Vísir - 18.11.1964, Blaðsíða 4

4
V í S I R . Miðvikudagur 18. nóvember 1964
Hmir póiitísku skriftastóiar
^ Ifyrrum kvöldum hausts
ins sjá Vestmannaeying-
ar dimmrauða eldsúluna úr
Surti bera við svartan himin
og gneistaflugið frá eldinum
sáldrast yfir hin fengsælu mið
Eyjarskeggja.
Síðan fimm stórbroddar
kommúnista, —- sjálfskipaðir
handhafar einkaframtaks innan
sameiningarflokks alþýðunnar
-— komu steigurlátir úr frægri
ferð, hafa leiðaraskrif Þjóðvilj-
ans borið nokkurn keim trylltra
hamfara úr iðrum jarðar. Að
vfsu skortir þau alian sannan
mikideik náttúruaflanna og eru
líkari því leiða öskugosi, sem
eitrar drykkjarvatn og veldur
skemmdum á gróðri. Þær fá-
ráðsöfgar hinnar ráðvilltu for-
ystu, sem birtast í skrifum
þessum, vekja menn vissulega
til meðaumkunar.
Undangengin misseri hafa höf
undar forystugreina Þjóðviljans
jafnan auðkennt skrif sín. Þar
sem fáir aðrir en kommúnistar
lesa þessi hugverk, hafa menn
ekki gert sér Ijóst, að háttur
þessi stafar af mjög illri nauð-
syn, sem sprottin er áf hinu
uggvænlega ástandi innan flokks
ins. Sérhver hinna ýmsu höf-
unda er í raun og veru málsvari
ólíkra og lýtt samrýmanlegra
sjónarmiða innan flokksnefn-
unnar og túlkar skoðanir sinna
manna. Er furðulegt, að foryst-
an skuli una við, að í leiðurum
málgagnsins skuli hatta svo
mjög fyrir hinum gróftæku og
illvígu átökum innan flokksins.
Aðeins eitt er þessum skrifum
sameiginlegt: Hinar endalausu
mótsetningar, sem vart er í að
finna minnstu ögn af rökréttu
samhengi.
Sigurður Guðmundsson (s.)
forsvari Moskvu-nefnda og gam
all vopnabróðir og ferðafélagi
Einars Olgeirssonar, er illa hald
inn þeim pólitíska stritkrampa,
sem lamar öll skrif hans, svo
þau stíga upp í bæjarsundin til
nátttröllanna og daga þar uppi.
Björgvin Salómonsson (b),
jafnan titlaður formaður Verk-
lýðsfélagsins í Dyrhólahreppi,
er fulltrúi þeirra afla á rit-
stjórn Þjóðviljans, sem trúleg-
ast fara með sigur af hólmi
í átökunum innan flokksins.
Hann er gamall Sía-maður og
aðhyllist ýmislegt af þeim kenn
ingum, sem fram komu i
„erfðaskrá" Togliattis, hins í-
talska. Skrif hans bera vitni
skýrleik í hugsun, en hann ská
gengur sannleikann um of og
haldinyrði eru vandfundin í pistl
um hans.
Magnús Kjartansson (m) er
líklega sá aðili, sem flestra
kosta mun eiga völ, þegar sund
urtærðir limir flokksins engjast
í dauðateygjum og skjótra og
öruggra handtaka verður þörf.
Blendin lund þessa slægvitra
skuggavalds gæti orðið við-
fangsefni skáldum síðari tíma.
Hann veit, að oft er jafn erfitt
að hrinda því í framkvæmd, sem
komið er undir áraburði meiri-
hluans og því leitar hann jafn
an beggja fulltingis.
I þeim straumþungu átökum
sem enn eru framundan og eiga
eftir að breytast í beljandi jök-
ulfljót, munu ólíkir og óskyldir
þræðir vefast saman í atburða-
rás sem síðar mun verða talin
forvitnileg til könnunar. Sá
drangur, sem stenzt þá stríðu
strauma, er vissulega athygli
verður. Hætt er þó við, að í-
burðarmetnaður sigurvegarans
er hann Iítur hina fornu félaga .
fallna í valinn, nægi honum
ekki til að umflýja húðstrýkingu
þeirrar vondu samvizku, sem
ekki fer almannavegu heldur fá
troðna leynistigu.
sjá sjálfan síg, leið
T\anski sálfræðingurinn dr.
phil Gerhard Nilsen dósent
við Kaupmannahafnarháskóla hélt
fyrirlestur í siðustu viku í Há-
skðla Islands. Nefndi hann fyrir-
lesturinn „Selvkonfrontationen
som en methode ’i psykologien",
eða lauslega snarað: Það að sjá
sjálfan sig, aðferð I sálarfræðinni.
