Dagur - 18.10.1997, Page 16

+
32 - LAUGARDAGVR 1B. OKTÓBER 19 9 7
LÍFIÐ í LANDINU
ro^tr
J ÓHAJVNES ARSPJALL
Af byssuleyfislausum
brúðhj ónum
Jóhannes
Sjgurjónsson
skrífar
í vikunni var í
Degi fjallað um
forvitnilegt mál-
þing um málefni
barna og ung-
linga þar sem
fulltrúar þessa
hóps stóðu upp
og tjáðu sig um
vilja, vonir og
væntingar
Unglingar
sinar
og jafnaldra
vilja ekki bara dansa, drekka og
ríða, ályktaði blaðamaður Dags
eftir þingið. Sem lyftir ungling-
um skör hærra en mörgum full-
orðnum, t.d. Skagfirðingum,
sem að eigin sögn meta enga
meira en þá sem eru allt í senn
hestamenn, kvennamenn og of-
stopamenn við vín.
Misvísandi foreldrar
Helsta niðurstaðan og rauði
þráðurinn í málflutningi unga
fólksins á þinginni var krafan
um samræmdar reglur í stað
þeirra misvísandi sem nú gilda.
Eins og þegar unglingar öðlast
sjálfræði 18 ára og mega gifta
sig og fjölga heiminum en ekki
kaupa kampavín eða skjóta rjúp-
ur eða gæsir í giftingarveisluna,
svo dæmi séu tekin af því sem
nefnt var á þinginu.
Væntanlega hafa unglingarnir
verið að tala um að samræma
lög og reglur samfélagsins, sem
er í sjálfu sér ekki flókið mál ef
samstaða næst um. Vandamálið
er hinsvegar að samræma þær
reglur sem íslenskir foreldrar
setja börnum sínum og ungling-
um, en þær eru jafn breytilegar
og foreldrar eru margir. Þetta
veltur t.d. á trúarskoðunum for-
eldra og nokkuð ljóst að foreldr-
ar sem trúa á Islam, eru Bahaí-
trúar eða Vottar Jehóva, setja
sínum afkomendum aðrar reglur
en þjóðkirkjuforeldrar eða trú-
lausir. Og þarf auðvitað ekki trú-
arbrögð til því mismunandi við-
horf foreldra geta stafað af öðr-
um orsökum og skapað mjög
ólíkar reglur milli heimila.
Sjálfræði skilað?
Og unglingarnir töluðu um
og
óskuðu eftir að vera metnir sem
fullgildir ríkisborgarar við 18 ára
aldur og er að sjálfsögðu ekki
óeðlileg krafa. En sú krafa hefur
í för með sér og kallar á helling
af hundleiðinlegum skyldum og
ábyrgð sem unglingar á þessum
aldri eru fæstir tilbúnir til að
axla. Og ekkert óeðlilegt við það,
því á þessum árum eiga menn
auðvitað að skemmta sér, njóta
frelsis án verulegrar ábyrgðar,
lausir við þrúgandi skyldur full-
orðinsáranna sem nógu snemma
hellast yfir.
En krafan um fullkomið sjálf-
ræði stenst ekki ef unglingarnir
eru ekki tilbúnir að axla þá
ábyrgð og þær skyldur sem sjálf-
ræðinu eru samfara. Og ef ungl-
ingarnir, að fengnu fullu frelsi,
verða að standa undir þeirri
ábyrgð og þeim skyldum sem
gerðar eru til annarra „fullorð-
inna“ f samfélaginu (sem standa
því miður margir ekkert alltof
vel undir slíkum kröfum), þá er
eins víst að unga fólkið fari fyrr
en seinna fram á að fá að skila
hluta að sjálfræðinu og sleppa í
staðinn við slatta af ömurlegum
skyldum og íþyngjandi ábyrgð.
Það verður sem sé ekki bæði
sleppt og haldið í þessum efn-
Vandræðaforeldrar
Málið er að unglingarnir ættu
ekkert að vera flýta sér að verða
fullorðnir. Það er nefnilega ekki
jafn spennandi og eftirsóknar-
vert og þeir halda, eins og flestir
fullorðnir sem héldu á lofti
sömu kröfum á sínum tíma, vita
manna best nú. Og táningarnir
ætla að velja sér fyrirmyndir úr
hópi fullorðinna, (og hvar ættu
þeir svo sem að fá þær annars
staðar?), þá ættu þeir að vanda
valið og velja sér fyrirmyndir að
vel athuguðu máli og ekkert
sjálfgefið að líta til foreldra
sinna í þeim efnum.
Ymsir unglingar þurfa sem sé
að búa við það árum saman að
eiga foreldra sem eru til
stöðugra vandræða og/eða leið-
indapakk sem engum er hollt að
líkjast. Og enn fleiri trúa því að
foreldrar þeirra séu litt til eftir-
breytni en skilja síðar að þeir
áttu í raun ekki á betri foreldr-
um völ, (enda sjaldnast um
nokkurt val að ræða í þeim efn-
um).
Skilur in a m iii a allt?
Þegar upp er staðið þá er það
sennilega foreldravandamálið
sem mest hrjáir unglinga, frem-
ur en misvísandi Iög og reglur
samfélagsins. Það er að segja sú
staðreynd að foreldrar eru, eins
og unglingar og annað fólk, jafn
mismunandi og þeir eru margir
og allir setja þeir einmitt þær
reglur sem afkvæmin eru mest á
móti.
Og svo verða unglingarnir
sjálfir hundleiðinlegir foreldrar
sem skilja engan vegin börnin
sín og setja reglur sem þeirra
unglingar líta á sem algjöra
frelsissviptingu og svo framvegis
og svo framvegis...