Alþýðublaðið - 06.01.1965, Blaðsíða 5

'
æsgsigss
.■
gSa

ÍSLENDINÖAR virtust fyrir
skömmu hafa misst hæfileikann
að yrkja eftirmæli. Við tvö
.minnisstæð tækifæri fluttu dag-
blöðin vikum saman átakanlegt
hnoð hinna og þessara bögu-
bósa, en skáldin, sem vaxin eru
vanda þessa, þögðu að kalla. Eg
benti þá á, að þetta stafaði af
misskildri góðsemi ritstjóranna
og bað þá sjá sóma sjálfra sín
og blaða sinna í því að hafa vit
fyrir leirskáldunum. Tel ég ó-
sennilegt, að þau tilmæli hafi
ráðið neinum 'úrslitum, en ó-
sköpunum linnti samt hvað úr
hverju, enda hlaut einhvern tíma
svo að fara.
Eg óttaðist, að þessi viðleitni
mín yrði kannski misskilin og
sannaði þess vegna með nokkrum
athyglisverðum dæmum, að
bjánalætin í tilefni af morði
Kennedys Bandaríkjaforseta og
andláti Davíðs Stefánssonar frá
Fagraskógi var slysni. íslend-
ingar eiga marga snjalla eftir-
mælahöfunda í hópi samtíðar-
Skálda, en þeir urðu miður sín
að horfa upp á leirskriðuna
og máttu ekki mæla af skelfingu.
Þetta rifjaðist upp fyrir mér,
þótt raunar sé ólíku saman að
jafna, þegar ég hlustaði á dag-
Skrá útvarpsins um jólin og ára-
mótin. Margt var þar áheyri-
legt, sumt gott, jafnvel. prýði-
legt. Skal ég ekki rifja upp ein-
stök atriði, þó að ástæða væri
til, þar eð útvarpið sætir miklu
oftar ámæli vegna þess, sem
miður fer, en viðurkenningu
fyrir hitt, er vel tekst. En einn
þáttiu- áramótadagskrárinnar
varð mér ærin hneykslunarhella.
Skemmtilegheitin, sem áttu að
hressa og gleðja landsfólkið,
minntu mig helzt á fyrrnefnd
eftirmælahneyksli, og ég spurði
sjálfan mig: Erum við fslend-
lngar svo kímnilausir, að útvarp-
ið geti ekki orðið sér úti um
menn til að gera þannig að
gamni sínu, að þjóðinni verði
til dægrastyttingar?
Eg veit, að þetta er erfitt.
Menn hafa reynt ýmis konar
gamanþætti í útvarpinu, en orð-
ið að athlægi, og „Spegillinn”
er tll dæmis dáinn úr leiðind-
um. Þó trúi ég því naumast, að
íslendingar séu orðnir þær leið-
indaskjóður, að ekki finnist
kímnimolar í einhverju poka-
hornmu, ef vel er leitað. Hitt
grunar mig, að mennirnir, sem
eiga að annast þetta fyrir út-
varpið, kasti höndunum til leit-
arinnar. Úti um land heyrir
Inaður iðulega skemmtilegar en
illa sungnar gamanvísur. í út-
varpinu eru hins vegar ógætlega
tmngnar vísur ætlaðar til
ekemmtunar, en hljóta að dæm-
*st hryggilegur leirburður. Qg
þó eru meðal okkar skáld, seni
ort hafa margan hnyttinn brag.
Hafa þau misst gófuna eða leita
kannski „svavararnir” og „flos-
arnir” ekki tll þeirra? Gera
trúnaðarmenn útvarpsins sér
ljóst, hvað það kostar mikla á-
stundun, fyrirhöfn og hug-
kvæmni, að til verði frambæri-
leg gamandagskrá?
Eg fór að athuga þetta á ný-
ársdag, því að eitthvað verður
maður að aðhafast i rúminu
annað en eta og drekka milli
dúranna fyrst afstaða er komin
til sögunnar. Var Sigurður heit-
inn ívarsson ef til vill siðasta
kímniskáld okkar íslendinga?
