Vísir - 22.03.1962, Blaðsíða 8

8
Otgefandi: Blaðaútgáfan VlSIR.
Ritstjórar: Hersteinn Pálsson, Gunnar G. Schram.
Aðstoðarritstjóri: Axel Thorsteinsson.
Fréttastjórar: Sverrir Þórðarson, Þorsteinn 0. Thorarensen.
Ritstjómarskrifstofur: Laugavegi 178.
Auglýsingai og afgreiðsla: lngólfsstræti 3.
Áskriftargjald er 45 krónur á mánuði.
I lausasölu 3 kr. eint. - Sími 11660 (5 iinur).
Prentsmiðja Vísis. - Steindórsprent h.f. • Edda h.f.
Kjarabætur opinberra
starfsmanna
AHIangt er síðan það varð Ijóst að umbætur eru
nauðsynlegar á launakjörum opinberra starfsmanna.
Opinberir starfsmenn vinna margir hverjir hin vanda-
sömustu og mikilsverðustu störf í þágu þjóðfélagsins.
Til margra hinna opinberu starfa er mikil kunnátta og
sérþekking nauðsynleg, sem ríkið á að launa að verð-
leikum. En langt er síðan opinberir starfsmenn urðu
aftur úr í launaþróuninni. Afleiðing hefir verið sú að
ríkið á nú í miklum erfiðleikum með að fá hæfa menn
í ábyrgðarstöður og skulu hér aðeins nefnd tvö dæmi,
dómarastöður og kennarastöður.
Núverandi ríkisstjórn hefir gert sér ljósa þessa
annmarka og hyggst ráða bót á þeim. Það hefir um
langt árabil verið eitt helzta stefnumál B.S.R.B. að í
stað launalaga kæmi kjarasamningur milli bandalags-
ins og ríkissjóðs. Gefur það auga leið, að með því að
ríkið viðurkennir samningsrétt opinberra starfsmanna
mun þeim reynast miklu auðveldara að fá fram þær
breytingar á launakerfinu, sem þeir telja nauðsyn-
legar. Fjármálaráðherra greindi hér í blaðinu í gær
frá því hverja hann telur heppilegasta skipan þessara
mála. Um fullan samningsrétt er þar að ræða, en ef
ekki næst samkomulag, sé málinu skotið til sáttasemj-
ara ríkisins. Ef þar næst ekki samkomulag fer málið
loks fyrir sérstakan kjaradóm til úrlausnar. Lág-
markstími launasamninganna sé tvö ár, til þess að
nauðsynleg festa sé sköpuð í launakerfið.
Ef slíkt fyrirkomulag kemst á munu opinberir
starfsmenn telja það mikinn sigur fyrir sinn málstað.
Og þá myndi allsherjar endurskoðun launa þeirra fara
fram. Verkfallsrétturinn á hér ekki heima. Til þess
vinna opinberir starfsmenn of mikilvæg störf, að þau
megi verða stöðvuð með verkfalli. Þeirra hagur á að
vera tryggður með hinum víðtæka samningsrétti.
Reykingar skólabarna
Margir munu hafa rekið upp stóru augu, er þeir
lásu frétt Vísis í gær um að rúmlega þriðja hvert
skólabarn hér reykir.
Þessi fregn kemur í sama mund og sú, að Bretar
hallizt nú mjög að því að sígarettur geti orsakað
krabbamein. Tillaga próf. Dungals að banna lausa-
sölu á sígarettum virðist hér skynsamleg og auðveld
í framkvæmd. En þeir, sem raunverulega geta haft
áhrif á reykingamar, eru foreldrarnir og aðeins
þeir.
VISIR
Fimmtudagurinn 22. marz 1962.
Þegar NeWin skarst
í leikinn að nýju
1 annað skipti á 4 árum
var fyrir skömmu gerð bylt-
ing í Burma - og báðar án
þess, að til nokkurra blóðsút-
hellinga kæmi að heitið gæti.
