Vísir - 25.10.1962, Blaðsíða 7

V1SIR . Fimmtudagur 25. október 1962.
85 ára í dag:
Nokkur af pilluglösum þeim, sem lögreglan hefur gert upptæk.
Áthagasemd m deyfílyf
og skrásetaingu þeúra
Eftir Arinbjörn Kolbeinsson, formnnn
Læknnfélngs Reykjnvíkur
í dagblaðinu Vísi 20. okt. s.l.
er grein eftir Iandlækni, sem
rituð er vegna ummæla minna
um r’:rásetningu deyfilyfja, er
tekin voru upp í blaðamanns-
grein í sama blaði 17. þ.ni. I
þeirri grein virðist það vera
augljóst öllum, sem eitthvað
til málsins þekkja, að einungis
var átt við þau Iyf, sem
verið hafa á dagskrá
í blaðafréttum að undanförnu,
cn alls ekki verið að ræða um
hin mikilvirku deyfi- og nautna
lyf, heldur aðeins hættunni
róandi Iyf, svefnlyf og nokkur
örfandi lyf, sem einnig verka
deyfandi sé þeirra neytt óhóf-
Iega. Að vísu var enginn listi
yfir deyfilyf þau, er átt var við
í fyrmefndri blaðagrein, og gat
slíkt að sjálfsögðu boðið mis-
skilningi heim.
Nú hefur svo óhönduglega
tiltekizt að sjálfur landlæknir
hefur misskilið orðið „deyfilyf"
í Vísis-greininni frá 17. okt. Má
raunar virða honum það til
nokkurrar vorkunnat, þar eð
orð þetta hefur all-víðtæka
merkingu, ekki sízt í dagblöð-
um. Þessi misskilningur land-
læknis kemur fram í grein hans
í Vísi 20. okt., en þar bland-
ar hann hinum mikilvirku deyfi
og nautnalyfjum inn í málið á
þann hátt, að hann ræðir um
hina gömlu og alkunnu eitur-
lyfjaskrá — eftirritunarbók
apótekanna — en við hana
hlýtur landlæknir að eiga er
hann segir: „Slík skrá yfir
deyfilyf og nokkur örf-
andi lyf, sem hætta er talin á
að notuð verði sem nautanlyf,
hefur um áratugaskeið verið
haldin hér á landi“. í eftirrit-
unarbók eða eiturlyfjaskrá, eins
og Iæknar almennt nefna skrá
þessa, eru rituð eftirtalin lyf,
samsetningar og systurefni
þeirra: Morfin, heroin, dilaudid,
aukodal, kodein, opium, kokam
um hefur verið rætt um í
blöðunum eru róandi lyf (Tranq
uilizer) svefnlyf (einkum bar-
bituröt) og nokkur örfandi lyf,
Fenmetralin og einnig ritalin
og amfetamin. En amfetamin
og ritalin eru einustu lyfin, sem
færð eru á skrá og snerta að
einhverju leyti umrætt vanda-
mál, þó má geta þess, að rita-
lin er aðeins skráð skv. munn-
legum tilmælum lyfsölustjóra,
vegna meints verkanaskyldleika
þess við amfetamin.
Af þessu má öllum ljóst vera,
að flestöll deyfilyf þau, er blöð-
in hafa gert að umræðuefni
að undanförnu, eru utan við þá
gömlu og góðkunnu eiturlyfja-
skrá, sem landlæknir veifar í
Vísi 20. þ.m.
Að endingu þetta:
l.Deyfi- og nautnalyf, sem um
Iangt árabil hafa verið skráð
skv. ströngum reglum, eiga
engan eða lítinn þátt í því
deyfilyfja vandamáli, sem
blöðin hafa að undanförnu
talið, að um væri að ræða
hér á landi. Skv. upplýsing-
um apoteka er amfetamin
notkun nú hverfandi lítil hjá
því sem hún var áður en Iyf
þetta var tekið á skrá.
2. Reynist vandamál þetta eins
mikilvægt og sumar blaða-
fregnir gefa tilefni til að ætla
vil ég endurtaka tillögu mína
óbreytta frá 17. okt. s.l. um
að öll helztu. lyf, sem þetta
mál varða, verði færð á skrá
eftir ákveðnum reglum, og
þar með opnuð leið að skipu
lögðu og nákvæmu eftirliti
með dreifingu þessara lyfja.
Þetta er meginnauðsyn, ekki
sízt af því, að í skjóli skipu-
lagslítiilar, löglegrar lyfja-
verzlunar, getur ólögleg lyfja
sala bezt þrifizt.
Revkjavík, 23. okt. 1962.
Arinbjörn Kolbeinsson
Dæmdur fyrir bréfstuld
og fölsun á framsali
¥ a ltýsson
Einn kunnasti og sérstæðasti
borgari Akureyrar er 85 ára í
dag. Það er rithöfundurinn Helgi
Valtýsson. Og óhætt er að bæta
við, skáldið Helgi Valtýsson,
því Helgi er ágætlega hagmæltur.
