Vísir - 03.02.1968, Síða 8

V í S IR . Laugardagur 3. febrúar 1968
8
••íaiaseng&sae
Utgefandi: Reykjaprent hf.
Framkvæmdastjóri: Dagur Jónasson
Ritstjóri: Jónas Kristjánsson
Aðstoöarritstjóri: Axel Thorsteinsson
Fréttastjóri: Jón Birgir Pétursson
Ritstjórnarfulltrúi: Valdimar H. Jóhannesson
Auglýsingastjóri: Bergþór Ulfarsson
Auglýsingar: Þingholtsstræti 1. Simar 15610 og 15099
Afgreiðsla: Hverfisgötu 55. Sími 11660
Ritstjórn: Laugavegi 178. Sími 11660 (5 línur)
Áskriftargjald kr. 115.00 á mánuöi innanlands
I lausasölu kr. 7.00 eintakiö
Prentsmiðja Vísis — Edda hf.
Sníðum stakk eftir vexti
Stjórnarandstæðingar, einkum Framsóknarmennirn-
ir, hafa haldið því mjög á lofti í áróðri sínum, að verð-
fallið á útflutningsafurðunum sé ekki nema að litlu
ieyti orsök þeirra erfiðleika, sem sjávarútvegurinn og
starfsgreinar, sem eru í tengslum við hann eiga nú við
að etja. Annað var þó að heyra á forsvarsmanni frysti-
iðnaðar S.Í.S. í útvarpsviðtali fyrir nokkrum kvöldum.
Hann fullyrti að verðfallið væri megin ástæðan fyrir
erfiðleikum hraðfrystihúsanna. Þetta er vitaskuld öll-
um ljóst, sem ekki vilja snúa við staðreyndum.
Fjármálaráðherra sagði í viðtali sem birt var hér
í blaðinu nú í vikunni, að bráðabirgðatölur um
greiðslustöðuna við útlönd, bentu til að útflutnings-
tekjur þjóðarinnar árið 1967 hefðu orðið um 2000
milljónum króna minni en árið áður. Er það nálega
þriðjungs lækkun frá árinu á undan. Þessi lækkun er
nærri öll á tekjum sjávarútvegsins, og þarf því engan
að undra þótt þess sjáist merki á afkomunni.
Ekkert er talið benda til þess að verðlag útfluttra
sjávarafurða hækki á þessu ári. Sumir halda jafnvel
að það eigi eftir að lækka enn. Við getum því ekki
gert okkur vonir um að þjóðartekjurnar vaxi aftur í
bráð. Við verðum því að sníða okkur stakk eftir vexti,
sætta okkur við óhjákvæmilega kjaraskerðingu um
stundarsakir og leggja fram hver sinn skerf, eins og
fjármálaráðherra sagði, í réttu hlutfalli við getuna.
Mál málanna er að reyna að tryggja framleiðslugrein-
unum viðunandi starfsgrundvöll. Atvinnuleysi er
böl, sem íslendingar hafa ekki þurft við að stríða
síðustu 30 árin. Þeir, sem nú eru á bezta aldri vita
ekki af eigin raun hvílíkt böl það er. En margir af eldri
kynslóðinni muna það vel, þegar menn voru þakklát-
ir fyrir að fá eitthvað að gera, þótt kaupið væri lágt.
Við skulum vona að þeir tímar komi aldrei aftur, en
jafnframt vera einhuga um að stilla kröfunum í hóf,
þegar þjóðarnauðsyn krefst.
Þeir menn hafa valið sér illt hlutverk, sem ala á
metingi og togstreitu milli stétta og hagsmunahópa.
