Dagur - 26.05.1999, Page 2

I
1 J
1
2 - MIÐVIKUDAGUR 26. MAÍ 1999
FRÉTTIR
Áætla má að íslendingar hafi varið kringum 40 milljörðum króna til utanferða á síðasta ári, sem samsvarar hátt í 150.000 kr. á
hvert mannsbarn í landinu.
Um 40 milljarðar
í ferðalög ifyrra
íslendingar vörðu kringiim
40 milljörðiun króna til
utanferða á síðasta ári,
sem samsvarar 600.000
kr. að meðaltali á fjöl
skyldu.
Utanferðaútgjöld íslendinga hækkuðu
um næstum fjórðung í fyrra. Ferðaút-
gjöld íslendinga erlendis námu um
28.050 milljónum króna á árinu, sam-
kvæmt hagtölum Seðlabankans, eða
sem svarar ríflega 102.000 krónum að
meðaltali á hvert mannsbam í landinu.
Þá er ótalinn kringum 12 milljarða far-
gjaldakostnaður, þ.e. ef miðað er við
álíka fargjaldakostnað fyrir Islendinga
út eins og útlendingar borguðu fyrir að
koma hingað (50.000 kr. á mann að
meðaltali).
Um 150 þúsund á inaiui
AUs má því áætla að Islendingar hafi
varið kringum 40 milljörðum króna til
utanferða á síðasta ári, sem samsvarar
hátt í 150.000 kr. á hvert mannsbarn í
landinu, en liðlega 176.000 kr. að með-
altali á hvern þeirra 227 þúsund íslend-
inga sem komu heim erlendis frá.
Utanferðir íslendinga hafa um langt
árabil verið álíka margar eins og komur
útlendra ferðamenna hingað til lands
(um 232 þúsund í fyrra). Stóri munur-
inn er sá, að hver íslenskur ferðamaður
eyðir að jafnaði tvöfalt hærri upphæð í
útlöndum heldur en hver útlendingur
eyðir í ferðakostnað hér á landi.
Eyðum tvöfalt meira
Samkvæmt hagtölum Seðlabankans var
ferðakostnaður útlendinga á Islandi um
14,6 milljarðar í fyrra og hafði þá hækk-
að um 2,6 milljarða frá árinu áður og
samtals um 5 milljarða á síðustu fimm
árum.
Alíka margir íslendingar eyddu ríflega
28 milljörðum í útlöndum, um 5,2 millj-
örðum (23%) meira en árið á undan og
10 milljörðum (54%) meira en fyrir 5
árum. Aætlaðar fargjaldatekjur hafa
hins vegar tvöfaldast á þessum fimm
árum.
Helmingur viðskiptaliaUans
Til samanburðar má t.d. benda á að
hallinn á viðskiptajöfnuðinum sem veld-
ur ráðamönnum og efnahagssérfræð-
ingum hvað mestum höfuðverk var um
33 milljarðar í fyrra - um 25 milljörðum
hærri en árið þar á undan - og öll sú
hækkun kom fram í auknum innflutn-
ingi umfram útflutning. Nærri 11 millj-
arðar af þeirri viðbót fólust í auknum
innflutningi neysluvara og fólksbíla. Að
viðbættri 5 milljarða viðbót í ferðagjald-
eyri mætti þannig á sinn hátt segja að
helmingur viðskiptahallans gæti skrifast
á aukna eyðslu einstaklinga. — HEI
FRÉTTAVIÐTALIÐ

Það vakti athygli pottverja að
Ágúst Einarsson siiáirþvíaðKári
Stefánsson muni fá nóbelsverð-
laun í læknavísindum. Ágúst seg-
ist spá því „að í íyllingu tímans
verði dr. Kári Stefánsson þess heið-
urs aðnjótandi að fá Nóbelsverð-
launin í læknavísindum. Haim er
frumkvöðull í erfðarannsóknmn og beitingu nýrrar
tækni á því sviði. Aðferðafræði Kára og áhersla á for-
vamir með hjálp erfðafræðinnar og nýrri tækni er
nálgun sem á skilið mikla athygb. Ef hiim miðlægi
gagnagrunnur verður jafnmikil lyftistöng vísindum
og heilsugæslu eins og margt bendir til þá munu fjöl-
margar rannsóknir sjá dagsins Ijós sem fýrrum
Harvardprófessoriim, Kári Stefánsson, hefur yfirum-
sjón með og hefur gert mögulcgar," segir Ágúst á vef-
síðu sinni. Hver var svo aö segja að gagnagrunnur-
inn væri ekki þverpólitískur?!!...
Nú heyrist i potthium að von sé á
miklu og ítarlegu viðtali við Sig-
bjöm Gunnarsson í Mannlífi. Þar
mun Sigbjöm fara yfir sín mál
með mmi ítarlegri hætti en áður.
Víst er að fýrrum félagar Sigbjöms
í Samfýlkhigunni inunu margir
hverjir ekki fagna endurvakningu
þeirrar umræðu, enda orðnir lang-
þreyttir á að liggja undir því að vera óþokkar - eins og
raunar hefur ítrekað komið frarn í Degi. Hhis vegar
munumenn spenntir að sjá hvort Sigbjöm svarar því
hvað gerðist milli Iaugardagsins þegar hann var for-
ingi listans að skipuleggja staríið og smmudagsins
þegar hann kom í sjónvarp og var hættur.....