í bæði skiptin tók Ne Win
hershöfðingi völdin í sínar
hendur.
í hinni síðari, um mánaða-
mót síðustu, var U Nu for-
sætisráðherra handtekinn
„um stundarsakir", að því er
tilkynnt var, og fimm ráð-
herrar hans. í upphafi þess-
arar byltingar var flugvöll-
urinn við Rangoon tekinn
mótspyrnulaust, aðalvegir,
höfnin og aðalfangelsið, og
þingmönnum meinaður að-
gangur að þinghúsinu. Að
öðru leyti gekk allt sinn vana
gang.
Hin fyrri átti sér stað í
september 1958. Tilgangurinn
var að „uppræta spillingu og
koma í veg fyrir ofbeldisað-
gerðir", sem sagðar voru yf-
irvofandi vegna klofnings í
stjómarflokknum, flokki U
Nu forsætisráðherra.
Maðurinn, sem hafði for-
ustu í bæði skiptin var Ne
Win, sem fyrr var getið- —
Hann er 51 árs. 'Bilritía
var hersetin af Japönum þjálf
uðu þeir hann til sjálfstæðis-
baráttu, en hann snerist gegn
Japönum og hjálpaði Bretum
til þess að hrekja þá úr landi.
Hann var svo við völd sem
forsætisráðherra í 3 misseri.
Sumir undirmanna, sem hon-
um voru handgengnastir,
vildu, að hann væri áfram við
völd, en hann hélt því til
streitu, að mynduð væri lýð-
ræðisleg, borgaraleg stjóm,
undir eins og uiint væri að
stofna til heiðarlegra, lýðræð-
islegra kosninga. Gera má
ráð fyrir, að hann haldi nú
völdunum meðan hann telur
c
<u
2
þess þörf, en hafi svo sama
hátt og í fyrra skiptið. Brezk-
ur fréttaritari, sem málum er
kunnur í Burma, segir að al-
menningur í landinu efist
ekki um, að hann hafi mælt
í fullri einlægni, er hann
sagði í útvarpi eftir valda-
tökuna, að hann myndi gera
allt, sem í hans valdi stæði
til þess að vinna fyrir hags-
.muni þjóðarinnar.
Fréttaritari segir að frá því
U Nu tók við stjómartaum-
unum 1960, hafi öryggi inn-
anlands farið hnignandi. Auk
ið hafi á öryggisleysið
hættan frá hinu kommúnist-
iska Kína í norðri og einnig
vegna ókyrrðar af völdum
leifa herflokka þjóðemis-
sinna í Kína á landamærum
Thailands.
★ Deilur.
En meginörðugleikamir
nú stöfuðu af deilunni um
það, hvort Burma skyldi hafa
sterka miðstjóm eða sam-
bandsstjórnarfyrirkomulag.
Burma hefur verið sjálf-
stætt lýðveldi í 14 ár. íbúa-
talan er um 22 milljónir, en
því fer mjög fjarri, að þjóð-
leg eining hafi fest rætur í
landinu.
1 Burma eru fjögur ríki,
Shan, Karen, Kachin og Ky-
ah, sem hvert um sig hefur
sína stjóm í skjóli mið- eða
sambandsstjórnarinnar.
íbúamir í Kachin og Shan
hafa aldrei borið traust til
nágrannaþjóða sinna. Höfuð-
borgin í Karen var á valdi
uppreistarmanna þar til fyrir
aðeins 6 árum.
★ Hætta.
Hin einstöku ríki hafa all-
víðtæka sjálfstjórn samkv.
stjómarskránni, en sum vilja
aukin völd, einkum Shan. Ne
Win hershöfðingi sá, að mikl-.
ar hættur voru yfirvofandi,
ef áfram yrði veik og hikandi
sambandsstjóm við völd. Því
ákvað hann að taka f taum-
ana áður en um seinan yrði.
