Vísir - 15.01.1962, Blaðsíða 9

k
Mánudagur 15. janúar 1962
V t S 1 R
Rannsóknarstofnanir starfa vfð
30 háskóla við að athuga
merkileg fyrirbærí.
J^|argir eru vantrúaðir á það
að nokkuð sé yfir höfuð
til, sem kallast fjarskynjan
eða skyggni. Menn hafa að
vísu orðið dálítið hissa á
skemmtisamkomum hér í
Austurbæjarbíói, þar sem t.
d. Truxa-hjónin hafa komið
Wam og miðillinn getað lesið
númerin á peningaseðlum
sem menn halda á úti í
áhorfendasalnum.
Mönnum hefir þótt þetta
ótrúlegt og ágætis skemmt-
un, en flestir hlæja aðeins
og hrista höfuðið og segja að
þetta séuj hin venjulegu
brögð, sem loddarar og kukl-
arar hafi leikið á öllum tím-
um.
Auðvitað hafa kuklarar
alltaf verið uppi og um tíma
fóru fram miklar galdra-
brennur vegna margskyns
galdrakukls. Slíkt finnst
mönnum auðvitað fáránlegt.
En gæti það þó ekki hugs-
telja sig hafa fengið órækar
sannanir fyrir því, að manns-
hugsuninni fylgi einhver ó-
þekktur kraftur og þeir hafa
ennfremur sannprófað að
hugsun gettur borizt langar
vegalengdir líkast hinum
þráðlausu útvarpsbylgjum.
Hin vísindalega dulfræði
tók stærsta framfarastökkið
á árunum rétt fyrir seinni
heimsstyrjöldina. Þá voru m.
a. framkvæmdar tilraunir,
mest í Bandaríkjunum, sem
sönnuðu í' fyrsta skipti á
vísindalegan hátt að það er
til nokkuð, sem kalla mætti
hugsanaflutning, fjarskyggni
og jafnvel forspá.
Vísindamennirnir vilja þó
helzt ekki kalla það þessum
nöfnum, heldur nefna þeir
það ,,Óskýranlegt skyn“, en
með því eiga þeir við, að vís-
indin geti ekki talið þetta
yfirnáttúrleg fyrirbrigði,
heldur sé hér aðeins að verki
Uppdráttur þessi sýnir leiðina sem Wilkins sendi hugskeyt-
in frá Alaska til Nevv York. Þau náðu skýrar fram en
radíóskeyti.
miklum erfiðleikum við leit-
ina, að radio-hlustunarskil-
yrði væru mjög slæm og
truflanir lokuðu fyrir sam-
bandið heilu dagana.
Nú datt Sherman, sem var
fjarskyggnimaður, í hug, að
stinga upp á nokkru við Sir
Hubert Wilkins. ..Hvernig
væri að gera nú svolitla til-
raun með hugsanaflutning.
Eigum við að reyna, hvort
þér getið verkað sem sendir
í Alaska og cg sem viðtak-
ari í New York. Hlutverk
mitt yrði að skrá niður á
vissum tímum hugskeyti sem
eg fæ frá yður. Slíkt væri
mikilvægt. ef um nauðlend-
ingu væri að ræða og radíó-
senditækin biluðu.“
Sir Hubert Wilkins sam-
þykkti þetta eftir skamma
íhugun og varð það að sam-
komulagi með þeim, að Wil-
kins skyldi er hann kæmi til
Alaska setja sig þrisvar í
viku kl. 23.30—24.00 í sam-
band við Sherman, sem yrði
5500 km fjarlægð í New
York. En Sherman skuldbatt
sig til að skrifa hugskeytin
þegar í stað niður á blað og
senda afrit af þeim hið skjót-
asta til hóps hinna kunn-
azt, að sumir þessara kukl-
ara hafi kynnzt kröftum,
sem aðrir þekktu ekki? Get-
ur það ekki hugsazt þrátt
fyrir allt að heitingar og
bænir feli í sér einhvern
kraft sem geti haft áhrif.
★
yitið þér t. d., að nú þegar
hafa verið settar á fót
rannsóknarstofnanir við 30
háskóla í Evrópu og Amer-
íku til að kanna vísindalega
ýmiskonar dulræn fyrir-
brigði. Vísindamennirnir,
sem þar hafa verið að starfa,
skilningarvit, — einskonar
sjötta skilningarvit, sem
menn hafa enn ekki uppgötv-
að hvar eða hvernig starfa.
