Dagur - 02.08.2000, Blaðsíða 11

MIÐVIKUDAGUR 2. ÁGÚST 2000 - 11

ERLENDAR FRÉTTIR
Skj ólstæðmgamir
brjúta inannréttindi
Hersýning i Bogota í liðinni viku. Barnið fyrir framan hershöfððingjana er
íklætt vígvallarbúningi.
Bandaríkjastjóm fjár-
magnar herinn en eit-
urfíMar skæruliða og
kókaínframleiðendur
Þrjú þúsund pólitísk morð eru
frami á ári hverju í Colombiu.
Mannréttindasamtök halda því
fram, að herinn beri ábyrgð á 70
af hundraði morðanna. Stjórn-
völd neita sakargiftum en samt
voru þrír hershöfðingjar reknir á
síðasta ári fyrir að virða ekki
mannréttindi og búist er við að
enn fleiri fái pokann sinn f ár.
Eitthvað mun til í því að herinn
hafi dregið úr morðum og pynd-
ingum á fólki sem talið er til
andstæðinga stjórnarinnar, en
hins vegar eru sérstakar öryggis-
sveitir látnnar vinna skítverkin.
Kemur þá á einn stað niður
hvort það eru hcrmenn eða
menn úr öryggissveitunum sem
fremja glæpina.
Mannréttindabrot í Kolombíu
koma illa við stjórnvöld í Was-
hington. Landið nýtur mikillar
efnahagsaðstoðar, aðeins ísrael
og Egyptaland fá meira. Þá sjá
Bandaríkjamenn kolumbíska
hernum fyrir vopnum og þjálfa
hermennina, og hefur banda-
ríski herinn jafnvel tekið beinan
þátt í innanlandsátökum í land-
inu.
Aðstoð Bandaríkjamanna
beinist öll að því að aðstoða
stjórn og her Kolombíu við að
stemma stigu við ræktun, fram-
leiðslu og sölu á fíkniefnum. En
langmestur hluti útflutningsins
fer til neytenda í Norður-Amer-
íku. En öll aðstoðin kemur fyrir
lítið þvf eitrið streymir látlaust á
markaðinn sem birgir banda-
rísku fíklana af þessari eftirsóttu
vöru.
Vinstri sinnaðir skæruliðar
halda heilu héruðunum í sínum
ógnargreipum og kókaínbændur
og framleiðendur fíkniefnanna
ráða öðrum landssvæðum.
Skæruliðar fá sinn hlut af eitur-
gróðanum með gripdeildum eða
smygli fyrir kókaínbarónana. Þá
skortir ekki fé og eru vel vopnum
búnir, eins og liðssveitir kókaín-
framleiðendana.
Stríðsástand rfkir í Iandinu og
fá her og lögregla lítt við ráðið og
þeir sem að nafninu til stjórna
landinu verða að treysta á aðstoð
Bandaríkjamanna til að halda
völdum. Víðtæk spilling er með-
al stjórnmálamanna, embættis-
manna, hers og lögreglu. Þeir
eru margir sem fá sinn hlut af
eiturefnagróðanum, enda er
kókalaufið ein helsta auðlind
landsins og vænlegustu gróða-
leiðirnar eru að framleiða úr því
kókaín og heróín til að metta
óseðjandi markað í Norður-Am-
erfku og Evrópu.
Þrátt fyrir alla aðstoðina og
þjálfun vígamanna er herinn
ófær um að sigra skæruliða eða
koma í veg fyrir eiturefnafram-
leiðsluna. Hann nýtur því ekki
mikils trausts og ekki bætir úr
skák þegar hann verður uppvís
að grófum mannréttindabrotum
og pyndir og myrðir pólitíska
andstæðinga.
