Alþýðublaðið - 03.01.1964, Page 13

Alþýðublaðið - 03.01.1964, Page 13
Ávarp forseta Framliald úr opn.u- eru þeir raunhæfir nútímamenn og fúsir og fljótir til að semja sig að nýjum og breyttum háttum í liugsun og framkvæmd. Ég drep aðeins á þessi atriði, og oflangt mál að rekja ferða.öguna, enda er hún áður komin að nokkru ley.ti í útvarpi. Þó vil ég ekki láta hjá líða að nefna heimboðin til háskólanna í London, Oxford, Leeds og Edin- borg og British Museum. Þau lieimboð voru engin tilviljun, held ur áttu þau rót sína að rekja til þess, sem ég endurtek enn'- ís- lenzkra fræða og sögu. Þar voru okkur sýndir margir dýrgripir ís- lenzkra handrita og elztu prentaðra bóka, og bar margt á góma um íslenzk og engilsaxnesk fræði, enda munu hvorir tveggja hafa skilið annars mál, Aðalsteinn kon- ungur og Egill Skallagrímsson, þegar hann dvaldi með konungi á Englandi- Titill drottningar „The Queen“ er engilsaxneska, og sama orðið og „kvon“ á íslenzku í kvonfang og kvonbænir. í Ox- ford sá ég bók, sem ég raunar þekkti áður, um „Hamlet í ís- lenzkum bókmenntum,“ en hann er fyrst nefndur í Snorra-Eddu og heitir þar Amlóði. Um hann eru og Brjánssögur í íslenzkum þjóð- sögum, og nokkrir rímnaflokkar. En mikill munur er á leikriti Shakespears og íslenzkum Amlóða- rímum. Veldur hver á heldur, þó söguefni sé hið sama. Butler, ut- anrikisráðherrann, bauð okkur í leikhús til að rjá „Harnlet". Það var stórkostleg sýning að efni og meðferð. Því vænna þótti mér að sjá Hamlet hér í Þjóðleikliúsinu um jólin til samanburðar- Sú sýn- ing tókst mjög vel, og enginn'am lóðabragur eins og á rímunum. En hér verð ég að láta staðar num- ið. Ég hef lagt nokkra áherzlu á það, að vér íslendingar njótum er- lendis vors mcnningararfs í rík- um mæli í hóp menntamanna og margra valdsmanna, og er það þjóð vorri ómetanlegur styrkur. Persónuleg viðkynning og vinátta við nágranna- og viðskiptaþjóðir vorar og ráðamenn þeirra, er vorri fámennu þjóð nauðsyn. Þekking á íslandi nútímans fer vaxandi meðal þeirra, sem ináli skiptir. Vér erum ekki lengur ut- an sjóndeildarhringsins, og vér fögnum því, þegar o s er sýndur skiiningur og vinahót. Ég vil að lokum bæta við sög- una og bókmenntirnar öðrum ó- launuðum fulltrúa íslands erlend- is, en það eru allir þeir íslending- ar, sem þar búa, ýmist við nám eða heimilisíastir. Við höfum á ferðum okkar hitt fjölda þeirra, og ekki sízt nú á Englandi og Skot landi. Það er ánægjulegt, hve oft maður verður þe s var, hve vel þeir bera ættlandi sínu söguna mcð framkomu sinni, hæfileikum og starfi- Tryggð og ástúð, sem þeir sýna viö svona tækifæri, er með ágætum. Það ber oss að þakka enda má Fjallkonan vart við þ.ví að missa neitt af börnum sinum. Að svo mæltu óskum við hjónin öllum gleðilegs nýárs og þjóðinni gæfu og gengis á þessu nýbyrjaða ári og Guðs blessunar. SHUBSTðBII Sætúni 4 - Sími 16-2-27 Bíllinn er smurður aj<>tt o? veí, i Beljunt aJlar tegnndtr af smurolia, SAMVINNUTRYGGINGAR' Báfreiösdeild - Sími 20500 BIFREÐAEIGENDUR Frá upphafi hafa Samvinnutryggingar lagi megináherziu á tryggingar fyrir sannvirði, góöa þjónustu og ýmiss- konar fræðslu- og uppiýsingastarf- semi. I samræmi við það hafa Sam- vinnutryggingar ráðizt í útgáfu bókarinnar „Bíiiinn minn”. í hana er hægt að skrá nákvæmiega aiian rekstrarkostnað bifreið- ar