Vísir - 14.01.1965, Blaðsíða 4

14. ianúar 1963
Dr.Watson Kirkconnell
jKrjú m'isseri eru nú liðin sið-
an Dr. Watson Kirkconnell
gat loks látið það eftir sér að
heimsækja ísland, sem hann
hafði haft í huga að gera allt
frá 1930, er hann orti og lét.
prenta á eigin kostnað Ijóða-
bálk í minningu þúsund ára af-
mælis Alþingis. Og á sama hátt
sendi hann þá frá sér safn þýð-
inga á íslenzkum ljóðum, North
American Book of Icelandic
Verse. Áður hafði hann birt þýð
ingar íslenzkra ljóða í bók sinni
European Elegies. Ritgerðir um
íslenzk efni hefir hann birt í
ýmsum tímaritum vestan hafs,
þar á meðal gagnmerkar ritgerð
ir um öndvegisskáld'in íslenzku
vestra, Stephan G. Stephansson
og Guttorm J. Guttormsson. —
Þegar hann var hér í heimsókn
sumarið 1963, sýndu bæði ríkis-
stjórnin og Háskólinn honum
margan virðingarvott, eins og
skylt var og sjálfsagt, og fyrir-
lestur flutti hann þá í Háskól-
anum við góða aðsókn og ágæt-
ar undirtektir um íslenzka ljóða-
gerð vestan hafs síðustu 40 ár-
in. Ásamt konu sinni sat hann
boð forseta íslands á Bessastöð-
um og var þá sæmdur Fálka-
orðunni.
'Eftir að hafa um langt skeið
verið rektor háskólans Acadia
University í Wolfville á Nýja
Skotlandi lét hann af því emb-
ætti í ágúst síðastliðnum, enda
verður hann sjötugur á þessu
ári (f. 1895); en nokkra kennslu
heðF hann á hendi þar ennþá,
og má geta þess, að í vetur er
hann að lesa Grettissögu með
nemendum sínum. j
!
Vísir sagði í fyrra frá hinu
mikla og stórmerka Ijóðasafni
hans, The Ukrainian Poets, sem
þá var nýkomið út. Er það þýð-
ingar á kvæðum öndvegisskálda,
er ort hafa á ukrainsku 1189—
1962. Nú er hann að búa til
prentunar um það bil helming
þeirra ljóða sinna frumkveðinna,
sem hann á í handriti, og er
gert ráð fyrir að sú bók verði
um 500 síður. Hann var um
skeið á spítala árið sem leið
vegna kransæðastíflu, en mun
nú vera við sæmilega heilsu.
Dr. Watson Kirkconnell hef-
ir að vonum ver’ið á margan hátt
heiðraður viðs vegar um heirn
fyrir sín fágætu og fjölþættu
afrek í þágu lærdóms og bók-
mennta. Þannig er hann heið-
ursdoktor ellefu háskóla. En
ekki er okkar háskóli á meðal
þeirra enda máske varla við
því að búast þegar það er at-
hugað, að hann varð síðastur
háskóla til þess að heiðra Sir
William Cráigie á þann hátt.
Alltaf verður einhver að vera
aftastur og reka lestina. Og
þarna mátti með sanni segja,
að við rækjum langa lest.
Sn. J.
☆
UM ÁRSINS HRING
Eftir Sigurbjðrn iinnrssnn bíshup
Höfundur: Herra Sigur-
björn Einarsson biskup.
Útgefandi: Bókaútgáfan
Setberg.
Það vekur undrun mina, að
einhver einn maður getur á
nokkrum dögum fyrir jólin
skrifað um margar stórar bæk-
ur. Það hljóta að vera afreks-
menn í bóklestri. Ég er lengi
að lesa bækur, sérstaklega góð-
ar bækur, og nú loksins hef ég
lokið við að lesa eina þá beztu,
sem komið hefur mér í hendur
um langt skeið, bók biskupsins:
Um ársins hring.
