Vísir - 20.07.1968, Blaðsíða 8

V í S I R . Laugardagur 20. júlí 1968.
s
VISIR
Útgefandi: Reykjaprent h.f.
Framkvæmdastjóri Sveinn R. Eyjólfsson
Ritstjóri: Jónas Kristjánsson
Aðstoöarritstjóri: Axel Thorsteinson
Fréttastjóri: Jón Birgir Pétursson
Ritstjórnarfulltrúi: Valdimar H. Jóhannesson
Auglýsingastjóri: Bergþór Úlfarsson
Auglýsingar: Aðalstræti 8. Símar 15610 11660 og 15099
Afgreiðsla: Aöalstræti 8. Sími 11660
Ritstjórn: Laugavegi 178. Sími 11660 (5 linur)
Áskriftargjald kr. 115.00 á mánuði innanlands
1 lausasölj kr. 7.00 eintakið
Prentsmiðja Vísis — Edda h.f.
Samstarf heimilislækna
jjeimilislæknaþjónustan í Reykjavík et margvísleg-
um annmörkum háð, eins og margir borgarbúar vita
af eigin reynslu. Nýlega komu fram tillögur til endur-
bóta á þessu sviði og eru þær samdar af læknisþjón-
ustunefnd Reykjavíkur. Tillögur nefndarinnar, sem
virðast vera bæði vandaðar og raunsæjar, gera ráð
fyrir róttækum breytingum á heimilislæknakerfinu.
Nefndin vill, að stefnt og stuðlað verði að því, að
borginni verði skipt í læknasvæði og nokkrir heim-
ilislæknar taki hvert svæði sameiginlega að sér. Á
þann hátt á að vera hægt að veita læknunum betri
aðstöðu og borgarbúum betri þjónustu, þótt þeir verði
að sjálfsögðu ekki skyldaðir til að velja lækni á svæð-
inu.
Gert er ráð fyrir, að læknar hvers hverfis hafi sam-
eiginlegt húsnæði. Þar á að vera rannsóknastofa og
ýmis tæki, sem einstakir læknar eiga erfitt með að
afla sér. Þá er reiknað með símaþjónustu og sameig-
inlegri aðstoð, hjúkrunarkonu eða ritara, til að létta
læknunum störfin. Þessi samvinna gerir læknana
frjálsari í starfi og auðveldar þeim að hlaupa í skarðið
hver fyrir annan. Þeir hafa aðgang að spjaldskrám
hvers annars, svo að sjúklingarnir fá vissa tryggingu
fyrir samfelldri rannsókn og meðferð.
Nefndin vill, að heimilislæknar verði með ýmsu
móti hvattir til að gefa sér nægan tíma til skoðunar
og meðferðar hvers sjúklings, í stað þess að vísa hon-
um hugsunarlaust til sérfræðings. Þá skipuleggi þeir
starf sitt þannig, að sjúklingar þurfi ekki að bíða lengi
eftir afgreiðslu. Ennfremur á hverfakerfið að leiða til
þess, að læknarnir séu viljugri en áður að sinna út-
köllum.
Nefndin leggur áherzlu á, að heimilislæknir eigi
að tryggja sjúklingi sínum samfellda meðferð. Þess
vegna eigi læknirinn að fá afrit af öllum rannsóknar-
niðurstöðum, sem varða sjúkling hans. Þótt ýmsir
sérfræðingar og sjúkrahús komi við sögu, eiga allar
upplýsingar um heilsufar sjúklingsins að safnast hjá
einum lækni, heimilislækni hans. Nefndin vill koma
á gagnkvæmri og hraðvirkri upplýsingadreifingu milli
heimilislækna, sérfræðinga og sjúkrahúslækna.
Hér hefur aðeins verið nefnt brot af viðamiklum
tillögum nefndarinnar. Með greinargerð fylla tillög-
urnar 80 blaðsíðna bók. Nefndin hefur greinilega íhug-
að vandamálið mjög nákvæmlega. Þótt tillögur henn-
ar séu að ýmsu leyti róttækar, eru þær ekki uppi
í skýjunum, heldur vandlega rökstuddar og oft út-
færðar í smáatriðum. Borgarstjóm hefur samþykkt
þessar tillögur ög mun vafalaust vinna fljótt og vel
að framkvæmd þeirra.
'T'augastríó Sovétríkjanna gegn
Tékkóslóvakíu náði nýju
hámarki i gær í sama mund og
miöstjóm flokksins kom saman
til fundar i forsetahöllinni til
þess að ræða svariö við bréfi
leiðtoga Sovétríkjanna, Austur-
Þýzkalands, Póllands, Ungverja-
lands og Búlgaríu, er sátu
„toppfundinn“ í Varsjá.
Megin atriði bréfsins uröu
kunn I gær og fyrradag, og
vakti eigi minnsta athygli kraf-
an um, að aftur yrði sett á
strangt eftirlit með blööum, út-
varpi og sjónvarpi í Tékkósló-
vakíu — en annars rann þaö
sem rauður þráður gegnum
bréfið, að I Tékkóslóvakíu væri
verið aö grafa undan samstarfi
kommúnistaríkjanna og allt var
bréfið I aðvörunartón.
1 kjölfarið komu svo tauga-
striðsaðgerðir með greinum í
blaðinu Pravda, verksmiðju-
fundir voru haldnir til stuðnings
við sovétstjómina, verkamenn
og kommúnista i bandalags-
löndunum, einnig Tékkósló-
vakiu eða þá Tékka, sem eru á

C-ViA
:

