Vísir - 06.08.1968, Blaðsíða 9

V í SIR. Þriðjudagur 6. ágúst 1968.
I
*
\
s
\
\
\
V
*
I
!
\
\
\
\
\
\
s
„Við verðum
að hætta
að vinna“
HVAÐ BIÐUR MANNANNA, SEM NEYDOIR ERU TIL AÐ
HÆTTA AÐ VINNA HJÁ FYRIRTÆKJUM SlNUM?
4 Ólafur Halldórson: Fékk
tveggja ára „gálgafrest“.
■ ■ ................................................................................................................................................................................................. - ■

■:::
•:W
■
séð viðkomandi fyrir nægilegu
brauði síðustu ævidagana.
\7’iö röltum niöur aö höfn á
~ dögunum, og ræddum við
nokkra af eldri verkamönnun-
um þar. Sumir hverjir voru
mjög hressir og unnu sína vinnu
af engu engu minni árvekni og
dugnaði en yngri mennimir.
Oft varð manni á að hugsa,
hvort ekki væru einhver léttari
störf fyrir þessa menn að starfa
við, en þeim höfðu verið fengin.
Sjá mátti yngri og líkamlega
hraustari karlmenn við störf,
sem virtust mun auðveldari. Er
hér komið að öðrum athyglis-
verðum þætti þessa máls, sem
sé, hvort ekki sé unnt aö útvega
þessum mönnum önnur léttari
störf, eftir því sem árin líða og
árverknin og snerpan minnkar.
í fljótu bragði virðist manni,
að vinnuveitendum ætti að bera
skylda til að sjá þeim mönnum,
sem hafa unnið vissa tímalengd
hjá þeim, einhvem farborða. a.
m. k. vissan tima eftir að þeir
líkamlega em þannig á sig
koinnir, að heilsan leyfir ekki
lengri vinnudag. Þá er og þjóð-
félagið sjálft, sem einhvem
bagga ætti að bera í þessu sam-
bandi. Mönnum ber að vísu
ellilífeyrir, eftir að vissum aldri
er náð, en allir vita, að hjón
lifa vart mannsæmandi lífi meö
tæpar fjögur þúsund krónur i
lífeyri á mánuði. Hér vaknar
því sú spurning, hvort frá félags
legu sjónarmiði sé æskilegt, að
starfsmönnum sé sagt upp
vegna elli, fyrr en fyrirtækið
og þjóðfélagið í sameiningu geta
‘p1n hvað bíður þeirra manna,
■L< sem árum saman hafa unn-
ið fyrir sér meö dagstriti, en
sjá nú allt-í einu fram á, að
þeir, að mati vinnuveitenda
sinna, eru nú ekki lengur hæfir
til að gegna þessum störfum
lengur, vegna aldurs. Þessir
menn í langflestum tilfellum
hafa engan lífeyrissjóö, aðeins
verkstjórar við hafnarvinnu
hafa stofnað lífeyrissjóð, en
ekki verkamennirnir sjálfir,
sem helzt þyrftu slíks fyrir-
komulags með. í mörgum tilfell-
um er hér um að ræða menn,
sem þrá það eitt að fá að vinna
Þeir gefa hinum yngri ekkert eftir, sumir hverjir.
■ Nú um nokkum tíma hefur vandamál hinna öldruðu á
vinnumarknðnum verið mikið vandamál. Borið l.efur á
uppsögnum eidri starfsmanna nokkurra fyrirtækja, einkum
Sambands ísl. samvinnufélaga og Eimskipaféiags Islands, og
þá á þeim starfsmönnum þessara tveggja félaga, sem vinna
að lestun og losun skipa félaganna. Margir af þeim mönnum,
sem sagt hefur verið upp, hafa unnið hjá félögunum um
langt árabil, og eru meðal elztu og traustustu starfsmanna
félaganna. 'Miðað hefur verið við ákveðinn aldur, er verka-
mönnum þessum hefur verið sagt upp, og var þá í fyrstu
miðað við aldurinn 70 ára. Nokkru síðar gerði Eimskipafélag
íslands nokkra tilslökun í þessum efnum, og ákvað þá að
segja hinn 1. júlí í ár upp þeim starfsmönnum við hafnar-
vinnu, sem voru 72 ára, og síðan á næsta ári þeim sem eru þá
71 árs og á næsta ári, þeim, sem eru 70 ára.