Það eru erfiðleikar á því
i mörgum austrænum lönd-
um, að vestrænt lýðræði geti
fest öruggar rætur. Sú þróun
hlýtur að taka tíma. Þess
vegna má vera, að f Burma
eins og f Pakistan verði unnt
að varðveita friðinn og skapa
skilyrði lyrir hægfara, ör-
ugga lýðræðislega þróun, seg
ir fréttaritari sá, sem hér um
ræðir. Hafi hættulegum og ef
til vill olóðugum innanlands-
átökum verið afstýrt með
valdatöku Ne Wins, er enn
von um, að lýðræði að vest-
rænni fyrirmynd nái að festa
rætur í Burma.
Aðalfundur Náttúrufræðafélagsins
* /
Aðalfundur Hins íslenzka nátt-
úrufræðafélags var haldinr. í Há-
skólanum laugard. 24. febr. s.l.
Hér fara á eftir nokkui atriði
úr skýrslu formanns um starf fé-
lagsins á næstliðnu ári.
Reglulegar samkomur, sex að
tölu, voru haldnar eins og að und-
anförnu í Háskólanum síðasta
mánudag í hverjum vetrarmánuði
nema desember. Á þeim flestum
voru flutt erindi um náttúrufræði
og sýndar skuggamyndir. Ræðu-
menn og fundarefni voru sem hér
segir:
Jan. Þorbjörn Sigurgeirsson,
prófessor: Um breytingar á stefnu
segulsviðs jarðar. - Febr. Umræð-
ur um náttúruvernd, frummælandi
Ásgeir Pétursson, formaður Nátt-
úruverndarráðs. - íVlarz. Frumsýnd
íslandskvikmynd, tekin af dr. O. S.
Pettingill, aðallega af fuglalífi.
Finnur Guðmundsson flutti skýr-
ingar. - Apr. Sigurður Pétursson,
gerlafræðingur: Um þörunga. -
Okt. Þór Guðjónsson, veiðimála-
stjóri: Laxfiskaeldi 1 Bandaríkjun-
um. - Nóv. Agnar Ingólfsson, dýra-
fræðingur: ‘slenzki öminn
Fyrirspurnir komu fram og
nokkrar umræður urðu um efni
allra erindanna. Aðsókn að sam-
komunum var mikil..
Tvær fræðsluferðir voru farnar
á árinu, stutt og löng.
Stutta ferðin var farin sunnu-
daginn 25. júni upp að Elliðavatni,
aðallega til gróðurathugana og
grasasöfnunar. Hún tók aðeins
hálfan dag. Þátttakendur voru 90.
Leiðbeinendur voru grasafræðing-
arnir Eyþór Einarsson og Ingimar
Óskarsson.
Hin ferðin var farin inn á
Tungnaáröræfi og tók þrjá daga,
lagt upp föstudagsmorgun 18.
ágúst. og komið aftur á sunnu-
dagskvöld. Þátttakendur voru 93
auk bílstjóranna og óku í fimm
bílum. Komust þó færri en vildu,
og varð að synja fars mörgum
þeim, sem síðastir gáfu sig fram.
Gist vara í tjöldum, fyrri nóttina
á bakka Tungnaár hjá Sigöldufossi
og hina síðari I Veiðivötnum.
I þessari ferð voru einkum skoð-
uð fróðleg jarðfræðifyrirbæri, enda
enginn hörgull' á þeim á Ieiðinni,
en minna um grös og dýr. Leið-
beinendur w ' Guðmundur
Kjartansson (um landslag og 'arð-
myndanir), Eyþór Einarsson (um
grös) og Agnar Ingólfsson (um
dýr).
Veður var ekki sem bezt, en
samt þótti ferðin takast mjög vel
Einn þátttakenda, Einar B. Pálsson
verkfr., hefúr skrifað ferðasöguna
í síðasta hefti Náttúrufræðingsins
Rit félagsins, Náttúrufræðingur-
Framh. á bls. 6.