Dagur - 20.08.1999, Blaðsíða 7

w^
FÖWWtM# ,2 Q.x ^ -7«?
ÞJOÐMAL
N eyð arkall frá
siómönmun
ÁRNJJÓN
KONRAÐSSON
FRÁ MÚUM
SKRÍFAR
Sjómenn að störfum: Er verið að hlunnfara þá?
Neyðarkall var sent út 3. febrúar
1999 til efnahags- og viðskipta-
nefndar Alþingis. Þetta neyðar-
kall er frá 1007 öldruðum sjó-
mönnum og 446 ekkjum sjó-
manna og 595 sjómönnum sem
eru á örorkubótum. Allir þessir
bótaþegar fá greiðslur úr Lífeyr-
issjóði sjómanna.
Þetta neyðarkall var sent til Al-
þingis vegna frumvarps sem var
lagt fram á Alþingi 3. desember
1998 af Geir H Haarde Ijármála-
ráðherra um breytingar á lögum
frá 1. september 1994 um Líf-
eyrissjóð sjómanna. Frumvarpið
var samþykkt á Alþingi 11. mars
1999 og varð að lögum 1. júlí
1999.
I þessu frumvarpi er ákvæði
um lækkun á bótagreiðslum.
Ellilífeyrir lækkar um
39.123.085.52 kr, örorkulífeyrir
um 45.064.515.81 kr. og maka-
lífeyrir um 13.557.343.88 kr.
Samtals 97.744.945.21 kr., eða
15,5% frá því sem er í lögum frá
1. september 1994. Þessi lækk-
un hefur verið í gildi frá 1. jan-
úar 1999 til 31. desember 1999.
Með þessari lækkun á lífeyri úr
Lífeyrirssjóði sjómanna fær sjóð-
urinn starfsleyfi 1. júní 1999.
í frumvarpi Geirs eru þetta
samanlögð iðgjöld sjóðfélaga
hvert almanaksár og skulu um-
reiknuð í stig sem mynda lífeyr-
isréttindi hans. Til grundvallar í
stigaútreikningi skal grundvall-
arfjárhæð í janúar 1996 vera
49.084 kr. og breytist hún mán-
aðarlega í hlutfalli við breytingar
á vísitölu til verðtryggingar frá
17,7 stigum. Þessi upphæð er
ekki til sem mánaðarlaun sem 2.
kauptaxti Dagsbrúnar í janúar
1996. Upphæðin er notuð til að
lækka ellilífeyri, örorkulífeyri,
makalífeyri og þeirra sem fá Iíf-
eyrisgreiðslur frá Lífeyrissjóði
sjómanna. Þessi upphæð breytist
ekkert þó að 2. kauptaxti Dags-
brúnar hækki því að hún er föst
tala í lögum til að lækka Iífeyri til
lífeyrisþega í Lífeyrissjóði sjó-
manna.
Rétt upphæð til grundvallar í
stigaútreikningum til lífeyris er
70.000 kr. 1. janúar 1998 úr Líf-
eyrissjóði sjómanna.
Þessi tafla sýnir þá lækkun
sem verður á ellilífeyri, örorku-
lífeyri og makalífeyri úr sjóðn-
um. Hæsta og lægsta upphæðin
er til þess að sjá lækkun á
greiðslum úr Lífeyrissjóði sjó-
manna frá 1. júní 1999.
100 70.605 1,7% 170% 120.028
100 53.198 1,7% 170% 90.436
100 53.198 1,602% 160,2% 85.223
050 70.605 1,7% 170% 60.014
050 53.198 1,7% 170% 45.218
050 53.198 1,602% 160,2% 42.611
025 70.605 1,7% 170% 30.007
025 53.198 1,7% 170% 22.609
025 53.198 1.602% 160,2% 21.305
Vandi Lífeyrissjóðs sjómanna
byrjaði þegar upp fór að safnast
greiðsludráttur á iðgjöld við sjóð-
inn. Vanskilin námu hæst 320
milljónum króna og voru gerðar
kröfur á 120 skip vegna vanskila
á iðgjöldum. Vegna þessara van-
skila fór Guðmundur Hallvarðs-
son, formaður Sjómannafélags
Reykjavíkur, fram á það að ið-
gjöld sem sjómenn greiða í sjóð-
inn komi úr greiðslumiðlun inn-
an sjávarútvegsins eins og út-
gjöld útvegsmanna. Þessari til-
lögu Guðmundar var hafnað af
útvegsmönnum á þeim forsend-
um að þá tækju þeir þátt í því að
greiða iðgjöld sjómanna í sjóð-
inn.
