Dagur - 11.03.2000, Síða 17

Dagur - 11.03.2000, Síða 17
 LAUGARDAGUR 11. mars 2000 - 33 Ð í LANDINU Anne Manson er 38 ára gamall hljómsveitarstjórnandi og ein affáum konum sem sinna því starfi á al- þjóðlegum vettvangi: „Það er gaman að koma fram á tónleikum með Sinfóniuhljómsveit íslands." Anne Manson er bandarískur hljómsveitarstjóri sem hefur stjómað Sinfóníuhljómsveit ís- lands oftar en hún hefur tölu á. Anne vakti heimsathygli í upp- hafi ferils síns þegar hún varð fyrst kvenna til að stjóma Ffl- harmóníuhljómsveit Vínarborg- ar, sem eingöngu er skipuðu karlmönnum. - Ilvers vegna í ósköpunum eru eingöngu karlmenn t Fílhannóníuhljómsveit Vínar- horgar? „Fílharmóníuhljómsveitin í Vfn er ein af fáum hljómsveitum sem ekki hefur aðal- stjórnanda. Flún er rekin af hljóðfæraleik- urunum. Þeir taka allar ákvarðanir. I slíku lýðræði er mikilvægt að hafa atkvæðisrétt. Þeir hafa haft konu í hljómsveitinni í tæp 30 ár, en hún varð ekki fullgildur meðlim- ur, með atkvæðisrétt fyrr en nýlega.“ Hvers vegna? Einkennist framkoma hljóð- færaleiharannn ekki afhreinni karlremhu? „Framkoma þeirra tengist virðingu fyrir sögu hljómsveitarínnar. Þeir eru mjög stolt- ir af þeirri hefð sem Fílharmóníuhljóm- sveitin byggir á og þeir hafa sannarlega góða ástæðu til þess. Hljómsveitin hefur sinn stíl sem þeir taka mjög alvarlega. Þeg- ar nýir hljóðfæraleikarar eru teknir inn þjálfa þeir þá upp í að ná sérstökum hljómi sveitarinnar." Bömin til trafala „Sumir meðlimir eru á móti því að konur fái aðgang að hljómsveitinni vegna þess hvað hún ferðast mikið. I Austurríki eru löng barneignarfrí og þeir eru hræddir um að konur myndu eyða of miklum tíma frá hljómsveitinni því ferðalögin væru þeim til trafala. Aðrir eru tilbúnir til að samþykkja konur. Eftir að ég stjórnaði hljómsveitinni íyrst á æfingu komu nokkrir þeirra til mín og sögðu að kannski myndu þeir loksins geta hugsað sér að taka inn konur, þar sem kona væri búin að stjóma hljómsveitinni." - Heldurðu að það eigi eftir að breytast? „Reglunum hefur verið breytt vegna þrýstings bæði innanlands og utan. Ennþá bafa þeir samt ekki tekið inn aðra konu en hörpulcikarann." Sogaöist inn í starfið - Er einhver sérstök ástæða fyrir því að þú ákvaðst að gerast hljómsveitarstjóri? „Eg ákvað það ekki. Eg sogaðist smám saman inn í starfið. Þetta byrjaði þannig að ég söng í atvinnukór f menntaskóla. Kórstjórnandinn þurfti aðstoðarmann og ég var sú eina sem bauð sig fram. Eftir að hafa stjórnað nokkrum æfingum og tónleikum fór ég í til Englands í nám f tónlistarfræði og stjórnun. Ahugi minn á stjórnun fór vaxandi, ekki síst eftir að ég fékk tækifæri til að stjórna óperu. Eg heillaðist af mögu- Ieikum stjórnandans á verkefnavali, sem er lfklega eitt það fjölbreyttasta sem tónlistarmaður getur haft. Þannig síðast þetta inn án þess að ég tæki ákvörðun um það.