Lögrétta - 01.01.1933, Blaðsíða 42

83
L ÖGRJETTA
84
annað um að vera en að ríkisherinn hafði
svift varðsveitir bæjarins vopnum; slíkar
sJ-iærur teljast ekki til stórviðburða hjer.
Hve mikil breyting hjer hefur orðið til
'oatnaðar hvað frið og öryggi snertir, má
ráða af því meðal annars, að í haust hef jeg
aldrei skilið úr, lindarpenna eða gullhriiig
eftir heima þegar jeg hef farið í ferðalög og
verið langdvölum í þorpum, sem til þessa
hafa verið talin verstu ræningjabæli hjer-
aðsins. Og nú erum við að endurbyggja sum-
arbústaði okkar á Haishan (-shan = fjall)
í annað sinn á þrem árum, og erum svo
bjartsýnir að halda að ræningjarnir brenni
þá áreiðanlega ekki í þriðja skiftið. — Enn-
þá eru þúsundir manna úr mínu kalli á
dreyfingu og eiga ekki afturkvæmt fyr en
yfirvöidin gera þeim fært að byrja þar ný-
rækt, er ræningjarnir hafa herjað og bre/tt
frjósömu akurlendi í eyðimörk.
Við búum okkur út eins og menn, sem
ætla sjer að liggja við í tveggja mánaða
tíma á fjöllum uppi. Fyrir dyrum úti standa
tveir vagnar hlaðnir, ferðatjaldið stóra á
öðrum og nokkrir kassar með yfir 20 þús.
smáritum, en sængurfatnaður okkar allra á
hinum, mjöl og matvæli, áhöld og ílát og alt,
sem ómissandi þykir við rnatreiðslu. Tveirn
uxum rauðum, feikna stórum og með háum
herðakömbum er beitt fyrir hvorn vagn-
anna. Matreiðslusveinn hefur eftirlit með far-
angrinum, en kínversku samverkamennirnir
mínir, 6 trúboðar og 2 kenslukonur, fa,ra
skemstu leið. Þeir fara fótgangandi en
kenslukonurnar fylgja lestinni á hjólbörum,
algengasta farartæki kvenna hjer. Konum
þessum er stirt um gang vegna fótanna, sem
einu sinni voru reyrðir.
Við gerðum boð á undan okkur til Dziang-
kwochai, stærsta þorpsins, tæpa dagleið fvr-
ir austan Tengchow, og í myrkri um kvöld-
ið erum við loksins búnir að koma okkur fyr-
ir í húsinu, sem oddviti þorpsbúa hefur sjeð
okkur fyrir. En ekkja ein skaut skjólshusi
yfir kventrúboðana.
Það cr ómaksins vert að lýsa þessum húsa-
kynnum nánar.
Ekki vorum við fyr komin í hlaðið en að
mjer skildist að þetta hús samsvaraði því,
sem við köllum baðstofu á íslenskum sveita-
heimilum. Nú er þess að gæta, svo við verð-
um ekki fyrir alt of miklum vonbrigðum, að
Kínverjar gera alt aðrar kröfur til íbúðsr-
húsa en við. Austurlandabúar yfirleiít
byggja eiginlega ekki íbúðar- eða íveruhús,
heldur aðeins næturskýli. Veðráttan gerír
þeim mögulegt að lifa lífi sínu að mestu leyti
úti undir beru lofti. Jafnvel um þetta leyti
árs situr kvenfólkið úti við hannyrðir sínar.
Krakkarnir alast upp á götunum. Hjer í
Honan er það t. d. ekki venjulegt að menn
sitji til borðs á meðan á máltíð stendur;
heimilisfólkið fer út með skálamar í hönd-
unum og situr hjer og þar á hækjum sjer
og borðar. Það sem við köllum heimilislíf,
er því óþekt í Kína, þjóðinni til ómetanlegs
tjóns. — Menn eru því þó fegnir að flýja
inn í húsin þegar heitast er á sumrin og
kaldast á veturna, og svo þegar óeyrðir eru
eða ílt í ári og mikið um þjófnað. Því eru
hlaðnir garðar, tveggja til þriggja metra
háir kringum bæjarhúsin, sem eru því „hæli
og háborg“, skýli og vígi.
Jeg vil nú biðja háttvirta lesendur mína
að teikna riss af húsi einnar hæðar. Dyr
eru á syðri hliðarvegg miðjum. Veggir þykk-
ir úr jarðsteypu og rifnir mjög, enda 60 ára
gamlir og hafa aldrei verið sljettaðir; ennþá
sjest fyrir förunum eftir mótin. Úr anddyr-
inu þmmmar maður beint inn í gesta-, setu-
og borðstofuna í miðju húsi og stendur þá á
beru moldargólfi og horfir upp í ræfrið. Hjer
er hvorki forstofa nje göng, fjalagólf, þilj-
ur nje loft. Húsið er ekki gert að innan að
öðru leyti en því, að veggirnir eru sljettað-
ir með rnold og að það er gert í sundur með
tveimur moldarveggjum, sem ekki eru
hlaðnir hærri en hliðarveggirnir. Ef maður
tyllir sjer á tá, sjest hæglega inn í svefnher-
bergið í öðrum enda hússins, en eldhúsið í
hinum.
Digrar stoðir og þykkir, bogmyndaðir
bjálkar þykja stærsta prýði hússins. Það
þarf sterka viði til að bera tugi þúsunda af
þakhellum, þó hver um sig sje ekki stærri
en lófi manns. Algengt er að fátæklingar
peki hús sín með hálmi og noti þá miklu
grennri viði.
Þessir kínversku torfbæir eru tiltölulega