Með lögum frá 1. júní 1986
um skiptaverðmæti og greiðslu-
miðlun innan sjávarútvegsins
breyttust greiðslur á iðgjöldum
sem útvegsmenn áttu að greiða í
sjóðinn. Nú koma þessar greiðsl-
ur úr greiðslumiðlun innan sjáv-
arútvegsins sem iðgjöld frá út-
vegsmönnum. Þetta lækkar
greiðslur útvegsmanna í Lífé)ris-
sjóð sjómanna úr 6% í 3,6% sem
er 40% Iækkun á iðgjöldum
þeirra. Nú eru sjómenn skyldað-
ir til að taka þátt í að greiða ið-
gjöld sem útvegsmenn eiga að
greiða í Lífeyrissjóð sjómanna.
Hlutur sjómanna er 2,4% eða
3.727.808.152 kr. (Sjá töflu 1).
Sjómenn fá ekki stig fyrir þess-
ar greiðslur sem þeir greiða í
Þeir in eim eru í vond-
um máluin sem þurfa
að fá lækkun á eign-
um Lífeyrissjóðs sjó-
manna þegar sjómenn
fara að spyrja um
þessar eignir.
sjóðinn. Vandi Lífeyrissjóðs sjó-
manna jókst á ný þegar ný lög
tóku gildi um sjóðinn l.septem-
ber 1994. Þegar honum var gert
skylt að greiða sjómönnum líf-
eyri sem ekki höfðu greitt í sjóð-
inn. Til að bæta hag sjóðsins
þarf að losna undan þeirri skuld-
bindingu.
Tryggingafræðileg úttekt var
gerð á ársreikningum sjóðsins
frá 1992, af Pétri Rlöndal Har-
aldssyni stærðfræðingi, árið
1994. Helstu niðurstöður út-
tektarinnar á stöðu sjóðsins mið-
að við 31. desember 1992 eru
þær að Pétur Blöndal hækkar
eignir Lífeyrissjóðsins upp um
732.236.468 kr., sem er hærri
upphæð en eignir voru Iækkaðar
í ársreikningnum frá 1992.
Lækkunin var 1.959.966.142 kr.
í ársreikningnum frá 1992. Þetta
breytir ársreikning sjóðsins 31.
desember 1992 og hann verður
17.690.000.000 kr. Þessi upp-
hæð á að færast á 1. janúar 1993
og á að koma fram í ársreikningi
sjóðsins árið 1993 sem kom út
árið 1994. í ársreikningum frá
1994-1998 sjást innborganir
upp í iðgjöld næsta árs frá út-
vegsmönnum, þessar greiðslur
Iækka eignir sjóðsins um
899.779.188 kr. frá 1994 til
1998. í ársreikningnum frá
1975 sjást greiðslur úr ríkissjóði
upp í skuldir stóru togaranna við
Lífeyrissjóð sjómanna að upp-
hæð 40.000.000 kr. Skuldirnar
voru 225.839.730 kr. frá 31.
desember 1980. Nú koma
2.692.202.610 kr. og
899.779.188 kr., þessar upp-
hæðir hækka ársreikninginn frá
1988 og hann verður
35.610.384.644 kr. 31. desem-
ber 1998 og þessi upphæð er
flutt til 1. janúar 1999. (Sjá töflu
2).
Þessi mismunur á tölum eru
þær að eignir Lífeyrissjóðs sjó-
manna eru lækkaðar frá 1. janú-
ar 1980 til 31. desember 1998
um alls 23.156.688.579 kr. Þeir
menn eru í vondum málum sem
þurfa að fá lækkun á eignum Líf-
eyrissjóðs sjómanna þegar sjó-
menn fara að spyrja um þessar
eignir. Verðbreyting er nýr liður í
reikningum sjóðsins og er reikn-
uð af stöðu eigna og skulda
sjóðsins 1. janúar 1980 sbr. 53.
gr. laga nr. 7 frá 22. febrúar
1980 um breytingu á lögum nr.
