Vísir - 03.05.1963, Blaðsíða 9

Vísir - 03.05.1963, Blaðsíða 9
VlSIR . Föstudagur 3. maí 1963. 9 Föstudagsgreinin David Ben Gurion. héldu í fyrstu, að þeir gætu sent þessa hermdarflokka sína inn í hverfið og smalað Gyð- ingunum saman. Máltæki þeirra var, að Gyðingar væru ragir og huglausir. En þeir mættu öflugri mót- spymu. Hvert hús í hverfinu varð virki, inni f miðri her- numdri Evrópu. Liðið var búið heimatilbúnum vopnum, göml- um byssum og bezínsprengjum. Þá gripu nazistamir til hinna óhugnanlegustu ráða. Hermdar- flokkar þeirra kveiktu f hverri byggingaröðinni á fætur ann- arri, en hver maður sem út úr hinum brennandi húsum kom var skotinn til bana. Margir íbúarnir kúrðu inni í húsum sfn- um fram á sfðustu stund, þang- að til logarnir voru að þvf komnir að gleypa þá. Þá köst- uðu margir sér út um glugga oft á fjórðu eða fimmtu hæð og biðu bana við fallið. Ofurefli nazistanna var svo mikið, að þeir komu fram vilja sfnum, ó- geðslegasta verknaði mannkyns- sögunnar, sem gerir hin al- ræmdu Bartolomeusarmessuvfg að barnaleik í samanburðinum. Og lffið var ínurkað úr öllu lif- andi, körlum, konum og börnum í Varsjá. Þeir sem loks gáfust upp voru sendir með járnbraut- arlestum í gasklefana miklu. Atburðirnir í Varsjá veturinn 1943 eru sorgarþáttur f sögu Gyðinga, en jafnframt saga af séíglU-bg hetjudáðum. > ;iuiiJ?9V£itn<; • • •: • ■C>imm árum síðar fengu Gyð- ingar tækifæri til að sýna í byggt annarri þjóð og hröktu Arabana í burtu úr byggðum sín um, svo að enn búa tugþúsund- ir þessa fátæka fólks f flótta- mannabúðum. En minning Gyðinga um þetta gamla land sitt og varðveizla þeirrar sögu, sem við það er bundið, hvern dal og hvert fjall, sem kallar til þeirra gegnum orð Biblíunnar, verður nokkuð til að jafna metin. Og svo vegur það þungt, hvernig Gyðingar hafa unnið að viðreisn og ræktun þessa hrjóstr uga lands. Hernaðarsigur þeirra yfir Aröbum var aðdáunarverð- ur, en miklu stórkostlegri er þó sá sigur, sem þeir hafa unnið í uppbyggingu landsins og þjóð- félagsins. T Israel hafa Gyðingar komið á fót háþróuðu menning- arþjóðfélagi. Frá því landið varð sjálfstætt hefur það tekið við rúmlega milljón flóttamönnum af Gyð- ingættum. íbúatalan hefur tvö- faldazt á þessum tíma og er nú orðin um 2,2 milljónir. ísrael er því mesta landnámsríki í heimi og stefnan er að halda áfram að fjölga íbúunum til að styrkja ríkið sem mest gegn óvinaþjóð- unum, sem umkringja það. Það má því ímynda sér, hví- líkt umbrotaland ísrael hefur verið. Á hálfum öðrum áratug hefur;orðið að reisa íbúðir fyr- ir milljón nýja innflytjendur og skaþa' atvinnu og tryggja lífs- afkomu þeirra með öllum hætti. sem hefur verið sandauðn, en er nú gð taka stakkaskiptum og breytast í einn samhangandi á- vaxtagarð, sem breiðir sig enda- laust yfir tugþúsundir hektara. Á þessu gróðursvæði framtíðar- innar er að rísa borgin Besor, sem búast má við að verði í framtíðinni ein stærsta borg ísraels. J síðustu föstudagsgrein minni ræddi ég um Arabaþjóðirn- ar og hina eðlilegu og nauðsyn- legu sameiningu þeirra f eina þjóð og eitt ríki. Sameining þeirra er það sem koma skal, á því er enginn vafi, að Arabaþjóð irnar verða ekki framar undir- okaðar. Síðan