Vísir - 27.11.1964, Blaðsíða 15

V í S T
Tur 28. nóvember 1964.
/5
ARTHUR CONAN DOYLE:
Þegar ég skýrði frá öllu, sem
gerzt hafði, lagði enginn trúnað á
það. Svo endurtók ég frásögn mína
við réttarhöldin — sagði nákvœm:
lega frá öllu, sem gerzt hafði, og
bætti ekki einu orði við. Ég sagði
trúlega frá öllu, guð er mér til
vitnis um það, sagði frá öllu, sem
lafði Mannering sagði og gerði, og
frá öllu sem ég sagði og gerði. al-
veg eins og það bar til. Hvað hafði
upp úr því? „Frásögn fangans
var reikul og ósamkvæm, og án
þess að vottaði fyrir neinu, sem
stoð var I, til þess að afsanna það,
sem fram hafði komið við vitna-
leiðslumar". Á þessa leið var að
orði komizt í einu blaðinu og aðrir
létu í ljós þá skoðun, að ég hefði
engri vörn getað við komið. En
samt er það svo, að ég sá Manner-
ing lávarð myrtan - sá það með
mínum eigin augum, og ég er eins
saklaus og nokkur kviðdómenda,
sem dæmdu mig.
Það er yðar hlutverk herra, að
taka við bænarskrá fanga. Það er á
yðar valdi hvað gert verður. Ég fer
ekki fram á annað en að þér lesið
þetta — aðeins lesið það — og
gerið eina eða tvær fyrirspurnir um
það hvern mann lafði Mannering i
reyndinni hefir að geyma, ef hún þá
ber sama nafn og hún bar fyrir
þremur mánuðum, þegar svo hörmu
lega vildi til, að fundum okkar bar
saman Hugleiðið hver sæmdarauki
það mundi verða fyrir yður, ef öll
blöðin lýstu yfir, að réttlætinu
hefði verið herfilega misboðið, ef
yðar hefði ekki notið við, gáfna
yðar og þrautseigju. Það mundu
verða yðar laun, þar sem ég er
fátækur maður, og gæti ekki launað
yður. En ef þér gerið þetta. ekki
megi þá allar yðar nætur hér eftir
verða andvökunætur. Megi engin
nótt líða svo, að samvizkan kvelji
yður ekki vegna manns, sem kvelst
í fangelsi, vegna þess að þér gerð
uð ekki skyldu yðar, sem þér þiggið
laun yðar fyrir að gera. En nú er
þér hafið lesið þetta, munuð þér
gera skyldu yðar. Ég er sannfærð
ur um það. Og þér þurfið ekki að
gera nema eina eða tvær fyrirspurn
ir, og þér munuð fljótt komast að
raun um úr hvaða átt blásturinn
kemur. Munið líka, að hún — lafði
Mannering — var eina konan, sem
hagnaðist á glæpnum, því að afleið
ing hans varð, að hún var ekki
lengur óhamingjusöm eiginkona,
heldur ung, auðug ekkja. Þér hafið
endann á tauginni i höndum yðar
og þurfið ekki annað en að fikra
vður áfram og þér munuð komast
-5 pví hvert hún liggur.
Minnizt þess, herra, að ég er
ekkert að kvarta að því er innbrotið
varðar. Ég er ekkert að kvarta og
kveina yfir því, sem ég fékk og
átti skilið að fá, og fyrir innbrotið
fékk ég það sem ég átti skilið,
hvorki meira né minna. Það er víst
og satt, að þetta var innbrot —
og ég hefi verið í þrjú ár að taka
út hegninguna fyrir það. Það var
sýnt fram á það við réttarhöldin,
að ég- var viðriðinn Merton Cross
málið, og ég fékk eitt ár fyrir það,
og frásögn mín hafði minni áhrif
fyrir það. Maður, sem áður hefir
verið dæmdur, getur ekki búizt
við réttlæti næst. Ég kannast við
innbrotið, en þegar kemur að morð
inu, sem ég fékk ævilangt fangelsi
fyrir — og ég verð að játa að hvaða
dómari sem væri annar en Sir
James hefði kannski dæmt mig í
gálgann — þá segi ég, að ég á enga
sök á þessu morði og að ég er
saklaus maður. Og nú ætla ég að
taka fyrir það, sem gerðist aðfara
nótt 13. september 1894 og megi
guð hegna mér og láta mig detta
dauðan niður, ef ég vík hársbreidd
frá sannleikanum.
