Alþýðublaðið - 12.10.1962, Blaðsíða 15

eftir
Vicky
Rétt á eftir opnaði þjónninn
rennihurð, og hann stóð á þrösk-
uldi að stórri, vel lýstri stoíu
fullri af veggjamálverkum, sem
mynduðu margbreytilega fjaer-
sýn. Margskonar hitabeltisgróð-
ur ljómaði í alls konar litum á
víðum sléttunum, og vafnings-
jurtir skreyttu loftið. Pál'mar ó-
trúlega eðlilegir báru logarauða
aldinklasa. í fjarlægð virtist
s.iávarlöðrið freyða við iðgræna
strönd. Háfætt furðudýr, þakin
óeðlilegu fiðri bar við loft. Milli
hinna máluðu apa var lítill fjör-
ugur api að leika sér og þvaðr-
andi páfagaukur ruggaði sér í
rólu.
Samson málari, sem hafði út-
búið þetta allt, stóð í hvítum
silkináttfötum við málaragrind
ina, hann sneri hvítu augnanna
tit í kveðjuskýni, og brosti sínu
frumskógabrosi, benti með hend
inni inn í stofuna. í andliti hans
speglaðist allt upprunalegt eðli,
spilling, barnalegt yfirlæti og
djöfuileg eftirvænting. Það var
dásamlegt að koma þessum bros
lega Evrópumanni á pínubekk-
inn — sagði hið svarta andlit.
Innar í stofunni sáust tvær
steinrunnar mannverur. Önnur
var Kalding bankastjóri. Hið vel
rakaða andlit hans lýsti samtím-
is þróttleysi og hégómaskap. Þeg-
ar liann stökk á fætur, liafði
hann sett niður líkjörflösku sem
stóð á borðinu hjá honum og nú
draup lögurinn niður skó hans.
— Hin persónan var Pastúri.
Yvonna var ekki allsber, liún
var meir en ber og klædd á svo
bligðunariausan og æsandi hátt,
. sem orðið gat. Hún var í sokk-
um og skóm af silki og í kjól úr
einliverjum fiðurkenndum slæðu
dúk sem ekki náði nema upp að
mjöðmum, hitt Var allt nakið alls
bert. Niður eftir bringunni héngu
svartir einar á festi allt niður
í skaut. Hún hringaði sig saman
á svörtu skinni. Brjóstið var mjög
rautt, ef til vill smurt, hún lagði
liendur á brjóst og horfði frekju
lega og þó hálf skelkuð á opnar
dyrnar, þar sem þjónninn stóð og
beið.
Hin sama kona sást einnig á
málaragrindinni að nokkru leyti,
og þó ótrúlega lík. Hið hvíta var
mjög hvítt, þar sem það skay af
við svart, með mjög rauðum
skuggum, mjög bláum æðum; á-
kaflega tómlát, köld og algerlega
bligðunariaus.
Þetta var sýnin, sem bar fyrir
Ambrósíus.
Það er erfitt að segja, hvað
gerðist innra með honum á þess
ari stundu. Broslegt áfall, hrun.
Heimur lians hrundi í rústir,
heimur hins starfsglaða, hlýja,
fjörmikla og ástríðurika manns.
Eitthvað jökulkalt, eitthvað, sem
var í brotum, sat eftir. Guð einn
veit hvers konar afbrýði og ást-
arþrá hafði knúið hann hingað.
Hann hafði verið bundinn
Yvonne sterkum karlmannlegri
ástríða. Hann hafði hugsað sér
hana nakta, altekna ást og ást-
ríðu. Þetta var allt annað, eitt-
hvað kalt og útreiknað, svolítill
ertandi leikur, einskonar játning
ó gerspilltu innræti og tómleika.
Munnvik hans dógust upp á við
af fyrirlitningu og viðbjóði, ap-
inn þvaðrað, páfagaukurinn garð-
aði, og danslög glumdu í hátal-
ara.
„Ég er að mála frúna“, sagði
málarinn ískrandi háðslega:
„Hafið þér áhuga fyrir þvi? Má
ekki bjóða yður sæti“?
Ambrósíus skálmaði til konu
sinnar og staðnæmdist frammi
fyrir henni.
„Yvonne!" sagði hann óskýrt.
„Eg er kominn til að skjóta þig
og friðil þinn. Nú sé ég, að slíkt
er ástæðulaust. Ég hefi elskað
þig eins og karimaður á að elska
konu, annars konar kurteisi hefi
ég ekki haft að bjóða þér. En nú
'sé ég loks, hvað að er. Þú átt
ekki hæfileikann til að elska.
Það er þín herfilega smán
Yvonne. Nú er mér sama um
allt, og þú getur fengið skilnað,
þegar þú vilt. — Farðu guði á
vald — eða farðu til fjandans!
