Dagur - 01.04.1999, Blaðsíða 6

UWJÐJMU j
26-
FIMMTUDAGUR 1. APRÍL 1999
Þessi köttur hefur
kennt henni dóttur
nninni meira um lífið
og tilveruna en allt
borgarkerfið með
öllum sínum
nefndum getur
nokkru sinni gert,
og þessi litli köttur
með sitt blóðuga
trýni erþess
umkominn að gera
hana að betri
manneskju en
Ríótríóinu mun
nokkru sinni
auðnast.
Köttur
klórar barn!
í gærkvöldi, snemma,
nánar tiltekið klukkan sjö,
þá varð ég fjarskalega
hissa - ef ég má deila með
ykkur þeirri endurminn-
ingu, hlustendur góðir.
Kvöldfréttirnar voru að
byija í útvarpinu og þar
virtist fátt ætla að koma á
óvart; loftárásirnar á
Júgóslavíu eru þegar
orðnar helsttil kunnugleg-
ar og voðaverk Serba því
miður engin nýlunda;
aðrar fréttir voru enn ófrumlegri, enda
man ég þær ekki lengur. En síðan varð ég
sem sagt hissa. I fréttum var nefnilega
líka þetta helst: Flækingsköttur klóraði
litið barn í Vesturbænum - til blóðs.
Eg ætla að endurtaka þetta hægt. Með-
al helstu frétta sem fréttastofa Ríkisút-
varpsins bauð hlustendum sínum upp á
að kvöldi mánudagsins 29. mars 1999 var
þessi: Flækingsköttur klóraði lítið barn í
Vesturbænum til blóðs.
Kannski er það til marks um hversu illa
ég er innrættur en ég verð að viðurkenna
að samúð mín eftir að hafa hlýtt á þessa
frétt lá ekki hjá litla blessaða barninu sem
flækingskötturinn hafði klórað. Samúð
mín lá fyrst og fremst hjá hinum frægu
fréttahaukum Ríkisútvarpsins - hvað
hafði komið fyrir þá? Að þeir hefðu
ÞETTA í fréttum helst?!
Örin eftir kettina hverfa
Nú er best ég trúi hlustendum fyrir því að
ég ólst upp í Vesturbænum - eftir að ég
var fluttur utan af Nesi. Eg þvældist þar
um götur og garða, stal rifsbeijum af
runnum og bar út Morgunblaðið, og þeir
sem nú ímynda sér að köttum hafi Ijölgað
til að mynda í Vesturbænum hefðu átt að
fylgja mér í þessa rannsóknarleiðangra
um garðana fyrir þijátíu árum. Þá var þar
slíkur kattafjöldi að núna stappar nærri
landauðn í samanburði. Og: ég var oft
klóraður til blóðs af flækingsköttum.
Ég man ekki hversu oft, enda leiddi ég
ekki hugann að því ýkja lengi í hvert sinn;
þó ég hafi kannski farið að grenja akkúrat
þegar það gerðist. Ekki voru þetta allt
flækingskettir; það kom líka íyrir að
virðulegir heimiliskettir slæmdu til
manns kló þegar maður ætlaði eitthvað
að hnuðlast með þá og þeir voru öðru að
sinna. Og ég man óljóst eftir að hafa
bólgnað illilega oftar en einu sinni, en
bólgan hjaðnaði alltaf. Þau ör sem ég
kann að hafa borið af völdum katta eru
Iöngu horfin. Og allt er þetta meirog
minna gleymt og grafið, svo sem vera ber.
En hitt man ég þó að aldrei - ekki í eitt
einasta skipti sem köttur klóraði mig til
blóðs - kom fréttamaður. Viðureignir mín-
ar við flækingsketti og aðra ketti í Vestur-
bænum þóttu engum fréttnæmar; þær
voru aldrei í fréttum þetta helst. Og það
var aldrei viðtal við mömmu í útvarpinu,
hvað þá sjónvarpinu. Því þá fyrst duttu
mér nefnilega dauðar lýs úr höfði í gær-
kvöldi þegar Ellefufréttirnar byijuðu í
Sjónvarpinu og á eftir stríðsfréttum frá
Kosovo var komin þessi sama húsmóðir í
Vesturbænum og kattarklóraða barnið
hennar, og hún sagði sínar farir ekki slétt-
ar og lýsti útliti villikattanna af stakri
nautn; þeir voru í stuttu máli sagt: ljótir.