Ég hafði verið í Bristol þetta
sumar að Ieita mér atvinnu og datt
þá í hug, að betur kynni að ganga
ef ég reyndi í Portsmouth, en ég
var þjálfaður vélamaður, og ég
þrammaði þvert yfir suðurhluta
Englands, og vann dag og dag á
leiðinni, til þesiað JiakJar;f-mér Iík
tórunni. Það var einlægur ásetning
ur minn, að brjóta ekki neitt af
mér, því að ég hafði setið inni í
svartholinu í Exeter og hafði fengið
meira en nóg af að húka inni í
fangelsum Viktoriu drottningar. En
afstaða manna er hörð, grimmileg,
gagnvart þeim, sem komnir eru á
svartan lista vegna afbrota, og ég
gat sem sagt aðeins haldið í mér
líftórunni Og svo, eftir að ég hafði
unnið að viðarhöggi og í grjót-
námu í 10 daga fyrir sultarlaun,
komst ég til Salisbury með einn
eða tvo shillinga í vasanum og þol-
inmæðina á þrotum. Við veginn
milli Blandford og Salisbury er krá
og ég settist þar inn og bað um öl
glas, og rúm til að sofa í næstu
nótt. Þegar komið var að lokunar
tíma sat ég einn í ölstofunni. Kráin
eigandinn — Allen heitir hann —
kom til mín, og fór að masa um
nágrannanna sína. Hann var einn
þessara skrafhreyfnu manna, sem
hafa gaman af að tala um náung-
ann, og hafa þörf fyrir það að hafa
einhvern til þess að hlusta á masið,
svo að ég sat þarna þolinmóður og
reykti, meðan hann lét dæluna
ganga, en hann hafði líka komið
með krús með öli, sem ég þurfti
ekki að greiða fyrir. Ég hlustaði
með öðru eyranu á það, sem hann
sagði — hafði sem sagt engan á-
huga á því þar til hann fór
að tala um auðæfin á Mannering-
ættarsetrinu — þá beindi sjálfur
myrkrahöfðinginn athygli minni að
því sem hann sagði:
— Þú átt við stóra húsið til
hægri áður en komið er inn í þorp
ið?, spurði ég. Húsið sem stendur
eitt sér inni í garði?
— Alveg rétt sagði hann, — og
ú endurtek ég allt, sem okkur fór
í milli, svo að þér þurfið ekki að
vera I vafa um, að ég segi sannleik
ann og Ieyni engu.
— Langa, hvíta húsið með súlun-
um“, sagði hann, við Blandford-
veginn.
Nú var það svo, að mér hafði
orðið starsýnt á húsið á Ieiðinni til
kráarinnar, og það rétt si svona
fiögraði að mér, að þetta væri hús,
sem auðvelt væri að komast inn
í, þar sem á því var heil röð glugga
og gler í huðrum Nú, ég hafði
bægt þessum hugsunum frá mér, en
nú vöknuðu þær eins og af svefni,
þegar þessi kráareigandi fór að
tala um auðæfin innan dyra í þessu
húsi. Ég lagði við hlustirnar og það
kom ekki orð yfir mínar varir, en
hann kom að þessu sama æ ofan í
æ. ......
- ÖHMjiíSfa&ÍJÍj11, JjgKr á unga,
aidri, svo að þú getur írriyndað þér
hvernig hann er nú á gamals aldri.
En honum hlotnaðist það, sem gott
var og gat ekki þakkað það neinu
nema auðnum.