í heilt ár, auk þess sem í bókinni eru ýmsar gagn- legar upplýsingar fyrir blfreiðarstjóra. Bókin mun verða send, endurgjalds- laust í pósti til.allra viðskiptamanna okk- ar sem þess óska. Látið því Aöaískrif stof- una í Reykjavík eða um- boðsmann vita, eff þér ósktð, að bókin verði send yður. Einnig má fyBIa Út reitinn hér að neðan og senda hann. ts! Aðalskrifstof- unnar. KLIPPIÐ HBR Úg undirritaður óska eftir, að mér veröi send bókin „Bíilinn mism’' nafn heimiliítang Furstinn. . Frairih. af bls 7 fremur, að einungis slíkir furst- ar geti bjargað sér. Það er ekki nóg, að fursti sé hug rakkur sem ljón, hann verður einnig að vera slægur sem refur. En refseðlinu verður að leyna og þess vegna verður furstinn jafn framt að vera „meistari í fortölu- listinni”. Og Ijúka má tilvitnunum með eftirfarandi: „Furstinn þarf einungis að sigra og halda í sigra sína.' — Takist honum það verða aðferð irnar alltaf taldar lieiðarlegar og hann heyrir löfsyrði hvaðan æva að. Múgurinn lætur nefni- lqga árangurinn glepja sig og það er ekkert annað til í heim- inum en múgur”. * FRIHRIK IVIIKLI I,ÆRTSVEINN- „Furstinn“ var saminn 1513, en var ekki gefinn út fyrr en 1532, fimm árum eftir andlát höfundar. Fyrstu árin gekk bókin manna á milli í handriti og komst fljótlega á lista kaþólsku kirkjunnar yfii’ bannaðar bækur. En að lokum var bókin gefin út og seld. Sagt var hér að framan, að stjórnmálaástandið á Ítalíu mynd- aði baksvið „Furstans”, og það er áreiðanlega rétt. En það var tæp- lega ætlun Machiavellis að semja bókina aðeins i þessu augnamiði, Flestir telja, að hann hafi einnig liaft stjórnmálalistina fyrir aug- um þegar liann samdi bókina. Hvað sem því líður liafa margir kynnt sér liana — án þess að íhuga á- standið á ítalíu á dögum höfund- ar. Einn þeirra manna, sem hall- mælt hafa „Furstanum" er Frið rik mikli Prússakeisari. í bókinni „Anti-Machinvelli” segir hann eft- irfarandi: „Bók Machiavellis, „Furstinn”, táknar hið sama á sviði sið- ferðisins og verk Spinoza á sviði trúmála. Spinoza gróf undan grund''elli trúarinnar; Takmark hans var að ganga að trúnni dauðri, Machiavelli sáði fræi eyðileggingarinnar í stjórnmálalífið og ætlaði sér að eyða boðorðum heilbrigðs siðgæðis. Ég leyfi mér að ganga fram fyrir mannkynið gegn ó- vætti, sem mun eyða því”. Þetta voru stór orð verðandi Prússakeisara. En þegar aldurinn færðist yfir Friðrik mikla játaði hann, að hann hefði ekki breytt eftir æskuhugsjónum sínum. Hann hefði þvert á móti fylgt stefnu, sem bar keim af kenningum Ma- chiavellis. Hann sagði, að staða „fremsta þjóns ríkisins” hefði krafizt þess. Hinn kunni danski sagnfræðing- ur, prófessor Hartvig Fritsch, seg- ir í menningarsögu sinni, að um aldirnar liafi Machiavelli verið notaður sem nokkurs konar grýla. En sannleikurinn er sá, að í bók- inni „Furstinn” hefur liann ekki sagt neitt annað en það, sem aðrir hugsuðu — og það sem pólitískir valdiiafar gera í verki enn þann dag í dag. Pressa fötin meðar? þér bíölð. Fatapressun A. Kúld Vesturgötu 23. Tökum aö oMcur allskoaar prentuu H _____ >gt. Beríþíni*öta % •. sími sisso ALÞÝÐUBLAÐIÐ — 3. janúar W64 13

x

Alþýðublaðið

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Alþýðublaðið
https://timarit.is/publication/2

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.