Tölvumál - 01.05.1991, Blaðsíða 8

Maí 1991
Sögulega séð voru tölvudeildir
oft hluti af flármálasviði eða
stjömunarsviði fyrirtækja.
Ástæðan var m.a. sú að deildimar
meðhöndluðu tölur og tölulegar
upplýsingar fyrirtækisins. Bók-
hald, birgðahald, viðskipta-
mannaskrá, greiðslueftirlit og
starfsmannaskrá eru allt dæmi
um notkun tölvutækninnar. Lögð
var áhersla á nákvæmni. Kúltúr-
inn sem byggður var upp f
kringum tölvudeildirnar ein-
kenndist því af þvf sem mætti
kalla "áreiðanleika- eða ná-
kvæmnisculture". Þetta var
"don't make mistake culture",
en ekki "competitive advantage
culture."
Undanfarinn áratug hefúr þróunin
aftur á móti breyst og talað hefur
verið um MIS eða "Management
Information Systems". Á sama
tíma hefur þróunin verið sú að
upplýsingaöflun og vinnsla hefúr
verið að flytjast ofar í skipulagi
fyrirtækja. Frá því að vera hluti
af íjármála- eða stjórnunarsviði í
að vera sjálfstæð eining, sem
jafnvel heyrir
beint undir for-
stjóra. Talað er
um Chief Inform-
ation Officer eða
CIO. Að nýta
upplýsingatækni
við stjómun fyrir-
tækja er meiri-
háttar verkefni og
því ekki óeðlilegt
að það heyri undir
forstjóra fyrir-
tækisins beint.
Það verður þó að
viðurkenna að um
þetta eru skiptar
skoðanir og sum-
ir telja að eitthvað
afturhvarf hafi
orðið f þessari
þróun.
Upplýsingavinnsla verður að vera
í samræmi við þarfir stjómenda.
Þess vegna er nauðsynlegt að
hafa innan fyrirtækisins stýrihóp,
sem undirbýr og skilgreinir þörf
upplýsinga og vinnslu þeirra. í
þessum hópi verða að vera
fulltrúar helstu deilda eða
rekstrarþátta fýrirtækisins, t.d.
á sviði ljármála, markaðsmála
og framleiðslu. Varast ber þó að
þessi stýrihópur fari að reka
tölvudeildina. Hann skal hittast
sjaldan, og leggja línur um
stefnumörkun í upplýsingamál-
um. Upplýsingavinnsla verður
æ þyngri á metum í skipulagi
fyrirtækis.
Notkun upplýsingatækninnar er
orðin, auk þess að veita nauðsyn-
legar upplýsingar um gang
rekstrarins, einn af mikilvægum
þáttum í því að ná samkeppnis-
yfirburðum. Eins og þið vitið þá
snýst allur rekstur um það að
skapa sér sérstöðu og byggja
verndarmúra f kringum sín
fyrirtæki. Áður fyrr voru þessir
verndarmúrar t.d. einkaleyfi,
aðgangur að ódýru fjármagni,
aðgangur að ódýrum náttúruauð-
lindumeðahafnaraðstöðu. Upp-
lýsingakerfin og tæknin er nú oft
slíkur vemdarmúr. Flugfélög,
sem búa yfir öflugum upplýsinga-
og bókunarkerfum og nýta upp-
lýsingatæknina í samkeppninni,
hafa náð gífurlegum yfirburðum.
Flugfélagið Peoples Express, sem
lagði áherslu á lág fargjöld, er
aftur á móti dæmi um flugfélag
sem varð undir í samkeppninni,
aðallega vegna þess að það gat
ekki keppt við öflug tölvukerfi
hinna flugfélaganna. Félagið hafði
ekki tölvutæknina til að byggja
upp bókunarkerfí og verðlagn-
ingarkerfi, sem gerði því mögu-
legt að ná hámarkstekjum. Líklegt
er, að við eigum eftir að sjá
svipaða þróun hér á landi innan
banka, tryggingakerfis og víðar.
Aðgreina þarf daglega upplýs-
ingaþörf og tölvuvinnslu fyrir-
tækisins frá því, sem kallað er
stjómunarupplýsingar. Nauðsyn-
legt er að öll upplýsingaöflun og
úrvinnsla sé sem mest samræmd,
8 - Tölvumál