— Hvernig gat hann haft ánægju
af peningum, ef hann tímdi ekki að
eyða þeim?, spurði ég.
— Jæja. Hann eignaðist falleg-
ustu konuna í öllu Englandi og það
var það góða, sem honum hlotnað-
ist, af því að hann var svo ríkur.
Hún hélt vitanlega, að hún mundi
fá fullar hendur fjár, en hún veit
betur núna.
— Hver var hún þá?, spurði ég
til þess að segja eitthvað.
— Svo sem ekki neitt, þar til
gamli lávarðurinn gerði hana að
lafði sinni, sagði hann. Hún var frá
London, og einhver sagði, að hún
hefði ^verið Ieikkona eða dansmær,
en enginn vissi um þetta með vissu.
Gamli lávarðurinn var að heiman
i heilt ár og þegar hann kom aftur
heim kom hann með unga konu og
hún hefðir verið þar alla tíð síðan.
Stephens, húsbrytinn, sagði mér
einu sinni, að það hefði eins og
lifnað yfir öllu og orðið bjart,
fyrst þegar hún kom, svo breyttist
það fljótt. Karlinn gerði henni lífið
þungbært með svíðingslegri fram-
komu sinni, og hún var ósköp ein-
mana, því að hann vildi enga gesti.
Og svo var hann hvass og meinyrt
ur, sá skratti. Roðinn hvarf úr
kinnum hennar, og það var fölleit,
einmana, hrygg kona, sem endrum
og eins sást þarna utan dyra, ein á
rölti í grennd við Mannering Hall.
Sumir sögðu, að hún elskaði annan
mann, og að það hefðu bara verið
auðæfi lávarðarins, sem freistuðu
hennar — og nú gat hún nagað
sig í handarbökin, því að sá var
henni glataður, og þrátt fyrir auð-
æfin hafði hún ekki meira fé handa
milli en fátækustu konurnar í þorp
inu.
Jæja, herra minn, eins og þér
skiljið hafði ég ekki mikinn áhuga
á að heyra um erjur lávarðarins
og konu hans. Hvað kom það mér
við, ef hún hataði hann svo, að
henni var kvöl að heyra rödd hans,
eða ef hann óvirti hana með öllu
móti til þess að gera hana sér svo
undirgefna, að hún þyrði hvorki að
æmta né skræmta, og að hann
talaði til hennar í þeim tón, sem
hann hefði ekki þorað að tala í við
nokkurn þjóna sinna eða þjónustu-
stúlka en um allt þetta masaði
kráareigandinn, og margt fleira,
en það fór inn um annað eyrað og
út um hitt, því hvað kom þetta mér
við? En það, sem ég hafði áhuga
á- var að komast að í hverju
auðæfi Mannerings lávarðar voru
fólgin, Það fylgir meiri hætta en
hagnaður skuldabréfum og hluta
bréfum, en góðmálmar og steinar
geta verið áhættu virði. Og nú
var engu líkar en kráareigandinn
hefði lesið hugsanir mínar, því að
hann fór að segja mér, að lávarð-
urinn væri mikill safnari — hann |
ætti mikið safn af gullmedalíum,
sem væri svo verðmætt, að ekki
væri annað til verðmætara í öllum
heiminum. Og hann bætti því við,
að hald manna væri, að ef allar þess
ar gullmedalíur væru settar í einn,
sterkan poka, myndi mesti krafta
jötunn sveitarinnar ekki geta lyft
honum, hvað þá axlað hann. Og
er hér var komið kallaði kona kráar
eigandans á hann og ég fór að
hátta.