“ - En ekki ferðast allir hljómsveitar- stjórar um heiminn til að stjórna frægum hljómsveitum. Hvernig kom það til? „Arið eftir að ég hætti í skólanum hafði ég varla neina vinnu, enda er það ekki algengt um nýútskrifaða hljóm- sveitarstjóra. Þetta er auðveldra í Bandaríkjunum þar sem allar hljóm- sveitir hafa aðstoðarhljómsveitarstjóra. Þú getur fengið vinnu þótt þú fáir kannski aðeins að stjórna barna- og popptónleikum." í forföllum Abbados „I Evrópu byija flestir á að komast inn í óp- eruhúsakerfið í Þýskalandi. Þú leikur á pí- anó á æfingum, svo færðu að stjórna My Faire Lady og smám saman færðu meira spennandi verkefni. Þú getur líka tekið þátt í samkeppnum, en ég fór hvoruga þá leið. Eg vann fyrir mér með kennslu í háskól- anum mínum og þjálfaði nemendur í flutn- ingi á kammerverkum og 20. aldar tónlist. Þetta var ekki góður tími og ég var ekki mjög vongóð. Svo fékk ég boð um að stjórna tónleikum í Noregi. Eg hringdi í gamla kennarann minn og sagðist hafa fengið nóg af kennslu. Hann bauðst til að skrifa bréf til Claudio Abbado og spyija hvort ég gæti ekki fengið að vera viðstöddur æfingar hjá honum. Claudio samþykkti svo ég notaði pening- ana sem ég fékk í Noregi til að fara til Vín- ar. Fljótiega varð Ijóst að aðstoðarmaður hans var farinn að stjórna það mikið sjálf- ur, að hann myndi fljótlega hætta. A end- anum sagði hann upp og þá bað Claudio mig um að koma í Operuna. Þannig gerðist það að ég stjórnaði Fílharmóníuhljómsveit Vínarborgar lyrst á æfingu á Boris Gudenov í forföllum Abbado." Ferðast með soninn - Þú varðst strax aðstoðarmaður þekkst stjónianda. Varla kemur það fyrir alla? „Eg var mjög heppin. Ekki aðeins vegna þess að ég fékk tækifæri til að stjóma Fíl- harmóníuhljómsveitinni, heldur lfka vegna þess hvað Abbado er góður stjómandi. Hann fyllir mann innblæstri og það er hægt að Iæra mjög margt af honum, eins og ákveðin smáatriði f sambandi við nótna- lestur. Þar fyrir utan vann hann með fær- ustu tónlistarmönnum heims. Þetta var alveg ótrúlega spennandi og fyllti mig orku og ákafa, sem fleytti mér í gegnum tímabil, þar sem ég var sannfærð um að þetta væri vonlaust. Eg gæti aldrei orðið stjórnandi. Og það hvarflar ennþá að mér þótt tólf ár séu Iiðin frá því ég stjórn- aði fyrstu tónleikunum mínum að mér tak- ist það aldrei." - Hvemig fara ferðalögin saman við fjöl- skyldultf? „Eg veit það ekki. Ég á ungan son og lyrsta árið eftir að hann fæddist ferðaðist ég með hann um allt. Við vorum aldrei heima. En í rauninni var miklu betra að hafa hann með en sitja ein inni á hótelher- bergi að lesa nótur. Ég hafði heilmikinn fé- lagsskap því mamma og tengdamóðir mín skiptust á um að koma okkur. Eiginmaður minn kom líka oft. Það var auðvelt að ferð- ast með kornabarn. Núna er það erfiðara og um Ieið og hann byrjar í skóla verður það ómögulegt." Breyti ekki hljómsveitinni „En ég ferðast minna núna, þar sem ég er komin með fasta stöðu sem aðalstjórnandi Sinfóníuhljómsveitar Kansas City. Það ger- ir vinnuna miklu auðveldari, ekki aðeins vegna þess að ferðalögunum fækkar, held- ur gefur það manni tækifæri til að þróa listrænar hugmyndir sínar áfram og móta heila hljómsveit." Þegar þú kemur hingað til að stjóma