Dagur - 07.09.1999, Blaðsíða 3

ÞRIÐJUDAGUR 7. SEPTEMBER 1999 - 3

FRÉTTIR
Kampýlóbakter er
Sigurður Guðmundsson landlæknir og Haraldur Briem kynna niðurstöður fyrir
blaðamönnum ígær.
Sannað
kjúMmgar eru helstu
sökudólgamir í
kampýlóbakterfar-
aldrinum í siimar,
sem nú er í nokkurri
rénun.
Rénun kampýlóbakter-faraldurs-
ins milli júlí og ágúst (úr 110 til-
fellum í 70), telja heilbrigðisyfir-
völd til marks um að aðgerðir sem
gripið var til, m.a. „bláu auglýs-
ingarnar" frægu, hafi þegar skilað
sjáanlegum árangri. „Það er okk-
ar mat að meginskýringu gífur-
legrar fjölgunar kampýlóbakter-
sýkinga hér á landi megi rekja til
kampýlóbakter-mengunar í
kjúklingum,'1 segir í sameiginlegu
áliti Sýklafræðideildar Landspít-
alans, sóttvarnarlæknis og emb-
ættá Hollustuverndar og yfir-
dýralæknis. Vísa þeir til fyrstu
niðurstaðna rannsókna, sem enn
standa yfir, er sýna umtalsverða
mengun í kjúklingum og kalkún
frá tilteknum búum. En kampýló-
bakter hefur ekld fundist í öðru
kjötmeti. Sala kjúklinga jókst um
90% frá 1994-98.
Skyndibitastaðir og heima-
hús
Nákvæm greining á neyslu 15
kampýlóbakter-sjúklinga í ágúst,
leiddi í ljós að 12 (80%) tengdust
kjúklingum, en 2 höfðu í heim-
sókn á sveitabæ drukldð ógeril-
sneydda mjólk, sem ekki sýkti
heimafólk. Borið hefur á sýking-
um (3ja) starfsmanna ákveðins
kjúldingabús og sláturhúss á Suð-
urlandi. Sýkingar eru algengastar
meðal 25-35 ára fólks. Meðal-
veikindatími er a.m.k. 10 dagar.
Upptök sýkinga hafa bæði verið á
skyndibitastöðum og í heimahús-
um. I 5 manna fjölskyldu sýktust
t.d. bara þeir 2 sem ekki borðuðu
sjálfan kjúklinginn, heldur salat
sem sneitt var niður með sömu
áhöldum og notuð voru við
kjúklinginn. Alls greindust 340
sýkingar í mönnum janúar-ágúst,
svo líklegt þykir að yfir 3.000
manns hafi í raun sýkst á árinu.
Allt að 80% mengun
Rannsóknir Hollustuverndar 9.
til 27. ágúst leiddu í Ijós
kampýlóbakter mengun í 8 af 10
sýnum (80%) frá einum framleið-
anda og 11 af 21 frá öðrum, sem
báðir nota sama sláturhúsið. Frá
tveimur öðrum reyndust öll sýni
neikvæð; 2 frá hvorum. Sama var
um nær 80 sýni svínakjöts,
nautakjöts, lambakjöts, fisks,
grænmetis, hrámjólkur og ár-
vatns.
Við ræktun á Tilraunastöðinni
á Keldum í ágúst fundust jákvæð
sýni frá 3 af 5 kjúklingabúum.
Hjá þeim tvæim sem höfðu hæst
smithlutfall fannst ein smitfrí
framleiðslueining hjá hvorum, í
húsum með 32 og 35 daga göml-
um ungum. A kalkúnabúi voru 2
einingar af 6 mengaðar. Á anda-
búi fundust engin jákvæð sýni.
Vilja reglubundið eftirlit
Heilbrigðisyfirvöld leggja m.a. til
að ábyrgð veitingahúsa og skyndi-
bitastaða verði ítrekuð, Hollustu-
vernd vakti sýkingar í matvælum,
s.s. kampýlóbakter, salmonellu og
fleiri og kjúklingaframleiðeodur
fý'lgi fyrirmælum yfirdýralæknis
um aðgerðir til að draga úr
kampýlóbakter til hins ýtrasta.
Hefja ætti reglubundið eftirlit
með kampýlóbakter með svipuðu
sniði og salmonellu. - hei
Tíðmdalaust
áMýrdal
Engar nýjar fréttir eru af hrær-
ingum í Mýrdalsjökli, en Al-
mannavarnir ríkisins og fleiri
stofnanir fylgjast náið með vís-
bendingum um nýtt Kötlugos.
Meðai annars hefur verið ákveð-
ið að hraða sem kostur er upp-
færslu á núgildandi séráætlun
vegna eldgoss í Mýrdalsjökli.
