Dagur - 18.10.1997, Qupperneq 9

LAUGARDAGUR 1 8. OKTÓBER 1997 - 25
Xfc^ur
LÍFIÐ í LANDINU
Um konu sína Árnýju: „Stundum leit hún við og horfðist í augu við mig og ég ímynda mér að þá hafi hún fund-
iö þessi starandi ástaraugu brenna i hnakka sér."
Veikindi systur þinnar hljóta að hafa
verið mikið áfall?
„Hún var lítil og falleg stúlka, æringi,
og mjög skemmtileg. Sem unglingur kom
f ljós að hún gekk ekki heil til skógar. Það
var mikið áfall fyrir fjölskylduna því fyrir
utan móður okkar hafði ekkert okkar gert
sér grein fyrir veikindum hennar. Hún
var greind með geðldofa og lenti í þeim
vanabundna dansi sem beið unglinga
með geðsjúkdóma á þessum tíma. Hún
dvaldi á öllum mögulegum sjúkrastofn-
unum og var kýld út á lyljum sem gerðu
hana sinnulausa. Fjölskyldan var ráð-
þrota og fékk lítil svör um hvað var eigin-
lega að gerast. Lukka hennar í lífinu felst
í því að um síðir lenti hún í Skaftholti í
Gnúpveijahreppi þar sem gott fólk starfar
samkvaemt kenningum þýska heimspek-
ingsins Rúdolf Steiner. Lyfjaskammtur
hennar var minnkaður margfalt, hún
borðar lífrænt náttúrufæði, sinnir hefð-
bundnum bústörfum og líður miklu bet-
ur. Þarna hefur hún verið í fimmtán ár og
líf hennar hefur á þeim tíma gjörbreyst."
Draumar sem veita gleði
Hvenær vaknaði áhugi þinn á pólitík?
„Mjög snemma. Það var mikið rætt um
pólitík á heimilinu. Faðir minn er mikill
sjálfstæðismaður, hægri maður af eld-
heitri hugsjón. Þegar ég fór á sjóinn, ung-
ur maður í menntaskóla, og var á Jökli frá
Raufarhöfn, var um fátt annað rætt en
pólitík og skoðanir mínar úr heimahúsum
þóttu þar ekki margra fiska virði. Raufar-
hafnarsjómenn voru rökfastir mjög, og
studdu Hannibal sem þá var að fylkja
sínu liði til orrustu. Þegar ég kvaddi þá til
að halda áfram námi í MR var ég orðinn
Hannibalisti. Held því alltaf fram að ég
hafi orðið það einhverjum árum á undan
Jóni Baldvin."
Eitt sinn las ég smásögu eftir þig sem
fékk fyrstu verðlaun t smásagnasamkeppni
Menntaskólans í Reykjavík. Þetta var fín
saga, varstu ungur inaður með skálda-
drauma?
„Eg hef aldrei þorað að leita þessa sögu
uppi og hef heldur ekki Iesið þær gömlu
smásögur sem ég á í skúffum mínum og
eru óbirtar. í mér bærist Iöngu gleymt
skáld. Ég gekk með skáldadrauma á tíma-
bili en komst tiltölulega fljótt að þeirri
niðurstöðu að ég myndi aldrei verða
nema í besta falli bærilegur rithöfundur
og J)að nægði mér ekki.
A tímabili var ég nálægt [m' að hverfa
frá þeirri hugmynd að læra raunvísindi og
velti því alvarlega fyrir mér að fara í bók-
menntir í háskólanum. Til allrar
guðslukku gerði ég það ekki. Ég hef í
seinni tíð ekki haft mikið álit á bók-
menntafræði.
Ég fæ útrás fyrir sköpunargleðina í
gegnum skriftir. Þessi þörf mín held ég
að hafi gert það að verkum að ég var
þokkalegur blaðamaður og ritstjóri. Ég
hef skrifað eina bók og það veitti mér
ákaflega milda gleði og ánægju. Hún er
um urriðann í Þingvallavatni og er öðrum
þræði sagnfræðileg spennusaga eins og
þeir vita sem hafa Iesið hana. Stopulum
frístundum mínum eyði ég í Þjóðarbók-
hlöðunni við að lesa gamlar heimildir og
kanski get ég einhvern tíma nýtt það í
öðrum verkum.
Mig hefur lengi langað til að snúa mér
að skapandi ritstörfum. Þegar ég sit undir
langdregnu masi og buldri í þinginu og
virðist fullur áhuga þá er ég stundum
víðsfjarri, að hugsa um þann Islending
sem löngum hefur átt hug minn. Það er
Gísli Oddsson, sterkasti biskup Islands-
sögunnar, sem dó í kór Þingvallakirkju
1638. Draumur minn, að skrifa sagn-
fræðilegt leikrit um þann mann er eins og
margir draumar, veitir gleði af þ\i hann
er til en mun varla rætast."