Ég er ekki að taka þetta allt
fram til þess að svo líti út sem ég
sé flekklausari en ég er, en ég
bið yður, herra, að hafa altar
þessar staðreyndir í huga, og
spyrja sjálfan yður hvort hægt
hefði verið að freista mín rækileg
ar? Ég er svo djarfur að álykta,
TAK.ZANI H0PE7 WEV GET HEKE -
6EFOEE THEY K.ILLE7 YOU AH7
CAPTAIW TSHULU1.1’M JUPP... <,
• ..TAZZAfJ'
YOU'EE
að fáir myndu hafa staðist freist
inguna. Þarna lá ég í rúminu um
nóttina, andvaka, örvæntandi, von
laus, atvinnulaus maður með minn
seinasta shilling í vasanum. Ég
hafði reynt að vera heiðarlegur, en
heiðarlegt fólk sneri baki við mér
Það glumdi í eyrum, er það kallaði
mig þjófsnafni — og samt var mér
ýtt út í að gerast þjófur á ný. Mér
hafði verið kastað út í straum,
sem ég gat ekki svamlað gegn. Og
svo var þetta svo einstakt tæki-
færi: Stóra húsið með öllum glugg
unum, og allar gullmedalíurnar,
sem var svo auðvelt að bræða.
Þetta var eins cg að setja hleif
brauðs fyrir framan hungraðan
mann og segja honum, að hann
mætti ekki borða það. Ég spyrnti
gegn broddunum, eins lengi og ég
gat, en það var tilgangslaust, Loks
reis ég upp og settist á rúmstokk-
inn og strengdi þess heit, að þessa
nótt skyldi ég verða auðugur mað
ur — og hætta á allt til þess.
Svo smeygði ég mér í fötin og þeg
ar ég hafði sett shillingin minn
á náttborðið — vegna þess að
kráareigandinn hafði verið mér vin
samlegur — fór ég út um gluggann
niður í garðinn. sem var umhverf
is krána.
Það var hár garðveggur, sem
mér veittist erfitt að komast yfir,
en svo varð allt erfiðleikalaust.
Það var ekki sála á þjóðveginum.
Stóra járnhliðið við enda trjágang
anna stóð opið og engin hreyfing
á neinu I húsvarðarbústaðnum.
það var tunglskin og framundan
var húsið — gljáandi í tunglsbirc
unni — ég sá það við enda trjá-
ganganna. Það var um fjórðungur
úr mílu þangað og ég gekk á braut
arjaðrinum þar til ég kom að mal
bornu svæði fyrir framan húsið.
Og nú stóð ég þarna þar sem
skugga bar á og virti húsið betur
fyrir mér. Og. skínandi tunglsbirtu
lagði á alla framhliðina, steinflöt
inn og gluggana. Ég húkti þarna
um stund og hugleiddi hvernig ég
gæti komizt inn með auðveldasta
móti. Hornglugginn næst gaflinum
virtist ákjósanlegastur, en vafn-
ingsviður óx upp með honum
beggja vegna. Ég læddist í skjóli
trjánna þar til ég var kominn baka
til við húsið. Ég heyrði hundgá og
skrölt í keðju, þetta var varðhund
ur I húsi sínu. Ég beið þar til hann
þágnaði og læddist svo að glugg-
anum, sem ég hafði valið.
.■.■.■/•V.V.V.V.'.V.V.W.V.*.
SÆNGUR
REST-BEZT-koddar
Endumýjum gömlu
sængurnar, eigum
dún- og fiðurheld ver.
Seljum æðardúns- og
gæsadúnssængur —
og kodda af ýmsum
stærðum.
DÚN- OG
FIÐURHREINSUN
Vatnsstlg 3. Sími 18740.
.■.V.V.V.VV.V.VWWAV.
Blómabúbin
Um le’ið og fallhlífarlið Mom-
buzzis svífur til jarðar finnur
Tarzan að hann er að verða mátt
farnari og máttfarnari bæði af
blóðmissi og sársauka vegna sárs
ins, sem samsærismaðurinn, er
hann hafði tekið til fanga, hefur um tímanlega áður en þeir dræpu
veitt honum. Fallhlífarlið lendir. þig og Tshulu liðsforingja, ég er
Tarzan, ég vonaði að við kæm- Judd... Tarzan, það blaeðir úr
þér.
Hrísateig 1
simar 38420 & 34174