í stuttu samtali, sem frétta-
maður Vísis átti við sálfræðing-
inn skýrði hann frá rannsóknum
sfnum.
Gerhard Nilsen hóf fyrst rann-
sóknirnar er hann var við fræði
störf á Fulbright-styrk, í Harvard
háskólanum í Bandaríkjunum.
Dvaldist hann þar árin 1956—
1957 Og síðar 1958 og 1961.
Sálfræðingurinn tók tæknina í
þjónustu sína, notaði hann kvik-
myndavélina aðallega. Var rann-
sóknunum hagað þannig að úr
stúdentahópnum var valinn á-
kveðinn hópur fólks, sem síðan
var látið mæta andstæðing sín-
um, sem alltaf var sá sami, lög-
fræðistúdent þaulvanur kappræð-
um og málflækjum, en það höfðu
„tilraunadýrin" ekki hugmynd.
um. Hófust svo umræður milli lög
fræðistúdentsiris og andstæðings-
ins og fylgdist kvikmyndavélin
með öllu. Umræðuefni voru alltaf
eitthvað sem snerti aðilana per-
sónulega, þegar á leið gleymdist
kv'ikmyndavélin og fólk lét til-
finningar sínar óhindrað f ljós.
Sama fólkið var svo látið koma
viku sfðar og horfa á sjálft sig
á kvikmyndinni, flestir brugðust
við á neikvæðan hátt, töldu sig
hafa getað staðið sig miklu betur
í umræðunum og skömmuðust sfn
fyrir framkomuna. Áberandi var
'ð flestall'ir f hita deilunnar
Dr. Gerhard Nilsen
gleymdu að líta á andstæðinginn,
í þessu tilfelli lögfræðistúdent-
inn, sem mannlega veru heldur
litu eingöngu á hann sem persónu
gerving einhvers t.d. eins og lög-
fræð'istúdent eða þá ffflið, sem
stóð uppi í hárinu á þeim og
vildi ekki hlýta neinum skyn-
samlegum rökum Einu og hálfu
ári síðar var þetta sama fólk
fengið t'il þess að koma aftur
og horfa á ný á kvikmyndina,
voru þá viðbrögðin gjörólík þeim
frá í fyrra skiptið, kenndi fóíkið
þá æsku s’inni og reynsluleysi um
framkomu sína f kappræðunum
og fannst þvf það ekki hafa stað-
ið sig svo illa. Af viðbrögðum
fólks mátti draga þá ályktun að
.eikvæð afstaða í fyrra skiptið,
sem horft var á kvikmyndma
leiddi af sér jákvæða afstöðu í
seinna skiptið og öfugt.
Meðal þess er kom fram í nið-
urstöðum rannsóknanna var það
að það að sjá sjálfan sig kennir
fólki e'itthvað um sjálft sig. Það
gerir sér ljósar vissar stað-
reyndir um sjálft sig, sem ella
hefðu ekki komið fram. Viss við-
brögð gátu líka komið upp um
dulda éiginleika, jafnvel alvarleg-
ar veilur f skaphöfn
Nilsen skýrði einnig frá rann-
sóknum, sem gerðar voru í sam-
bandi við geðveikissjúklinga.
Notaðar voru Polaroid filmur,.
Sjúklingum, sem voru algjör-
lega sinnulausir voru sýndar
myndir, sem teknar voru af þeim
og virtist sem þeir hrykkju um
stund upp úr sinnuleysinu, jafn-
vel þótt þeir féllu í sama farið
aftur.
Nilsen álítur að ýmis tæki svo
sem kvikmyndavélin og fleiri hafi
mikla þýðingu fyrir rannsóknir
á þessu sviði. Mun hann halda
áfram rannsóknum sínum við
rannsóknarstofu sálfræðideildar
Kaupmannahafnarháskóla.
Húsið brann meðan
konan lá á sæng
Til viðbótar við frétt sem birt- | var þá á fæðingardeildinni að
ist í blaðinu í gær um eldsvoða á ' eiga fimmta barnið.