Kvæði hans, myndskreytt af
Tryggva Magnússyni, gerðu
„Spegilinn” þjóðfrægan forðum
daga. Sum þeirra voru skáld-
skapur, sem sennilega reynist
langlífur. Hvað um það . . . ekki
njótum við hans framar. En ég
tók mig til og las bækur
þriggja annarra skálda, sem
munu landskunn fyrir gaman-
semi. Og hvað kemur í ljós?
Snjöllustu kímniljóð þeirra og
hermikvæði urðu til þess, að af
mér bráði. Eg skal nefna bæk-
urnar í sömu röð og þær komu
út og tilgreina sýnishorn, svo
að lesendur eigi þess nokkurn
kost að meta þær líka.
Elzt er „Óöldin okkar” eftir
Loft Guðmundsson. Árum sam-
an hafði hann atvinnu af því hér
við Alþýðublaðið að semja dag-
legan skemmtiþátt. Meðal ann-
ars orti hann fjölmörg gaman-
kvæði undir dulnefninu Leifur
Leirs og hlaut að launum al-
menna og verðskuldaða aðdáun.
„Óöldin okkar” er úrval þess-
ara Ijóða. Þar kennir margra
grasa, enda er Loftur fjölhæfur.
í íþrótt sinni. Hann hermir eft-
ir góðskáldunum lifandi og
látnum, svo að stundum gegnir
furðu. Jafnframt lætur honum
flestum gamanskáldum betur að
ráðast á viðhorf og fyrirbæri í
þjóðfélaginu undir yfirskini'
nöprustu kímni. Loks yrkir hann
sjálístæð gamankvæði, sem mörg
verða sérstæður og persónuleg-'
ur skáldskapur. Eg vitna fyrst
tU ljóðsins Bibbi-dí-babbi-dí ..,
þar sem Loftur minnir á apa-
skap uppskafninganna og varar
við honum án þess að minnsti
predikunartónn spilli ádeil-
unni:
Ár var alda,
það ér ekki var,
og allt annað snitti cn nú,
er strákarnar syngja og
stelpurnar syngja: —
bibbi-dí-babbi-dí-bú.
Món þá engi,
að eyjan hvíta '
átt hefur dag fyrr en nú,
er strákarnir syngja og ?
stelpurnar syngja: —- ' -
bibbi-dí-babbi-dí-bú.
Rís þú únga '
tslands merki
úpp eins og skot, — liana-nú,
er strókarnir syngja og
stelpurnar syngja: —
bibbi-d í-b abbi-d í-bú.
Ég vil elska mitt land,
ég vil auðga mitt land, ’
ég vil efla þess dáð í trú,
er Strákarnir syngja og
stelpurnar syngja: —
bibbi-dí-babbi-dí-bú.
Heyrið skáld
ó fimulfoldu ..
fram úr og upp í brú,
er strákarnir syngja og
stelpurnar syngja: —
bibbi-dí-babbi-dí-bú.
Vormenn íslands,
yðar bíða
ástir og geim, — that is true,
er strákamir syngja og
stelpurnar syngja: —
bibbi-dí-babbi-dí-bú.
Ástkæra,
ylhýra málið,
allri rödd fegra ert þú,
er strákarnir syngja og
stelpurnar syngja: —
bibbi-dí-babbi-dí-bú.
Eldgamla ísafold,
ástkæra fósturmold,
mín ástarjátning er sú,
sem strákarnir syngja og
stelpurnar syngja: —
bibbi-dí-babbi-dí-bú.
En, — megnirðu ei börn þín
frá vondu að vara,
well, — take it easy, you;
heyr, strákarnir syngja og
stelpurnar syngja: —
bibbi-dí-babbi-dí-bú.
Næst kemur kvæði Lofts, Hag-
fræðilegt hymnalag, þar sem
hann gerir að gamni sinu með
þvi að spottast að hæpinni dýrk-
un á sérfræðilegum úrræðum í
efnahagsmálum:
Hagfræðingar nefnast þeir menn,
er sýnt geta og sannað,
að allt, sem við kynnumst af
eigin raun,
sé eitthvað annað;
að krónan hækki og kaupið með,
þegar krónan lækkar;
en verðið lækki um leið og varan
í verði hækkar;
og hagur vor batni, er kjörin
rýrna
og ráðum fækkar ..
og því verði skorturinn hag-
fræðilegur
óhófsauður,
en hver, sem auðgast á slikri
hagfræði,
slyppur og snauður;
ég skyldi hlæja hátt, ef ég væri
ekki
hagfræðilega dauður ..