ég skrifaði þá grein hafa þeir atburðir gerzt í ríkinu Jordan, sem sýna, að frelsisstefna Araba ólgar einn- ig þar undir niðri og líklegt að þjóðhöfðingja Jordan, sem hef- ur verið evrópskur leppur, verði steypt af stóli. En á sameiningarstefnu Ar- aba er sú skuggahlið, að hið unga ríki Gyðinga á mikið í hættu ef Arabarnir eflast. Það er eitt, sem Arabaþjóðirnar setja ofar öllu á stefnuskrá sína, að hefna harma sinna á ísraels- mönnum, safna liði gegn þeim, hrekja þá f sjóinn og útrýma ríki þeirra f Palestínu. Þannig er hefndardraumur Arabanna. Að þessu vinna þeir öllum árum m. a. hafa þeir ráðið til sín þýzka eldflaugasérfræðinga, til þess að geta skotið eyðingar- vopnum yfir ísraelskt land. Gyðingar vita það vel, að Fimmtán ára Israels-ríki Hér. norður á íslandi hefur aldrei þekkzt það fyrirbæri, sem kailað hefur verið Gyð- ingavandamál og algengt hefur verið víða um lönd. Sá angi evrópska kynstofnsins, sem fluttist til íslands hefur aidrei gert sig sekan um kynþáttaof- sóknir. Þó ættum við ekki að telja okkur trú um að við séum neitt betri en frændur okkar í Evrópu. Hingað hefur ekki verið um að ræða neina verulega flutn inga eða búsetu fólks af öðr- um kynstofni og því ekkert til- efni gefizt. Á síðari árum höfum við þrátt fyrir fjarlægð okkar feng- ið tækifæri til að kynnast vandamálum Gyðinga náið. Hingað hafa komið góðir gestir, fulltrúar hins fullvalda ríkis Gyðinga, Israels, fyrst frú Golda Meir dómsmálaráðherra og síðan David Ben Gurion for- sætisráðherra. Þetta fólk hefur orðið vinir okkar og sérstaklega verður heimsókn Ben Gurions okkur lengi minnisstæð fyrir virðulega og vingjarnlega fram- komu þessa lágvaxna einbeitta manns, sem hefur gegnt hlut- verká Móse nútímans, leitt þjóð sína heim úr útlegðinni. k siðari árum höfum við einnig fengið tækifæri til að horfa á kvikmyndir og leik- rit, sem fjallað hafa um hörm- ungar Gyðinga undir dýrslegum ofsóknum þýzkra nazista. Við höfum séð hryllilegar kvikmynd ir, sem teknar voru á stríðsár- unum og sýna, þegar fólki af Gyðingaættum var smalað þús- unum saman eins og sauðfé til slátrunar í gasklefum nazist- anna. Og einmitt nú er verið að sýna kvikmynd hér í Laugarás- bíói, sem sýnir flóttann I striðs- lok og baráttuna við að komast gegnum hervörð Breta til fyr- irheitna landsins Palestínu. Þjóðleikhús okkar hefur einn- ig sýnt leikrit, átakanleg meist- araverk, sem hafa verið til þess fallin að opna augu okkar fyrir grimmdaræði öfga og kynþátta- haturs. Leiksýningin á Dagbók Önnu Franks mun seint líða þeim úr minni sem sáu hana og einmitt nú um þessar mund- ir er Þjóðleikhúsið að sýna meistaralegt leikrit, skerandi og hræðilegt, sem sannar okkur, að e. t. v. er enginn maður saklaus af glæpum fordómanna. Jjví minnist ég nú á þetta, að fyrir nokkrum dögum var minnzt tveggja afmæla. Annað er af afmæli mesta hörmungar- og sorgarviðburðar í sögu Gyð- ingaþjóðarinnar, hitt mesta sig- urs og gleðidags hennar. Fyrir 20 árum réðust sveitir þýzkra SS-manna inn I Gyð- ingahverfið, Ghettoið, í Varsjá. Þeir höfðu fyrirskipun um að útrýma gersamlega, — þurrka út alla íbúa hverfisins um 200 þúsund að tölu. lýazistarnir frelsisstyrjöld að þeir voru