Breiðablik - 01.08.1907, Blaðsíða 6

BREIÐABLIK
38
reiðin og nú er fariS til næstu stórborgar
á skemmri tíma en tveim klukkustundum,
60 mílna leiS.
Vestur-íslendingar! Þér voruS sendir
af örkinni til aS sækja járnbrautina og
járnbrautar-hraSann inn í þjóSlíf vort. Þér
hafiS komiS henni til Gimli í Manitoba.
Þér eigáS eftir aS koma henni til Reykja-
víkur og Akureyrar.
OrS er til, sem mörgfum er meinilla viS
— orSiS hreppur. AS fara á hreppinn eitt
hiS ömurlegfasta, sem fyrir nokkurn gat
komiS. AS flýja hreppinn jafn-sjálfsagt ogf
aS flýja dauSann. Margur þekkir þaS,
sem hingaS er kominn.
Þó er annaS verra til og þaB er hreppa-
pólitík. ÞaS er andlegt átumein. ÞaS er
átumein þröngsýninnar — svarinn óvinur
hugsanafrelsis, samúSar og bræSralags.
ísland á engan hættulegri óvin heldur en
þann, sem nú vill gjöra þjóS vora aS
dönskum hrepp, og fleygja frá sér öllum
vorum dýrmætustu óSulum. ÞaS er dönsk
hreppapólitík.
Vestur-íslendingar þurfa ekki síSur aS
reka þann forna fjanda af höndum sér.
En í einum skilningi getur hreppapóli-
tíkin veriS góö.
Þegar ein sveit hefir þann metnaS mest-
an, aS vera í fararbreddi á undan öSrurn í
öllu, sem gott er, og til framfara og heilla
má verSa, er hún orSin aS ljóssins engli,
sem knýr mennina áfram.
Þann metnaS langar mig til aS sveitin
mín hefSi, —sveitin þar sem eg er hrepp-
lægur og býst viS aS bera beinin, sveit
Vestur-íslendinga.
Nú eru allar íslenzkar sveitir aS sam-
einast um einn fána — hvítar kross á blám
feldi, — fána íslenzkrar sjálfstæSi, fátia
allra frelsis- og framfarahugsjóna þjóSar
vorrar.
Þó annar fáni blakti oss hér yfir höfSi,
vona eg og óska aS blái fáninn meS hvíta
krossinum verSi oss ávalt í hjarta.
Lengi lifi Vestur-íslendingar !
VÖRN FYRIR
„UGLURNAR TVÆR.“
(NiCurl.)
íslenzkan er hér ekki ein um hituna,
heldur er í öllum tungumálum gnægS
sams konar náms. í þessu liggur nyt-
semi fornu málanna ekki hvaS sízt, e f
þau eru numin rétt. MeS því aS lesa
bækur um einhverja fornþjóSina lærir
maSur margt og mikiS, en gleymir mörgu
af því fljótt aftur. En nemi maSur mál
hennar vel, þá fræSist hann um miklu
fleira, og gleymir því aldrei.
,,En hvaS varSar oss um fornþjóS-
irnar ?“ heyrist mér einhver spyrja. ÞaS
eru einmitt fornþjóSirnar, sem oss varSar
um. Eins og enginn maSur getur kantiaS
djúp sinnar eigin sálar, nema hann athugi
sálarlíf annarra manna, eins þarf hver kyn-
sIóS aS virSa fyrir sér aörar kynslóSir, til
þess aS geta skiliS sjálfa sig. Enginn
getur hrundiS oki samtíBarinnar af hálsi
sér, nema hann gefi gaum aS fortíS og
framtíS.
Einkum er þetta lífs nauSsyn fyrir oss,
sem lifum á tuttugustu öldinni. ÞaS lítur
svo út sem hún muni verSa enn þá stór-
kostlegri framfaraöld, en sú nítjánda var,
og aö sama skapi hreykin yfir sjálfri sér.
Nú finst alt of mörgum þaS mestur sann-
leikur, sem nýtt er af nálinni — eins og
þessi nýja öld sé óskeikul. Mönnum
hættir viS aS flykkjast utan um hvern
trúSinn, sem aS garSi ber, trúa hverri
nýjung, sem hann flytur, og hoppa eftir
hans hljóSpípu. Hver maSur ætti því aS
venja sig á, aS líta yfir liSnar aldir, svo
hann geti haft þaS hugfast, aB allar tíSir
voru einu sinni n ú-tí6ir, og allar bólur
fullar vindi, áSur en þær sprungu.
Þetta læt eg nægja handa þeim, sent
vilja læra þaS fyrst, er næst þeim liggur.
Þá eru þeir, sem vilja aS menn leggi sem
mesta stund á móSurmál sitt, og hirSi
lítiS um útlendar tungur. Hér er mér
ljúft aS mæta óvininum á hans eigin or-