tón- leikum hefurðu aðeins nokkrar æfmgar með hljómsveitinni. Hvað hefur stjómandi, sem stjómar hljómsveitinni á einum tónleikum, fram aðfæra? „Þetta er góð spurning. Aðalhljómsveitar- stjóri getur mótað stíl hljómsveitar í flutn- ingi ákveðinna verka. Það er fullnægjandi og árangursrík vinnuaðferð fyrir stjómand- ann þvi hljómsveitin lærir að þekkja þig og það sem þú vilt ná fram. Gestastjórnandi verður að þjappa þessu ferli saman. Ef þú þekkir ekki hljómsveitina, getur verið mjög erfitt að ná því sem þú vilt fyrir tónleikana þar sem ekki er hægt að breyta því alger- lega hvemig hljómsveitin nálgast verkin." Gott að vinna hér „Mestu máli skiptir því að hafa skýra hug- mynd um verkið sem þú átt að stjórna, hverju þú vilt ná út úr því og koma hug- myndinni til skila á árangursríkan hátt. Þeim mun oftar sem þú kemur þeim mun auðveldra er að vinna hratt." - Hvað hefurðu komið hingað oft ? „Eg man það ekki og það er ágætt. Eg er búin að koma þrisvar í ár og ég kom í fyrsta skipti fyrir fimm árum. Það er mjög gott að vinna hér af því við þekkjumst - ég og hljómsveitin.“ - Hvaðfékk þig til að samþykkja að koma hingað ífyrsta skipti? Þekktirðu hljómsveit- ina? „Eitt af því skemmtilega við starf hlómsveitarstjórnandans er að maður heimsækir ekki lönd eins og ferðamaður heldur er í nánum tengslum við fólk og kynnist því menningunni betur.“ í hríöarkófi á Þingvöllum „Eg vissi eiginlega ekki neitt um Island og hljómsveitina, en það var mjög áhugavert að koma hingað. ísland líkist engu öðru.“ - Hvað er svona sérstakt við ísland? „Eitt af því sem mér líkar við lsland er hvað þið leggið mikla áherslu á mennt- un og menningu. I fyrsta skipti sem ég kom hingað átti ég meðal annars að stjórna verki eftir Jón Leifs sem heitir Geysir. Eg botnaði fyrst ekkert í um hvað verkið fjallaði. Svo kom ég hingað og Hjálmar H. Ragnarsson fór með okkur útlendingana til Þingvalla. Þetta var í febrúar í mikl- um skafrenningi og snjórinn náði manni upp í mitti. Húsin voru þakin snjó og varla hægt að fara út úr bílnum það var svo kalt. Landslagið var eins og eyði- mörk þakin snjó og samt sá maður heita gufu stíga upp úr jörðinni. Eg var slegin af þessum öfgum en þeir hjálpuðu mér lil að skilja verk Jóns.“ - Hvernig er að vinna með Sinfóníu- hljómsveit íslands og hvað finnst þér um hana? „Það eru nokkrir mjög góðir hljóð- færaleikarar í hljómsveitinni og hún getur mjög margt, en það er ein af sér- stöðum hennar. Hún er líka fær um að vinna mjög hratt. Líklega vegna þess hve hve hún flytur mikið af sam- tímatónlist. Hljóðfæraraleikararnir eru snöggir og skarpir, og það er skemmti- legt að vinna með þeim. Það er líka gaman að koma fram með hljómsveit- inni á tónleikunum af því hún vill fá eitthvað út úr þcim. Þetta á ekki við all- ar hljómsveitir, þær eru ekki allar til- búnar til að gefa sig alla og prófa nýja hluti." -MEÓ.

x

Dagur

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Dagur
https://timarit.is/publication/251

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.