Þegar ég lagði aftur bókina,
varð mér Iitið á bókaskáp minn.
Hann er ekkj einn h'inna stóru,
en samt eru þar margar bækur,
sem flytja mikinn boðskap,
yndislegar kenningar, mikla
speki, eilíf sannindi.
Mér varð á að hugsa: Hvað
gerðist, ef mannkynið gæti
breytt eftir allri þessari speki,
þessum eilífu einföldu sann-
indum? í þessum bókaskáp mín-
um erú nokkrar merkar bækur
eftir biskupinn okkar. Þær hef
ég lesið allar, en ætti að taka
þær frá mér, myndi ég senni-
lega sízt sleppa hinni siðustu.
Hún er áreiðanlega harla sér-
stæð bók í öllu prédikanasafni
þjóðarinnar fyrr og síðar. Þar
er vel sagt til vegar: Hvergi
haltrað til hægi né vinstri.
Stefnan skýr, markmiðið eitt,
mikill aðeins einn, lausn allra
vandamála e'itt. I heimi skugg-
anna lýsir ljós heimsins, I heimi
þjáninganna er hinn mikli græð
ari, f heimi vegvilltra kynslóða
góði hirð’irinn, í heimi hættunn-
ar frelsarinn.
Á þróttmiklu máli er fjöl-
breyttu mannlífi lýst af mestu
snilld, og opnuð leið út úr ó-
göngunum, út úr mannlegum
hugsanaflækjum, stærilæti,
heimsku, vantrú og fálmi.
Ritdóm ætla ég ekki að skrifa
um þessa bók heldur aðéins
nokkur aðdáunarorð, og mun
hún þó ekki þurfa við neinna
meðmæla Hún sér vel um sig
sjálf. Frá upphafi til síðustn
orða er bókin mikil kraftprédik-
un, allar ræðurnar, einnig
minningarræðan um Stein
Stéinarr, eftir allar 'þær öfgar
. qg . .vitleysjuy, sem búið .e.f að ..:
segja :um þarm>-ma-nnj-V«(fií ég^’
. spurður, hvaða ræða bókarinn- .;
ar mér þætti bezt, ætti ég erf- ':
itt með að svara. Ef til vill
myndi ég benda á nokkrar, t.d.:
Vakna þú, ein sú allra bezta,
eða I Skálholti, hana ætti að
þýða á alheimsmál. Tröllska —
mennska, Ef helgin missir mál.
Sigurbjörn Einarsson biskup.
Vafalaust hefur þjóðin oftast
átt og á sjálfsagt enn slíka and-
ans menn og orðkappá en ve)
fer á því að biskup landsins
gangi þar í fararbroddi. Þegar
fram líða stundir, gæti vafalaust
eitthvert stórskáldið ort um
bók biskupsins eitthvað svipað
því, sem Einar Bened’iktsson
hefur ort um Meistara Jón.
Ein setningin í því stórbrotna
listaverki er þessi: „Á hillunni
er bók, hún boðar *rú, sem
blessar og reisir þjóðir“.
Mestu skáld, spámenn og
andans menn allra alda, hafa
flutt mannkynj þenna boðskap
um trú, sem blessar og réisir
þjóðir. Þessi boðskapur er flutt-
ur ‘á verðugan hátt f bók bisk-
upsins herra Sigurbjörns Ein-
arssonar. Hið bezta og dásam-
legasta á vissulega skilið dá-
samlega meðferð, en því valda
ekki nema hinir færustu og út-
völdu, þeir sem hlotið hafa
köllun frá guði sínum.
í jólaræðunni, Væri það satt?
eru þessar setningar:
„Ef gengið væri beint framan
að hverjum og einum og úr-
skurðar beiðzt af eða frá? Hver
yrðu svörin? Hvað ef barnið
þitt saklausa spyr þig í kvöld?