Fer mjög vel á því að Helgafell
minnis.t þessara merku tímamóta
í ævi Helga með því að gefa út
úrval Ijóða hans í dag. Ber kvæða-
bókin nafnið Á hverfanda hveli.
Helgi fæddist árið 1877 að Nesi
í Loðmundarfirði. Snemma var
honum útþráin í blóð borin og ár-
ið 1897 hleypti hann heimadrag-
anum og hélt til Noregs, þar sem
hann hóf nám í kennaraskóla.
Eftir heimkomuna gaf Helgi sig
mjög að félagsmálum og einkum
ungmennafélaganna.
Var hann einn af stofnendum
Ungmennafélags Reykjavíkur 1906
og um nokkurra ára bil sambands-
stjóri U.M.F.Í. Kennslu og skóla-
stjórn gegndi hann á þessum árum
á Seyðisfirði, í Reykjavík og við
Flensborg.
Síðan hvarf Helgi aftur til Nor-
egs og þar varð frami hans góður.
Hann réðst fyrst sem kennari og
blaðamaður til starfa en gegndi
síðan störfum sem ritstjóri við
vorsk blöð. Var það á stríðsárunum
Aldur sinn ber Helgi öllum
mönnum betur og um fáa menn
mun unnt að segja að þeir séu
yngri í anda en hann. Áhugi hans
á þjóðmálum og alþjóðamálum er
og jafn vakandi nú og á þeim ár-
um, er hann stýrði blöðum f fjar-
lægu landi. Vísir flytur Helga hug-
heilar afmælisóskir á þessum tfmá-
mótum í ævi hans.
G.
Gærurnar
ekki unn-
ar hér
Vísir hefur aflað sér frekari upp
Iýsinga í sambandi vlð frétt I New
York Times um íslenzkar sauða-
gærur í kvenyfirhöfnum. En stór*
blaðið taldi þær nú mjög vinsælar.
Gærur þessar eru ekki unnar. á
Islandi. Er um að ræða gærur, sem
við höfum flutt hráar út til Evrópu,
en þar hafa þær verið fullunnar ög
fyrri og skömmu eftir þau. Síðan seldar til Bandaríkjanna.
1935 hefir Helgi átt heima á Ak-
í sakadómi Reykjavíkur var
fyrir nokkru kveðinn upp dómur
sem risið hafði upp af verki, er
unnið var haustið 1959, en ckki
komst upp fyrr en á sl. sumri.
Málsatvik voru þau að haustið
1959 tók maður nokkur sér far
með m.s. Akraborginni frá Borgar-
nesi til Reykjavíkur.
Á leiðinni veitti maðurinn at-
hygli bréfi, eða réttara sagt horni
á sendibréfi, sem stóð upp úr
póstkassa skipsins.
Þegar maðurinn sá sér færi þreif
hann bréfið úr kassanum og þegar
hann reif það upp nokkru siðar
reyndist. vera í því ávísun frá
Kaupfélagi Borgfirðinga til fyrir-
min sambönd.
tækis eins í Reykjavík og nam hún
petidin, methadon og amfeta- 1 að upphæð kr. 20.879.18.
Fljótlega eftir að til Reykjavík-
ur kom falsaði maðurinn framsal á
ávísunina og fékk hana leysta út
í banka, en eyddi að því búnu
peningunum.
í sumar þegar þessi sami maður
átti í útistöðum við rannsóknar-
Síðustu reglur, sem gefnar
hafa verið út um færslu lyfja
á þessa skrá, mun vera frá 30.
des. 1950, en eftir þann tíma
hafa mörg þeirra lyfja, er nú
koma við sögu, verið fundin lögregluna í Reykjavík var rit-
upp. Að amfetamin sambönd-
um undanskildum, eru skv.
reglugerð engjp lyf á skrá þess-
ari, er skipta máli i sambandi
við síðustu blaðaskrif um deyfi
lyfjaverzlun. í þessu sambandi
má minna á ummæli rannsókn-
arl.^reglumanna í Vísi 20. þ.m.
en þeir segja: „Notkun hinna
hættulegu eiturlyfja eins og
kokains, heroins, morfins,, og
opiums, eru að því er við Ulj-
um úr sögunni hér á landi“ Þau
lyf og lyfjaflokkar, sem eink-
höndin á framsali fyrrgreindrar á-
vísunar borin saman við önnur
plögg sem maðurinn hafði sann-
anlega skrifað og bárust böndin
þá að honum. Við yfirheyrslu ját-
aði hann á sig bréfstuldinn úr
póstkassanum á skipinu og enn-
fremur það, aó hafa falsað fram-
salið á ávísuninni. I *
Þess skal getið, sem og tillit var
tekið til við dómsuppkvaðningu, j
að þegar ákærður stal bréfinu úr
póstkassa Akraborgar, hafði hann
aldrei sætt refsingu. Hins vegar I
millitíðinni, frá er þetta atvik gerð-
ist og þar J1 upp komst um
stuldinn, hafði hann þrívegis sætt
refsidómi fyrir auðgunarbrot. Að
þessu sinni var hann dæmdur i
tveggja mánaða fangelsi sem
hegningarauka.
ureyri og fengizt þar við kennslu
og ritstörf. Heim frá Noregi færði
hann úr sinni fyrstu ferð þangað
konu sfna Severine, fædd Sören-
heim, en henni kvæntist Helgi
fyrir réttum sex áratugum, eða
1902.
