Dagur - 05.12.1997, Blaðsíða 6

b -r ^STUDAGUR S.DESEMBER 1997

ÞJÓÐMÁL
Ekmwr
MtmmmmMmmmmMmmmmmmíSimXÍMmmmmmMmmmmmmmmsmfflmm&MmmMsms
Útgáfufélag: DAGSPRENT
Útgáfustjóri: eyjólfur sveinsson
Ritstjórar: stefAn jón hafstein
ELÍAS SNÆLAND JÓNSSON
Aöstoöarritstjóri: birgir gudmundsson
Framkvæmdastjóri: marteinn jónasson
Skrifstofur: strandgötu 3i, akureyri,
GARÐARSBRAUT 7, HÚSAVÍK
OG ÞVERHOLTI 14, REYKJAVÍK
Símar: 460 6ioo OG soo 7080
Netfang ritstjórnar: ritstjori@dagur.is
Áskriftargjald m. vsk.: 1.680 kr. á mánuði
Lausasöluverð: íso kr. og 200 kr. helgarblað
Grænt númer: aoo 7080
Simbréf auglýsingadeildar: 460 6161
Símbréf ritstjórnar: 460 6171(akureyri) 551 6270 creykjav(K)
Aðvönin frá vtnstri
í fyrsta lagi
Sameining um hvað og til hvers? Það er spurningin sem full-
trúar þeirra óháðu sem tóku upp samstarf við Alþýðubandalag-
ið fyrir síðustu alþingiskosningar svara fyrir sitt ieyti í forvitni-
legri grein í Degi í gær. Þau Ogmundur Jónasson, Svanhildur
Kaaber og Árni Steinar Jóhannsson undirstrika vilja sinn til
samstarfs, en lýsa yfir andstöðu við sameiningu á vinstri
vængnum sem hafi það höfuðmarkmið að ná völdum. Asókn í
völd, segja þau, getur snúist upp í andhverfu sína ef völd verða
sjálfstætt markmið og keppikefli „eins og virðist vera uppi á
teningnum hjá mörgum þeirra sem telja æskilegt að koma á
fót tveggja flokka kerfi á Islandi og vilja miklu til kosta.“
í öðru lagi
Samstarfið innan R-listans fær nokkur föst skot í grein þre-
menninganna. Fullyrt er að hann hafi í ýmsum veigamiklum
atriðum fylgt „áþekkri stefnu og Sjálfstæðisflokkurinn og má
þar nefna markaðsvæðingu og launa- og stjórnkerfisbreytingar
sem í allt of ríkum mæli eru í anda stjórnendahyggju." Einnig
að gagnrýni sem fram komi innan R-listans „á hægri sinnaða
stefnumótun“ komi ekki fram í dagsljósið. Það að málamiðlan-
ir innan R-listans verði aldrei sýnilegar dragi úr pólitísku að-
haldi og færi stjórnmálin til hægri. „Skoðanapólitík víkur fyrir
valdapólitík, hugsjónir víkja fyrir hagsmunum og í stað þess að
félagshyggjumenn öðlist aukin áhrif dregur úr áhrifum
þeirra," segja þremenningarnir.
í þriðja lagi
Með þessari snörpu gagnrýni frá vinstri er dregin mun skarp-
ar en áður sú lína sem skiptir stuðningsmönnum Alþýðu-
bandalagsins í tvær fylkingar í sameiningarmálinu. Það mun
ekki koma endanlega í ljós fyrr en á næsta ári hversu fjöl-
mennar fylkingarnar eru. En reynsla Kvennalistans sýnir og
sannar að ágreiningurinn getur hæglega reynst óbrúanlegur.
Fari svo stendur Alþýðubandalagið frammi fyrir því vali að
klofna líka til að sameina vinstrimenn.
Elías Snæland Jónsson.
Fiimiir frækni
Það v'ar vfst Guðni Ágústsson,
þingmaður framsóknar, sem
sagði í blaðaviðtali að sér virt-
ist enginn dugur í ráðherrum
ríkisstjórnarinnar, utan ein-
um. Honum Finni. Garri er
hjartanlega sammála. Raunar
eru áhöld um hvort dugnað-
urinn er svo lítill hjá hinum
ráðherrunum eða hvort dugn-
aður þeirra bliknar hjá at-
orkunni og kraftinum í hon-
um Finni. Finnur er búinn að
útvega okkur
stækkun álversins
í Straumsvík.
Hann er búinn að
redda álveri á
Grundartanga.
Hann er í róleg-
heitum að hífa inn
magnesíumverk-
smiðju á Suður-
nesjum og risaál-
ver á Reyðarfirði.
