Vísir - 20.09.1963, Blaðsíða 9

VISIR . Föstudagur 20. septembor 1963,
9
> 'SYSt 'y y''

imiitr b mu.m
lo.visawNT m\Á.m
úr hverjum kima“
Iútherskrar, og Dillon þurfti að
fá leyfi til að giftast henni án
svaramanna, því að á þeim tima
var ekki einn einasti kaþólskur
maður á íslandi utan hans
sjálfs. Því skrifaði hann Kansell-
íinu í Kaupmannahöfn og sótti
um undanþágu, en fékk neitun
á þeim forsendum, að ættingjar
hans í Englandi væru mótfallnir
þessum ráðahag. Það var auð-
vitað hreinn slettirekuskapur af
dönsku yfirvöldunum, en þeim
hefur ekki litizt á blikuna að fá
slíkan mann inn I landið. Nú,
ekki gat hann heldur rétt sinn
hlut með lútherskri giftingu,
vegna þess að þá var Reykjavík
prestslaus — sr. Gunnlaugur
Oddsson dó um vorið, og enginn
var enn kominn í hans stað. Það
var eins og örlögin væru þeim
andstæð frá byrjun".
ELDGÖMUL
AÐALSÆTT
„Hvað var DiIIon lávarður að
gera til íslands?"
„Jú, faðir hans, 13. baróninn
af Dillon, dó árið 1832, og Art-
hur Edmond, sem var þriðji
elzti sonur hans, erfði mikla
fjármuni, en engan óraði fyrir,
að hann ætti eftir að taka við
lávarðartigninni, þar eð tveir
bræður hans stóðu henni naferí-
Svo að ungi maðurinn — hann
var aðeins 22 ára — lagði í
fólk. Þeir eignuðust lönd á lr-
landi og börðust með írum gegn
Cromwell, enda kaþólskrar trú
ar, og svo fór um sjóferð þá,
að þeir urðu að flýja land og
hafa aldrei fengið að sitja á ætt-
aróðulum slnum þar síðan. Þá
settust þeir að í Frakklandi, ein-
hverjir þeirra gengu í franska
herinn, en í stjórnarbyltingunni
1789 lentu þeir aftur öfugu meg
in við þá, sem réðu lögum og
lofum, og tveir þeirra voru háls
höggnir. Eftir það fluttust þeir
sem eftir lifðu, aftur til Eng-
lands.
„Jæja, okkar Dillon fór sem
sagt að ferðast um heiminn, og
þegar hann kom til Kaupmanna-
hafnar frá Lapplandi, var dönsk
hersnekkja, kölluð ‘Najaden’ um
það bil að leggja af stað til Is-
lands þeirra erinda að sækja
þangað Friðrik Danaprins. Dill-
on slæst í förina, og honum er
samskipa Tómas Sæmundsson,
þá nýskipaður prestur að Breiða
bólsstað I Fljótshlíð. Þeir ræð-
ast við á ítölsku. sem báðir
kunnu, og latlnu þess á milli,
og verða mestu mátar. Þegar
Dillon kemur til Reykjavíkur,
leigir hann sér herbergi í bæn-
um, en þau voru ofnlaus og ís-
köld, svo að hann leitar hús-
næðis annars staðar og flyzt í
klúbbinn, sem madama Sire
Ottesen veitir forstöðu — klúbb
urinn gamli var þar sem Her-
eldri en Dillon, en hann varð
svo ástfanginn af henni, að
hann vildi fyrir alla muni ganga
að eiga hana".
HRÖKKLAÐIST
ÚR LANDI
„Og þá eyðilögðu Danir allt
saman?"
„Já, það gerðu þeir. En Dillon
„Nei, hvernig var með hana?"
„Jú, Ðillon gerði erfðaskrá
sína, áður en hann fór frá Is-
landi, og arfleiddi Sire og Henri-
ettu að talsverðu fé, en þegar
hann dó, var hún týnd og fannst
ekki aftur fyrr en rúmri öld eftir
að hún var færð I letur. Það
var Sigurður Ólason hrl. sem
Framhald á bls. 13.
■*■'> '' ; : »1111:
V " . / ' /A,
T. K< * *• * ... Jf ♦ , .’ ’■ '■ •
'< y ;/ 4 *■ /."■■■
Á r /**... /•> , , H tfS*** V 4
< >4 ./■* *,*// / -

