Alþýðublaðið - 18.07.1963, Blaðsíða 3

vel áfram
Herhlaup á Port
úgölsku Guineu
Kennedy lætur í
anægju sma
FULLTRÚUM Bandarikjanna, So-
vétríkjanna og Bretlands varð
nokkuð ágengt í viðræðunum í
Moskvu í gær um takmarkað bann
við tilraunum með kjarnorkuyopn.
Þetta sagrði í stuttorðri tilkynn-
ingu um fundinn.
Kennedy Bandaríkjaforseti
sagði á blaðamannafundi í Was-
hingrton í gærkvöldi, að hann von-
aði að fulltrúunum tækist að ná
samkomulagi um tilraunabann.
Þar sem þess er getið eftir að-
eins þriggja daga viðræður að
nokkuð hafi orðið ágengt hafi þær
vonir, sem látnar hafa verið í ljós
af beggja hálfu, að viðræðurnar
geti haft jákvæðan árangur í för
meff sér, styrkzt.
Moskva, 17. júlí
(NTB - Reuter)
í tilkynningu um þríveldaviðræð-
urnar í dag segir, að fulltrúunum
hafi orffið nokkuð ágengt í því
starfl að orða ákvæðin í samningi
um bann við tilraunum með kjarn-
orkuvopn í andrúmsloftinu, him-
ingeimnum og neðansjávar.
Að því er bezt er vitaff sam-
kvæmt vestrænum heimildum í
Moskvu hafa samningamenuimir
þrír, þeir Averell Harriman frá
Bandaríkjunum, Hailsham lávarð-
ur frá Bretlandi og Andrei Gro-
myko frá Sovétríkjunum ákveðið
að einbeita sér að starfinu að
«amningi um tilraunabann.
Þetta stafar af því, að aðilar
gerðu sér grein fyrir þvi fyrir-
fram, að litlir möguleikar voru á
samningi um algert tilraunabann.
Rússar eru ekki fúsir til að fall-
ast á eftirlit á staðnum.
„New York Times” segir í for-
ystugrein í dag að undirritun
samnings um takmarkað tilrauna-
KENNEDY
bann geti reynzt nýtt upphaf á
veginum til varanlegs friðar aust-
urs og vesturs.
V'
Washington, 17. júlí
(NTB - Reuter)
KENNEDY forseti sagði á blaða-
mannafundi í Washington í kyöld,
að hann vonaði að Bandaríkja-
mönnum, Bretum og Rússum tæk-
BRETAR FRESTA
FISKIRÁÐSTEFNU
LONDON 17. júlí (NTB-
Reutcr) Landbúnaðarmálar VT
herra Breta, Christopher So^
ames, sagði í London í gær-
kvöldi, að fiskimálaráðstefnu
Vrestur\ ivrópu'.lkja yrði
sennil'ega frestað þar til síð-
ar á þessu ár'. Ráðgert hafði
verið, aff ráðstefnan yrði
haldin í september.
Það er brezka stjómin,
sem h^Tur áít frumkvæðið
að þessum viðræðum um fiski
mál.
Soames skýrði svo frá í
Neðri málstofunni, að rikin í
EFTA (Fríverzlunarbandalag-
inu) hefðu tjáð sig fús til
þátttökuinum í viðræðunnm
á grundvelli þeim, sem brezka
stjórnin hefur stungið upp á.
Þátttakendur munu fyrst
og fremst ræða fiskverzfun
og f'skmarkaði, svo og mál
varðandi fiskveiðilögsögu,
sem snerta ríkin.
Búizt er við formlegu svari
frá EBE-ríkjunum sex, sem
boðið hefur verið til ráðstefn
unnar, bráðlega.
ist að ná samkomulagi um bann
við tilraunum með kjarnorkuvopn.
Hann lýsti yfir ánægju sinni
með gang viðræðnanna í Moskvu
og kvaðst vona, að samkomulag
næðist um bann við tilraunum i
andrúmsloftinu, geimnum og neð-
ansjávar. En Bandarikin héldu
fast við lcröfu sína um eftirlit á
staðnum.
