Tölvumál - 01.05.1991, Blaðsíða 15

Maf 1991
að skrá upplýsingar strax og
einhver breyting verður. Okkur
vantar skráningartæki á fleiri staði
á sjúkrahúsinu. Einnig er vinnu-
álag mikið og það verður aldrei
fyrsti forgangur að skrá bráð-
veikan sjúkling og leita að lausu
plássi. Það er meðferðin sem
gengur fyrir. Ekki er heldur vitað
nákvæmlega íyrirfram hvað þurfi,
skurðstofur, rannsóknir eða
endurhæfingu. Að þessu leyti er
spítali ólíkur flugfélagi. Þar er
allt ákveðið fyrirfram og engu
verður breytt nema tölvan hafí
fyrst gefið samþykki sitt.
Til þess að fá hugmynd um í
hvað fjármunum er varið höfum
við starfsemisupplýsingar. Þær
eru m.a. sjúklingafjöldi, legu-
dagafjöldi, heimsóknir á göngu-
deildir og skurðaðgerðir. Með
því að leiða saman rekstrar- og
starfsemisupplýsingar er svo
reiknaður einingakostnaður við
hina ýmsu þætti þjónustunnar
svo sem legudag, heimsókn,
aðgerð og rannsókn, allt fyrir
hverja deild um sig og borið
saman við fyrra ár.
Ég segi stundum í gamni að við
séum orðin nokkuð góð f því að
gera áætlun um árið á undan.
Enn vantar nokkuð á að farið sé
að skrá allar upplýsingar um
starfsemi okkar. Einnig erum
við í sömu vandræðum og aðrar
þjóðir að fá heildarsýn yfir gæði
heilbrigðisþjónustu. Enn eru
skiptar skoðanir meðal sér-
fræðinga um hvaða upplýsingar
svari best spurningum um gæði.
í heilbrigðisþjónustu vakna oft
nýjar spurningar. Við spyrjum
því oft um eitt í dag og annað á
morgun, við erum stöðugt
leitandi. Tölvukerfi okkar þurfa
því að vera mjög sveigjanleg. í
stuttu máli þurfa Ríkisspítalar
sambærilegar upplýsingar og
önnur fyrirtæki, en það er ekki
nóg, því að til viðbótar þarf
ýmislegt annað.
ALLT ÞAÐ
SAMA
OG AÐRIR
OG SVO!
Sérstök vandamál
Spítali er einungis venjulegt
þjónustufýrirtæki og framleiðir
heilbrigðisþjónustu. Þarerbeitt
öllum sömu aðferðum og við
stjórn venjulegs fyrirtækis. En
þar eru líka sérstök vandamál
sem eru ólík vandamálum annarra
fyrirtækja.
Það sem þarna er mest áberandi
eru mótsagnirnar í heilbrigðis-
þjónustu. Spítali sem eykur
afköst, framleiðni eða gæði
þjónustunnar eykur líka útgjöld,
en í bókhaldinu koma engar nýjar
tekjur. Það gagnar okkur í
spítalarekstri því lítið að velta
fyrir okkur framlegð og jaðar-
kostnaði þegar borið er saman
við fjárlög, það vantar einfaldlega
tekjuhliðina.
Á síðustu árum hefúr tvennt verið
að breytast á Ríkisspítölum.
Okkur hefur tekist að auka afköst
um nær 20% á sama tfma og
raunlækkun hefúr orðið á kostnaði
um 2%. Útreikningar sýna að
jaðarkostnaður okkar miðað við
fjölgun um 1000 sjúklinga er 40-
50.000 kr. á hvern sjúkling.
Meðalkostnaður hins vegar nær
170.000 kr. á hvern sjúkling.
Þær hagræðingaraðgerðir, sem
starfsfólk okkar hefur staðið að,
eru því afar árangursríkar
stjórnunarlega. En miðað við
eftirlitskerfín erum við miklir
eyðsluseggir.
Við leitum því mjög leiða nú til
að upplýsingar, sem við fáum úr
tölvukerfúm okkar, verði túlk-
unarhæfar en ekki þurfi hverju
sinni að halda fund svo vitneskja
fáist um hvorum megin striks
niðurstaðan er.
Annar þáttur er afar flókinn í
starfsemi okkar og það er
ákvörðun um dýr úrræði.
Við höfúm dæmi þess að meðferð
sjúklinga kosti milljón ef ekki
milljóna tugi. Á sama tfma og
loka verður spítölum og draga úr
þjónustu, hvað getum við þá
gengið langt í þjónustunni við
einstaklinginn?
Aðalsmerki heilbrigðisþjónustu
okkar hefur verið jafhrétti, jafn
aðgangur fyrir ríka og fátæka.
Þann dag sem við segjum að það
sé ekki forsvaranlegt að verja 10
millj.kr. til að lækna einn eða
tvo sjúklinga meðan 400 bíða
eftir bæklunaraðgerð eða 20 rúm
á öldrunardeild eru lokuð vegna
fjárskorts þá verðum við líka að
vita hverju við ætlum að svara
sjúklingnum sem þarf á dýru
meðferðinni að halda ef þjóð-
félagið er ekki tilbúið að greiða
og hann býðst til að greiða sjálfúr.
Er okkar litla þjóðfélag reiðubúið
að ákveða að við læknum ekki
dýran sjúkling eða að hann megi
þá greiða sjálfur og dýrar
lækningar verði forréttindi þeirra
1 5 - Tölvumál