Enginn sakar Bandaríkjamenn
um að eiga beina aðild að morð-
unum, en það er mjög vand-
ræðalegt fyrir ráðamenn í Was-
hington að moka fé og vopnum
til ríkis þar sem mannréttinda-
brot eru talin sjálfsögð í þeirri
margflóknu borgarastyrjöld sem
geisað hefur um árabil í
Kolombíu og enginn sér fyrir
endann á. En frá Bandaríkjun-
um koma mestöll hergögnin.
Stjórnarherinn fær sín vopn frá
Washington en skæruliðar og
eiturbarónar treysta því að fíkla-
fjöldinn fyrir norðan fjármagni
þeirra iðju og hernað. - OÓ
Concorde flýgur ekki
Frakkar hafa ákveðið ao Concorde-þotur í eigu franska flugfélagsins
Air France verði ekki notaðar enn um sinn, en vika er nú liðin frá því
113 manns fórust þegar Concorde-þota hrapaði í París. Beðið er
endanlegra skýringa á þvf sem gerðist, og til öryggis verða engar
Concorde-þotur látnar fljúga fyrr en rannsókn á slysinu cr lokið. Þá
gerðist það í gær að hætt var við flugtak breskrar Concorde-þotu á
Lundúnaflugvelli, stuttu áður en hún átti að fara í loftið. Farþegar
þotunnar, sem voru aðeins 33, voru látnir skipta um þotu og fóru yfir
í aðra Concorde-þotu. Frá því slysið í Frakkiandi varð fyrir viku síð-
an hafa fjögur óhöpp átt sér stað í breskum Concorde-þotum.
Ævilangt fangelsi fyrir morð í Kosovo
Bandarískur nermaður, Frank Ronghi, hlaut ævilangt fangelsi fyrir
morð á ellefu ára albanskri stúlku í Kosovo. Það var bandarískur her-
dómstóll í Wúrzburg í Þýskalandi sem kvað upp þennan dóm. Her-
maðurinn játaði brot sitt, en hann beitti stúlkuna kynferðislegu of-
beldi áður en hann myrti hana og faldi síðan líkið. Atburðurinn átti
sér stað í janúar síðastliðnum, en hermaðurinn var þá friðargæsluliði
í Kosovo. Athygli vakti að verjendur hermannsins töldu aðstæður í
Kosovo á þcim tíma sem glæpurinn var framinn hafa átt sinn þátt í
hvernig fór. Að sögn verjendanna höfðu bandarfskir hermenn í
Kosovo tíðkað það nokkuð að beita ofbeldi úr hófi fram, stundað yf-
irheyrslur án heimilda og barið albanska íbúa héraðsins.
Barak flýtir ekki kosningum
Ehud Barak, For-
sætisráðherra
Israels, hefur ekki
í hyggju að flýta
kosningum þrátt
fyrir veika stöðu
stjórnar hans á
þingi. Þess í stað
ætlar hann að
hefjast hand í
næstu viku um að
mynda nýja sam-
steypustjórn, sem
hefði nægan
meirihluta á þingi.
1 dag fer ísraelska
þingið, Knesset, í
sumarfrí.
Mosche Katzav
sór í gær embættiseið sinn sem forseti Israels, en hann bar sigur úr
býtum af friðarverðlaunahafanum Símoni Peres í annarri umferð for-
setakosninganna á mánudaginn.
Arafat hvikar ekki
Jasser Arafat segist enn staðráðinn í að lýsa yfir stofnun sjálfstæðs
ríkis Palestínumanna þann 13. september næstkomandi jafnvel þótt
endanlegt samkomulag hafi ekki náðst við Israelsmenn um framtíð-
arstöðu Palestínu. Þetta sagði hann í viðtali við sádi-arabískt dag-
blað. Bandarfsk stjórnvöld hafa eindregið varað Arafat við því að lýsa
einhliða yfir stofnun ríkis, og Bill Clinton Bandaríkjaforseti hefur
hótað Palestínumönnum því að svipta þá Ijárstuðningi geri þeir al-
vöru úr þessum áformum.
FRÁ DEGI TIL DAGS
MIÐVIKUDAGUR 2. ÁGÚST
215. dagur ársins, 151 dagur eftir.
