Alþýðublaðið - 08.09.1963, Blaðsíða 5

Raati við Angólamann á IUSY þingi
Á HEIMSÞINGI ungra
jafnaffarmanna í Osló voru
fulltrúar frá ný’endum, sem
nú berjast, sem ákafast íyr
ir frelsi. Einn þessara full
trúa var André K. Miranda
frá Angola, traustvekjantíi
ungur svertingi, sem nú
dvelst í útlegS frá föSur-
landi sínu. ViS röbbuSum
oft saman og aS sjálfsögSu
var ógnarstjórn einræSis-
herrans Salazar efst á
baugi. Var ástandiS f An-
gola honum mikiS tilfinn-
ingamál enda hefur hann
óspart fengiS aS kenna á
grimmd Portúgala. Hér á
eftir fara svör hans viS
spurningum okkar:
í Angola cr mikið um
hungur og: sjúkðóma.
André Katiba
Fólkið fær lítið fyrir
vinnu sína og því er
þrælað út á meðan það
stendur uppi. Vilji svo
til að maður komi ekki
til vinnu sinnar eða að
hann beri ekki vegabréf
það, sem allir svartir
menn verða að bera, þá
er hann barinn með
svipu þar til blæða tek-
ur eða þá fluttur í sér-
stakar þrælabúðir, þar
sem unnin er 21 stund á
sólarhring. Oftast koma
menn þaðan aldrei aftur.
Þeir, þ.e. Portúgalir
eru aðeins lítiil hluti
þjóðarinnar eða einungis
73 þús. en íbúafjöldinn
er rúmar 4 miiljónir. Lif
ir þessi minnihluti í vel-
lystingum en aðrir við
eymd og hungur.
— Skólar eru mjög fá
ir, sem sjá má af því að
99% þjóðarinnar hefur
engrar skólagöngu notið.
Jlinir Portúgölsku ný-
lenduherrar hafa drottn
að yfir Angola í 500 ár
og ætíð haldið þjóðinni
niðri hvað menntun
snertir. Þeir hafa svo
vissulega skynjað að auk
in menntun fólksins þýð-
ir endalok nýlenduveldiS
ins.
— Heilbrigðisástandið
er hörmulegt. Sjúkdóm-
ar eru algengir enda lít-
il vörn gegn þehn. í land
inu er einungis eitt
sjúkrahús á hverja 280
þús. íbúa og einn læknir
á hverja 20 þúsund. Það
segir nokkuð mn ástand
ið að meðalaldur fólks-
ins í Angola er aðeins 28
ár.
— Borgarar Angola
eru haldnir mikilli
beizkju gagnvart Portú
gölum, — þeir skilja
ekki þá mannfyrirlitn-
ingu, sem birtist í at-
höfnum stjórnarinnar og
þeir skilja ekki hvernig
nútímamenn geta haft
slg til að styðja stjórn,
sem fer með fólkið í ný-
lendum sínum ems og
hvert annað sláturfé.
— Uppreisnin hófst
fyrir tveim árum síðan.
Mjög skjótlega sendi Sal
azar fjölmennt herlið og
vel vopnum búið á vett-
vang. Fór það um héruð
in og gjöreyddi bæi
og þorp, sem þeir
grunuðu um að styðja
uppreisnarmenn. Efi/r
fáeinar vikur höfðu þeir
myrt yfir 20 þúsund
manns mest konur og
börn.