★
||ér skal nú skýrt frá einni
þýðingarmestu fjarskynj-
unarrannsókninni sem fór
fram á þessum árum, það
var veturinn 1937—38. Var
þar um að ræða hugsana-
flutning frá Alaska til New
York eða 5500 km leið.
Atvikum var þannig hag-
að, að Rússar voru að gera
tilraun til að fljúga lang-
drægri flugvél yfir Norður-
heimskautssvæðið. Lagði vél-
in af stað frá bæ einum í
Síberíu og ætlaði að fljúga
til Alaska. Með henni voru
sex menn, flugstjórinn Sig-
ismund Lawanewski og fimm
menn með honum.
Þeir flugu yfir Norðuryól-
inn þann 12. ágúst 1937. Því
næst tóku þeir stefnu á bæ-
inn Fairbanks í Alaska. Loft-
skeytamaðurinn hafði sam-
band við loftskeytastöðvar í
Síberíu. Ferðin gekk vel
þangað til komið var ná-
Þessir tveir menn framkvæmdu eina merkilegustu tilraun með hugsanaflutning, sem gerð
hefur verið, t.v. er Harold Sherman miðill, t.h. Sir Hubert Wilkins heimskautakönnuður
lægt Alaskaströnd. Þá sendu
flugmennirnir út eftirfar-
andi skeyti:
„Hægri hreyfill er bilaður,-
Fljúgum móti vindi með 100
km hraða á klst. Höfum
lækkað flugið úr 6000 metr-
um í 4300 metra. Munum
nauðlenda í ... .“
Meira heyrðist ekki fyrir
truflunum. Og þetta útvarps-
skeyti varð síðasta lífsmark-
ið, sem heyrðist frá þeim
Lewanewski og fimm félög-
um hans, sem reyndu fyrst-
ir heimskautsflugleiðina.
Strax eftir hvarf þeirra
félaga beitti rússneska sendi-
ráðið í Washington sér fyrir
leit að flugvélinni. Leit þessi
varð feiki umfangsmikil og
tók langan tíma. Hefir henni
jafnvel verið líkt við leit
Stanleys að Livingstone í
Afríku.
★
^ússneska sendiráðið leitaði
til hins fræga Sir Hubert
Wilkins og bað hann að
stjórna leitinni. Fyrst fór
hann í stutta leitarferð
norður eftir, en hún reyndist
árangurslaus. Kom hann
stutta ferð til New York til
að undirbúa frekari leit bæði
á landi og úr lofti. Þegar
hann var þá staddur í City
Club í New York hitti hann
bandaríska rithöfundinn
Harold Sherman og skýrði
honum frá því að það ylli
ustu fræðimanna í Banda-
ríkjunum.
★
þessar hugskeytasendingar
gengu mjög vel og kom
hér um bil allt heim við þær
nótur sem Sir Hubert Wil-
kins skráði hjá sér í Alaska.
Við skulum nú sýna nokkur
dæmi:
22. nóv. 1937: Þeir fljúga
meðfram Mackensie-fljóti.
Eru á leiðinni til Aklavik.
Það þarf að gera við flug-
vélina. Radíótækin eru ekki
í góðu lagi. Á eftir þeim
kemur flugvél með birgðir.
Wilkins: Passar.
2. desember 1937: — Þeir
eru á sveimi milli Point
Barrow, Barter Island, Akla-
vik og fjórða staðar sem er
norðar. Wilkins: Það passar,
fjórði staðurinn var Baillie
Island 250 mílur norður af
Aklavik.
31. janúar 1938: — Þér
hafið aldrei upplifað svo vont
veður. Wilkins: Það kemur
heim.
14. febrúar 1934: — Þeir
hafa orðið að fá nýjan hreyf-
il frá Edmonton. Svo virðist
sem þeir séu að sannprófa
einhverjar lausafregnir
Eskimóa um flugvél Rúss-
anna. Wilkins: Það passar
alveg.
1. marz: — Þeir hafa heyrt
orðróm meðal Eskimóa um
(Framhald á 10 síðm