Lindargötu hefur Vísir fregnað ; Þannig var þetta orðin fimm
það, að aðstaða fjölskyldu þeirrar | barna fjölskylda þegar fbúð fólks-
sem bjó í kjallaranum í húsinu i ins eyðilagðist og má rétt fmynda
sé mjög erfið. Þetta er stærri fjöl j sér, hve kuldalegt það er fyrir
skylda en þar var greint frá Þann ! konuna á barnssæng, að frétta að
ig stóð á því, að þegar bruninn heimilið sé brunnið og þau eigi í
varð voru aðeins heima þar fjöl-1 ekkert hús að venda. Þrjú af börn
skyldufaðirinn Emil Richter og 8 unum voru hjá systur konunnar,
ára sonur hans. Húsmóðirin Guð- ' meðan hún lá á sæng. Svo að
rún Snæbjörnsdóttir var ekki þetta fólk á nú við mikla erfið-
heima og var ástæðan sú, að hún leika að strfða.
HANDRITIN -
Framh. at bls n
getur haldið áfram mjög þýðing
armiklum rannsóknum, jafnvel
þó mikill hluti safnsins yrði af-
hentur. Þetta þó með þeirri for
sendu að ekkert verði afhent
fyrr en búið er að taka Ijós-
myndir af handritunum og þær
eru til í aðgengilegu formi í
stofnuninni.
Til lokayfirferðar og slípun-
ar á útgáfunum verður þó að
vera mögulegt að fá að líta
á handritin og ef handritin yrðu
afhent má gera það annað þvort
með því að fara til Reykjavíkur
með fyrirspurpum eða að fá
handritin lánuð. Handritalán er
ekkert nýtt. Þau fara fram um
allan heim milli stofnana.
ÍSLENZKAR RANNSÖKNIR
Á ÍSLANDI.
Jón Helgason skrifaði 1950:
— Eins og aðstaðan er nú
hljóta röksemdirnar um alþjóð-
legan anda vfsindanna og eðli
að verða í hag íslendingum.
Því ef maður lítur alþjóðlega
á vísindin og lætur þjóðernis-
lega fordóma ekki glepja sér
sýn, þá hlýtur það einmitt að
vera ávinningur, að hverri ein-
stakri þjóð sé útdeilt því vfs-
indastarfi, sem hún hefur sér
staka aðstöðu til að leysa. Ef
það er haganlegt (rationelt) að
dönsk fornleifafræði, danskar
bókmenntir, danskar mállýzkur
séu fyrst og fremst rannsökuð
í Danmörku, þá hlýtur það og
að vera haganlegt, að fslenzk
tunga og íslenzkar bókmenntir
séu fyrst og fremst rannsökuð
á íslandi.
Um þetta skrifar Jón Helga-
son nú:
— Ég tel að þetta sé enn rétt
og ég vil sérstaklega taka fram
í þessu sambandi, að með því
vil ég ekki gera lítið úr starf-
semi útlendra rannsóknarmanna
sem margir hafa unnið ágætt
star^.
En á meðan höfum við náð
svo langt með ljósmyndatækni
að bæði Árna Magnússonarstofn
unin og Handritastofnunin ný-
stofnaða á íslaridi munu hafa
nægileg verkefni. Svo getur
hver haft sína skoðun á þvf,
hver eigi að hafa frumhandritið
og hver eftirmyndirnar. En þá
er eftir aðeins deila um tilfinn-
ingagildi handritanna.
FASTEIGNIR
Ef þér viljið selja íbúð yðar þá snúið yður
til okkar. — Við höfum kaupendur að öllum
stærðum og gerðum íbúða — háar útborg-
anir.
MÁLFLUTNIN GSSKRIFSTOF A
JÓHANN RAGNARSSON HDL.
Vonarstræti 4 Sími 19672 — Heimasími 16132
ALLT Á AÐ SELJAST
Seljum næstu daga bólstruð stálhúsgögn.
Eins og:
Eldhúsborð 120x70 eða 60x100
og 4 stóla (bak) sett (innbrennt)
Eldhúsborð 120x70 eða 60x100
falleg mynstur
Bakstólar
KoIIar
Allt vandaðar og góðar vörur.
Athugið, að við erum að hætta og gefum þetta
einstaklega lága verð. sem er allt að helmingi
lægra en búðarverð. — Sendum heim.
Stálhúsgagmsbólstrun
Álfabrekku v/ Suðurlandsbraut Simi 41630
kr. 2300.00
- 895.00
- 375.00
- 139.00