Sólris kl. 3.08, sólarlag kl. 23.54.
Þau fæddust 2. ágúst
•1801 Baldvin Einarsson lögfræðingur
og útgefandi.
• 1888 Pétur Ottesen alþingismaður.
• 1905 Myrna Loy, bandarísk kvikmynda-
leikkona.
• 1932 Peter OTbole, breskur leikari.
• 1937 Garth Hudson, orgelleikari í rokk-
hljómsveitinni The Band.
• 1939 Wes Craven, bandarfskur hroll-
vekjuleikstjóri.
• 1942 Isabel Allende, rithöfundur frá
Chile.
Þetta gerðist 2. ágúst
• 1769 hlaut borgin Los Angeles í Banda-
ríkjunum nafn sitt. Það voru tveir Spán-
veijar sem komu þangað og kölluðu
staðinn fullu nafni „Nuestra Senora la
Reina de Los Angeles de Porciuncula“,
sem ku þýða „Vor frú, drottning englan-
na af Porciuncula", en Porciuncula mun
vera kirkja á Ítalíu
• 1858 samþykkti breska þingið að yfir-
stjórn Indlands yrði ekki lengur á hendi
Austur-Indíafélagsins heldur flytjist til
bresku krúnunnar.
• 1870 hófst starfsemi neðanjarðarlest-
anna í Lundúnum (Túbunnar).
• 1929 hljóðritaði Fats Waller þekktasta
lag sitt, „Ain’t Misbehavin".
• 1934 lýsti Adolf Hitler því yfir að hann
væri leiðtogi Þýskalands eftir að
Hindenburg forseti lést.
• 1939 skrifaði Albert Einstein sögufrægt
bréf til Bandaríkjaforseta um möguleik-
ann á því að smíða kjarnorkusprengju,
og hvatti Bandaríkin til þess að rannsaka
málið vandlega.
• 1943 var bandarfski hershöfðinginn
Patton f vondu skapi og bæði sló og
sparkaði í óbreyttan hermann, C.H.
Kuhl að nafni.
Afmælisbam dagsins
Bandaríski hrollvekjuleikstjórinn
Wesley Earl Craven er 61 árs í dag,
fæddur í Cleveland, Ohio þann 2. ágúst
árið 1939. Hann lauk háskólaprófi árið
1964 og starfaði sem prófessor í
húmanískum fræðum áður en hann
sneri sér að leikstjórninni, og hefur ein-
beitt sér að hrollvekjum sem margar
hveijar hafa náð miklum vinsældum.
Þar á meðal eru „Martröð í Álmviðar-
götu“ og Oskurmyndirnar þijár. Fyrsta
bíómyndin hans er frá árinu 1972 og
heitir „Síðasta húsið á vinstri hönd“, og
mun þykja sígild á sínu sviði.
Stjómmál eru listin að koma í veg fyrir
að fólk sé að skipta sér af einhveiju sem
varðar það í raun og sann. Paul Valéry
Vísa dagsins
Einnt unni ég meyjunni,
meðan það var.
Nú er sú ástin aska
og útbrunnið skar.
Sigurður Nordal
Heilabrot
Hvaða tvo bókstafi vantar aftan á þessa
röð: r, r, s, 1, í, í, í, t, r, r ...?
Lausn á síðustu gátu: Svarið er 1,25.
Útkoman er 6,25 hvort sem sú tala er
margfölduð með 5 eða lögð við 5.
Veffang dagsins
Nú stendur yfir landsþing bandaríska
Repúblikanaflokksins, og landsþing
Demókrataflokksins verður síðar í mánuð-
inum. Meðan þessi þing standa yfir er m.a.
haldið svonefnt skuggaþing, þar sem at-
hyglinni er beint að ýmsu sem betur mætti
fara og ekki er haft hátt um á sjálfum
flokksþingunum. Um það má fræðast á
www.shadowconvention.com