Aldrei var
viðtal við mömmu mína
Aldrei var sem sagt svona viðtal við
mömmu mína í útvarpi eða sjónvarpi þeg-
ar kettirnir klóruðu mig í gamla daga.
Aldrei. Ég er ekki einu sinni viss um að
mamma hafi alltaf tekið eftir því þegar
kettirnir klóruðu mig til blóðs; ég er ekkí
viss um að ég hafi alltaf munað eftir að
segja henni frá því. Hafí ég sagt henni frá
því, þá hefur hún ugglaust sett plástur á
sárið og látið það duga - að öðru leyti litið
á þetta eðlilegan hlut í viðureign barna og
katta í Vesturbænum; sem eðlilegan hlut í
lífinu, liggur mér við að segja. Og hvað
svo sem segja má ljótt um hana móður
mína, þá hefði henni þó aldrei dottið í
hug að hlaupa í útvarp og sjónvarp til að
kvarta opinberlega undan köttunum og
heimta AÐGERÐIR - eins og aumingi! Ég
lærði það af klóri kattanna að þegar tveir
fressar eru að útkljá sín mikilvægu mál,
þá er réttast að láta þá í friði. Litli dreng-
urinn í Vesturbænum núna er hins vegar
væntanlega búinn að Iæra að ef það klór-
ar hann köttur, þá kemur sjónvarpið og
öll þjóðin vorkennir honum.
Með leyfí að spyija, mínir góðu og
gegnu vinir á fréttastofum Ríkisútvarps-
ins og Sjónvarpsins, hvað átti þessi frétt
að þýða? Hvers Iags eiginlega - þið fyrir-
gefið - rugl var þetta eiginlega? I fréttum
er það helst að köttur klóraði barn. Nú
veit ég náttúrlega - þó ég hafi ekki þóst
vita það fram að þessu - hver var kveikjan
að því að þetta stóralvarlega (eða hitt þó
heldur) mál í Vesturbænum var álitið þess
verðugs að vera þetta helst í fréttum. Sú:
að fyrr um daginn hafði verið lesin önnur
frétt í útvarpinu þar sem kom fram að
einhveijar silkihúfur hjá Reykjavíkurborg
eru að íhuga hvernig megi bregðast við
þeirri ægilegu plágu sem kettir eru að því
er virðist skyndilega orðnir í höfuðborg-
inni okkar.
Éta verðandi mæður kattaskít?
Það hefur nefnilega komið í ljós að kettir
eru gjarnir á að kúka í sandkassa! I þess-
ari frétt hafði ein af vorum ágætustu
fréttakonum til að mynda haft eftirfar-
andi setningu eftir einhveijum heilbrigð-
isfulltrúa Reykjavíkur, algjörlega athuga-
semdalaust: „Meðal sníkjudýra í kattaskít
geta verið kattaspólormur og bogfrymill.
Sá síðarnefndi hefur valdið því að börn
hafa fæðst stórlega fötluð hér á landi.“
Með leyfí að spyrja: Hver segir það? Má
maður slá svona fram alveg skýringa- og
athugasemdalaust, bara af því meintir
sökudólgar eru kettir en ekki manneskj-
ur? Og hvernig í ósköpunum á þetta að
geta gerst? Eru það hinar verðandi mæð-
ur sem liggja í sandkössum og éta katta-
skít? Svo börnin fæðast, eins og sagt var,
„stórlega fötluð“? Þið fyrirgefið aftur, en
hverslags eiginlega rugl er þetta?