I A

l - .y{\ - '
'.i íi.'.'' * ' ...
Þessi uppdráttur sýnir landamæri ríkjanna á meginland-
inu. Kommúnlstalöndin eru Varsjárbandalagslöndin: Austur-
Þýzkaland, Póiland, Tékkósióvakia, Ungverjaland, Rúmenía
og Búlgaría, — Júgóslavía er einnig kommúnistiskt land en
fer sínar leiðir.
ÓTTINN VIÐ FRELSIÐ
réttri línu, en eru ekki undir
áhrifum „bandarískra heims-
valdasinna“.
I gær — um leiö og miðstjórn-
arfundurinn hófst — komu upp-
lýsingar blaðsins Pravda um
bandarísku leyniáætlunina um
„ideologisk skemmdarverk"
einkanlega i Tékkóslóvakíu o.
s. frv. og fréttin um vopnafund
í Sudétalandinu, skammt frá
landamærum Vestur-Þýzka-
lands.
Hvað sem sannleiksgildi alls
þessa líður, en um það munu
að minnsta kosti margir efast,
þarf enginn að fara í grafgötur
um tilganginn, en hann er
að vara tékknesku þjóðina við
afleiðingunum af því, að fylgja
ekki áfram Moskvu-kommún-
ismanum.
Dubcek ávarpaði þjóðina í út-
varpi og sjónvarpi fyrir fundinn
og 4alaöi einarðjega og eins
og frjáls maður og boðaði, að
ekki yröi hvikað frá frjálsræðis-
stefnunni, byggðri á þvi aö
tékkneskt fólk geti sjálft ráðiö
sínum málum, en sú stefna
sem tekin var er „kommúnismi
með mannúðlegrl blæ“ en á
undanSengnum tíma.
Það er vitanlega ekki sízt
athyglisvert, eins og nú er ástatt
og horfir, að sovétleiðtogar gerö
ust ekki ýkja herskáir út af
breytingunum i Tékkóslóvakíu
fyrst í stað, og hefir komiö fram,
að sú afstaða hafi verið skiljan
leg, með tilliti til þess, sem
gerðist f Ungverjalandi fyrir 12
árum. Þeir hafi talið hyggileg-
ast að fara með gát, og reyna
með fortölum að afstýra, að
Tékkar héldu til streitu hinni
nýju stefnu, en er þaö brást
harðnaði afstaöan.
í erlendum blööum hafa þeir
sem um erlend mál rita og al-
þjóðahorfur, rætt allmjög -um
ótta sovétmanna og Moskvu-
klíkukommúnista við frelsið, og
hvemig sovétleiðtogamir á-
kváðu að beita öllum ráðum
öðmm en beinu hernaðarvaldl,
til þess að fá hina nýju leiðtoga
til að hverfa frá fyrlrætlunum
sínum og reyndu aö þjarma að
þeim með bréfum og áskorunum
fundarboðum og þar fram eft-
ir götunum og loks taugastriðs-
áróðri í vaxandi mæli. Vafalaust
hafa menn um allan heim haft á
tilfinningunni, er þeir hugleiddu
allt þetta, og hvað gerast kynni
á fundinum I forsetahöllinni, að
miklar örlagastundir kynnu að
vera framundan. En sennilega
veröur skýrara hvert stefnir
þegar er kunnugt veröur um nið
urstöður fyrrnefnds fundar og
viðbrögð Rússa þeirra vegna, en
þvi er m.a. haldiö fram, að þeir
óttist aukið frelsi Tékka og ann
arra samherja, vegna þess, aö
það veiki þá sjálfa í hugsjöna-
stríðinu við Kína.
Aðvörun um, að Tékkóslóva
kía séá barmi gagnbyltingar
Pravda ræðir bandariska „leyniáætlun" og
segir vopn frá Vestur-Þýzkalandi hafa
fundizt i Tékkóslóvakiu
Taugastríðinu gegn hinum
nýju leiðtogum í Tékkóslóvakíu
var haldið áfram í gær í
Moskvu. Pravda skýrði frá því,
að sovétstjómin hefði i höndum
sínum plagg, sem stlmplað
hefði verið sem „höfuð leyndar
mál“ (top secret), og fjallar það
um áætlun „um hugsjónaleg
skemmdarverk gegn socialisman
um, einkum í Austur-Þýzkalandi
og Tékkóslóvakiu.“
Pravda segir áætlunina eink
um nákvæma að því er varðar
Tékkóslóvakíu, bandarískir er-
indrekar eigi að safna upplýsing
■ i i———w niiiininn
um um allt sem gæti hugsan-
lega bent til stjórnarbyltingar
„CIA og PENTAGON vilji
einnig fá að vita“, að hve miklu
leyti stjórnarandstööuöfl hafi
getað komið sér fyrir innan vé-
bahda öryggisþjónustunnar,
gagnnjósnastarfseminnar og
innan annarra upplýsingastofn-
ana og um möguleika þeirra
á gagnráðstöfunum vegna að-
gerða njósnastarfseminnar. Þá
i kemur fram í greinargerðinni,
að gert sé ráð fyrir að einhver
hluti þjóðarinnar láti ekki til sín
taka en kunni undir vissum
kringumstæðum að sýna Vestur
veldunum samúð, og á þessu
byggt nokkuð.
Það er vitanlega ekki sagt
neitt um hvernig þessi áætlun
komst I hendur Rússa, en á því
ríkir ekki vafi, að hún er birt
sem ný aðvörun um aö Tékkó-
slóvakía kunni að vera á barmi
gagnbyltingar.
Vopnabirgðir eiga að hafa
fundizt nálægt Karlovy Vary,
skammt frá landamærum Vestur
Þýzkalands. — Pravda kveðst
hafa þetta frá fréttamönnum,
sem vitna í sjónarvotta. —
Vopnin eru sögð af bandarísk-
um uppruna, og ætluð Súdetum
en Súdeta-héruðin eru byggð
þýzkumælandi fólki.