Samband ísl. samvinnufélaga
ákvað hins vegar, að miöa
strax við 70 ára aldurinn og
frá því ákvæði var ekki hvikað.
1 sannleika sagt er hér um
mikiö og margþætt vandamál
að etja, sem hefur sínar mörgu
flóknu hliöar. Fyrst í stað virö-
ist mjög erfitt að ganga út frá
ákveðnu aldursmarki, er mönn-
um er sagt upp, vegna þess að
þeir séu orðnir of aldnir til að
vinna ákveðin störf, er krefjast
snarræðis og árvekni, sem
vinna við upp- og útskipun ó-
neitanlega krefst. Menn á sama
aldri eru svo misjafnlega ár-
vakrir, elli kerling vinnur ekki
jafnt á öllum einstaklingum.
Þess vegna er hér um dæmi að
ræða, sem t.d. er ekki hægt að
vinna úr með aðstoð rafreikna
eða skýrsluvéla, heldur verður
að meta hvert einstakt tilfelli.
En það getur líka verið erfitt,
eins og auövelt er að sjá, en víst
er að algild regla er ekki til.
áfram, og margir hverjir hafa
örugglega heilsu til þess, svo
vel eru þeir í mörgum tilfellum
á sig komnir líkamlega séð.
Sigursteinn Jónasson: Maður
vonar i lengstu lög.
p’inn þeirra manna, sem viö
röbbuðum við niðri á
höfn, er 63 ára gamall. Hann
kveðst hafa unnið víöa undan-
farin ár, f frystihúsum, pakk-
húsum og að lokum fengiö
vinnu á eyrinni. Hann sagði, aö
vinnan hefði mikið minnkað upp
á síðkastið, og viðburður væri,
ef eftirvinna og næturvinna
væri. En vonaðist til að fá
vinnu áfram.
— Talaðu við hann Óla, sagði
hann, ham. er 70 ára, og var
eitt sinn meö krafta í kögglum.
Þeir segja að ekki hafi þýtt að
reyna sig við hann, þegar hann
vann f verinu í Eyjum.
— Við skulum ekki minnast
á þetta, segir hann, Ólafur
Halldórsson, fjörlegur náungi,
samanrekinn. Hann segist hafa
fengið tveggja ára „gálgafrest",
eins jg hann oröar það, verður
ekki að hætta fyrr en hann er
orðinn 73ja ára gamall.
Þau eru r.-.ýmörg dæmin um
þessa menn, sem það eitt þrá
að fá að nudda eitthvað áfram.
Það er staðreynd, að þessir
menn, sem sagt hefur verið upp
vinnunni, standa ekki allir á
köldum klaka í lífinu, sumir
hverjir eru bjargálna, en aðrir
eiga varla ofan í sig að éta, hvað
þá meira. Þeir hafa kannski
eytt meiri hluta lffsins i að koma
upp bömum sfnum, og þá síð-
an barnabörnum f sumum til-
fellum, og loksins þegar þeir
eygja auöveldari Iffdaga, er
þeim sagt upp. Nöpur stað-
reynd.
p^n ekki er nóg, að farið sé að
bera á uppsögnum á elztu
mönnum fyrirtækja, heldur er
farið að sniðganga roskna menn
við ráðningar. Hér kemur efna-
hagslífið einnig inn f dæmið.
Skiljanlegt er, að atvinnurek-
endur vilji ráða sem beztan eða
arðsamastan verkamann, og sé
efnahagsástandið það erfitt, að
verulegt framboð sé á verka-
fólki, horfir málið þannig við,
að samtök þarf til aö koma hinu
rétta til hafnar. Hér er máliö
enn erfiðara viöfangs, og von-
andi kennir ástandið eins og
það er f dag, okkur að svo
illa getur arað, að á samstöðu
og samháldni reyjj j. ti] að mann-
úðlegu sjónarmfðín fái að rAöa.
— af —