Nú skal ég ekki draga í efa að víst má
bæta kattamál höfuðborgarinnar. Því ekki
hugsa allir nógu vel um kisurnar sínar, því
miður. Það er viðkomandi til mestu vansa
og menn munu þjást lengi í helvíti fyrir að
fara illa með kisur. Ég hef þess vegna ekk-
ert á móti hugmyndum um einhvers konar
átak til að hvetja fólk til að hugsa vel um
kisumar sínar; ég hef ekkert á móti því að
kattaeigendur séu skikkaðir til að láta
bólusetja dýrin sín árlega og ekkert á móti
því að kettir verði skráðir á einhvem hátt.
En hugmyndir um að „banna lausagöngu
katta“, eins og talað var um í útvarpinu í
gær - og munu vafalaust færast í aukana
úr því búið er að orða þær einu sinni -, og
að siga meindýraeyði í stómm stíl á ketti
höfuðborgarinnar - allt það lyktar annars
vegar af því að einhveijir í borgarkerfínu
hafi lítið að gera og séu að skapa sér verk-
efni, og hins vegar lyktar það af hreinum
aumingjaskap.
Breimandi fólk
Er - má ég spyrja? - nútímamaðurinn nú
þegar orðinn þvílíkur vesalingur og kveif
að hann sér stórkostlega ógnun í - kettin-
um sínum? Helgi Pétursson reyndist hafa
verið skipaður í nefnd til að leysa hina að-
kallandi kattavandamál borgarinnar og
taldi upp á Rás tvö ýmis vandamál sem
fylgja köttum og hann og nefndin eiga að
leysa. Kettir kúka og pissa, þeir skemma
jafnvel blómabeð við þær aðfarir. Einu
sinni kúkaði köttur með niðurgang svo
mikið í blómabeð einhverrar konu að
blómin báru ekki sitt barr eftir það.
Heyr á endemi! - ég segi nú ekki meir!
Vissulega getur sú lykt sem fullfrískir
fressar skilja eftir sig verið hvimleið, en
önnur sín stykki grafa kettir ævinlega
snyrtilega niður og þó þeir leiki kannski
eitt og eitt blómabeð illa við tilraunir sín-
ar til að ganga vel frá eftir sig - er það þá
mál fyrir borgina til að leysa? Erum við að
verða svo ósjálfbjarga og ábyrgðarlausir
aumingjar að við hringjum grenjandi í yf-
irvöldin ef köttur kúkar í blómabeðið okk-
ar? Og ónæðið af köttunum! Það var nú
eitt. Þeir eru alltaf að breima og slást.
Jiminn einasti! Hvaða vesaldómur hefur
heltekið fólk ef það þolir ekki svolítið
breim og stöku hvæs þegar fressarnir eru
að ákveða forgangsröðina að læðunum -
en hringir vælandi í Helga Pje af öllum
mönnum. Ég get nú reyndar sagt ykkur
það að í Þingholtunum er um helgar
miklu meira ónæði af breimandi fólki,
sem vill fá að geraða inní görðum, heldur
en af köttum. Og það er meiri fýla hér í
miðbænum á morgnanna af mönnum
sem hafa migið utan í hús heldur en af
jafnvel hinum stærstu og ljótustu villi-
köttum.
UMBUÐA-
LAUST
-----------------------------
Pési B. Kisis eða Ríótríóið
Ekki var allt búið enn. Helgi Pje sagði
ábúðarfullur að menn þyrftu líka að hafa
í huga að margir hefðu alvarlega fóbíu
gagnvart köttum, væru beinlínis ofsa-
hræddir við þá! En hvað með það? Hvað
kemur það borginni við? A einhver nefnd
í borgarkerfinu virkilega að fara að fjalla
sérstaklega um ægileg vandamál þeirra
sem hafa kattafóbíu? Af hverju í ósköpun-
um? Ég held þeir geti bara setið uppi með
sinn aumingjaskap, án þess að við hin
þurfum að vera að taka eitthvert sérstakt
tillit til þeirra - til dæmis með því að
„banna lausagöngu" kattanna okkar og
tjóðra þá þegar þeir fá að fara út. Hvert
og eitt okkar situr uppi með hvert sinn
ræfildóm og er ekki fjallað um það að ráði
í útvarpinu. Ég er til dæmis ákaflega Ioft-
hræddur maður. Ætlar Helgi Pje að
stofna nefnd til að láta lækka húsin í
Reykjavík svo mér þurfi ekki að líða illa
þegar ég þarf að fara hærra en uppá
fjórðu hæð? Er það mál yfirvaldanna og
borgarinnar? A enginn að bera ábyrgð á
neinu sjálfur? Ekki á sinni fóbíu, ekki á
sínu blómabeði, ekki á því að hafa ekki
kennt krakkanum sínum að láta villikett-
ina eiga sig?
