Vísir - 23.03.1964, Blaðsíða 8

8
VlSIR . Mánudagur 23. marz 1964.
VÍSIR
Utgefandi: Biaðaútgáfan VlSIR
Ritstjóri: Gunnar G. Schram.
Aðstoðarritstjóri: Axel Thorsteinson
Fréttastjóri: Þorsteinn ó. Thorarensen
Ritstjórnarskrifstofur Laugavegi 178
Auglýsingar og afgreiðsla Ingólfsstræti 3
Áskriftargjald er 70 krónur á mánuði
I lausasölu 5 kr. eint. — Sfmi 11660 (5 línur)
Prentsmiðja Vísis. — Edda h.f.
Kostir stöðvunar
ALÞINGI hefir nú tekið sér páskaleyfi. Þegar það
kemur aftur til fundar bíða allmörg mál lokaafgreiðslu
þess áður en því verður frestað til hausts. En mesta
stórmálið hefir þó ekki enn komið til kasta. Alþingis.
Það er allsherjarlausn þess vanda í efnahagsmálunum
sem nú er við að etja. Forsagan er öllum kunn. Við-
reisnin leysti þjóðina úr miklum vanda á árunum eftir
1960. Hún tókst betur en jafnvel helztu brautryðjend-
ur. hennar höfðu þorað að vona. Tekjur þjóðar og
einstaklinga uxu verulega, vesæld var í hvers manns
búi og gjaldeyrissjóðimir erlendis jukust stórum. En
á síðasta ári seig aftur á ógæfuhliðina. Hamslausar
kaupkröfur og vinnuaflskapphlaup hafa valdið því
að þjóðin er nú aftur í þann veginn að sökkva í fen
dýrtíðar, atvinnuvegimir standa á mjög ótryggum fjár-
hagsgrundvelli og traustið á gjaldmiðlinum fer þverr-
andi af þessum sökum. Jafnframt brýna nú verklýðs-
félögin vopn sín og hyggja á ný verkföll, nýja kaup-
gjaldsbaráttu á því sumri sem senn fer í hönd. Slík
barátta hlýtur að enda með ósköpum fyrir þjóðina ef
ekki er tekið rösklega í taumana. 20—30% nýjar kaup-
hækkanir munu hafa í för með sér enn eitt óðaverð-
bólgukastið og í kjölfarið hlýtur að fylgja gengislækk-
un til björgunar útflutningsframleiðslunni.
þETTA er ekki fögur mynd, sem hér hefir verið
dregin upp, en illt mun með rökum að mótmæla því
að hún sé sönn. Það er því sannarlega orðið tímabært
að tekið sé aftur í taumana, eins rösklega og gert var
1960, þegar viðreisnin hóf göngu sína. Þjóðin er orð-
in þreytt á óheillaþróun síðasta árs. Hún vill ekki horfa
aðgjörðarlaus á það að gjaldmiðill hennar missi sí-
fellt gildi sitt í endalausu krónuhækkunarkapphlaupi
stéttanna. Hún er oðin þreytt á sífelldum hjaðninga-
vígum verkfallanna, þar sem knúnar eru fram kaup-
hækkanir, sem óhjákvæmilegar verðhækkanir gera að
engu á fáeinum mánuðum. Það verður að spyma fót-
um við þessari óheillaþróun, stöðva skriðið til vand-
ræða og óstjórnar, sem nú er hafið. Ráðin til þess eru
alkunn og aðrar þjóðir hafa beitt þeim með ágætum
árangri. Danir stöðvuðu þannig kaup og verðlags-
hækkanir hjá sér í tvö ár, auk margra hliðarráðstafana.
Það er leið sem við getum einnig farið og það ber að
athuga í fyllstu alvöru hvort slfka stöðvun sé ekki
æskilegt að framkvæma nú í sumar, áður en ofþenslan
gerir allar ráðstafanir enn erfiðari.
QFT hefir verið á það bent hverjum örðugleikum
það er bundið að stjórna landinu án samráðs við verk-
lýðsamtökin. En það verður að ætla að allir ábyrgir
aðilar innan þeirra geri sér einnig ljóst að það er
ekki sízt í hag verkalýðsins a verðbólgan sé sett nið-
ur, kaupmátturinn tryggður og atvinnuvegunum bjarg-
að fá þrotum með slíkum ráðstöfunum.