I kaffitímum hefur
Finnur svo sinnt
minni verkefnum á
sviði stóriðnaðar og raforku-
framleiðslu, þannig að Island
er á örfáum mánuðum farið
að minna meira á iðnaðarhér-
að nálægt Halle í gamla Aust-
ur-Þýskalandi, en ósnortið
land elds og ísa.
Olíuhremsistöð í Skaga-
fjörð
Finnur var á ferðinni í Skaga-
firðinum í vikunni og kom al-
deilis ekki tómentur þangað,
frekar en á aðra þá staði sem
hann heimsækir. Skagfirðing-
um býður Finnur olíuh-
reinsunarstöð með öllu til-
heyrandi. Olíuhreinsunarstöð
í Skagafirði myndi ekki
menga meira en svo að menn
sæju bæði til Málmeyjar og
Drangeyjar, en skipin sem
þangað sigldu yrðu svo stór að
V
unnt yrði að notast við Drang-
ey sjálfa seni bryggjupolla.
Hestamönnum í Skagafirði
lofaði Finnur hálaunastörf-
um, „en það er jú það sem við
viljum öll“, sagði ráðherrann
á almennuni borgarafundi í
verðandi höfuðborg hins ís-
lenska oh'uhéraðs - Sauðár-
króki. Já, Finnur er ráðherra
sem skaffar.
Bak við hús
En Garri getur
ómögulega sætt
sig við að vera
settur hjá garði
nú þegar Finnur
útdeilir jólagjöf-
um sínum. Það fá
allir stóriðju
nema Garri og
hefur Garri þó
verið stuðnings-
maður Finns ára-
tugum saman,
fyrst á íþróttamót-
um, þar sem
Finnur keppti í millivegal-
engdum og síðan í pólitíkinni
eftir að hann skipti um
keppnisgrein. Svo heppilega
vill til að bak við hús Garra er
ansi stór og mikil blettur, sem
leiðindi er að slá og hirða. Þar
væri tilvalið að setja niður
stóriðju af einhverju tagi, t.d.
efnaver eða stálbræðslu af
einhverju tagi. Þá væri stutt
fyrir Garra í vinnuna og hann
þyrfti ekki að vera að reka
börnin í skóla að mennta sig -
þau ættu vísa vinnu í verk-
smiðjunni bak við hús þegar
þau yrðu stór. Það er ljótt að
gera upp á milli stuðnings-
manna sinna, Finnur, og því
er krafan: Við viljum bræðslu
í bakgarðinn - stóriðju handa
stuðningsmönnum. GARRI.
ODDUR
ÓLAFSSON
skrifar
Óvíða munu erfðaskattar vera
eins lágir og hér á landi. Stærri
og minni eignir og verðmæti
ganga á milli kynslóða án þess að
Iögerfingjar greiði nema lága
prósentu af þeim auði sem þeim
fellur í skaut. Er þetta til að
mynda í hróplegu misræmi við
hina óbilgjörnu skattheimtu sem
lögð er á allar launagreiðslur
vinnandi fólks. Drjúgur hluti
þeirra peninga sem fólk vinnur
fyrir í sveita sfns andlitis er rifinn
af því af skattheimtunni. En
eignir sem falla mönnum fyrir-
hafnarlaust f skaut, stundu’m
mjög miklar, eru að mestu leyti
látnar í friði af þeim sem ávallt
eru að sanka saman fjármunum
„til sameiginlegra þarfa“.
Erfðamál eru sárasjaldan í
annars útbólginni þjóðmálaum-
ræðu. Enda eru þau feimnismál,
eins og aðrir hagsmunir hinna
ríku og voldugu og ef einhverjir
armingjar leyfa sér að minnast á
þá, eru þeir afgreiddir sem öf-
Nýjar lausnir á stöðnuð-
nm vanda
undsjúkir, basta! Svo eru sumir
að skreyta sig með illa fengnum
félagshyggjuljöðrum.
En vegna þess að erfðafjár-
skattur sem lagður er á lögerf-
ingja er sáralítill, ættu þeir að
geta vel við unað að foreldrarnir
gætu notið hluta eigna sinna á
meðan þeir, eða annað hvort for-
eldra, eru enn ofar moldu.
Sömu nótur
I Degi í gær var kynnt hugmynd
sem nú er til athugunar í borgar-
stjórn, sem ætti að geta bætt kjör
margra aldraðra verulega. Hún
er í stuttu máli sú, að fasteigna-
og eignaskattar eftirlaunaþega
séu greiddir með veði í íbúðum
þeirra, og komi fyrst til greiðslu
þegar viðkomandi fellur frá. Erf-
ingjar fá þá eitthvað minna, en
ráðstöfunarfé þeirra gömlu mun
aukast að sama skapi.
