Alþýðublaðið - 27.04.1965, Side 16

Bólu-Hiálmar i nýju ijósi
Reykjavík, 26. apríl - OO.
NVTT framhaldsleikrit eftir
Gunnar M. Magmúss verður
flutt í útvarpinu tíu næstu
þriðjudagskvúld, og verður
fyrsti þáttur fluttur annað
kvöld. Leikritið nefnist Herr-
ans hjörð og fjallar um tíma-
bilið 19. öldina. Höfuðpersón-
an er Bólu-Hjálmar og spann-
ar leikurinn yfir líf hans og
hefst þegar liann er 22 ára
gamali árið 1818 og lýkur á
dánarári hans 1875.
t tilefni þessa verks hafði
Alþýðublaðið samband við höf-
undinn Gunnar M. Magnús og
sagði hann að yfirleitt væri lit-
ið á Hjálmar sem kotung sem
orti níðvísur um náungann, en
hann hafi verið 'annað og
meira og tími til kominn að
sýna hann í öðru ljósi.
— Þess vegna byrja ég á
honum svona ungum til þess að
draga fram þá persónu sem
hann bar með sér alla ævi. —
Hjálmar var í raun og veru
uppreisnarmaður í þjóðfélag-
. inu og þá fyrst og fremst gegn
kaupmannavaldi og kirkju og
kennimönnum. Síðan fjallar
leikurinn um þjóðfundartíma-
biiið og þátt Hjálmars þar,
beinan og óbeinan, og doks að-
dragandann að stjórnarbótinni
árið 1874. Þannig er Hjálmar
annað og meira en hann hefur
verið túlkaður í sambandi við
kveðskap hans enda níðvísum
hans haldið mest á lofti af öll-
um hans verkum.
— í leiknum koma fjölmarg-
ir þekktir menn við sögu, en
hinsvegar hef ég skapað marg-
ar persónur, sem nauðsynlegar
eru til að þjóna verkinu í heild.
í stórum dráttum byggist verk-
ið á sannsögulegum heimildum
en oft eru dregin saman ár og
persónur hittast ekki á réttum
tíma sannsögulega séð.
— Einn þátturinn fjallar til
dæmis um fund þeirra Hjálm-
Framhald á 14. siðu
WUWWUWUUMWWVWWMWWWVMWVII HWVMWWWWWWWWVWWVWWWWVWM
LÁNASJÓDUR FYR
IR SVEITARFÉLÖG
Reykijavík^ 26. apríl EG.
STJÓRNARFRUMVARP til Iaga
om Lánasjóð sveitarfélaga var lagt
fram á Alþingi í dag. Er frumvarp
samið á grundvelli tillagna
-nefndar, sem fjármálaráðherra
.Bkipaði á árinu 1963 til að fjalía
um lánsfjármál sveitarfélaganna.
Skal hlutverk lánasjóðsins sam-
lívæmt frumvarpinu m-a. vera að
veita sveitarfélögum stofnlán til
fram kvæmda og fjárfestinga, að-
jfitt'þa.u við öflun (stofnlá/nía
og hafa milligöngti um lántökur.
í athugasemdum yið frumvarp-
>ið segir ,svo um aðalefni þess:
Samkvæmt frumvarpinu á að
•istofna Lánasjóð sveitarfélaga,
sem starfræktur verður undir yfir
umsjón ríkisstjórnarinnar. Sjóður
>inn mundi væntanlega heyra und
>ir félagsmálaráðuneytið, enda er
tþað í beztu samræmi við þá tillögu
sem tíðkast hérlendi3 um hlið
stæða stofnlánasjóði.
Hlutverk Lánasjóðs sveitarfé-
daga á að vera:
•1. Að veita sveitarfélögum stofn
-lán til nauðsynlegra framkvæmda
og fjárfestinga og aðstoða þau
•við öflun stofnlána og hafa milli
«göngu um töku þeirra.
2. Að annast samninga við lána
•stofnanir um bætt lánakjör sveit
arfélaga sem búa við óhagstæð
lánakjör eða veita þeim lán til
greiðslu óhagstæðra lána.
3. Að aðstoða sveitarfélög við út
vegun nauðsynlegra rekstrarlána
hjá bönkum og sparisjóðum og
ábyrgjast slík lán ef þörf krefur-
4. Stuðla að því að sveitarfélög
in verði trau&tir og skilvísir lán
takendur sem ekki þurfi að setja
tryggingar fyrir lánum sem þeim
eru veitt, nema sérstaklega standi
á.
Lánasjóður sveitarfélaga er gert
ráð fyrir að verði sjálfstæð stofn
un, sameign ríkisins og sveitarfé
laganna( sem starfi undlr sérstakri
stjórn- Stjórnina skulu skipa 7
menn. Þrír kosnir af Sameinuðu
Alþingi, þrír af fulltrúaráði Sam
bands íslenzkra sveitarfélaga og
feinn formaðurinn, ‘skipaðui' af
ráðherra.