Þeir vinna gegn þjóðarhag. í þess stað ættu nú allir
stjórnmálaflokkar og forustumenn hinna mörgu hags-
munasamtaka að leggjast á eitt um að sigrast á erfið-
leikunum með raunsæju mati á öllum aðstæðum. Við
höfum miklu minna til skiptanna nú en áður og verð-
um að miða kröfumar við það. Engin svartsýni má þó
komast að. Við verðum að írúa því, að aftur komi
betri tímar, eins og þaðivar óskynsamlegt að gera ráð
fyrir að góðærið, sem við höfum búið við undanfarið,
tæki ekki enda. Við erum þessum óviðráðanlegu
sveiflum háðir, þótt okkur hætti of oft til að gleyma
því, þegar allt leikur í lyndl
Sókn Vietcong forleikur að
stórorrustu við Khe Sahn
Hver sem úrslitin verða syðra
mun áhrifanna gæta þar
£itt helzta viðfangsefni
þeirra, sem flytja erindi
erlendis í útvarp um það
sem er að gerast athyglis
verðast í heiminum með
tilliti til gangs heims-
mála, svo og þeirra sem
skrifa ritstjómargreinar
um sérstök efni, hefir að
undanfömu verið að
gera sér grein fyrir horf-
unum, á þeim tímamót-
um, sem eru í Vietnam-
styrjöldinni.
En mönnum ber í rauninni
saman um, að þar sé um tíma-
mót að ræða, vegna þess, að 6-
umdeilanlega séu Víetcong-menn
og Norður-Vietnamar komnir i
sókn.
í henni hefir komið í ljós, að
sókr.armáttur Víetcong er marg-
falt meiri en menn almennt
héldu. Öllum ber samati p,m hið
stórkostlega áfall, sem'það hlýt-
ur að vera fyrir Johnson forsetá
stjóm hans, herstjómina og alla
þjóðina hversu komið er: Ekki
annað sýnna en að barizt verði
til þrautar með óhemju mann-
fómum og kostnaði, í algerri ó-
vissu um sigur að Iokum, og að
því er vonimar um samkomu-
lagsumleitanir í bráð varðar, má
segja að þær séu að engu orðn-
ar í bili — eða í mesta lagi að
þær hangi á bláþræði.
Þegar þetta er skrifað hefir
sókn Vietcong staðið 3 daga og
ekkert lát á árásum víða —
barizt um marga bæi, og þar sem
Vietcong-liðar hafa verið hraktir
burt eru þeir óðara komnir aft-
ur. Og eftir fréttum að dæma —
flestum a.m.k. — virðast það
vera Bandarikjamenn, sem bera
hita og þunga dagsins í bardög-
um, en stundum er þó getið
suður-vietnamskra hersveita. —
Hvar er stjórnarherinn? Oft
skýtur þessari spurningu upp í
huganum. Hér er þó um her
að ræða, sem er nærri þrír
fjórðu úr mill jón. Er það rétt að
hann skorti baráttuvilja? En
sjálfur McNamara landvamaráð-
herra sagði, er hann hafði lagt
fram greinargerð um Víetnam-
styrjöldina 1967: Við getum ekki
lagt hersveitum Suður-Víetnam
til baráttuvilja. Og I Hanoi er
sagt, að liðsforingjar í stjómar-
hemum hafi veitt Víetcong ýmsa
aöstoð eða gengið hreinlega í lið
með þeim, enda bíði Bandaríkj-
anna og stjómar Suður-Víetnam
nú aiger ósigur í styrjöldinni. Vit
anlega er hér um áróður að ræða
— en í vestrænum Iöndum gætir
þeirrar skoðunar að það sé ein-
mitt þetta sem gæti gerzt, eins
og komið er.
Sennilega fer þaö ekki fram-
hjá þeim, sem lesa fréttir eða
hlusta á þær, að um leið og sagt
er frá greinargerð McNamara,
þar sem segir ekki þörf meira
lierliðs i Vietnam, berast aðrar
um, að Johnson forseti hafi rætt
við þingleiðtoga um „sérlegar
ráðstafanir", er hann kunni að
verða að gripa til. Telja stjórn-
málafréttaritarar. að hann hafi
farið fram á, að mega kveðja
meira varalið til vopna og fram-
lengja herskyldutimann, sem nú
er 2 ár.
En Johnson fer vitanlega einnig
fram á heimildina vegna Pueblo-
málsins. En líklegt mundi mörg-
um þykja og er raunar farið
að koma fram í fréttaaukum
erlendis, að Bandaríkjamenn
verði tilneyddir ag auka lið í
Víetnam. Og sumir bæta við, að
það verði ekki aftur snúið, það
verði að sýna árangur — á kosn-
ingaári.
Og vfkjum nú nánar að grein-
argerð McNamara, og því, sem
hann hafði að segja þingnefnd
og síðar fréttamönnum.