eng- ar raggeitur. Þann 29. apríl fyr- ir 15 árum lýstu Gyðingar yfir stofnun sjálfstæðs ríkis ísraels. Við minnumst enn lýsinga Ben Gurions forsætisráðherra í ræð- um hans hér á landi, hve mikla erfiðleika hið nýja ríki átti við að stríða á fyrstu dögum göngu sinnar. Gyðingar þurftu svo að segja á einum degi, að stofna frá grunni allt stjómarkerfi sitt, og á einum degi urðu þeir að skipu leggja þjóðarher sínn upp úr flokkum skæmliða. Það átti ekki að gefa þeim nein grið eða frest til að koma þeim málum fyrir. Úr öllum áttum stefndu að þeim vel vopnaðir og skipu- lagðir herir sex Arabaríkja, sem höfðu það eitt markmið, að merja hið skjótasta nýfengið frelsi ísraels-ríkis. En Israels-menn bmgðu skjótt og hart við. Þeir sigruðu and- stæðinga sína á skömmum tíma með herkænsku og járnhörðum aga og skipulagningu. Síðan víkkuðu þeir jafnvel og stækk- uðu það svæði, sem þeim hafði verið ætlað, og nú er svo komið, að draumur þeirra um Israel er orðinn að veruleika. T,’g er þeirrar skoðunar, að framgangur Gyðinga f stofn- un ríkis síns hafi verið harkaleg- ur. Því verður ekki á móti mælt að þeir ruddust þarna inn f land Þetta hafa Gyðingar fram- kvæmt með svo ótrúlegum dugn aði, að hvert sem litið er í þessu litla ríki ber fyrir augu upp- byggingú, sem líktist mest kraftaverki. ‘P'urðulegast er þetta krafta- ■*■ verk Gyðinga í Negev-eyði- mörkinni, sem var líflaus, upp- þornaður sandur áður en Isra- el var stofnað. En nú hefur ris- ið þar upp úr litlu þorpi á slóð- úlfaldalestanna, borgin Beers- heba með 100 þúsund íbúum, fullkomnum háskóla og alls kyns menntastofnunum. — Skammt frá er nú að rísa borg- in Dimona með 25 þúsund íbú- um, en fyrir sex árum var þar ekkert nema auður, sleiktur sandur. Enn er verið að leggja þar grundvöll að þriðju borg- inni Mitspe Ramon. Þar búa nú um þúsund landnemar, sem flutt ust þangað einn daginn og settu búðir sínar upp á sandauðn, þar sem enginn gróður var sýnileg- ur svo langt sem augað eygði. Landnemarnir vinna nú iðnum höndum að því að leggja stræti, reisa hús, veita vatni. Eftir tvö til þrjú ár verður risinn þar bær með 10 þúsund íbúum. En það eru ekkj aðeins borg- ir, sem rísa í eyðimörkinni, held- ur er unnið þar að grundvelli lífsins, ræktunarstörfunum. — Negev-eyðimörkin verður í fram tíðinni gróðursælasta byggð ísraels, þar er Besor-svæðið, þeim er ekki búinn friður, þar sem þeir lifa í þröngu landi sínu, aðkrepptir af Arabaþjóð- unum í öllum áttum. En þeir ætla sér ekki að Iáta reka sig að nýju úr landi Abrahams og Moses. Þorsteinn Thorarensen. Afleiðing Azkenasy -málsins Ferðaleyfi rússneskra lista- manna hafa verið takmörkuð eft ir að píanóleikarinn Azkenasy eiginmaður, Þórunnar Jóhanns- dóttur ákvað að snúa ekki aftur til Rússlands, frá Bretlar.di með fjölskyldu sína. Nú síðast var fremsta og frægasta píanóleik- ara Rússa, Sviatoslav Richter, neitað um fararleyfi til Vestur- Þýzkalands til að vera þar við- staddur jarðarför móður sinnar. Hún hafði búið þar I allmörg ár og andaðist fyrir skömmu. Œ3

x

Vísir

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Vísir
https://timarit.is/publication/54

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.