Alþýðublaðið - 28.12.1962, Side 13

ergporsson
Fættur 23. febrúar 1881. !
Dáinn 16. desember 1862.
í GÆR var jarðsettur frá
Fríkirkjunni í Hafnarfirði, Jón
Bergþórsson, Hlíðarbraut 10, þar
í bær.
Jón var Kjalnesingur að ætt.
Foreldrar hans voru hjónin, Guð-
björg Oddsdótíir frá Króki, og
Bergþór Jónsson frá Gröf, í sömu
sveit Þau eignuðust þrjú börn,
Oddrúnu, sem látin er fyrir nokkr-
um árum, Guðlaugu, nú búsetta
að Jófríðarstaðavegi 12, Ilafnar-
firði, og Jón, sem var yngstur
þeirra. Var Jón búinn að missa
báða foreldra sína, þegar hann
var á þriðja ári. Fluttist hann þá
til móðurömmu sinnar að Króki,
og ólst þar upp.
Eg kynntist Jóni ekki fyrr en á
þriðja tug þessarar aldar, og
hafði hann þá búið í húsi sínu
síðan 1912. Eru því lijin rétt
fimmtíu ár frá því, að hann hóf
búskap þar, en til Hafnarfjarðar
fluttist hann árið 1907. Ekki mun
liann hafa átt þess kost, í upp-
vextinum, að afla sér frekari
menntunar, en barnafræðslan
leyfði, þótt telja megi víst, að
liugur hans hafi staðið til þess.
Jón var tvíkvæntur. Fyrri konu
sína, Valgerði Vigfúsdóttur, missti
hann árið 1933. Þau eignuðust
ekki börn, en Jón gekk í föður-
stað dóttur Valgerðar frá fyrra
hjónabandi, Kristínu, sem síðar
giftist Ásmundi Jónssyni, bakara-
meistara, í Háfnarfirði. Hún lézt
árið 1937. Seinni kona hans er
frú Jóna Ásgeirsdóttir, frá Eiði
við ísafjarðardjúp. Eignuðust þau
fimm mannvænleg böm, auk þess
sem þau ólu upp dóttur, sem Jóna
átti áður en þau giftust.
Á þeim erfiðu tímum atvinnu-
leysis, sem Hafnarfjörður fór ekki
varhluta af, reyndi mjög á kjark
og þrautseigju þessara samhentu
hjóna, við að koma upp barna-
hópnum. Hygg ég, að það hafi
ráðið miklu, hve vel tókst til með
það, að þar voru höfð samtök um
að nýta vel alla hluti.
Jón stundaði alla algenga
vinnu, var ágætur smiður, og vann
oft að skipasmíði, enn fremur
lagði hann stimd á búskap, og
fékkst við jarðrækt. Var sama
að hverju hann gekk, sýndi hann
ávallt árvekni og áhuga á því,
sem honum var trúað fyrir, og
var snyrtimennsku hans viðbrugð-
ið. Fram til hins síðasta fylgdist
Jón vel með öllu, sem gerðist
með þjóðinni, einnig á stjórn-
málasviðinu, enda hélt hann að
mestu, óskertu minni. Lét hann
oft í ljósi undrun sína yfir þeim
stórstígu framförum, sem orðið
höfðu frá því, að hann var að al-
ast upp.
Þótt Jón væri öðrum þræði al-
vörumaður óg áhyggjur hins dag-
lega lífs virtust nógar, þurfti oft
lítið, til að laða fram glaðlega
brosið hans. Hann var gæddur á-
gætri kímnigáfu, og kunni vel að
meta græzkulaust gaman, því var
oft kátt í kringum hann.
Eg er forsjóninni þakklátur
fyrir að hafa átt þess kost, að
kynnast þessum dagfarsprúða, á-
gæta manni, og bið Guð að blessa
minningu hans. Eftirlifandi eigin-
konu, börnum og öðru skyldfólki,
votta ég innilega samúð.