Að sögn Hafþórs Jónssonar
hjá Almannavörnum hefur að
vísu ekki viðrað vel til að skoða
jökulinn síðustu daga, til að sjá
hvort sigkatlar hafi myndast eða
stækkað, en þó liggur fyrir að
engin aukning í virkni hefur átt
sér stað hvað jarðskjálftavirkni
varðar eða rennsli í ám. „Við
erurn ekki formlega í viðbragðs-
stöðu, en fólk er meðvitað um
að það eru að gerast hlutir sem
engin fullnægjandi skýring er á.
Við notum um leið tækifærið til
að berja í bresti ef einhverjir
eru,“ segir Hafþór. - FÞG
Frá lestrarsal Þjóðskjalasafnsins, þar sem fólk á vegum íslenskrar erfðagreiningar hefur frá sl. vori að hamast við að slá
manntöl inn í tötvur. - mynd: hilmar.
Manntölin tölvuvædd
fyrir gagnagrunninn
Fjórar námsstúlkur, á vegum
samvinnuverkefnis íslenskrar
erfðagreiningar og Friðriks
Skúlasonar ehf., hafa frá síðast-
liðnu vori hamast við að slá inn í
tölvur manntöl í húsnæði Þjóð-
shjalasafnsins og hafa lokið við
að slá inn manntölin 1835 og
1860. Þær munu í vetur starfa
með námi við að slá inn mann-
talið 1930, sem þær hafa byrjað
á.
Að sögn Þórðar Kristjánssonar
hjá FS fer þessi vinna fram í
samvinnu við Þjóðskjalasafnið
og er hún hluti af því að tölvu-
væða ættfræði Islendinga. „Við
munum halda áfram með mann-
talið 1930 í vetur og mögulega
förum við síðan í sóknarmanna-
tölin á síðari hluta 18. aldar. Það
er endalaust hægt að kroppa
uppúr þessum heimildum, en ég
geri ráð fyrir að á einhverjum
næstu árum verði sest niður og
sagt að nú sé nóg komið,“ segir
Þórður.
Auk þess sem upplýsingarnar
eru mikilvægar ættfræðigrunni
Islenskrar erfðagreiningar og
Friðriks Skúlasonar þá fær Þjóð-
skjalasafnið þann akk af þessari
vinnu að fá afurðirnar á tölvu-
tæku formi. - fþg
Mikið selt í ÚA
Hampiðjan seldi í gær 1,2%
hlutabréfa í Utgerðarfélagi Ak-
ureyringa hf. að nafnvirði 11
milljónir króna. Eignarhlutur
Hampiðjunnar í félaginu eftir
fý'rrgreinda sölu er 38,4 millj-
ónir að nafnverði, eða 4,2% af
heildarhlutafé, en fyrir söluna
átti Hampiðjan 5,4% í félaginu.
Samkvæmt upplýsingum
Verðbréfaþings er „reiknings-
haldslegur söluhagnaður" eftir
reiknaðan tekjuskatt um 30
milljónir króna.
Þá voru í gær nokkur innherjav'iðskipti í Samherja hf. Viðkomandi
innherji seldi hlutabréf í félaginu að nafnvirði 4,4 milljónir króna.
Grunuð um stóríellda fíkniefiiasölii
Lögreglan í Keflavík rannsakar nú fíkniefnamál sem uppgötvaðist í
síðustu viku, þegar töluvert af amfetamíni og hassi fannst í heima-
húsi og bifreið pars, sem úrskurðað var í gæsluvarðhald.
Ekki fengust upplýsingar um magn hins upptæka efnis hjá Iögregl-
unni í Keflavík og ekki liggja fyrir skýlausar játningar í málinu. Grun-
ur Ieikur á að parið hafi staðið fyrir umfangsmikilli sölu á fíkniefn-
um og voru þau bæði úrskurðuð í gæsluvarðhald. Maðurinn losnaði
um helgina, en að óbreyttu losnar konan ekki f)Tr en í fyrsta lagi í
dag. - fþg
Samið lun endurgreiðslu
Borgaryfin'öld hafa ákveðið að senda öllum kennurum sem hafa
fengið ofgreidd laun yfirlit yfir ofgreiðsluna fyrir árin 1997, 1998 og
1999. Skorað er á þá sem hafa fengið ofgreidd laun vegna yfirstand-
andi árs að gera samkomulag við Fræðslumiðstöð Reykjavíkur um
endurgreiðslu þeirra. Hins vegar sé ekki óskað endurgreiðslu vegna
1997 og 1998. í frétt frá kjaraþróunardeild borgarinnar kemur fram
að ekki verður frekar aðhafst af hálfu borgarinnar til að knýja á um
innheimtu ofgreiddra launa. Þá hefur einnig verið ákveðið að
Fræðslumiðstöðin mun um næstu mánaðamót gera upp vangreidd
laun til þeirra sem vegna mistakanna fengu of lágar launagreiðslur
fyrir allt tímabilið 1997-1999. - grh