Dagur - 28.09.2000, Blaðsíða 6

6 - FIMMTUDAGUR 28. SEPTEMBER 2000

ÞJÓÐMÁL
Útgáfustjóri: eyjólfur sveinsson
Ritstjóri: elías snælano jónsson
Aöstoðarritstjóri: birgir guðmundsson
Framkvæmdastjóri: marteinn jónasson
Skrifstofur: strandgötu 3i, akureyri,
GARÐARSBRAUT 7, HÚSAVÍK
OG ÞVERHOLTI 14, REYKJAVÍK
Símar: 460 6100 og soo 7080
Netfang ritstjórnar: ritstjori@dagur.is
Áskriftargjald m. vsk.: 1.900 KR. Á mánuði
Lausasöluverð: iso kr. og 200 kr. helgarblað
Grænt númer: aoo 7080
Netföng auglýsingadeildar: augl@dagur.is-gestur@ff.is-karen@dagur.is
Símar auglýsingadeildar: (REYKJAvfK)563-i6i5 Ámundi Ámundason
(REYKJAVÍK)563-1642 Gestur Páll Reyniss.
(AKUREYRI)460-6192 Karen Grétarsdóttir.
Símbréf auglýsingadeildar: 460 6161
Símbréf ritstjórnar: 460 617KAKUREYRI) 551 6270 (REYKJAV(K)
Hvemig þjóðgarð?
í fyrsta lagi
Fagna ber þeirri samþykkt ríkisstjórnarinnar að stefna að því
að bæta Vatnajöldi við þann þjóðgarð sem verið hefur um ára-
bil í Skaftafelli. En hún vekur einnig upp margar spurningar
sem eftir er að svara. Ymsum mun til dæmis þykja það þunn-
ur þrettándi ef slíkur þjóðgarður á að einskorðast við jökulinn
sjálfan og Skaftafell. Þess vegna ber sérstaklega að fagna því
sem Siv Friðleifsdóttir, umhverfisráðherra, lýsti yfir í viðtali við
Dag í gær, að hún teldi eðlilegt að skoða þann möguleika í
framtíðinni að stækka svæðið innan fyrirhugaðs þjóðgarðs.
Kröfur um slíka stækkun munu vafalaust hljóma hátt í um-
ræðunni næstu misserin.
í öðru lagi
Þá ber líka að hafa í huga að mörg önnur hálendissvæði hafa
að undanförnu verið nefnd sem æskilegir þjóðgarðar. I því efni
er nærtækast að minna á framkomna tillögu um Snæfellsþjóð-
garð, þar sem Snæfellið sjálft og Eyjabakkar myndu væntan-
lega gegna lykilhlutverki. Einnig er skammt síðan Halldór As-
grímsson, utanríkisráðherra, lýsti þeirri skoðun sinni í viðtali
við Dag að ef stofna ætti nýjan þjóðgarð á Austurlandi lægi
beinast við að láta hann ná yfir Víknasvæðið frá Dyrljöllum
suður til Seyðisfjarðar og svo Lónsöræfi; þessi tvö svæði ættu
að njóta forgangs í umræðunni. Það eru því margar hugmynd-
ir á dagskrá.
t þriöja lagi
Mikið verk er óunnið áður en einhver þessara þjóðgarða verð-
ur að veruleika. Rétt er að hvetja til þess að stjórnvöld hafí víð-
tækt samráð við almenning og félagasamtök áður en endanleg-
ar ákvarðanir eru teknar. Með stofnun þjóðgarða er í senn ver-
ið að vernda ýmsar dýrmætustu náttúruperlur landsins og gera
almenningi mögulegt að njóta þeirra enn frekar en nú er. Þjóð-
garðar eru fyrst og síðast fyrir fólkið í landinu, bæði þá sem nú
lifa og komandi kynslóðir. Það er því sjálfsagt og eðlilegt að
stjórnvöld leitist við að tryggja samstöðu sem flestra um þau
skref sem stígin verða.
Elias Snæland Jónsson
Rauða spjaldið
Dómskerfið íslenska liefur
stunduni vakið furðu Garra.
Til dæmis fannst honum skrýt-
ið þegar Kio Briggs var Ieystur
úr haldi með klappi á kinn og
afsökunarorðum. Kio varð ör-
ugglega líka hissa en fattaði
svo að í þessu afskekkla eyríki
norður í ballarhafi væri allt
niögulegt. Hann höfðaði því
skaðabótamál á hendur ríkinu
svona til að athuga hve langt
væri hægt að ganga í gríninu.
Eflaust væri búið að greiða
honum út tugi milljóna í
skaðabætur ef Kio hefði ekki
ákveðið að halda áfram atferl-
iskönnunum sínum. Næst lá
leið hans til Danmerkur og
ætlaði hann að ná í pening þar.
