Breiðablik - 01.04.1908, Síða 6

BEIÐARBLIK
166
þessu komin. Geti breyting- á orSið í
þessu efni, rís hún við aftur og ávinnur
sér hylli og álit. Fari hún að auðga
hugsanalíf fólksins, hættir hún að vera
byrði. Finni menn til þess, að kirkjan sé
heimili heilagra og haldgóðra hugsana,
svo innri maðurinn rísi við og fái nýtt fjör
í hvert skifti, er þangað er komið, verður
hún ekki látin standa tóm.
Mikið mál er prentað á íslandi á hverju
ári. Sáralítið af því er um andleg mál.
Ut um heiminn hafa þau aldrei verið rædd
af meiri áhuga en nú. Með oss eru þeir
sárfáir, er gefa þeim gaum. Ut um
heiminn eru andlegrar stéttar menn þar í
fremstu röð, eins og sjálfsagt sýnist.
Með oss búa þeir flestir í þagnarinnar
landi eða eru annars hugar. Ein og ein
bók á mannsaldri frá einum eða tveimur
leiðtogum kirkjunnar er eigi nóg. Þeir
þurfa að vera að gefa þjóðinni nóg að
hugsa á hverja ári. Annars ná önnur
mál og aðrir leiðtogar eyra hennar. í
höfuðstað landsins eru erindi flutt um ýms
mál önnur. Að þar sé fyrirlestrar fluttir
um kristindóm,er naumast nokkur dæmi,
Kirkjan leggur eigi lengur sinn skerf
til hugsanalífs fólksins. En hve nær sem
hún gjörir það,finst því,að það ekki mega
án hennar vera. Þegar þjóðin fær lítið
eða ekkert í aðra hönd, segir hún óþolin-
móð : Kirkjan má hrynja. En hve nær
sem kirkjan blæs eidi hugsananna inn í
mannssálirnar, verður sagt: Hún má
fyrir hvern mun eigi hrynja. Eldinn meg-
um vér ekki missa. Hér er nógu kalt
samt.
ÆTLUNARVERK LÍFSINS.
RÆÐA
við skólauppsögn í VVesIey College
9. apríl 1908.
Eftir Próf. N. R. Wilson, M. A. Ph. D.
EEST okkar — við öll, ef við að eins
vildum við það kannast, gjörum oss þá
óákveðnu von, að lífið muni hepnast vel.
Löngunin til að gjöra alt öðrum betur
er eins rík í eðli Engilsaxans og löngunin
til að eta og drekka. Sækonungarnir
með forfeðrum vorum börðust ekki sök-
um réttláts málstaðar, eins og oss væri
ljúfast að ætla, heldur að eins vegna löng-
unar til að vinna sigur. Flest okkar,
piltarnir að minsta kosti, hafa sýnt, að
forni andinn býr oss enn í brjósti. Og eg
er ekki viss um,nema tilraunir vina vorra,
guðfræðinganna, til að vinna bug á
þeim gamla Adam, er þeir svo nefna, sé
allar fyrir gýg. Vera má, að orustur, sem
háðar eru í dag, sé eigi háðar með frum-
legum vopnum fyrri tíma. En sú rnetn-
aðarþrá að verða öðrum fremri, sem völd
var að sigri þá, jafnvel gegn ofurefli,
verður enn völd hins sama. Það er svo
sem ekkert ógöfugt að vera á kafi í mið-
alda-guðfræði, heldur einn stærsti þjóð-
ararfurinn.
Og svo, er þið hafið náð ykkur eftir
áreynsluea við prófin og farið að hugsa
um ávinning þriggja eða tjögurra síðustu
áranna, verðið þið ef til vill dauf í
bragði. Daufari þó að tíu árum liðnum,
þegar þið finnið, að lífið lætur ykkur
býsna vel, þó latína oggríska ogjafnvel
BinomiaL Theorem sé orðið að hálfgleymd-
um endurminningum—, daufari þá, erþið
farið að undrast, hvort tímanum hér hafi
eigi verið eytt til einkis,og við, kennarar,
verið lasburða fábjánar. En harmarfrægur
málari þreytu-stundir þær, er hann hefir
eytt í að draga línur og ferhyrninga, og
teninga og annað álíka leiðinlegt, eða
lætur hann sér gleymast að blessa kenn-
arann, sem beimtaði, að línurnar væri
beinar og hlykklausar og teningarnir
réttir? Þið rekið j'kkur á þá tízku í stöku
stað, að gjöra lítið úr skólamentan, af
því hún gjöri mann óhæfan til að lifa
atorkusömu lífi. Að sækjast af alefli
eftir þekking sjálfrar hennar vegna og
eigi vegna skildinganna, sem hún leggur
í lófann, þykir vottur um sljóva vitsmuni.
Ykkur verður sagt, að leiðtogarnir í