Nú veit ég, hvernig þú ert. Þú
vilt ekki ást, aðeins leikaraskap;
aðeins leika þér að eldinum. í
dag hleypiyðu frá mér vegna
þessa smyrslubauks. Á morgun
fleygirðu þér um hálsinn á negr-
anum þarna. Hreysikattarfeldur-
inn þinn, sem hefur verið málað
ur svo vel þarna, verður innan
skamms dreginn í svaðinu“.
Hann var ekki reiður lengur,
röddin bar fremur vott um með
meðaumkun og fyrirlitningu.
Pastsuri bítur sig_í efri vörina
og starir á neglur sínar. Það
heyrist óljóst skrjáva í svörtu
perlunum, þegar útvarpið þagn-
ar.
„Finnst.herra Ambrósíusi ekki
myndin vera lík?“ spyr surtur
með djöfullegu glotti og bætir
rauðu á brjóst myndarinnar.
Bankastjórinn er enginn mað-
ur til að mæta svona atburðum.
Hann eldroðnar og segir: „Ég
verð sannarlega að leyfa mér
herra prófessbr. Frúin yðar .—
„Þér eruð api. Ég tala ekki við
yður!“ svarar Ambrósíus og stað
næmist framan við myndina, en
Kolding setur sig í stellingar
og réttir fram blauta fótinn. „Ég
er til með að veita yður upp-
reisn. Svívirðingum yðar vísa
ég til föðurhúsanna".
Hann svaraði ekki. „Yonne"
segir hann næstum undrandi. „í
dag sé ég þig í fyrsta skipti án
þess að þykja nokkuð til þess
koma. Þú ert fögur og útlit þitt
töfrandi, en mér ylnar ekkert
af því. TÓframátturinn er horf-
inn. í þrjú ár hefi ég verið hald
inn af kynngi þinni, en nú er
það búið. Þegar ég fer héðan
verður mér léttara í skapi en
líka miklu fátækari. Þú getur
því skrifað til Goldmanns við-
víkjandi skilnaðinum. Ég fel hon
um allt“.
„Herra prófessor", hrópaðl
Kolding ákaflega hneykslaður.
„Ég læt ekki fara með mig eins
og hvolpsanga! Þessi dama er
undir minni vernd — ég fyrir-
býð — ég fyrirbýð yður í eitt
skipti fyrir öll — Þér ryðjist
hingað inn. Ég stefni yður fyrir
dómstól réttlætisins og heiðar-
leikans, ef —
„Hvað vilt þú?“ spyr Ambrós
íus með hægð. Nú sér hann aft-
ur rautt og hann gengur hæg-
um krefum til Koldings. Hann
er aftur orðinn ógnandi á svip
eins og naut, sem hefur verið
ert. „Þakkaðu þínum sæla, ef ég
ekki gef þér á kjaftinn", sagði
Ambrósíus og skekur hnefana
ógnandi framan við andlit hans.
Svo leggur hann hendumar á axl
ir hans og þrýstir á án sýnilegr-
ar áreynslu. Það sjást blána
nokkrar æðar við gagnaugun, ann
að ekki og doktor Kolding síg-
ur hljóðlaust niður á hnén með
afskræmdu andliti. Á meðan er
leikinn noe step í útvarpinu. Sam
son er stórhrifinn. „Ágætt!" seg
ir hann djúpum rómi.
Ambrósíus snýr sér að hon-
um. „Ég vild/ gjarnan kaupa
þessa mynd, hún er mjög góð
mjög lærdómsrík. Ég vil gjarn-
an eiga hana til minja".
„Bleyða!" öskrar Kolding allt
í einu ráðþrota. Hann stendur ná
fölur aftast í salnum og dustar
hné sín. Ambrósíus gengur að
veggnum, þar sem málaðir eru
plámar og kynjadýr. Apinn væl
ir óttaslegin. Hann er sá
fyrsti, sem sér byssuna hefjast.
Páfagaukurinn flögrar um.
Pastouri æpir hátt. Útvarpið leik
ur vals. Ambrósíus skýtur 5 skot
um, og það koma 5 göt á mynd-
ina, svo fellur höndin máttlaus
niður.
„Stórkostlegt!" segir negrinn.
„Ágætlega skotið — en myndin
er því miður ónýt“.
„Ég sendi yður borgunina",
svarar Ambrósíus og gengur til
dyra, og hann finnur sárt til
magnleysis af ofþreytu, og þeg-
ar fram í forstofuna kom varð
þjónninn að styðja hann. Snögg
lega hafði hann látið yfirbug-
ast. Bíllinn ók af stað og í hon-
um sat maður, sem var svo mátt
laus, að honum fannst allar æð-
ar sínar standa opnar og lífið
streyma út.