HEIMSÓKNAÐ SAURUM
Frh. af bls. 3
„Ekkert síðan í rnorgun",
sagði húsfreyja.
„Það byrjaði allt aftur hálf-
tfma eftir að gestirnir föru“,
sagði bóndi.
„Hvernig hagaði það sér?“
„Margrét var að drekka kaff
ið sitt hérna við eldhúsborðið,
og borðið hrökk út á mitt gólf
frá glugganum, sem það stendur
við, og á siðustu stundu gat hún
gripið mjólkurkönnuna, hitt á
borðinu brotnaði".
„Hvar varst þú, bóndi góður?"
„Ég sneri baki f hana“.
„Manstu eftir þvf, að tveir
sjónarvottar hafi hér séð sama
„atvik" gerast"?
„Ég veit það ekki. Ég man
það ekki svo. Það er líklega
mjög skjaldan'*.
„Gerist þetta aðeins, þegar
einn eða enginn er við?“
„Alloftast þegar enginn hefur
verið við. Þó sagði Þórður Jóns-
son. fréttaritari Morgunblaðsins
á Skagaströnd, að þegar hann
var hér f fyrradag og var að fara
út úr stofunni, hafi borðið verið
komið út á mitt gólf, þegar hann
leit til baka.
„Sá hann börðið hendast frá
veggnum?"
„Nei“.
„Brotnaði stóll f hræringun-
um?“
„Sigurborg dóttir mín hafði
fært kjaftastól upp að þilinu f
stofunni, þar sem stofuborðið
stendur vanalega, en við höfð-
um fært borðið út á mitt gólf,
svo að það fengi að vera f friði.
Margrét var að hella á kaffi-
könnuna í eldhúsinu, en Sigur-
borg var úti að hengja þvott á
snúru. Þá heyrir dóttir mín
skarkala. Þegar hún kemur inn,
sér hún, að stóllinn hefur farið
yfir borðið og var brotinn".
„Er stóllinn einhvers staðar
hér? Getum við fengið að sjá
hann?“
„Stólgarmurinn ... æ, ég veit
ekki hvar hann er“, segir bóndi
og tekur duglega í nefið.
„Hafið þið nokkurn tfma ver-
ið öll f húsinu þegar hræringar
gerðust, að undanskildri fyrstu
nóttinni, þegar allt þetta byrj-
aði?“
„Það er mjög vafasamt, ég
man það ekki svo“.
„Hvar er Benedikt sonur þinn
núna?“
„Hann fór til að smala fénu.
Hann liggur þar úti og heldur
sig til heiðanna til að ná því
fljótlega ef skyldi skipta um
veður. Það er alltaf hætt við
snöggum áhlaupum á svona
stilltri, góðri tfð“.
„Áttu ekki fleiri börn en
Benedikt og dæturnar tvær, sem
flugu suður f morgun?"
„Við hjónin eigum tfu börn.
Björgvin sonur minn kemur hing
að stundum til að vera við
hrognkelsaveiðar. Hann grfpur í
þetta að gamni sfnu".
„Hvað ertu búinn að búa
héma lengi, Guðmundur?"
„Sfðan 1937“.
„Hvar varstu áður?“
„Ég var f tómthúsi f Kálfs-
hamarsvfk".
„Manstu eftir einhverju dul-
arfullu, síðan þú komst hingað
í Saura fyrst?“
„Aldrei fyrr en núna“.
„Þetta er gamalt hús — hve-
nær var það byggt?“
„Ég veit það ekki, en bað-
stofan er endurbyggð".
„Átt þú jörðina?"
„Sigríður Sigurðardóttir Tóm-
asarhaga 43 á jörðina, Hún erfði
hana eftir föður sinn Sigurð
Árnason frá Höfnum. Hann átti
margar jarðir hér á nesinu“.
(Samkvæmt jarðabók Árna
Magnússonar og Páls Vidalíns
hafði eigandi verið „Kóngl.
majestat“. og „er þessi ein af
þeim jörðum, sem liggja undir
Þingeyrarklaustur". Auk þess
segir í sömu bók: „Hætt er kvik
fé fyrir stórveðrum og afætu-
dýjum ut supra. Rekavon er
fyrir heimalandi, en heppnast
sjaldan, því ekki verður komizt
ofan í fjörurnar þau björg, sem
fyrir ofan liggja, nema eitt“.)
