Breiðablik - 01.10.1907, Blaðsíða 1

BREIDABLIK.
Mánaðarrit til stuöning's íslenzkri menning.
FRIÐRIK J. BERGMANN
RITSTJÓRI
II. Ar.
OKTO BER 1907.
Nr. 5.
SANNLEIKSBARATTAN.
Skoöanafrelsi.
ANGT er síðan
hugsanafrelsið var
að nafninu til við-
urkent í heiminum.
Langt er síðan við
það var kannast yfirleitt, að ekki
væri unt að banna neinum að
hugsa. Meira að segja, það er
langt síðan, að kannast var við,
að það væri óumræðilega mikill
glæpur, að ætla sér að þröngva
kosti nokkurs manns í þeim efn-
um. Það væri eiginlega hið sama
og" að banna manninum að vera til.
Langt er líka síðan, að prent-
frelsið var lögleitt með siðuðum
þjóðum. Með prentfrelsinu er
það viðurkent, að skoðanir þær,
sem fram koma með mönnum,
hversu fráleitar, sem þær kunni
að virðast, eigi einhvern rétt á sér,
hafi einhvern sannleika í sér fólg-
inn, er verða megi mannfélaginu
að einhverjum ávinningi á sínum
tíma. Með prentfrelsinu er kann-
ast við réttinn, sem hver maður
hefir til að halda skoðunum sínum
fram og afla þeim með því áheyrn-
ar og álits, ef þær eru þess um-
komnar. Með prentfrelsinu ergirt
um hinn helgasta dýrgrip manns-
andans: frelsið, og rétt einstakl-
ingsins til að njóta þess.
Svo lengi hefir hugsunarfrelsi
verið viðurkent með öllum menn-
ingarþjóðum heims,aðmenn skyldi
ætla, að ekkert væri eftir af því
ófrelsi, sem eitt sinn vildi leggja
höft og" hömlur á þessi dýrmætu
einkaréttindi mannsins. En langt
er þó frá því, að svo sé.
I hvert skifti, sem fram er kom-
ið með einhverja nýja skoðan, er
brýtur bág við eldri skoðanir, er
um lengri tíma eða skemri hafa
unnið sér hefð í hugum manna,
rísa menn npp óðir og andvígir og
lýsa hinar nýrri skoðanir í bann.
Þeir vilja þá ekki við það með