40 18. maí 1978, um tekju og
eignaskatt. Verðstuðull er
54,91% árið 1980, þá voru eign-
ir sjóðsins lækkaðar um
4.242.381.262 kr. og árið 1981
um 6.977.793.000 kr. sem er
samtals 11.220.174.362 kr.
Þetta kemur fram í ársreikning
ársins 1981 sem 112.201.744
kr.
Árið 1991 hættir Ríkisendur-
skoðun að endurskoða ársreikn-
inga sjóðsins og Bankaeftirlit
Seðlabanka Islands tekur við.
Sama ár er breytt um reiknings-
aðferð við gerð á ársreikningum,
þá koma f ársreikninginn gjald-
fallnar næsta árs afborganir af
verðbréfum. Þessi nýja reikn-
ingsaðferð lækkar eignir Lífeyr-
issjóðs sjómanna frá 1 .janúar
1991 til 31. desember 1996 um
16.794.710.049 kr. Mest var
lækkunin 4.886.240.115 kr. árið
1995.
Með lögum og reglugerðum á
Alþingi fslands var Bankaeftirliti
Seðlabanka fslands gefið vald til
þess að breyta bókhaldi og reikn-
ingsuppgjöri hjá lífeyrissjóðum
landsins um tugi milljarða frá 1.
janúar 1991 til 31. desember
1996 svo að eignarstaða Iífeyris-
sjóða versnar það mikið að þeir
eiga ekki fyrir áunnum réttind-
um sjóðsfélaga. Þetta getur flýtt
fyrir því að þeir hafa ekki starfs-
grundvöll sem lífeyrissjóðir og
verða að sameinast öðrum lífeyr-
issjóðum. Lækkun á eignum líf-
eyrissjóða frá 1991-1996 eru
119.563.456.000 kr. Þessi
lækkun er til þess að lækka
greiðslur til sjóðsfélaga sem eru
á lífeyri.
Stjórnarformaður og stjórnar-
menn í Lífeyrissjóði sjómanna:
er það í lagi að eignir aldraðra
sjómanna sem eru í Lífeyrissjóði
sjómanna lækki um
16.794.710.049 kr. frá 1. janúar
1991 til 31. desember 1996?
Geir H. Haarde, það er létt
verk að hækka eignir Lífeyris-
sjóðs sjómanna, til að leiðrétta
það óréttlæti sem sjómenn hafa
orðið fyrir með lagasetningum
frá Alþingi.
Tafla 1
Þessax greiðslur eru frá 1. júni
1986 til 31. desember 1998
Hlutur Greiðsluhlutur
útvegsmanna sjómanna
1986 118.291.005 47.316.236
1987 355.003.091 142.001.236
1988 513.539.028 205.415.612
1989 608.212.582 243.285.033
1990 605.601.119 242.240.448
1991 792.024.872 316.819.949
1992 760.414.000 304.165.600
1993 811.122.194 324.448.877
1993 551.290.234 340.516.094
1994 891.725.535 356.690.214
1994 931.151.327 372.460.531
1995 862.743.877 345.092.551
1996 870.230.787 348.092.315
1997 928.759.874 371.503.949
1998 983.884.085 393.553.643
Tafla 2
Þessi tafLa sýnir lækkun á eignum
Lífeyrissjóðs sjómaima frá 1980 -
31. desember 1998
1980 8.802.661.119 13.045.042.381
1981 103.820.178 212.226.300
1982 166.744.469 395.122.803
1983 796.192.276 1.079.621.167
1984 1.068.265.905 1.564.437.372
1985 1.704.450.900 2.507.001.128
1986 2.445.316.829 3.732.158.529
1987 3.695.892.231 5.421.620.109
1988 5.498.949.829 7.864.180.730
1989 8.035.622.210 11.664.265.910
1990 10.092.028.520 15.101.524.979
1991 12.636.592.180 19.312.696.334
1992 14.997.797.393 24.360.497.746
1993 17.323.349.335 29.308.653.152
1994 19.856.392.137 33.726.627.694
1995 22.370.380.370 41.423.658.982
1996 25.357.407.591 51.322.010.191
1997 32.018.392.846 55.175.071.425
1998 35.610.384.644 55.175.071.425