Falleg fröken í fögru skini
Þú varst í barnlausu hjónabandi t tuttugu
ár, hvað var erfiðast?
„Erfiðust var hin dvínandi von um að
eignast barn. Það er samt svo skrítið að
ég upplifði aldrei sömu örvæntinguna,
sem ég hef síðar kynnst hjá mörgum sem
eru í svipaðri stöðu og ég var og hafa leit-
að til mín. Ég var alltaf viss um að við
myndum með einhverjum ráðum eignast
barn.“
Ertu forlagatrúar, heldurðu að Birta
hafi verið ætluð ykkur?
„Ég er ekki forlagatrúar en ég gat ekki
varist þeirri tilfinningu þegar ég sá hana í
fyrsta sinn að þetta barn hefði verið ætlað
mér.“
Nú er Birta ákaflega Itk þér, hafið þið
svipaða skapgerð?
„Ég held að ættleidd börn taki ósjálfrátt
upp hátterni og Iátæði foreldra sinna, al-
veg einsog önnur börn. Við erum bæði
kát og gleðjumst mikið saman. Ég segi
henni aulabrandara sem hún kann vel að
meta, að því leyti erum við á svipuðu
þroskastigi."
Og þið ætlið að ættleiða annað bam frá
Kólumbtu, hvenær er von
á því?
„Við höfum þegar feng-
ið jákvætt svar að sunn-
an. En það verður ein-
hver bið á því. I kjölfar
ýmissa mála sem upp
hafa komið í Evrópu og
tengjast illri meðferð á
börnum hafa orðið blaða-
skrif í Suður-Ameríku,
meðal annars í Kól-
umbíu, og þau hafa leitt
til þess að ættleiðing er
ekki eins auðfengin og
áður og biðtíminn hefur
lengst."
Þú segir að t þér blundi
gleymt skáld en ég veit til
þess að þú hefur ort til
dóttur þinnar.
„Ég hef ort til hennar
skímarsálm og vísur. Mér
er ekki létt um að yrkja en þegar við Árný
fórum til Kólumbíu að sækja Birtu varð
ég um stundarsakir talandi skáld. Þá sat
ég, vaggaði Birtu, horfði á kólibrífuglana
og smíðaði stökur. Fyrsta vísan varð til
daginn sem við fengum hana. Þá komum
við heim seint um kvöld í tunglsijósi.
Þegar ég horfði hamingjusamur og glaður
á fallega dóttur mfna, þar sem hún lá í
burðarrúmi í grasinu í fölu mánaskini og
kólibrífuglarnir sátu á trjágreinum, hraut
af vörum mér þessi staka: Falleg þykir
mér fröken sú í fögru skini. Heldur vil ég
hana nú en hundrað syni.
Húmor á tölvu
Snúum okkur að pólitíkinni. Samkvæmt
skoðanakönnun DV um vinsældir stjóm-
málamanna ert þú sá þingmaður jafnaðar-
manna sem mestrar hylli nýtur meðal kjós-
enda, að sjálfsögðu að Jóni Baldvin frá-
dregnum. Þú ert þar t 6. sæti en Sighvatur
Björgvinsson kemst ekki inn á topp tíu
listann. Stefnirðu ekki hraðbyri að þvt að
verða formaður Alþýðuflokksins?
„Það getur vel verið að sá tími komi að
ég freisti þess.“
Halldór Ásgrímsson fór nýlega hörðum
orðum um þig i Degi og kallaði þig ómál-
efnalegan stjómarand-
stæðing. Hvað segirðu um
það?
„Steingrímur Her-
mannsson kenndi mér að
stjórnmálamenn ættu að
forðast að troða persónu-
legar illsakir. Þetta gæti
Halldór lært af Stein-
grími eins og margt ann-
að. Ég hef hins vegar
fullan skilning á því að
Halldór átti erfiða viku.
Davíð sýndi með Taívan
málinu hver það er sem
raunverulega ræður ut-
anríkisstefnu íslenska
ríkisins. Það er hinsvegar
stjórnmálamönnum
aldrei til farsældar að
auglýsa það þegar þeir
fara á taugum."
Nú hefur þú aldrei far-
ið dult með vináttu þína og Daviðs Odds-
sonar, hefur hún orðið þér til trafala i Al-
þýðuflokknum?
„Hún hefur að minnsta kosti ekki orðið
mér til framdráttar. Þegar við unnum
saman í ríkisstjórn tókst með okkur gott
samstarf og hann hefur alltaf reynst mér
drengur góður. I mínu tilviki skera per-
sónuleg tengsl á pólitískar víglínur. Sum-
um finnst það kannski fötlun. Sama er
mér.“
Þeir sem eru tíðir gestir i þinginu hafa
ekki komist hjá að taka eftir þvi að stund-
utn virðist dátt með ykkur Bimi Bjama-
syni og sumir halda því jafnvel fram að
hann sjáist aldrei hlæja nema í návist
þinni.