Hann fullvissaði bandalagsþjóð
ir Bandaríkjanna um, *að samn- 1
ingamenn Breta og bandaríkja-
manna mundu ekki taka fyrir mái,
sem snertu hagsmuni þeirra eða
réttindi,
—. Ef viðræðurnar í Moskvu |
heppnast verður nauðsynlegt að
koma á sem víðtækastri einingu í
heiminum um endalok kjarnorku-
tilrauna sagði hann. Einnig verður
Framhald á 14. síðu.
LISSABON 17. júli (NTB-Reuter)
Landvarnaráðherra Portúgals,
Manuel Gomes de Araujo hers-
höfðingi skýrði frá því í kvöld,
að vopnaðir hópar hefðu gert her-
hlaup í suðurhluta Portúgölsku
Guineu.
Hann sagði, að hér væri um
fjölmenna hópa að ræða. Þeir
hefðu komið frá Guineu-lýðveld-
inu, sem áður var undir franskri
stjórn.
Ráðherrann kvað hópa þessa
vera vel búna vopnum og sagði,
að þeir hefðu fengið þjálfun í
skæruhernaði í Norður-Afríku og
kommúnistalöndum.
Formælandi stjórnarinnar sagði
í kvöld, að herhlaup vopnaðra
hópa inn yfir landamæri Portú-
gölsku Guineu hefðu smám saman
færzt í aukana síðan í janúar. í
Þetta væri alls ekki hægt að kalla
innrás.
Herhlaup þessi hafa verið mis-
munandi mikil. Hin víðtækustu
áttu sér stað í janúar, en síðan
fækkaði þeim. Upp á síðkastið
hafa þau hins vegar orðið æ víð-
tækari.,
Formælandi Fling-hreyfingar-
innar (Þjóðfylkingin til sjálfstæðis
Guineu) skýrði frá því í dag, að
hinn þjóðlegi frelsisher hennar
stjómaði öllum hernaðaraðgerðum
í Portúgölsku Guineu. Fling-hreyf-
ingin var stofnuð í Dakar í Sene-
gal í fyrra.
Hann hélt því fram, að hersveitir
hfíyiag.fc'niiar hefðu: fellt 36
Portúgala og sært 117 síðan í jan
úar. Önnur hreýíing, Paigo-hreyf-
ingin segist hafa fellt eða sært
650 Portúgala á sama tíma.
Portúgalska utanríkisráðuneyfið
kallaði staðhæfingar þessar „hug-
arburð“. Það segir, að aðe ns átta
Portúgalar hafi fallið á þessum
tíma.
Pípulagningar-
menn semja
Pípulagningarmenn hafa nú sam
ið við vinnuveitendur. Verður hald
inn fundur í Félag', pípulagningar
manna í ltvöld og atkvæði greí 11
um samningana. Iíefur verið sam
ið um 13% kauphækkun en ekki
önnur atriði.
Ekkert fararsnib á
Kínverjum í Moskvu
Moskva, 17. júlí
(NTB - AFP)
Ýmislegt þykir benda til þess, að
kínverska sendinefndin, sem er í
Moskvu að ræða hugmyndadeilu
Rússa og Kínverja, mnni ekki
halda heim bráðlega eins og al-
mennt hefur verið álitið.
Samkvæmt ummælum, sem kín-
verska sendiráðið viðhafði í dag,
munu kínverski kommúnistaflokk
urinn og sá sovézki vera sammála
um, að halda viðræðunum um
hugmyndaágreininginn áfram. —
Sagt var, að kínverska sendinefnd-
in mundi ekki halda heimleiðis,
þótt fram færu viðræður milli So-
vétríkjanna og vesturveldanna um
tilraunabann í Moskvu.
í dag munu sendinefndir Rússa
og Kínverja hafa haldið nýjan
fund með sér. Kínverska sendi-
nefndin sást halda til gestahúss-
ins á Lenin-hæð þar sem viðræð-
urnar fara fram.
