komu fleiri og fleiri ut
an úr myrkrinu inn í dansinn.
Gömlu mennirnir með rauðrönd
óttu húfurnar sínar og á mórauð
um treyjum og hnébuxum sungu
hvað ákafast og stigu fast til
jarðar. Húsmæður á öllum aldri
ungt fólk, unglingar og börn allt
var þetta fólk i dansinum.
Við tókum eftir því strax þetta
kvöld, hvað börnin vaka lengi á
kvöldin í Þórshöfn, og við spurð
um, hvort það væri alltaf svo.
Já, börnin leika sér fram eftir
öllu kvöldi, ef veðrið er gott, —
og eftir grindadráp má hver einn
vaka svo lengi sem hann vill.
Það varð aldrei hlé á dansinum
hvorki til að rifja upp vísu, ráðg
ast um, hvað næst skyldi sungið
né til að fá sér snaps. Allt kom
þetta hvað á eftir öðru eins og
fólkið, sem dansaði hvað á eftir
öðru klukkutíma eftir klukku-
tíma. Fyrst í stað var dansinn ný
stárlegur, en svo kom tímabil,
þegar söngurinn gat virzt fábreyti
legur og sporin í sama dúr, en
einmitt þessi fábreytileiki hefur
sína sérstöku töfra, þessi enda-
lausa ferð í sveiga og hringi íram
hjá andlitum, sem einnig halda
áfram, taktfast er dansað, sífellt
er sungið og aldrei ér hikað and
artak í neinni bið. Menn kunna
sín kvæði og þeir, sem ekki
kunna nema graut og glefsur hér
og þar taka undir, þegar að því
kemur en syngja annars viðlagið
eitt. Enginn lætur sig nokkru
skipta, þótt hann syngi einn heil
ar eða hálfa vísur, kvæðið skal
sungið og vísurnar í réttri röð
og það er hans heiður að kunna.
Við liöldum áfram að dansa,
ekki í eiginlegum hring, heldur
reynir sá, se'm kunnugastur er,
að komast áfram i gegnum þvög
una, eilíft áfram og kunn og ó-
kunn andlit mætast. Óli Breck
mann er ekki nema 14 ára, en
hann kann næstum allar vísurn
ar, sem sungnar eru, og hann
dansar alltaf, þar til hinir síð-
ustu fara heim. Gamall maður
með rauða húfu, sem alltaf syng
ur manna mest og stóri Sumbing
urinn dansa framhjá í þykkum
lopapeysum og sviti rennur af
hvers manns andliti. Jakob, sem
spilar í hljómsveitinni, tvær litl
ar 10 ára telpur, Árni, sem bæoi
er rafvirki og tónlistarmaður,
Finn, Hákun og við. Andlitin
koma og fara:
„Treðum lættliga dansin!
Dagurin skín so fagurliga,
komið er hægst á sumarið.“
Ut um dyrnar sést í hlýtt, hálf
dimmt regn. Þessar sífelldu
sveigjur fara dálítið í bakið og
mjóhrygginn cn áfram er dansað,
borizt með fjöldanum eitthvað á-
fram í þessum einkennilega takti,
sefh á töfra sína í fábreytileik-
anum.
—o —
En einhvern tíma um miðja
nótt getum við ekki meira. Við
troðumst út úr þvögunni. Brenni
vínspelarnir, sem ganga manna á
milli í dansinum hafa margir
tæmzt og hér fyrir utan.er marg
ur reikandi í göngulagi. Einn þar
á hlaðinu býður upp á heima-
drykkju, en við afþökkum boðið
við ætlum okkur aftur í dansinn.
En fæturnir geta ekki meira, við
höldum heim hikandi í spori,
Hvar er nú húsið, þar sem frú
Breckmann býr og þar sem við
fengum svo hlýjar viðtökur í
morgun þegar við komum af
Drottningunni? í rporgun? —
Hvað var langt síðan í morgun?
Heil eilífð! Söngurinn heyrist úr
S j ónleikarliúsinu og taktfastur
dansinn. Við förum heim, við
göngum niður að sjónum þetta
kvöld eða eitthvert annað kvöld
og við verður angurvær, vegna
þess að við erum að fara frá
söngnum sem aldrei tekur enda
og bráðum eigum við aðeins end
urminninguna um þennan söng
og þennan dans. Við verðum ang
urvær eins og Ljósvíkingurinn,
sem gekk burt frá sjónum.
„Hugsaðu um mig, þegar þú
ert í miklu sólskini.“ — H.
Kennarar
á (safirði
Franiu. af 16. síðu
ísafjarðar þeim ákveðnu kröfum
til ríkisvaldsins, að launakjör kenn
ara verði sem allra fyrst hækkuð
svo verulega, að kennarastarfið
verði eftirsótt og þannig á raun-
hæfan og varanlegan hátt ráðin
bót á því ófremdarástandi, sem nú
ríkir í þessum efnum.
— Jafnframt vill fræðsluráðið
vekja athygli allra hlutaðeigandi
aðila, á þvi að það telur að ekki
verði hjá því komizt að greiða staða
uppbætur til kennara úti á landi,
og minnir í þvi sambandi á launa
greiðslu fyrirkomulag varðandi
héraðslækna."
Alþýðublaðið vill bæta því við
þessa frásögn, að þetta er ekki
í fyrsta sinn, sem bæjarfélög greiða
slíka staðauppbót til að tryggja sér
kennara. Munu ýmsir bæir hafa
gert þetta áður.
Eiginkonan mín
Þorbjörg Einarsdóttir
Garðastræti 45 lézt í Landakotsspítala 17. ágúst.
Ásgeir Torfason.
14 18- ágúst 1962 - ALÞÝÐUBLAÐIÐ