Hann kvað Víetcong hafa beð
ið tífalt meira manntjón nú í
vikunni á 3 dögum en Banda-
ríkjamenn og Suður-Víetnama.
Hann kvaðst þeirrar skoðunar
að tilg. þeirra væri: í fyrsta lagi
aðvlnna hemaðarlega sigra og í
öðru lagi, að vinna sér fylgi, þvi
ag þeir myndu nota ávinninga
sér til áróðurs og fylgisaukninga,
og þeir legðu ekki minna upp úr
hinum sálrænu áhrifum á ibúana
en að vinna hemaöarlega sigra.
Eéfflé 1 Wheélef1 heröhöfðingi,
yfirmaðúr hihá sámeinaða herfor
- ingjaráðs Bandaríkjanna, sat
fund hemaðamefndar öldunga-
McNamr.ra.
Westmoreland.
deildarinnaar með McNamara.
Wheeier sagðist vera nýbúinn
að eiga viðtal við Westmoreland
hershöfðingja og liti hann sömu
augum á og McNamara að því
er varöaði tilganginn með sókn
Víetcong.
McNamara sagði á fundi
nefndarinnar, að hann sæi ekki
þörf á ag senda aukið banda-
rískt lið til S.V. og kvað hann
Westmoreland sömu skoðunar
— hið mikla manntjón Víetcong
seinustu 3 daga sýni, að nægur
mannafli sé fyrir hendi tíl þess
að hrinda árásum Víetcong og
„mistekizt hafi“, að koma þvi tö
leiðar , að herlið yrði flutt burt
frá hinum miklivægu Khe Sanh
vígstöðvum, en þar séu 5.000
bandarískir hermenn til varnar
og biði stóráhlaupa 30.000 N-
Víetnama (þessi tala hefir aHt
í einu hækkað um 10.000 frá þvi
sem verið hefir dagana á undan).
Samtlmis og þetta var birt var
sagt á þessa leið í NTB-frétt:
Höfuðborg S-Víetnam er nú
undir sprengjuregni þeirra flug-
véla, sem eiga að verja hana. —
Blóðugir bardagar eru háðir á
götunum og andstæðingar teknir
þar af lífi fyrir allra augum.
Þetta er samkvæmt frásögn
James Pringle, fréttaritara Reut-
ers-fréttastofunnar heimskunnu.
Og hann segir að Bandarikja-
Framhald á bls. 10.
Johnson ræðir v/ð frétta-
menn um ástand og
horfur í Vietnam
Johnson Bandaríkjaforseti
sagði í gær, að Bandaríkjastjóm
heföi vitag fyrir mörgum mán-
uðum, að kommúnistar áform-
uðu vetrarsókn, sem rætt hafi
verið um jafnframt sem almenna
uppreisn, og væri sú staðreynd
athyglisverðust, að þessum til-
gangi hefði ekki veríð náð.
Johnson sagð þetta á fundi
meö fréttamönnum, sem boöað-
ur hafði verið skyndilega.
Forsetinn sagði og, að horfast
yrði í augu við það, að fram-
undan kynni að vera af hálfu
komúnista stórsókn á Khe Sanh
svæðinu og við afvopnuöu spild
una á mörkum Norður og Suður-
Víetnam.
Hann kvaðst hafa rætt horf-
urnar við_jterusiH*KD:ai:árráðu
nauta stjómarinnar, og væri sú
skoðun þeirra yfirleitt, að sókn
in hefði mistekizt. Hann kvaðst
vera þeirrar skoðunar, aö
kommúnistar hefðu gert ráð fyr
ir „sálrænum sigri“ eða að þeir
myndu vinna sigra, sem öfluðu
þeim almenns fylgis, en sín skoð
un væri, að þetta myndi mistak
ast. Horfurnar sagöi hann enn
á því stigi, að það ylli áhyggjum
og hann kysi fremur að tala var
lega en af of miklu öryggi. Þró-
unina kvað hann ekki hafa leitt
til þess, að Bandaríkin þyrftu að
breyta hemaðarlegum aðferðum
eða stefnu í Víetnam, né heldur
að fara fram á heimild þjóð-
þingsins til aukins valds og
myndugleiks til ag heyja styrj-
öldina.