Tölvumál - 01.03.1989, Blaðsíða 9

Tölvumál Mars1989
■ Notkunarsvið Fjölnis
Forritunarmálið Fjölnir er forrit-
unarmál til almennra nota. Verkefni
sem leysa má með Fjölni eru því
þau sömu og leyst eru með öðrum
almennum forritunarmálum, svo
sem Pascal, Basic, FORTRAN,
COBOL, Algol, PL/I, C, Modula-2,
Ada, LISP, SmallTalk og Prolog.
Það virðist kannski verið að bera í
bakkafullan lækinn að bera enn eitt
fonitunarmálið á borð, en Fjölnir
hefur þrjá kosti fram yfir fyrrnefnd
mál.
Fyrsti kosturinn er sá að Fjölnir er
íslenskt forritunarmál; með
íslenskum lykilorðum. Við erum
því ekki í neinum vandræðum með
að tala góða íslensku þegar við
ræðum forritunaraðferðir í Fjölni.
Með Fjölni má e.t.v. segja með
sanni að forritun verði hluti af
íslenskri menningu.
Annar kosturinn er sá að Fjölnir
býður upp á öfluga einingaforrit-
un. Einingaforritunin í Fjölni er
mun öflugri en í Modula-2 og að
ýmsu leyti jafnvel öflugri en í forrit-
unarmálinu Ada, en bæði þessi mál
eru sérhönnuð sem einingaforrit-
unarmál.
Þriðji kosturinn er sá að Fjölnir er
þeim kosti búinn að hafa sjálfvirka
úthlutun og frelsun minnis með
ruslasöfnun, oft nefnt listavinnsla.
Þennan kost hafa forritunarmálin
LISP, SmallTalk og Prolog reyndar
einnig, en þau bjóða ekki raunhæfa
einingaforritun, nema e.t.v. Small-
Talk. Fjölnir hefur einnig þann kost
fram yfir margar útgáfur þessara
síðasmefndu mála að þýdd
Fjölnisforrit eru keyrsluhæfar EXE-
skrár; óháðar þýðanda sínum.
Þegar lislavinnsla og einingaforritun
fara saman, eins og í Fjölni, er sér-
lega auðvelt að smíða forritshluta,
þ.e. einingar, sem nota má aftur og
aftur, án breytinga, til að leysa
mismunandi vandamál. Það kemur
æ betur í ljós að öflugustu
forritunarmál framtíðarinnar verða
báðum þessum kostum búin.
Fjölnir er sérlega vel fallinn til verk-
efna sem krefjast flókinna gagna-
móta (data structures) og til smíða á
frumgerðum hugbúnaðar. Með
Fjölni geta margir einstaklingar
unnið að sama verkefni, enda sé þá
beitt aðferðum einingaforritunar og
hugbúnaðarverkfræði. Þýðandinn
fyrir Fjölni er dæmi um verkefni þar
sem þrír einstaklingar unnu verkið,
og óhætt er að segja að það verk
hafi gengið vel, þótt það hafi verið
unnið á þrem stöðum.
Fjölnir er einnig skemmtilegt leik-
fang og gaman er að kanna þá forrit-
unarmöguleika sem Fjölnir býður
upp á.
Með Fjölni fylgir safn eininga til
ýmissar vinnslu. Þar má nefna ein-
ingar fyrir teiknun, sem nota má á
ýmsar skjágerðir; CGA, Hercules,
EGA, VGA og MCGA. Einnig eru
þar einingar til að reikna með marg-
liður, brot og Taylor-raðir. Þá eru
einingar til að raða fylkjum og list-
um, ýmsar einingar til að gefa að-
gang að DOS-aðgerðum og margar
fleiri einingar.
■ Saga Fjölnis
Saga Fjölnis hófst árið 1985 þegar
undirritaður hóf störf við Reikni-
fræðistofu Raunvísindastofnunar
Háskólans. Þá veittist honum tæki-
færi til að koma í gagnið hugmynd-
um um einingaforritun sem hann
hafði þróað árin áður við rannsóknir
og nám við Rensselaer Polytechnic
Institute I Bandaríkjunum. í fyrstu
var aðeins smíðað mjög einfalt for-
ritunarmál, ekki ósvipað forritunar-
málinu FORTH nema hvað málið
var einingaforritunarmál. Fljótlega
var þó bætt við listavinnslu.
Árið 1986 kenndi undirritaður
námskeið í hönnun þýðenda við
Háskóla íslands og greip þá tæki-
færið og smíðaði þýðanda fyrir
einfalda útgáfu af Fjölni. Nemend-
ur smíðuðu einnig þýðendur, hver
fyrir sig, og höfðu þeir sín mál mjög
Fjölnir
íslenskt forrltunarmál fyrir
PC-samhæfðar tölvur
Snorri Agnarsson,
prófessor
9