Breiðablik - 01.01.1908, Blaðsíða 10

122
BREIÐABLIK
skammlífir og þeir voru, het'öi eigi oröiö
jafn-langæf, ef hugsanir þeirra hefði eigi
verið funheitar. Áhrifin fara ávalt eftir
hitanum, sem inni fyrir er. Þess vegna
eru bréf þessi og hugsanirnar, sem þeim
fara á milli, þessum mönnum, óunrræöi-
lega dýrmæt. Þau eru ósvikin fæöa
hverjum unglingi. Vonandi verða þeir
margir, sem sjá runninn loga og heyra til
sín hrópað: Leys skó þína af fótum þér.
Staðurinn, sem þú stendur á er heilagur!
Hver veit nema einhverjum finnist hann
hafa eitthvert erindi til að ganga með
fram fyrir Faraó á eftir?
Síra Jón Helgason hefir unnið þjóð
vorri og bókmentum afar-þarft og þýð-
ingarmikið starf með útgáfu bókar þess-
arar. Og útgefandinn hefir enn af nýju
sýnt, hve ótrauður hann er að vinna bók-
mentum vorum alt gagn, er hann má.
Því í gróðaskyni getur þetta naumast
verið gjört.
í HÖLL ALDANNA.
jpEGAR nítjánda öldin lézt, steig andi
hennar niður í hina hvefldu höll horf-
innar tíðar, þar sem andar liðinna alda sitja
saman í blágrýtis-hásætum. Er gesturinn
vatt sér inn, sneru allir sér til hans, og
andi átjándu aldar hóf svo máls : ,,Segþú
sögu þína, bróðir. Fær oss fregnir af
mannanna börnum, sem vér fengum þér
til gæzlu. “
,,Eg er andi hinnar dásamlegu aldar.
Eg gaf manninum vald yfir náttúrunni.
Uppgötvanir og nppfundningar, er lýstu
upp hið myrka rúm liðins tíma eins og
strjálar stjörnur, hafa flykzt saman í skín-
andi vetrarbraut meðan eg sat að völd-
um. Með minsta fingri kemur einn
maður nú meira til leiðar en þúsund
þrælar. Þekkingin hefir lokið upp nám-
um auðlegðarinnar, og þau auðæfi, sem
hrúgað er saman í dag, fæða af sér marg-
falda auðlegð á morgun. Maðurinn hefir
hrundið af sér nauðsynjar-helsinu, og er
frjáls.
,,Eg gaf hugsunum mannanna frelsi.
Þeir horfa á staðreyndir og vita. Þekk-
ingin er sameign allra. Það, sem afrekað
er í Austurlöndum að kveldi, er heyrin-
kunnugt um Vesturlönd að morgni. Þau
hvíslast á undir höfunum og yfir um skýin.
,,Eg braut hlekki trúhræsni og harð-
stjórnar. Eg gjörði mennina frjálsa og
jafn-réttháa. Hver maður finnur nú til
manngildis síns.
,,Eg hefi klifið upp á hæsta tind mann-
kynssögunnar. Eg hefi meira fyrir mann-
kynið gjört en nokkur ykkar. Mennirnir
eru orðnir auðugir. Þeir eru vitrir. Þeir
eru frjálsir. “
Andar liðinna alda sátu þögulir og
angur kom þeim í augu. Loks hafði
andi fvrstu aldar orð fyrir öllum.
,,Vér mæltum allir borginmannlega,
er vér hurfum hingað rjóðir að loknum
afreksverkum, en þú talar borginmann-
legar en nokkur vor hinna. En er vér
sitjum og hugsum um, hvað vér höfðum
fyrir stafni, og hvað gjörzt hefir síðan,
verður hrokinn að sneypu og kinnroða.
Orð þín láta, eins og endurlausn mann-
anna væri loks fullgjör. Er hún það ?
,,Þú hefir gjört mennina auðuga. Seg
oss, kvelst enginn af Irungri í dag, eða
ber enginn kvíðboga fyrir hungri á morg-
un ? Verða öll börn íturmenni að vexti
og öðlast þau æfing í hugsan og íþrótt ?
Deyja engin of snemma? Hefir valdið
yfir náttúrunni gjört mennina frjálsari í
nautn lífsins og ástarinnar og kent þeim
að lifa æðra andans lífi?
,,Þú hefir gjört mennina vitra. Eru
þeir vitrir eða slægir? Hafa þeir vald á
líkamlegum ástríðum sínum ? Hefirþeim
lærzt að breyta með réttlæti og bróður-
kærleika við náunga sinn?
,,Þú hefir gjört þá frjálsa. Eru þá
engir, sem strita fyrir aðra gegn vilja
sínum ? Eru allir menn svo frjálsir, að