Um málefni aldraðra er mikið
rætt og yfirleitt alltaf á sömu
nótum. Látið er eins og að þeir
séu allir bláfátækir vesalingar,
sem aldrei hafa aurað sér saman
fyrir eign eða lífeyri og séu upp á
náð og miskunn nánasarlegra,
opinberra stofnana komnir. Og
auðvitað er aldrei minnst á að af-
komendurnir hafi nokkrar skyld-
ur við gamlingjana. Þeir eiga
bara að hirða arfinn sinn óskipt-
an og skattfrían þegar þar að
kernur. (Guð gefi að það verði
sem fyrst!!!) Og vellauðugir líf-
eyrissjóðir kvarta sáran yfir lang-
lífinu.
En hugmyndin sem nú er ver-
ið að reifa í borgarstjórn er hin
fyrsta sem ber einhvern vott um
að aldraðir geti kannski notið
eigna sinna, ef einhverjar eru,
þegar þéir fá að njóta hvíldar og
vonandi einhvers frelsis eftir
ævistritið.
Ættu að skammast sín
Hin einsleita umræða um þá
sem komnir eru á efri ár er fyrir
löngu orðin stöðnuð og þar með
ófrjó og leiðigjörn. Aðstæður
gamla fólkins eru eins misjafnar
og það er margt. Margir búa við
bágan efnahag, hafa aldrei erft
eða eignast neitt, og hafa lítil eða
engin auraráð nema tekjutrygg-
inguna. Aðrir eiga eignir í föstu
og lausu, sumir miklar aðrir
minni. Sumir búa við góðar
greiðslur úr lífeyrissjóði, en aðrir
sjóðir eru eyðilagðir af verðbólgu
og óáran.
Kjör aldraðra eru þvf ærið mis-
jöfn ef aðeins er litið á efnahags-
lega afkomu. Og þau er hægt að
jafna með ýmsu móti aðeins ef
vit og vilji er fyrir hendi. Hér
skal aðeins minnt á að hálaunað
eignafólk ætti að skammast sín
fyrir að þiggja opinberan ellilíf-
eyri, hvað sem öllum lagabókstaf
líður. Og vel mætti hugsa sér að
nota siðlegan erfðafjárskatt til að
útrýma neyð okkar elstu og fá-
tækustu samborgara.
snnria
svaurad
Á að sleppa háhym-
ingnum Keiho á Eshi-
firði svo hann geti eytt
síðustu ámnum áfæð-
ingarslóðum sínum?
Jón Hákon Magnússon
framkvæmdastjóri Kynmngar og
markaðar.
Út frá vís-
indalegu
sjónarmiði
held ég að
það sé
hættulegt;
aldrei er að
vita hvort
hann beri
með sér
sjúkdóma. Draga má í efa að
hann geti bjargað sér að nýju úti
í náttúrunni. En ef Bandaríkja-
menn eru tilbúnir að borga okk-
ur milljónir dollara fyrir að ann-
ast Keiko er það hið besta mál.
Þetta myndi örugglega auka
streymi hvalaskoðunarfólks
hingað til lands.
Kristín HaUdórsdóttir
þingkona Kvennalista.
Þetta er
skemmtilegt
mál og við
eigum að
taka erind-
inu vel.
Kannski er
þetta okkur
framandi,
en við skyld-
uiTi varast að afgreiða þetta sem
hugdettu lúxusfólks í bandarísku
teboði. Þetta þarf að gerast á fag-
Iegum forsendum og tryggja jiarf
eftir bestu getu að vei sé staðið
að framkvæmdinni. Menn ættu
að velta fyrir sér afleiðingum
þess að hafna erindinu. Það
vekti örugglega aljijóðaathygli.
Amgrímur Blöndahl
bæjarstjóri á Eskifirði.
Já, mér
finnst það
og ég hef
rætt við það
fólk sem
hefur með
Keiko að
gera vestan-
hafs. Ég
hekl að það
væri verðugur endapunktur á því
verkefni sem stendur yfir að
sleppa honum út í sitt náttúru-
lega umhverfi á ný. Það er alveg
Ijóst að þetta hefði veruleg áhrif
á ferðamannastraum hingað og
myndi skapa auknar tekjur.
Konráð Eggertsson
hrefnuveiðimaður á ísafirði.
Nei, það
finnst mér
ekki. Það á
ekki að eyða
peningum í
svona vit-
leysu og mér
finnst að
frekar ætti
að hugsa um
veikt og deyjandi fólk. Keiko
mun aldrei geta bjargað sér á
nýjan leik í náttúrulegu um-
hverfi á Eskifirði, eftir að hafa
verið mataður í mörg ár. Mér
finnst þetta í raun svo mikið rugl
að mig stórundrar að Jjað fólk
sem stendur að þessu sé á tveim-
ur fótum, með augu og eyru og
öllu sem því tilheyrir.