Sigbjörn Gunn-
arsson.
Ragnar Stef-
ánsson.
í pottinum ræða menn umþásér-
kemiilegu jarðskjálftaspá sem kom
á Stöð 2 mn helgina. Fyrri partinn
í gær vom allir í kerfinu í óða önn
að þvo hcndur sínar, af spánni - Veð-
urstofan reyndi að koma málinu á
Stöð 2, Almannavamir bentu á
Veðurstofuna o.s.frv. Þá kom 3ja
stiga skjáhtinn og hristi <
meira upp í kerfinu!...
Jóhann
Sigurjónsson
forstjóri Hafró
Hafrantisóknastoftiun hef
ur kynnt tillögur sírnr um
fiskaflafyrirnæsta ár.
Þorskurhoraðri en menn sáu
fyrir. Skarkolasýking veldur
áhyggjum en bjartsýni vatf-
andi stld og loðttu.
Suint jákvætt - aimað neikvætt
- Hvemig meturðu niðurstöðurrmr?
„Sumt er jákvætt og annað neikvætt eins
og gengur. Með tilliti til okkar mikilvægasta
stofns, þorsksins, er þessi aflaráðgjöf okkar
fyrir næsta ár í algjöru samræmi við spárnar
í fyrra. Við gerðum þá ekki ráð fyrir aukn-
ingu í ár og það mat er staðfest. Reyndar
eru heldur fleiri einstaklingar í stofnunum
en við gerðum ráð fyrir, en á móti kemur að
einstaklingarnir eru heldur léttari og sér-
staklega yngri aldurshóparnir. Þetta eru
hlutir sem við erum alltaf að endurskoða."
- Nú hefur einmitt komiðfram gagnrýni
á að þorskurinn sé horaður?
„Okkar mælingar sýna að fiskurinn er
magrari en spár gerðu ráð fyrir. Þeir sömu
og sögðu það fyrir ári að fiskurinn væri al-
mennt rýrari þá, höfðu ekkert í höndunum
þvf til rökstuðnings og við hljótum að byggja
okkar spádóma á mælingum. Vitaskuld er
fiskurinn misvel haldinn. Hann hefur verið
ágætlega haldinn undanfarin ár, en er held-
ur rýrari nú en í meðalári. Við höfum
ákveðnar skýringar á þessu. Þó svo að
loðnustofninn, aðalfæða þorsksins, sé stór
um þessar mundir virðist loðnan ekki hafa
gengið inn á þorskslóðina með sama hætti
og áður og það segir fljótt til sín.
Við erum ekki í vafa um að fiskvernd und-
anfarinna ára hefur leitt til aukins afla-
marks. Hins vegar helgast hún fyrst og
fremst af fiskifriðuninni. Einstaklingarnir
hafa náð að vaxa betur og skila betri af-
rakstri en aukin nýliðun hefur ekki orðið.
Til þess að við getum aukið verulega við
aflamarkið næsta ár, þurfum við aukna ný-
liðun. ‘96 árgangurinn sem kemur inn
næsta ár er mjög slakur en ‘97 árgangurinn
virðist a.m.k. í meðallagi. Ef sama verður
uppi á teningnum með ‘98 árganginn og
loðnustofninn verður í Iagi, eru horfur mjög
góðar upp úr aldamótum."
- Hvað með þessa sveppasýkingu í skar-
kolanum? Er hún ekki grafalvarlegt mál?
„Við viljum ekki gera of mikið úr þessu en
staðreyndin er sú að hér er töluverð sýking
og vel líklegt að hún hafi stuðlað að aukinni
dánartíðni í stofninum. Hins vegar förum
við ekki í grafgötur með það að sóknin í flat-
fiskastofnana og þá sérstaklega skarkolann,
hefur verið of þung á undanförnum árum.
Veiðireynslan er hins vegar tiltölulega stutt
þannig að við höfum takmarkaðar upplýs-
ingar. Hvað skarkolann varðar höfum við
reynt að ná betra mati um ástandið og höf-
um nú í fyrsta skipti náð að gera afraksturs-
spá. Útlitið er samkvæmt henni ekki gott.“
- Getur sýkingin horist t aðrar tegundir?
„Þetta er svipuð sýking og greinist t.d. í
síld og \4ð munum koma til með að fylgjast
grannt með þessu. Heildardánartíðnin er of
há.“
- Hvað með aðra stofna?
„Góðu tíðindin eru þau að við virðumst
með góðan Ioðnustofn fyrir næstu vertíð.
Síðan náðum við að mæla sumargotssíld og
erum því með betra mat á henni en undan-
gengin ár. Hins vegar hefur sennilega verið
sótt fullstíft í minni stofna ýmsa og eins rík-
ir töluverð óvissa með karfastofnana. Hvað
rækjuna varðar er niðursveifla sem kemur
ekki á óvart.“ _ Rf,
i