Tölvumál - 01.06.1989, Blaðsíða 20

Tölvumál júní 1989
X.400 -
Ný þjónusta
hjá Póst- og
símamála-
stofnun
Karl Bender,
yfirverkfræðingur,
Póst- og símamálastofnun
Grein byggð á erindi sem flutt var á
ráðstefnu Skýrslutæknifélags íslands,
Hótel Sögu17. maí1989.
X.400 er það sem stundun
er nefnt tölvupósthólf.
1 heimi síaukinna tölvusamskipta
hafa komið fram kröfur um staðlað-
ar samskiptareglur, sem gera not-
endur óháða tölvu- og hugbúnaðar-
framleiðendum vegnasamskipta sín
í milli. Til þess að ná þessu mark-
miði eru búnir til fjarskiptastaðlar,
sem fylgja svo nefndu OSI líkani,
eða líkani fyrir samtengingu opinna
kerfa. X.400 sem gefínn er út af
CCITT er einn þessara staðla. Þessi
staðall var fyrst birtur 1984 og aftur
1988, talsvert breyttur og endur-
bættur. í X.400 er skilgreint líkan
fyrir skeytaflutningskerfi, á ensku
Message Handling Svstem . Staðall-
inn skilgreinir sameiginlega þjón-
ustu, sem notendur hafa aðgang að,
samskiptareglur milli aðila og reglur
um nafngiftir og heimilisföng not-
enda. X.400 fellur í lag 7 í OSI
líkaninu og notar þar af leiðandi
þjónustu neðri laganna fyrir áreið-
anlegar og villulausar sendingar, t.d.
X.25 gagnaflumingsnet, sem rekin
eru í flestum löndum.
X.400 gerir kleift að skiptast á hvers
konar tölvugögnum án tillits til
hvort aðilar nota samskonar tölvu-
búnað og hvar sem þeir eru staddir í
heiminum. Með tölvugögnum er átt
við tölvutækar upplýsingar, s.s.
texta, tal, grafík, viðskiptaskjöl eða
annað. Auk þess geta X.400 not-
endur haft samskipti við notendur
annarra fjarskiptamiðla, t.d. sent
telex, telefax og látið prenta og bera
út skeyti sín til viðtakenda.
Geymsluskilatækni
Skeytaflutningskerfi flytja skeyti í
heilu lagi með aðferð, sem nefnd er
geymsluskilatækni (e. Store-and-
forward). Skeytin geta verið af
hvaða lengd sem er, en í pakkaskipt-
um kerfum eins og X.25 gagna-
netum, er upplýsingunum skipt í
pakka af ákveðinni lengd áður en
þeir eru sendir. Geymsluskilatæknin
er grundvallaratriði í skeytaskiptum
kerfum og í henni felst m.a. að hægt
er að senda skeyti án þess að
tengjast viðtakanda eins og
nauðsynlegt er í línu- eða pakka-
skiptum kerfum. Skeytaflumings-
kerfin taka við skeytunum og geyma
eftir þörfum við fluming þeirra til
viðtakenda. X.400 er því í eðli sínu
það sem stundum er nefnt tölvupóst-
hólf.
Almenn lýsing X.400
Ef lýsa á X.400 út frá sjónarhóli
notenda er það líklega auðveldast
með skírskotun til póstþjónustunnar.
Sendandi skeytisins tekur saman
einstaka hluta þess, s.s. með því að
skrifa einn hluta, taka afrit af
skjölum og myndum fyrir aðra hluta
og setja alla þessa hluta skeytisins í
umslag ásamt leiðbeiningum til
viðtakanda. Á umslagið er sett
heimilsfang og leiðbeiningar um
afhendingu skeytisins. Pósmrinn
sækir bréfið í póstkassann og notar
heimilisfang og leiðbeiningamar á
umslaginu til að beina því gegnum
eina eða fleiri póstflokkunarstöðvar
og kemur því að lokum í póstkassa
viðtakanda. Það sem gerist í skeyta-
flumingskerfum er ekki ósvipað
þessu, nema að skeytið (einstakir
hlutar þess), leiðbeiningar til við-
takanda og upplýsingar á umslaginu
eru kóðaðar á tölvutækt form og
skeytaskiptistöð notar upplýsingam-
ar á umslaginu til að beina því frá
sendanda til viðtakanda.
Líkan
Skeytaflutningsmiðill (MTA)
Til að auðvelda þróun staðla hjá
CCITT fyrir X.400 skeytaflumings-
kerfí, hefur tiltekið líkan verið haft
til hliðsjónar. Þetta líkan er notað til
að lýsa grunnhugtökum í X.400
skeytakerfum og samkvæmt því eru
slík kerfi byggð úr nokkrum sjálf-
stæðum, en tengdum einingum.
Kjaminn í X.400 skeytakerfum er
skeytaflutningsþjónustan (e.
Message Transfer Service). sem
samanstendur af einum eða fleiri
20