★ Sovézk blöð hafa gert mikið
úr kveðju frá Titó forseta til
Krústjovs forsætisráðherra. Þar
þakkar Titó Krústjov fyrir árnað-
aróskir í tilefni af endurkjöri
hans til forseta.
Mikilvægasta atriðið í kveðj-
unni eru talin þau ummæli Titos,
að Sovétríkin og Júgóslavía séu
bæði sósíalistaríki, en Kínverjar
vilja d'raga í efa að þetta hugtak
hæfi Júgóslavíu.
★ Blöð í Moskvu halda áfram
að birta löng ummæli um hið
opna bréf sovézka kommúnista-
flokksins til kínverska flokksins.
Peking-fréttaritari málgagns sov-
ézku verkalýðshreyfingarinnar,
„Trud”, segir t. d., að leitt sé U1
þess að vita, að Kínverjar reyni
að skapa fjandskap í garð Rússa
jafnframt því sem taka megi eftir
vinsamlegri afstöðu kínverzkra
verkamanna.
★ AFP-frétt frá Búkarest herm-
ir, að hið opinbera málgagn
rúmenska kommúnistaflokksins,
„Scinteia”, hafi í dag birt fyrsta
hlutann af hinu opna bréfi sovézká
kommúnistaflokksins um hug-
myndaágreininginn.
Jafnframt birti blaðið hluta af
opnu bréfi kínverzka kommúnista
flokksins frá 14. júní. Hið opna
bréf sovézka flokksins hefur áður
verið birt í öðrum löndum Aust-
ur-Evrópu.
„New York Times” sagði I dag,
að tilraun Rúmena til þess að
fylgja óháðri stefnu meðal komm-
únistaríkjanna og viðbrögð Rússa
við þessari tilraun mundi ugglaust
uppörva þjóðernishyggju í öðrum
löndum Austur-Evrópu.
Uppvíst um sam-
særi í Marokkó
RABAT 17. júlí (NTB-AFP).
Yfirvöld í Marokkó hafa komið upp
um samsæri gegn ríkinu og hand
tekið 130 menn úr vinstri flokkn-
um „Afþýðubandalag hinna þjóð-
legu afla.“
Fréttirnar um handtökurnar
var fyrst sögð af hálfu manna, sem
standa stjórnarandstöðunni nærri, !
en seinna staðfesti stjórnin hana.
Fyrsta vísbendingin um, að eitt
hvað var á seyði, var sú, að síma
samband milli Paris og Marokkó
og Marokkó og Alsír var rofið í
dag án þess að nokkur skýring
væri gefin.
Meðal hinna handteknu er
Derrahim Tuabid, fyrrverandi
varaforsætisráðherra, einn af meö-
limum framkvæmdanefndar
flokksins, Abderrahmane Youss-
eefi og 21 þingmaður, sem voru
kosnir til fulltrúadeildarinnar 17.
maí sl.
Haft var eftir stjórninni, að hinir
liandteknu væru í yfirheyrslum
og að lögreglan hefði haldgóðar
sannanir um, að samsærismenn
hefðu ætlað að koma ringulreið af
stað.
MAP hermir að lögreglan hafi
gert húsleit í húsi einu í Casa-
blanca í gær, þar sem nokkrir þing
menn sátu á fundi. Ritstjóri blaðs
ins „At Tahirz“, Basri Teber, var
handtekinn þegar hann kom út úr
húsinu. Hann á sæti á þingi.
Aðrir fundarmenn lokuðu þá dyr
um og gluggum og sátu innilokað-
ir í margar klukkustundir þar til
lögreglan sprengdi unn dyrnar.
Mennirnir voru allir úr vinstri
flokknum, og eru saa'i” hafa ver-
ið að ræða stjórnmálaástandið í
Marokkó með hliðsjón af kosn-
ingum til fylklsráða og hæja- og
sveitaptjórna, sem standa fyrir
dyrum.
ALÞÝÐUBLAÐI9 — 18. júlí 1963 3