Sveitarfélög
Frarnh. af 7. síðu
varðandi sjálfstjórn sveitarfé-
Iaganna. En í stjórnarskránní
segirt að þessi sjálfstjórnar-
réttur sé „MJib UMSJÓN
STJÓRNAKINNAR“. Það er því
ljóst, að ríkisstjórnin hefur um-
sjónar- eða efijrlitsvald með
sveitarstjórnunum. í lögum eru
ítarleg ákvæði um þetta eftirlits
vald. Hér gefst ekki kostur að
rekja þau ákvæði, enda eru þau
allmargbrotin.
Á það skal bent, að það er
félagsmálaráðherra og ráöu-
neyti hans, sem hefur á hendi
yfirstjórn allra sveitarstjornar-
raálefna í landinn. Bæjarstjórn
ir og sýslunefndir lúta beint
undir ráðherra, en i Iireppsmál-
um er sýslunefnd venjulega
milliliður.
Ríkisvaldið tryggir sér nokkra
flilutun og umsjón með sveitar
félögum ineð starfi sýslumann
anna, sem skipa forsæti í sýslu-
nefndum. En sýslunefndirnar
hafa yfirstjórn hreppsmálanna,
eins og áður var skýrt frá. í þess
um efnum er vald sýslumanns
allmikið. Hann getur ónýtt á-
lyktanir hreppsnefnda, a.m.k. í
bili, og í vissum tilfellum hefur
hann stöðvunarvald gagnvart
ályktunum sýslunefnda.
Vissar ráðstafanir eru bæjar-
stjórnum óheimilar, nema sam-
þykki félagsmálaráðherra komi
til. Má þar nefna skuldbinding-
ar til langframa, kaup, sölu og
veðsetningu fasteigna og á-
kveðnar takmarkanir á útsvars-
álagningu.
Ráðherra þarf og að staðfesta
ýmsar almennar samþykktir
bæjarstjórna til þess að þær öðl
ist gildi, t.d. lögreglusamþykktír
heilbrigðissamþykktir bygging-
arsamþykktir, samþykktir um
brunamál og ýmsar gjaldskrár.
Þrátt fjTÍr vald ráðherra i
sveitarstjórnarmálefnum ber á
það að líta, að afstaða hans
gagnvart sveitarstjórnum er
öll önnur, en gagnvart embætt-
is- og sýslunarmönnum rfki^-
ins.
Sveitarstjórnirnar eru ekki
liður í rikisvaldinu, beldur að-,
eins háðar eftirliti og umsjón.
ríkisstjórnarnnar. — J. P. E.
Úr heimsborg
V-qmhald qf 4 SÍðu
og það sem meira var, í reiðu fé,
meira að segja gulli. Það skal því
ávallt vera í minni, að sauðasalan
er í raun réttri fyrsti gjaldmiðill
inn í nútíma stíl, sem ísl^nzkir
bændur fengu milli handa, og varð
undirstaðan að framförum í at-
vinnugrein þeirra. Þorlákur Ó.
Johnsen var með framsýnustu
mönnum í markaðsmálum land-
búnaðarins.
Eins og eðiilegt er, hafði Þor-
lákur Ó. Johnson mikil og marg-
vísleg viðskipti við marga merk-
ustu menn þjóðarinnar. Hann
hafði mikinn áhuga á margs konar
framfara- og menningarmálum.
Áhrifa hans gætir mjög í reyk-
vísku lífi, eftir að hann settist hér
að. Tekst Lúðvík vel að lýsa á-
hrifum hans og bregða upp glögg
um myndum af starfi hans og fram
faraviðleitni. Sagan er skemmti-
lega rituð og sérstæð í uppbygg-
ingu eins og önnur rit hans. Hann
hefur alveg sérstætt lag á að segja
sögu sína á þann hátt að láta heim
ildimar tala sjálfar sem allra mest.
Þessi aðferð hefur vissa kosti —
og ég held, að hún sé mjög að
skapi íslenzkra lesenda.