Árlegar tekjur sjóðsins er gert
ráð fyrir að verði: ,
Framlag úr Jöfnunarsjóði sveit
arfélaga, 15 milljónir króna, og
Frh. á 14. síðu.
45. áre. — ÞriSjudapr 27. apríl 1965 - 93. tbl.
Akureyri 26. apríl OÓ.
í morgun þegar Akureyringar
vöknuðu var kominn ís aiQt inn
á Oddeyraxtanga. Var það íshrafl
og einstakir jakar en skyggni er
lélegt en eftir því sem séð verður
er töluverður ís útl á firðinum.
Töluvert hefur tapast af hrogn
kélsanetum undir ísinn á Eyja-
firði, eins hefur hnísugengd fylgt
ísnum og er hnísan mesti skað
ræðisgripur í netunum, en hún
flækir þau, rífur og slítur. En
hnísuna má líka nota, og eru inn
yfli hennar afbragðs beita tyrir
ýsu* ’
Á Akúreyri héfur ekki eést
rekís síðan árið 1918, en þá vár
hann að hverfa úr firðínum um
þetta leyti árs en hann rak hing
að inn í byrjun janúar. 1915 kom
mikill ís hér upp áð landinu og
lögðust niður þá allar siglingár
um Eyjafjörð- Þann ís rak út
aftur eftir nokkra daga en aftur
kom hann í júlíbyrjun og var inni
á firði fram í miðjan Þann mán
uð.
Haraldur á svið-
inu í fimmtíu ár
Reykjavík 26. apríl ÓO.
HARALDUR BJÖRNSSON, Ieik
ari á 50 ára leikafmæli nk. miðvlku
dag og í tilefni þess verður sérstök
hátíðarsýning á Ævintýri á göngu
för, hjá Leikfélagi Reykjavíkur
það kvöld.
Þótt Haraldur eigi svo langan
leiklistarferil að baki, hann er
enn í fullu fjöri og lelkur :• þreni
leikritum sem nú eru í gangi lijá
Leikfélagi Reykjavíkur og er að
æfa stórt hlutverk í því fjórða.
Haraldur kom fyrst fram á sviði
28. apríl árið 1915 á Akureyri, var
það í leikritinu Frænka Chárleys.
Síðan lék hann mörg hlutverk hjá
Lieikfélagi Akureyrar. Árið 1924
—25 stundaði hann eiginlegt leik
listarnám, fyrstur íslendinga, við
leiklistarskóla Konunglega leik-
hússins í Kaupmannahöfn. TM ís-
lands kom Haraldur aftur árið
1927 og hefur síðan verið einn af
atkvæðamcstu leikliúsmönnum
landsins. Á árunum 1927 til 1950
'stjórnaði hann um 30 leikrltum
Veiðiþjófar gera mikinn
usla fyrir austan fjall
Reykjavík, 26. apríl OTJ.
VEIÐIÞJÓFAR hafa verið nokkuð
á ferli austan fjalls síðan fyrir
páska, og vaða Þeir um lönd
bænda eins og þeir eigi þar hverja
þúfu, skjótandi gæsir cn þær eru
friðaðar þar til 20 ágúst.
Bændur kunna þessu að vonum
illa og hafa líðum reynt að tala
við mennina. Ber það mjög mis
jafnan árangur, sumir eru jafn
vel bálreiðir yfir afskiptasemi og
f^ekju bævlSanlia- Lögregiian á
Selfossi hefur fengið margar kvart
anir vegna þessa og tók í gær
mann sem grunaður var um brot.
Alþýðublaðið hafði samband
við lögregluna þar, og sögðu þeir
að svo virtist sem megnið af þess
um skotmönnum hefði ekki hug
mynd um neitt sem héti eignar
réttur eða veiðilög- Þeir væru hik
laust skjótandi í túnfætinum hjá
sumum bæjum, og skeyttu því
engu þótt fuglinn væri friðaður.
Myndu bændur hafa náið sam-
band við lögregluna á næstunni
og tilkynna tafarlaust um alla
veiðiþjófa.
hjá Leikfélagi Reykjavikur og lék
nálega 60 hlutverk. Hann réðst til
Þjóðleikhússins þegar það tók til
starfa, sem leikstjóri og leikari,
Stjórnaði hann þar 10 leikritum
og lék 50—60 hlutverk. Utan þess
ara leikhúsa hefur Haraldur leikið
ýmis hlutverk svo að alls eru hlut
verk hans yfir 150 að tölu og leik
rit sem hann befur stjórnað eru
Framh. á 5. bls.
Haraldur I Ævintýrí á gönguför-