Eimreiðin - 01.09.1917, Side 13

135
Oft hefur lágur löngum gefið
leiða byltu af slæmum hnykk.
Já, það mun varla á því efi,
ósæmdin fylgir mörgum gikk.
Stffin er jafnan þrælaþjóð,
það er máltak, er lengi stóð.
Eg þó hert geti á þér betur
eina náragjörð, það ei vil,
né þitt samvizku þvinga tetur,
því ég býzt við, að hún sé til;
en ef þig mæðir mótgangshríð,
mundu við fundumst eina tíð:
Margir voru þeirrar trúar, að séra G. hefði kveðið gæfuieysi yfir
landfógeta; því svo brá við eða atvikaðist, að flest eða alt snerist
landfógeta til mótgangs eða mæðu eftir þetta. Voru það fleiri en
hjátrúarfullur almenningur, sem voru þeirrar skoðunar, því sjálf fógeta-
frún, sem skildi við mann sinn, sagði við Magnús bróður minn ein-
hverju sinni, að hún tæki sérstakt tillit til þeirra, sem væru í ætt við
séra Guðm. Torfason, því hann hlyti að vera ákvæðaskáld. Mann-
inum sfnum hefði gengið alt að óskum fram að þeim tíma, er hann
hefði átt við séra G., en það hefðu komið svo óskiljanlega mikil og
skjót umskifti á gæfu hans, að slíkt gæti ekki verið einleikið.
Ymsar skrítnar sögur heyrði ég séra G. og fleiri segja af verunni
á Bessastöðum, en flestar eru þær, því miður, gleymdar. Ekki
lét séra G. mikið af vistinni í Bessastaðaskóla, að því er viðurgjörning
snerti. f’að gekk stundum svo langt, að óharðnaðir piltar þoldu það
ekki, svo þeir lögðust í rekkju og grétu af sulti; sagðist séra G. hafa
haft það ráð, að drekka vatn, til að fylla magann, og hefði sér
reynst það vel.
I Bessastaðaskóla var séra G. 'alment nefndur »Hruni«, því
hann var frá Hruna. Ódæll og ófyrirleitinn hafði hann einatt verið f
skóla. þeir áttu í brösum stundum, hann og Páll Tómasson, er
seinna varð prestur í Grímsey, Miðdal og á Knappstöðum; hann var
bróðir Þorgríms gullsmiðs og skólahaldara Tómassonar (föður dr. Gríms
Thomsens skálds). Páll Tómasson þótti alla æfi nokkuð brellinn.
Það bar til eitt sinn, þegar dr. Hallgrímur Scheving var að láta
Pál lesa grísku eða annað, er ég man ekki fyrir víst,, þá lézt Páll
ekki sjá. Kallar þá Scheving: »Hræktu í augun á honum, Hruni!«
»Það skal gjört«, sagði séra G. og framkvæmdi það samstundis. Svo
var hreðusamt stundum milli Guðm. og Páls, að til vandræða hortði.
Eitt sinn, er þeim bar í milli, sló séra Páll með hamri í höfuð
séra Guðm., svo hauskúpan dalaðist, að sagt var; þeir, sem við voru,
sögðu, að gat væri á hauskúpunni; þreifar þá séra Guðm. og segir
það, sem lengi var í minnum haft: »Andskota botninn ég finn« og
féll svo í yfirlið. Þó allir héldu hann dauðans mat, raknaði hann þó
við og varð jafngóður eftir nokkurn tíma. Margir eggjuðu séra G. að
kæra séra Pál, en það þótti honum ómannlegt og kaus heldun að
leggja sjálfur á hann hegninguna, og hún var, að slíta eitt og eitt hár
úr höfði hans, því séra Páll var ákaflega hársár.
Einu sinni mættust þeir í myrkri séra G. og séra Páll, og segir
þá séra G :
»Hver er þarna?« — »Það er þræll«,
svarar hinn, og bætir þá séra G. undirreins við:
»sem þyrfti um hálsinn snæri;