Kærastinn er frá Brandaskarði
á Skagaströnd".
Rétt í þessu hringdi síminn
enn einu sinni. Það var dregið
að svara, en einhver stóðst ekki
mátið.
„Þeir ættu að athuga þetta
frá jarðfræðilegu sjónarmiði“,
segir nágrannakonan. Hún er
gift vitaverðinum og heitir
Fanney Benediktsdóttir.
„Var ekki jarðfræðingur hér
í gær með fréttamönnum . út-
varpsins?"
Það var þungt í Björgvin syni hjónanna á Saurum.
{"'estir settust nú í rúmin, sitt
hvoru megin við borðið í
stofunni og fóru um það hönd-
um. Það er rauðlakkað, og hefur
verið borgaralega virðulegt í
eina tíð. Þegar það hafði verið
dregið í sundur, kom í ljós, að
það hafði einu sinni verið mál-
að bláum lit, lit trúar og guð-
rækni. Á þvf virtist vönduð
smíði, en ftetur þess voru orðnir
lasnir.
„Hvaðan er þetta herlega borð
fengið, bóndi?“
„Ég keypti það af Sigurði
Sölvasyni kaupmanni á Skaga-
strönd, fyrir mörgum árum. Þeg
ar hann fór að búa með seinni
konu sinni, seldi hann mér það
fyrir slikk — hann sagðist ekki
hafa neitt pláss fyrir það“.
„Nú var nágrannakonan, sem
stödd var á bænum, búin að
hella upp á könnuna, og það
var boðið í kaffi og bakkelsi inni
i eldhúsi, við borðið, sem er
fast upp við gluggann hjá rúmi
Benedikts bóndasonar. Við fóta
gaflinn er skápurinn gamli, sem
er sagður hafa orðið fyrir barð-
inu á draugsa. Hann var nú
vafinn snæri. Þetta er myndar-
legasti gripur. Þilið sem hann
hvíldi upp við gaf eftir þegar
komið var við það. Skápurinn
hafði dottið að minnsta kosti
einu sinni um koll. Margrét hús
freyja hafði neitað að láta reisa
hann við, þó var það gert. „Ég
keypti hann af Jóni, sem er
ættaður héðan af nesinu".
Yfir kaffinu spurði blaðamað-
ur: „Af hverju fór heimasætan
í morgun?"
Nágrannakonan varð fyrir
svörum: „Hún er trúlofuð manni
sem rær á báti frá Grindavík.
„Hann gerði ekki neitt, bara
kjaftaði og drakk kaffi. Hann
setti ekki upp neinn mæli einu
sinni".
„Hvernig niæli?“
„Nú jarðskjálftamæli. Þeir
eru alitaf með þá alls staðar
annars staðar en hér“.
„Þú véfengir að þetta sé
draugur, kona góð?“
„Ég segi ekki neitt um það,
en það verður að gera þetta
fyrir fólkið, sem vill fá úr því
skorið, hvort þetta sé yfirnátt-
úrlegt".
Gömlu hjónin höfðu gengið
frá.
„Þau eru þreytt og heilsubil-
uð“, hélt Fanney áfram, „og það
vil ég segja ykkur, að þetta er
mesta sæmdarfólk, sem hefur
komið upp stórum barnahóp og
alltaf verið ráðvandar manneskj
ur og alltaf reynzt ágætustu ná
grannar“.
„Hafsteinn miðill kemur hing-
að um sexleytið og síra Sveinn
Víkingur“ segir Ingibjörg.
„Hver hefur leyft að opna
símann aftur? Ég var búinn að
láta loka honum“, sagði Guð-
mundur bóndi, sem kom inn í
þessu.
„Hvernig leggst það í þig, ef
þetta heldur áfram, bóndi?“
„Það leggst engan veginn í
mig“.
„Hefur þetta ágerzt, eða dofn-
að?“
„Ég finn engan mun á því“.
Enn var dvalizt á bænum góða
stund. Það var' spenna f and-
rúmloftinu og óróleiki. Ingi-
björg skyggnilýsandi sá ekkert.
Þó fundust henni heldur leiðin-
leg áhrif frá borðstofuborðinu,
Framh á bls, 5