— Jú við urðum að
flýja til Kongó. Þar eru
nú 200 þús. flóttamenn
UNGIR jafnaðarmenn berjast fyrir frelsi É
| allra þjóða, gegn allri kúgun og einræði. IUSY l
i • — þingið í Osló fór í kröfugöngu tii portú- §
i galska sendiráðsins í Osló og afhenti portú- É
5 galska sendiherranum harðorð mótmæli gegn =
I égnarstjórn Portúgala í Angóla og einræðisað É
É gerðum Saiazar. Kröfugangan nam staðar utan i
| við portúgalska sendiráðið meðan forustumenn \
1 þingsins féffu þar inn og afhcntu mótmælin. i
| Hrópuðu þá göngumenn nokkrum sinnum ein- É
i um munni: Frelsi fyrir Angóla. — Niður með É
É Salazar. Svo var Internasjónalinn, baráttusöng- i
É ur jafnaðarmanna, sunghm og blönduðust þar É
É saman hin fjölmörgu tungumál þátttakenda. i
É Gangan fór virðulega fram og einkenndist af É
i ákveðni og baráttuvilja og vakti mikla athygli. \
frá Angola. í Elisabet-
ville rekum við upplýs-
ingaskrifstofur sem sjá
um sambönd við vinveitt
ar þjóðir, og þar þjálf-
tun við skæruliða, sem
síðan eru sendir yfir
Framhald á 14. síðu
Salazar, einræöislierra
Portúgal.
VIÐ setningu heimsþings ungra jafn-
aðarmamia í Osló flutti Einar Gerhard-
sen, sem þá var forsætisráðherra Noregs,
ræðu og bauð þingfulltrúa velkomna til
Noregs. Hér fara á eftir nokkrir kaflar úr
ræðunni.
„ . . . Alþjóöasam-
band ungra jafnaðar-
manna safnar saman
æskufólki, sem aðhyllist
lýöræðissósíalisma. Lýð-
ræðið mótast hverju
sinni af stað og stundu
eins og önnur þjóðfélags
form. Okkur Vesturlanda
búum hættir til að líta
svo á, að þingræðið eigi
alls staðar jafnvel við.
En við skulum ekki
gleyma því, að þingræðið
er ávöxtur vestrænna
þjóðfélagshátta . . . .“
„ . . . Takn-.ark lýðræð
isins er aö vernda minni
hluSann scm mjeirihlut-
ann. Einkenni þess er
því virðing fyrir mann-
réttindum eins og rétt-
aröryggi, skoðanafrelsi,
félagafrel'si og rétti
fólksiins til að ákveða
stjórnarhætti þjóðar
sinnar.
Ef til vill er til stjórn
skipulag, sem er fljótara
til að sýna árangur sinn
en lýðræðið. En okkar
kynsióð hefur sannarlcga
komizt að raun um
hvernig tilgangurinn hef
ur oft á tíðum verið lát-
inn helga meðalið í
stjórnmálabaráttunni.
Sósíalisminn getur
breytzt í harðstjórn, ef
reynt er að framkvæma
hann á rangan hátt. Þá
getum við hlotið gjör-
ræði harðstjórnarinnar í
stað réttaröryggis.
Sósialisminn verður,
fremur en nokkur önnur
hreyfing, að gæta þess
vel að halda allar megin
reglur lýðræðisins í hví
vetna“.
.....Ég er sammála
Kennedy, 'að þróunin, sem
nú á sér stað í kommún-
istaríkjunum, sé um
margt merkileg. Haldi
hún áfram í áttina til
aukins frelsis og réttar-
Einar Gerhardsen
öryggis, þá skapar hún
öruggari grundvöll fyrir
samvinnu ríkjanna í
austri og vestri.“
„ . . A Vesturlöndum
eru uppi ýmsar raddir
um það, að okkur beri
að frelsa Austur-Evrcpu-
Framh. á 14. síðu.
SJÖ forsetar voru kosnir á IUSY þinginu og
skiptu þeir með sér fundastjórn. Á myndinni
hér eru talið frá vinstri: Joseph Nyerere frá
Tangsnyika, Kyi Nyunt frá Biu-ma, V. R.
Kuppuswami frá Indlandi, Sverre Gullikstad
frá Noregi, Roo Watanbe frá Japan, Heinz
Nittel frá Austurríki, og Horst Seefeld frá
V estur-Þýzkalandi.
ALÞÝÐUBLAÐIÐ — 8. sept. 1963 g'