Þú vilt ekki blekkja það, rhátt
ekkj blekkja það, inn í sálu
þess má ekkert fara, sem ekki
er satt, jafnvel þótt það væri
fagurt og hugþekkt. Hvað ef
þetta barn spyr þig blátt áfram:
Var barnið litla í Betlehem
Guðs sonur? Var það frelsar-
inn? Er Betlehemsbarnið ljósið,
sem að lýsa mér, konungurinn,
sem ég á að lúta, er það hann,
sem ég á að byggja á í lífi og
dauða?"
Á einum stað 'í bókinni eru
þessi orð:
„Guðsvitundin, guðsdýrkunm
er móðir allra lista og sem
tjáning á t'ilbeiðslu hefur listin
náð hæst á öllum sviðum. Það
er vegna þess, að í leitinni að
Guði er maðurinn sannastur.
frammi fyrir sönnum Guð’i hef-
ur hann fyrst fundið sjálfan sig
„Drepið trúna og listin er
dauð,“ sagði Goethe. Trúar-
sterkir tímar eru ævinlega skap
andi timar á sviði listarinn-
ar . . .
Trúýilltir tímar, einkennast
m.a. af listrænu fálmi og fá-
tækt.“
Ræðan, Vakna þú! er flutt í
Kapellu Háskólans 1. des. 1958
— fullveldisdaginn. Þar er
boðskapur, þar er myndugleiki,
þar er fast að orði kveðið, m. a.
á þessa le:''
„Menntun er máttur. En
hvað stýrir þeim mætti? Ein-
hver hefur sagt: Það er aðeins
eitt, sem er verra en djöfulf og
það er menntaður djöfull. Víst
er, að velferð he'imsins er ekki
ógnað af ólæsum frumstæðing-
um. Vér óttumst menntaða
djöfla mannlegt djöfulæði, sem
ræður yfir mætti menntanna,
hefur vald á tæknigöldrum, á
vísindalegum brögðum, bæði
til áróðurs og ofbeldis, já, til
tortímingar. Hver er manneskj-
an á bak við máttinn, hugsun-
in, sem notar tækin. hiartað
bak við formúlurnar? Er mennt-
un aðeins það að auka afl sitt
án tillits til hugarfars? Slík
menntun skapar ekki menn,
heldur þursa."
Þessar fáu tilvitnanir í bók-
ina, sýna, hvaða máli þar er
talað. Ég áræði ekki að viðhafa
þar meira úrval og ekki heldur
að bæta hér neinu v'ið. Þetta
átti aðeins að vera nokkur að-
dáunarorð og þakkir til okkar
ágæta biskups fyrir þessa
perlu í öllu bókaskrauti jóla-
aðventunnar.
Pétur Sigurðsson.
Hér er ein af mörgum lýsisskilvindum í Faxaverksmiðjunni.
Faxaverksmiðian -
Frh. af bls. 7.
tækin og soðkjarnanum er síðan
bætt í mjölið, þegar það hefur
farið í gegnum þurrkara, sem
getur hitað upp í 6-700 stig. Sog
vifta tekur loftið frá mjölinu í
þurrkaranum og síðan flytzt
mjölið til sjálfvirkrar vigtar og
áfyllingarvélar, sem vigtar mjöl
,, ið í pokana.
Það sem mjölhúsið brann, er
ekki til nein geymsla fyrir mjöl
ið, en ætlunin er að reisa skýli
austan undir verksmiðjunni, þar
sem mjölpokunum verði staflað.
Það er mjög glæsileg sjón að
sjá allar þessar miklu vélar og
tæki fylla þessa miklu byggingu
úti í Örfirisey en glaðastar verða
konurnar sjálfsagt yfir hinum
miklu tækjum, sem losa reykinn
úr skorsteininum við bærðslu-
lyktina. Fyrst er reykurinn síað
ur í gegnum vatn og síðan er
sett ari-wick lykteyðandi efni í
reykinn, og á þessi útbúnaður
að vera nokkru fullkomnari en á
Kletti.
Og svo er síldin beðin um að
gera svo vel og koma.