Böðvar Guðlaugsson var helzti
máttarstólpi „Spegilsins” síðustu
árin áður en það athvarf ís-
lenzkrar fyndni hrundi og fauk.
Bók hans „Brosað í kampinn”
tekur af öll tvimæli um ríka
kímnigáfu. Böðvar sver sig í ætt
við Loft Guðmundsson um fjöl-
hæfni í vali yrkisefna og vinnu-
brögð, og ljóð hans hefjast
stundum hátt yfir tilefni líðandi
stundar. Hér er Kvæðið um okk*
ur Vilborgu mína;
Vestast í Vesturbænum
í vestrinu sólin skín.
— Þar bý ég í veglegri villu,
— og Vilborg er konan mfn,
Eg uni þar öllum stundum
í ást og von og trú,
því að Vilborg er kostakona
og kvenréttindafrú.
n
Hún er áf oddvitaættum
í annan og þriðja hvern lið,
og á hennar feitlagna fési
skín framsóknarinnrætið.
*
Hún stússar við mat, og
stundum
stoppar hún í minn sokk
og segir þá sitt af hverju,
og sumt hvað merkilcgt nokk,
Þið ættuð að vita, hve Vilborg
er vönduð og sómakær.
— Eg var svo aldeilis hissa:
Hún eignaðist barn í gær.
Ó, guð minn, hvað litla greyi®
grenjaði mjóraddað.
,,— Ég veit ekki af hvers koii-
ar völdum”
hún Vilborg mín átti það.
Böðvari hoppnast oft hermi-
ljóðin mætavel. Hann gerií
hvergi á hlut Þjóðvísu Tómasáí
Guðmundssonar, en hefuí
skemmtilega hliðsjón af henni
í Hugleiðingum atómljóðs um
tilveru sina:
Framhald á 10 síðu
FRÖKEN NITOUCHE
Hafnarfjarð'arbíó: .
FRÖKEN NITOUCHE.
Dönsk kvikmynd eftir óper-;
ettunni Nitouche.
-* ;/• * * * .» I-
ÖPERETTAN Nitouche mun .
mörgum íslendingum að góðu
kunn og enn heyrir maður tal-
að um snjalla meðferð Sigrún-
ar Magnúsdóttur og Lárusar
Pálssonar á aðalhlutverkunum,
er óperettan var sýnd hér upp
úr 1940.
Danir hafa nú snúið óperett-
unni „til dansks íverri?) veg-
ar“ og sett til þess kyenmann ;
Annelíse Reenberg, að klæða
hana kvikmyndarbijningi. Anne
lise Reenberg er ánnars kvik- ;
myndatöfeumaður að mennt og
hefur meðal annars fengið
BodiTVverðlaunin fyrir kvik- ;j
myndun sína á Kristinus Berg- í;
mann (1949).
Auk þess að hafa kvikmynd- !
að ýmsar danskar myndir hef- ’
ur hún stjórnað töku nokkurra
— og stundum sameipað hvort
tveggja. Gott ef hún stjórnaði
ekki „Karlsen stýrimanni" á
sínum tíma, sællar minningar :
fyrir marga.
Ekki er Fröken Nitouche sór-
lega umtalsverð vegna Reen-
bergskra áhrifa, en.ekki sé hcld
ur ástæða til að gera litið lir
áhrifum Annelisé Reenberg.;
Myndin er sem sé óskop
venjuleg blanda af kvikmynd-
aðri sviðsmennt og sviðsetíri
óperetturómantik.
Músikin er stundum áheyri-
leg, eins og þeir mupa, senv ég !
gat í upphafi og leikendurhir. |
— Ebbe Langberg, er jafn
þrautleiðinlegur og hann á
Framhald á sfðu 10-
ALþÝÐUBLAÐIÐ — 6.- janúar . 1965 .«|.