Baunarnir voru hins
vegar annarrar skoðunar
en Islendingar. Þeir
sviptu hann öllu frelsi og
neituðu að trúa því sem
Kio sagði þeim, ólíkt Is-
Iendingunum. Þá varð
Kio aftur hissa.
Ekki venju-
leg vtnna
Fleira hefur vakið eftirtekt
Garra í dómsmálum á íslandi.
Furðu stuttir fangelsisdómar í
ýmsum grófum ofbeldismálum
hafa t.d. komið á óvart. Dóm-
arar hafa legið undir ámæli um
að endurspegla ekki réttarvit-
und almennings. Leita for-
dæma í úreltum viðhorfum og
guð veit ekki hvað. Þeir sem
gagnrýna dómara verða hins
vegar að gera sér grein fyrir því
hve erfitt starf það er að vera
dómari. Þetta er ekkert venju-
legt djobb. Og dómarar þurfa
að standa saman til að geta
unnið störf sín. Það er mikil-
vægt,
stólurn vegna Barnahússins við
Sólheima. Tillögur ráðsins
miðast að víðtækri sátl meðal
dómara um hvað gera eigi við
þetta hús. Það hefur hvergi
komið Iram að störfin eigi að
stuðla að víðtækri sátt í þjóðfé-
laginu um notkun hússins. AI-
menningur hefur lítið vit á
slíku - á sama hátt og Páll Pél-
ursson félagsmálaráðherra
hefur minna vit á Barnahúsi
en yfirdómarinn, Sólveig Pét-
urs. Mestu máli skiptir að
dómarar verði sammála um
starfsemi Barnahúss. Þeir
verða að halda karakter. Að
öðrum kosti yrði hér alll veru-
Iega tilviljanakennt.
Hægt aö reka
út af
Þótt Garri sé ekki alltaf
sammála dómurunum,
veit hann innst inni að
hann er einskis nýtur
leikmaður og á ekki að
skipta sér af æðri störf-
um. Sem barn mót-
mælti Garri einu sinni skoðun
knattspyrnudómara og var
Garri þá rekinn útaf sam-
stundis. Þá þegar vissi Garri að
hann yrði aldrei neitt annað en
undirmálsmaður í huga dóm-
ara og því ætlar hann sér ekki
að dæma þá til baka. En þetta
með Kio og Barnahúsið finnst
Garra þó dulítið skrýtið. Sér-
staklega kannski að húsið hafi
yfirhöfuð verið reist ef engin
not finnast fyrir það. Kannski
ætti Garri þó að hafa hljótt um
þessa vangaveltu. Það er
nefnilega alltaf hægt að sýna
rauða spjaldið ef maður er
dómari og því mun fólkið í
Barnahúsinu e.t.v. kynnast
innan tíðar.
Sólveig
Pétursdóttlr.
Kosmos lír kaos
Nú situr Dómstólaráð á rök
GAHltl
#' 1 JÓHANNES
■jf £? A" SIGURJÓNS
SON
skrifar
Þjóðiit, brosið og bronsið
Nokkurs konar Völu-æði hefur
runnið á þjóðina og hvar sem
komið er er verið að tala um
þessa geðþekku stúlku sem
stekkur svo hátt á stöng. Og ef
Islendingar byggju víð einhverja
útgáfu af bresku aristókratíi þá
er öruggt að stjórnvöld myndu
snimmendis aðla þetta eðla fljóð
og sæma Völu t.d. nafnbótinni
hertogaynjan af Stöng. „Lady
Vala of Stöng“, hljómar heldur
ekki illa.
Frammistaða Völu og viðbrögð
þjóðarinnar sanna auðvitað hið
fornkveðna að allir elska sigur-
vegarann. En það býr fleira að
baki. Því það er ekki aðeins ár-
angurinn sem veldur aðdáun
þjóðarinnar og elsku, heldur ein-
nig og ekki síður manneskjan
sjálf, eins og hún birtist okkur á
skjánum sem hefur heillað Frón-
búa og fleiri upp úr inniskónum.
Og sennilega snerti þetta geis-
landi bros og gleðitárin á pallin-
um menn meira en stökkið sjálft
sem færði Völu bronsið. Og svo
þessi mildu, brosandi augu.
(Jafnvel hvumpnir og kaldhæðn-
ir pistlahöfundar verða meyrir og
væmnir í umfjöllun sinni um
þetta óskabarn þjóðar-
innar).
Vænt fólk
Vala er væn stúlka að
flestra mati, hvort
sem menn hafa for-
sendur til að meta
slíkt eða ekki, og á allt
gott skilið. Og það eru
ákveðin forréttindi að
hafa á að sldpa sigur-
vegara sem er líka að-
laðandi persóna og góð mann-
eskja, því það er fjarri því sjálf-
gefið. Og |iar eru Islendingar
heppnari en ýmsir aðrir. Afreks-
menn eru nefnilega ekki alltaf
góðar fyrirmyndir. Það er al-
kunna að sigurvcgarar eru oft
eigingjarnir, sjálfselskir og
ómannblendnir f'rekjuhundar
(og þurfa kannski sumir að vera
það til að ná hæstu hæðum). En
þessi lýsing virðist ekki eiga við
um Völu og ekki heldur um Örn,
Guðrúnu eða Jón
Arnar. Þetta er ein-
staklega geðslegt fólk
og vænt. Og það
skiptir, þegar upp er
staðið, ekki minna
máli en árangur á
íþróttavellinum.