Það var hryggileg sjón að sjá
Ambrósíus, þar sem hann sat
samanfallinn í lestarklefanum á
leiðinni heim. Hárið var renn-
blautt eftir fleiri tíma útivist.
Það gljóði á regnfrakkann af
bleytu. Hvarmarnir vorii- rauðir
og augun innfallin, og annað slag
ið neri hann þau með særðu hend
inni. Heimferðin var byrjuð, og
hann hugsaði með þöglum kvíða
til heimkomunnar, til lafhræddra
þjóna, pálmans, sem hann hafði
ónýtt og spegilsins, er hann hafði
brotið. Aldrei framar mundi það
sýna mynd Yvonne.
„Gott kvöld herra prófessor",
heyrðist sagt úr öðru horni, þar
sem einhver sat í hnipri.
„Gott kvöld — ó eruð það
þér ungfrú Willfuer. Ég gat alls
ekki þekkt yður. Það er víst rign
ing bætti' hann við litlu seinna.
Athugasemdin sýndi hve mjög
hann var utan við sig. Helena,
sem um daginn hafði liðið skip-
brot á fyrirætlunum sínum, var
óvenju næm og viðkvæm fyrir
þjáningum annarra, hún fann
þegar, að eitthvað var að hjá
kennara hennar. Ambrósíus byrj
aði með erfiðismunum að koma
af stað samtali; hann óskaði að
komast í sálufélag við hvern sem
var, er yrði á leið hans.
Hafið þér líka verið í Frank-
furt? Og eruð nú að fara heim?
Ágætt. Mér finnst. — Höfum
við ekki einhverntíma áður farið
þessa leið saman? Hvað hafið
þér verið að gera í Frankfurt?
Hvíla yður? Hann lagði fyrir
hana ótal þýðingarlausar spurn-
ingar af einskærri löngun til að
tala. Röddin var óþekkileg og
rám.
„Segið mér, hvað þér hafið
verið að gera allan daginn?"
spurði hann með óþolinmóðum
yfirheyrslutón í röddinni. ,,Ég
hefi verið að fást við andstyggi-
lega hluti“, bætti hann við, gegn
vilja sínum. „Það væri fróðlegt
að vita hvað aðrir gera á svona
degi, þegar maður sjálfur “ . . .
Hann þagnaði, varð utan við sig
og heyrði ekki svar hennar.
„Hvernig hef ég lent í fjórða
farrými?" spurði hann næstum á-
vítandi og sló létt í trébekkinn.
Helena brosti þrátt fyrir örvænt
ingu sína. Ambrósíus sá brosið
og horfði á hana með athygli.
Það var undarlegt bros, skamm-
vinnt, skilningsríkt, raunalegt og
dulúðugt. Helena varð allt í einu
falleg.
„Hafið þér'greitt yður á nýj-
an hátt. Þér eruð svo breytt. Og
þér hafið átt góðan dag í Frank
furt? Þetta er víst eitthvað und-
arlegt tal hjá mér, gæti ég trú-
að“. Honum fannst eins og hann
talaði í óráði. Helena horfði á
hann og þagði. Hvað hafa menn
gert þér? hugsaði hún.
„Þér eruð þreytuleg", sagði
hann nokkru síðar. „Farið þér
úr kápunni, hún er gegnblaut".
Svo spurði liann aftur, hvort það
hefði rignt — þó að föt hans
væru rennblaut.
Þegar prófessorinn hjálpaði
Helenu úr kápunni, skeði nokk-
uð, að vísu smávægilegt, en þó
eitt af því, sem valdið getur ör-
lögum. Það, sem gerðist var að-
eins það, að fingur hans snertu
hnakka hennar og bæði ftmdu
um leið einhvers, sem nefna
mætti sælukennd. Bæði voru hald
in dýpstu örvæntingu, tveir
mannheimar, sem lent höfðu át
af braut sinni, öll í uppnámi, úr-
vinda af þreytu og vonleysi. Dag-
urinn hafði verið þeim afleitur,
og þau sáu hvergi rofa til. —
Þá varð þessi létta snerting; svo-
lítil hlýja barst frá hendi manns
til konuhnakka, en um leið var
liinum milda straumi milli þeirra
tveggja slitið. Eitthvað róandi og
gott hafði gerst, þeim leið bet-
ur.
Ambrósíus hengdi kápu henn-
ar upp á snaga og kápu sína þar
yfir, og einmilt þetta, að hailn>
huldi kápuna hennar með stóra
frakkanum sinum skynjaði hún'
sem forboðið er þróttmikið ástar
atlot. Þessi kennd var svo ný og
sterk, að hún gagntók hana og
hún komst aftur til fullrar með
vitundar. Svo sátu bæði þögul
og brostu hvort út af fyrir sig.
ALÞÝÐUBLAÐIÐ - 12- október 1962 15