/ ./♦, /i—A.. / /*+ ,£* /r*.-- ., .
'f
w /<. ■. &***£'
• ■ ■ ”■■ f. ■ í.......
Hin týnda og endurheimta erfðaskrá Dillons lávarðar.
ákveður samt að setjast hér að
og lætur byggja hús utan bæjar-
takmarkanna — á Suðurgötu 2
— þetta hús, sem við erum nú
í. Hann kom til íslands í ágúst-
mánuði 1834, og í júní árið eftir
fæðist þeim dóttir, sem er vatni
ausin og nefnd Henrietta eftir
móður hans — þér sjáið, að
hann hefur elskað Sire, því að
annars hefði hann ekki skírt
barnið 1 höfuðið á móður sinni.
Jæja, þau urðu rækilega fyrir
barðinu á bæjarslúðrinu, sögu-
burðurinn magnaðist fram úr
hófi, afbrýðisemi og öfund meng
aði loftið kringum þau, og á
endanum hrökklast Dillon úr
landi".
„Og kom hann aldrei aftur?"
„Nei, aldrei".
„Hvað gerði Sire þá?“
„Hún breytir Dillonshúsi í
veitingastað, tekur leigjendur —
þeirra á meðal Jónas Hallgríms-
son — og heldur þar píuböll
svokölluð. Þangað til Henrietta
verður 15 ára; þá hættir móðir
hennar við böllin, vill vist ekki
hafa neitt slæmt fyrir dótturinni
og leigir húsið I staðinn ýmsum
ágætismönnum. Henrietta gift-
ist síðar Levinsen faktor, og
þau eignast son, Pétur Arthur,
sem talið er, að hafi gengið I
Indlandsherinn".
HIN TÝNDA
ERFÐASKRÁ
„Hvenær tók Arthur Edmond
við lávarðartigninni?"
„Ja, hann varð allra karla
elztur og lifði báða bræður sína,
og árið 1873 varð hann lávarður
af Dillon; hann dó ekki fyrr en
1892. En ég var ekki búinn að
segja yður frá erfðaskránni".
„Lady Dillon". Hvort þessi
vaxmynd, sem gerð var hjá
Mme Tussaud f London, er af
Sire Ottesen eða Málfríði Sveins
dóttur frá Sölvhól, veit enginn
Iengur, en svo var mál með
vexti, að Haraldur Árnason
kaupmaður lét gera vaxmyndir
af tveim af fegurstu konum síð-
ustu aldar og notaði þær sem
gluggaútstillingai’ í verzlun
sinni. Önnur myndin var af Sire
og gerð eftir silhouette, sem til
var af henni, en hin af Málfriði.
önnur þessara mynda er týnd,
og hvort þetta er Sire eða Málfríð
ur, er vafamál, en safngestir
kalla hana óhikað „Lady Dillon"
Heímsókn í Dillonshús
til Lórusnr Sigurbjörns-
sonur skjalovorður
„1 boði hjá Lord Dillon —
er það ekki tilvalin fyrirsögn?
Það eru margar minningar
bundnar við þetta hús, sem
brezki aðalsmaðurinn Arthur
Edmond Dillon byggði handa
konunni, sem hann elskaði en
fékk ekki að giftast, vegna
þess að dönsku yfirvöldin
voru of framsýn til að gefa
samþykki sitt. Þau kærðu sig
ekkert um að fá forríka
enska tignarmenn inn í land-
ið. Enda hefði þetta hjóna-
band getað gjörbreytt Islands
sögunni ef, ef, ef . . . . það
eru alltaf þessi stóru ,ef‘, sem
gera strík í reikninginn og
breyta gangi tilverunnar“.
Lárus Sigurbjörnsson skjala-
vörður hellir bleksterku Dillons
kaffi 1 bollana og býður fram
rammíslenzkar kökur. Við sitj-
um I franska horninu svonefnda
I Dillonshúsi, og Lárus er svo
rómantískur, að hann hefur
ekki áhuga á neinu öðru en ást-
arævintýri Sire Ottesen og Dill-
ons Iávarðar, þótt ætlunin hefði
verið að tala um allt annað.
„Já, ætli sjálfstæðisbaráttan
hefði ekki reynzt auðveldari
með Dillonsfjármagnið að bak-
hjarli", heldur Lárus áfram.
„Hannes Hafstein fékk ekki svo
litlar átölur fyrir að taka ca.
10 þúsund punda jafnvirði að
láni til að koma upp slmanum,
það þótti óðs manns æði í þann
tfð — og um svipað leyti selur
Harold, sonur Dillons lávarðar,
er hingað kom, ættaróðalið á
írlandi fyrir 250 þúsund sterl-
infl;spund. Brezka rílrið keypti
góssið, og verðið var álitið lágt.
Danir vissu sko vel, hvað þeir
voru að gera, þegar þeir bönn-
uðu þessa giftingu".
ÖRLÖGIN ANDSTÆÐ
„En hvað kom það Dönum
við?“
„Jú, þannig stóð á, að DiIIon
var kaþólskrar trúar, en Sire
Lárus Sigurbjömsson hjá skjaldarmerki DiIIons lávarðar.
mikla reisu, hélt til Lapplands
og skrifaði seinna bók um þá
för.
„Þetta er annars merkileg
ætt, eldgömul aðalsætt frá
Normandf, stafar frá 12. öld og
hét uppraflega ,de Lion', af
henni eru margir hálærðir menn
með akademíska titla, öndvegis-
kastalinn er nú, á hinu gamla
bæjarstæðj Ingólfs Arnarsonar.
Það er ekki að orðlengja, að þau
verða hugfangin hvort af öðru.
Sire — eða Sigrid Bergmann
Þorkelsdóttir — var þá fráskil-
in, hafði gifzt 14y2 árs og eign-
azt tvo syni, en þeir voru ekki
hjá henni. Hún var 12 árum