Skólablaðið - 01.12.1915, Blaðsíða 8

184
SKÓLABLAÐIÐ
kjörnir eru til þess aö hafa á hendi stjórn þeirra mála, sem
velferS þjóSarinn riSur hvað mest á aS vel sé á haldiS'. En,
dæmin eru nægilega mörg og áþreifanleg til sönnunar.
Mistök á kennararáðningu eru venjulega tvent í senn: tjón
fyrir barnafræðslu héraðsins og rangsleitni við kennarann, sem
hafnað er fyrir annan lakari. HéraSið situr uppi með skaSann,
en veitingarvaldið meS skömmina. Og við þaS situr. Kennar-
inn, sem ranglætinu var beittur, fær enga leiðréttingu mála
sinna.
ÁkvæSi fræðslulaganna um, aS menn, sem staðist hafa kenn-
arapróf, skuli jafnaðarlega ganga fyrir öSrum, átti auðvitað
að tryggja skólunum hæfa kennara. Og ætla mætti, aS veitingar-
valdið gengi ekki að gamni sínu fram hjá þeim kennurum, sem
varið hafa miklum tíma og fé til að gera sig hæfa í kennara-
stöðu, til að taka aðra vitanlega óhæfa í þeirra stað. En þetta
hefur þó verið gert oft og einatt, og því er enn hitt og þetta
fólk viS barnakensluna, en sérmentaðir kennarar standa iSju-
lausir á torgin.
Fram hjá góðum og velmentuðum kennurum má ganga á
tvennan hátt, með því aS gera þeim engan kost þess aS sækja
um kennarastöðuna, eða meS þvi aS neita þeim um hana, hafi
þeir sótt.
Fyrri aðferðin þykir oft handhægri og vandaminni; hún er
þaS víst fyrir skólanefndirnar og fræSslunefndirnar. E n h ú n
eróþolandi fyrir kennarana.
í erindisbréfi fyrir skólanefndir stendur (2. gr.) aS. nefndin
skuli „láta sér ant um að ráða góSa og vel hæfa menn, og skulu
þeir, sem staSist hafa kennarapróf, jafnaSarlega vera látnir
ganga fyrir öðrum.“
HvaS er nú sjálfsagðara en að auglýsa kennara-
stöSunarækilega til þess aS sem allra-flestir kennarar
eigi kost á aS sækja um hana, og nefndin sem flesta og*
besta menn úr aS velja. Þetta gera og auövitaö þær nefndir
sem eru samviskusamar og hafa ábyrgðartilfinningu, þó aS
ekki sé það beint lögboðið. Hinar gera það ekki, og gengur
ýmislegt til. Ein hefur annaS um aS hugsa, svo aS þaS verSur í
undandrætti þangað til orSið er um seinan; önnur á kunn-
ingja, sem komast vill að, og sem ekki er vert að skapa neina
samkepni viS; hann er sjálfsagöur að hreppa hnossiS, ef eng-