Hvaða hysteríu er verið að búa til og ala
upp í fólki? Og af hveiju taka fréttamenn á
Ríkisútvarpinu þátt í því, með því að búa til
jafn langar og ítarlegar fréttir um
fjöldamorð í Kosovo og það að flækingskött-
ur hafí klórað bam í Vesturbænum?
Á mínu heimili er ungur fress sem heit-
ir Pési B. Kisis. Hann er kotroskinn og
borubrattur og á hverjum degi leggur
hann bjartsýnn af stað út í heiminn til
þess að sigra hann. Oft kemur hann heim
með blóðugt trýni; stundum hefur hann
bersýnilega verið barinn sundur og saman
af eldri fressunum. En stundum er hann
stoltur og glaður eins og aðeins Iítill kött-
ur getur verið þegar hann hefur í raun og
veru sigrað heiminn.
Og þessi litli köttur hefur kennt henni
dóttur minni meira um lífið og tilveruna
en allt borgarkerfið með öllum sínum
nefndum getur nokkru sinni gert, og
þessi litli köttur með sitt blóðuga trýni er
þess umkominn að gera hana að betri
manneskju en Ríótríóinu mun nokkru
sinni auðnast.
Og ég mun klóra smábömin ...
Sá sem fær sér gönguferð um Reykjavík
og langar að blanda geði við einhvern og
kannski jafnvel kynnast einhveijum, hann
gæti orðið fyrir vonbrigðum ef hann horf-
ir ekki niður fyrir tærnar á sér. Því borg-
arbúar bjóða ekkert sérstaklega upp á að
blanda geði og langar ekkert mjög mikið
að kynnast. Flestir ganga heldur snúðugt
um götur og líta undan ef maður horfír á
þá og ætlar að kasta á þá kveðju, hvað þá
meira. Svoleiðis er nú það, og má alveg
vera svoleiðis íyrir mér; ekki stekk ég
sjálfur beinlínis upp í fangið á neinum.
Én ef maður lítur niður fyrir tærnar á sér,
þá líður ekki á löngu þangað til maður
getur farið að blanda geði og kynnast ein-
hveijum - að minnsta kosti ef maður er
staddur í gömlu hverfunum þar sem
„Iausagönguketti" er enn að finna. Þessi
borg yrði svo óendanlega miklu fátækari
ef neðanjarðarborg „lausagöngukattanna"
yrði upprætt með boðum og bönnum að
ofan.
Ég ítreka að því miður hugsa ekki allir
nógu vel um kettina sína. Borgin má líka
vel setja einhverjar reglur til að stemma
stigu við illri meðferð á köttum. En ef
slíkum hugmyndum er hrint úr vör með
því að strax sé farið að tala um að tjóðra
ketti og banna þeim að fara út og Iifa líf-
inu, þá er verr af stað farið en heima set-
ið. Ef menn eru í alvöru að íhuga að setja
reglur sem „banna lausagöngu katta“,
eins og það er orðað, og eiga að gera þessi
frjálsu og stoltu dýr að dauðyflislegu
stofupunti handa kellíngum og kveifum,
þá mun ég að minnsta kosti segja mig úr
lögum við þessa borg - og lýsa yfir mínu
prívatstríði gegn henni og öllum hennar
ræfildómi og pempíum og blómabeð-
skellíngum og ofnæmissjúklingum og
þettahelstgrenjuskjóðum og kattafób-
íuríótríóum. Og ég mun fara um garðana
í Vesturbænum og klóra smábörnin til
blóðs.
Pistill Illuga varfluttur í morgunútvarpi
Rásar 2 þriðjudaginn 30. mars.