Þær greinar sem Helgi hefir rit-
að í íslenzk blöð og erlend munu
nær því óteljandi. Má með réttu
telja hann elztan íslenzkra blaða-
manna. Margar greina hans hafa
birzt hér í þessu blaði og hefir
Helgi þar einatt vakið athygli les-
enda á mörgum þeim efnum, ís-
lenzkum sem erlendum, er hojium
hafa þótt til framfara og mann-
bóta horfa. Árið 1908 kom út
fyrsta ljóðabók Helga Blýants-
myndir. Síðan hafa mörg ljóð birzt
eftir hann og mikil ritstörf á hann
að baki. Skal hér aðeins ein bók
hans nefnd, sem mikillar hylli naut
á slnum tíma. Voru það Söguþættir
landpósta, sem út kom á Akureyri
1942.
Sveinn Valfells, forstjóri, sagði
Vfsi að fyrirtæki hans, Sútunqr-
verksmiðjan h.f., hefði flutt lítið
eitt út af gærum til Bandaríkjanna,
en þær væru aðeins notaðar tií
skreytinga í húsum. Sömu sögu
hafði iðnaðardeild SÍS að segja.
Sveinn kvað fyrirtæki sitt selja
þúsundir af sauðagærum til ferða,-
manna hérlendis svo og til Sví-
þjóðar og V.-Þýzkalands, en þær
væru ekki fullunnar, þar sem inn-
flutningstollur á þeim væri mjög
hár. Verðlag á gærum I Bande-
ríkjunum er fremur lágt, sagði
Iðnaðardeild SÍS.
Varðar-félagar
Meðlimir Varðarfélagsins eru
beðnir að gera skil hið allra
fyrsta í Skyndihappdrætti Sjálf*
stæðisflokksins. Komið 1 skrif-
stofur Sjálfstæðisflokkslns við
Austurvöll.
Stuttur fundur — fjölmennur — þinginu sjónvarpað
— dagur Sameinuðu þjóðanna — lítið um mál —
fyrirspurnir — tillögur.
í gær var eingöngu fundur í
Sameinuðu þingi og var sá fund
ur stuttur, lítt sögulegur og
snubbóttur. Það var eins og
þingmenn væru almennt dasað-
ir eftir umræðurnar um fjár-
lagafrumvarpið eins og þeir
hefðu allir haldið klukkutíma
ræður um tölur þess og liði.
Flestir þeirra voru þó mættir
og var þingsalur þéttsetinn þeg-
ar fundur var settur. Er það
þó fátítt. Orsökina mun líklega
að finna uppi á þingpöllunum,
en þar stóðu brezkir sjónvarps-
menn undir stjórn Mai Zetter-
ling og sjónvörpuðu þingmenn
af miklum ákafa. Munu þing-
menn hafa verið látnir vita um
að takan -væri fyrirhuguð og
hvattir til að mæta.
Forseti Sþ., Friðjón Skarp-
héðinsson minntist í upphafi
þingfundar á dag Sameinuðu
þjóðanna með stuttu ávarpi.
Rakti hann verk Sameinuðu
þjóðanna í stórum dráttum og
minnti á, að samtök sem Sam-
einuðu þjóðirnar væru þýðing-
armest fyrir smáþjóðirnar. Að
öðru leyti er ekki ástæða til að
rekja ávarp Friðjóns.
Fyrsta dagskrármálið var
fyrirspurn Gísla Guðmundsson-
ar til ríkisstjórnarinnar um mis-
mun gjaldeyrisandvirðis samkv.
6. gr. laga nr. 28 1962. Var við-
skiptamálaráðherra Gylfi Þ.
Gíslason fyrir svörum af hálfu
ríkisstjó ‘narinnar. Að þessu
rrftli loknu, kom mikill fjöldi
mála, sem aðeins voru tekin fyr
ir til þess að vita hvernig þau
skyldu rædd (formsatriði). Að
lokum var tekin fyrir till. til
þingsályktunar um opinbera
rannsókn á sjóslysum vi8
strendur Islands. Tillagan vair
frá Gunnari Jóhannessyni og
Karli Guðjónssyni. Tillögunni
var vísað til annarrar umræðu.
Ný mál sem lögð voru fyrir
þingið eru:
Tillögur til þingsályktUnar:
um undirbúning geðveikralaga,
um endurskoðun veðlaga, um
launabætur til starfsfólks af á-
góða atvinnufyrirtækja.
Frumvarp til lyfsölulaga frá
kisstjórninni, og frumvarp tíl
laga um félagsheimili og afnám
aðflutningsgjalda, bæði frá
Framsóknarmönnurn. Þá voru
lagfar fram fyrirspumir frá
Benedikt Gröndal um mis-
notkun deyfilyfja og um lún út
á landbúnaðarafurðir.