„Það er ágætt með okkur Birni. Við
vinnum saman í Þingvallanefnd og hann
er traustur samstarfsmaður, skjótur til
ákvarðana og fastur fyrir. Það kann vel að
vera að sumum finnist Björn þurr á
manninn og ekki húmoristi. Mín reynsla
er önnur. Hann hefur mjög sérstakan,
hárfínan húmor, sem birtist langbest í
bréfaskriftum okkar á tölvupósti. Af öll-
um þeim fjölda manna sem ég skiptist
reglulega á skoðunum við á Internetinu
er enginn sem slær Björn út í fágaðri
kímnigáfu. Hún minnir stundum á gömlu
prófessorana mína í Englandi sem voru af
aristókratískum ætturn."
Hvaða þingmaður stjórnarflokkanna
finnst þér helst eiga skilið að verða ráð-
herra?
„Mér líkar vel við karaktera og Guðni
Ágústsson er einn af fáum karakterum í
þinginu. Hann hefur eflst að reynslu og
hyggindum og það yrði mikill sómi að
honum í ríkisstjórn. Hann kemst næst því
að vera hin óspjallaða samviska Fram-
sóknarflokksins. Þar fyrir utan get ég
nefnt menn eins og Einar K. Guðfinns-
son og Árna M. Mathiesen. Ég tel reynd-
ar að þessir þrír menn eigi eftir að sitja í
ríkisstjórn."
Óviturlegt að útiloka Sjálfstæðis-
flokkiim
Hvemig finnst þér R-listinn hafa staðið sig
í borgarstjóm?
„Ég gerði mér meiri vonir."
Finnst þér líklegt að hann haldi borg-
inni?
„Já. Þegar tvö framboð, sem hafa í
rauninni svipaða stefnu, eru alkostir kjós-
enda þá ráðast úrslit af frammistöðu for-
ystumannsins. Ingibjörg Sólrún er leið-
togi. Hún virðist einnig hafa sálræn tök á
Árna Sigfússyni. Árni er ágætur stjórn-
málamaður og vænsti maður en í keppni
þeirra tveggja mun hún alltaf sigra. Þegar
hún er búin að bera sigurorð af honum í
tveimur til þremur sjónvarpsþáttum rétt
fyrir kosningar mun það duga til að
Reykjavíkurlistinn beri aftur sigurorð af
Sjálfstæðisflokknum."
Ef ég held því fram að stjómarandstað-
an sé dauðyflisleg og vekja þurfi hana til
lífsins, hverju svararðu mér þá?
„Þú hefur jafnan dregið samasemmerki
milli Jóns Baldvins Hannibalssonar og Al-
þýðuflokksins. Þér finnst lífið litlaust og
jafnaðarmenn dauflyndir eftir að hinn lit-
ríki leiðtogi tilkynnti brottför sína.
Kannski er þetta spurning um áfalla-
hjálp."
Menn hafa reiknað með því að verði
sameiginlegt framboð félagshyggjuafla að
raunveruleika og það næði verulegum ár-
angri í kosningum yrði gengið til ríkis-
stjómarsamstarfs við Framsóknarflokkinn.
Kæmi ekki allt eins til greina að fara í
stjómarsamstarf við Sjálfstæðisflokkinn?
„Ef af sameiginlegu framboði verður,
sem allar líkur eru á, og ef Reykjavíkur-
listinn vinnur sigur í borgarstjórnarkosn-
ingunum þá tel ég góða möguleika á að
hér skapist sterk pólitísk bylgja sem gæti
jafnvel leitt til þess að framboð jafnaðar-
manna næði meirihluta."
Það þykir mér afar ólíklegt. Lt'klegast er
að Framsóknarflokkurinn btði afhroð i
kosningunum og eftir standi tvö sterk öfl,
Sjálfstæðisflokkur og samtök jafnaðar-
manna. Er ekki vænlegast að þau gangi til
samstarfs?
„Það væri óviturlegt að útiloka samstarf
við Sjálfstæðisflokkinn svo fremi sem hið
sameiginlega framboð jafnaðarmanna
hefði styrk til jafns við hann. En það er
forsenda slíks samstarfs."
Ertu sannfærður um að af sameiginlegu
framboði verði og af hverju er það nauð-
syn?
„Ég tel að það sé ekkert sem skilji A-
flokkanna að. Málefnaleg samstaða
þeirra í þinginu hefur aldrei verið sterkari
og ekkert mun koma í veg fyrir að af sam-
einingunni verði. Spurningin er einungis
hvort hún verði fyrir næstu kosningar.
Það væru svik við tvær kynslóðir, að
minnsta kosti, ef ekki verður af henni þá.
Að því búnu er kannski kominn tími til
að skrifa leikrit.“
„Það væri óviturlegt
að útiloka samstarfvið
Sjálfstæðisflokkinn
svo fremi sem hið sam-
eiginlega framboð
jofnaðarmanna hefði
styrk til jofns við
hann. En það erfor-
senda slíks sam-
starfs. “