Hótel Vala-sjálf
Fjölmiðlar hafa farið
mikinn síðustu daga
og hafa velt sér upp úr
Völu og árangri hennar frá ýms-
um hliðum. Ríkissjónvarpið á
heiður skilinn (ýrir að hafa út-
vegað sérstaka rás til að get sýnt
allt stangarstökkið beint. DV
hefur vcrið að hirta æskumyndir
af Völu og efna til fíokkadrátta
um það hvort hún sé frá Bíldudal
eða Egilsstöðum og stefnir í svip-
aðar deilur og voru uppi milli
Vopnfirðinga og Húsvíkinga urn
eignarhald á Lindu P. á sínum
tíma. Og þetta er ekkert undar-
legt því Vala er mál málanna í
dag og því eðlilegt að fjölmiðlar
vilji keyra á því meðan akfært er
og áhuginn mestur.
Menn eru jafnvel farnir að
segja góðlátlega Völu-brandara.
Til dæmis í þá veru að Þingey-
ingar og Eyfirðingar áformi að fá
Völu til að vígja jarðgöng undir
Vaðlaheiði í framtíðinni og end-
urskíra um leið heiðina og kalla
Valaheiði. Og á Egilsstöðum
hyggist menn breyta nafni á hinu
gamalgróna hóteli Valaskjálf og
nefna það Vala-sjálf.
Og það er auðvitað mergurinn
málsins. Þcgar upp er staðið þá
er það Vala sjálf sem skiptir máli.
ekki stökkið cða bronsiö. Og það
á reyndar við um okkur öll.
spuitTi
svarad
Fór kostnaðurvið menn-
ingamótt í Reykjavík úr
hófi?
(Heildarkostnaður við menning-
arnótl er 6,3 milljónir. Framlög
ýmissa sem styrktu hátíðina eru 3,1
niillj. kr. Menningarnótt kostaði
horgina því 3,2 millj.kr.)
HelgiHjörvar
borgarfulltníi Reykjavíkurlista.
“Því fer fjarri
að kostnaður
við menning-
arnótt hafi far-
ið úr hófi.
Kostnaður
borgarinnar er
mjög óveruleg-
ur, en þátttakan var gríðarleg.
Menningarnóttin hefur reynst
mjög vel og það er almenn ánæg-
ja með hana, svo mikil að nú hef-
ur verið að kanna möguleikana á
að efna til Ijósahátíðar í Reykja-
vík að vetrarlagi. Og þannig með
líkum hætti lita tilveruna í mesta
skammdeginu."
Ólafur F. Magnússon
borgaifiilltníi Sjálfstæðisflokks.
“Ég sé ekki of-
sjónum yfir
þeim pening-
um sem fóru í
menningarnótt
í Reykjavík,
enda var hún
afar vel heppn-
uð. Það tókst að virkja framtak
og sköpunargleði fíölmargra ein-
staklinga, sem er gott í sjálfu sér,
auk þess sem tugir þúsunda
borgarbúa nutu afrakstursins.
Framtak eins og menningarnótt
getur fætt af sér fjölmarga góða
hluti til frambúðar í menningar-
lífi borgarinnar. Hugmyndir
borgarstjóra um ljósahátíð að
vetrarlagi hef ég ekki kynnt mér
nógu vel til að hafa skoðun á því
máli.“
Hörður Torfason
tníbador.
“Menning
kostar sitt og
mér finnst sá
kostnaður sem
borgin var að
leggja út vegna
þessa ekkert
um of, miðað
við þá stórkostlegu upplifun sem
borgarbúar urðu fyrir - og reynd-
ar margir fleiri því flugeldasýn-
ingin sást víða að. Þá eru
ónefndir íjölbreyttir óteljandi
listviðburðir sem skreyttu mann-
líf borgarinnar allan þennan dag.
Menningarnótt er komin til að
vera, en ég legg þó til að á næstu
flugeldasýningu slökkvi Esso
Ijósin á bensínstöð sinni á Mið-
bakkanum þannig að áhrifin frá
flugeldunum verði meiri."
Steinuim Ólína Þorsteins-
dóttir
leikkona.
“Miðað við þá
þátttöku sem
náðist á menn-
ingarnótt þá
má segja að
þessu fé hafi
verið vel varið.
Þó fannst niér
flugeldasýningin vera fimmtán
mínútum of dýr."