Ég er í engum vafa, að Lúðvík
Kristjánssyni hefur tekist vel í
þessari bók, og ég bíð eftir fram
haldinu og vona að það komi sem
fyrst. Ég vil óska honum til ham-
ingju með bókina um leið og ég
flyt honum þakklæti fyrir mikinn
og haldgóðan fróðleik.
Jón Gíslason
Alþýðublaðið
vantar unglinga til að bera blaðið til áskriJ
enda í þessum h verfum:
Skólavörðustíg,
Kleppsholti,
Rauðarárholti,
Sörlaskjóli,
Miðbænum.
Afgreiðsla Alþýðublaðsins
Sími 14-900.
,i... s
Undanfarnar tvær vikur hef-
ur Véladeild SÍS haft til sýn-
is í sýningarskála sínum við
Kirkjustræti nýja fólksbifreið
frá Opel-verksmiðjunum.
Er hér um að ræða OPEL
KADETT, bíl, sem kemur í
hinn svokallaða smábílaflokk,
en er þó fimm manna vagn
rúmgóður, bjartur og þægileg-
ur, með sérstaklega stóra far-
angursgeymslu.
Þegar árið 1958 var ákveðið
að framleiða nýjan Kadett, en
Opel-verksmiðjurnar fram-
leiddu á árunum fyrir stríð
107.000 bíla með þessu nafni
og varð það einungis fyrir
styrjöldina að hann varð ekki
vinsælasti fjölskylduvagn í
Evrópu.
í verksmiðjunum í Riissels-
lieim við ána Main eru fram-
leiddir 1500 bílar á dag af hin-
um þekktu Opelbílum Rekord,
Caravan og Kapitán og ekki
var landrými nægilegt til að
reisa þar nýjar verksmiðjur.
Var því tekið það ráð, að
byggja verksmiðju frá grunni á
allt öðrum stað eða í Ruhrhér-
aðinu í Bochum. Ögerlegt var
að fá eina lóð nægilega stóra
eða 1.5 milljón fermetra og
er því verksmiðjan byggð á
tveimur 880.000 og 710.000 fer-
metra lóðum.
Gert er ráð fyrir að fram-
Ieiðsla verksmiðjunnar verði
um 1000 Kadettbílar á dag og
búizt er við að fulluin afköst-
um verði náð í janúar 1963.
Starfsliðið, sem er um 13 600
manns vinnur þó aðeius 42V&
klst. á viku.
Það er nú þegar augljóst, að
1000 bílar á dag koma hvergi
nærri til með að fullnægja eft-
irspurninni og má því búast við
frekar löngum afgreiðslutíma,
þegar kemur fram á sumar.
Þann stutta tíma síðan Véla-
deild SÍS hóf kynningu á Kad-
ett liafa umboðinu borizt pant-
anir í tæplega 100 bíla og eru
þá allir bílar sem verksmiðj-
an lætur umboðið hafa fram í
maí seldir. Að sjálfsögðu er
sífellt verið að reyna að útvega
fleiri bíla en vafasamt hvort
það verður hægt.
í sambandi við kynninguna
á Kadett hefur Véladeild SÍS
látið prenta mjög smekklegan
upplýsinga- og myndalista yfir
bílinn á íslenzku og þykir
mönnum það mjög til hagræð-
is.
Sýningin í Kirkjustræti var
einkar skemmtilega uppsett og
sýndi þróun verksmiðjanna frá
fyrstu tíð fram til dagsins í
dag.
Húsgögn frá Sindra h.f •
prýddu sýningarsalinn.
Geysileg aðsókn var að skál-
anum allan sýningartímann og
hefði verið æskilegt að hafa
sýninguna lengur. Þess var þó
eigi kostur að sinni, þar sem
hún verður nú send til Aknr-
eyrar.
■»
ALÞÝÐUBLAÐIÐ - 28. des. 1962 13