Dagur - 19.12.2000, Síða 6

6 - ÞRIÐJUDAGUR 19. DESEMBF.R 2000
ÞJÓÐMÁL
TDbewiir
Útgáfufélag: DAGSPRENT
Útgáfustjóri: EYJÓLFUR SVEINSSON
Ritstjóri: eli'as snæland jónsson
Aðstodarritstjóri: birgir guðmundsson
Skrifstofur: STRANDGÖTU 31, AKUREYRI,
GARÐARSBRAUT 7, HÚSAVÍK
OG ÞVERHOLTI 14, REYKJAVÍK
Símar: 460 bioo OG 800 7080
Netfang ritstjórnar: ritstjori@dagur.is
Áskriftargjaid m. vsk.: 1.900 KR. Á mánuði
Lausasöluverð: 150 KR. OG 200 KR. HELGARBLAÐ
Grænt númer: aoo 7080
Netföng augiýsingadeiidar: augl@dagur.is-gestur@ff.is-karen@dagur.is
Símar auglýsingadeildar: cREYKJAVIK)5B3-i615 Ámundi Ámundason
(REYKJÁVÍK)563-1642 Gestur Páll Reyniss.
(AKUREYRI)460-6192 Karen Grétarsdóttir.
Símbréf auglýsingadeildar: 460 6161
Símbréf ritstjórnar: 460 6i7i(AKUREYRl) 551 6270 (REYKJAVlK)
Ábyrgðarlaust tal
í fyrsta lagi
Stjórnarflokkarnir gengu sýnilega út frá því sem gefnu að
Samkeppnisstofnun myndi leggja blessun sína yfir sameiningu
Landsbankans og Búnaðarbankans. Samkeppnisráð hefur nú
rústað þessa stefnu. Vissulega ber að fagna því að viðskipta-
ráðherra skyldi fara þá leið að fá álit Samkeppnisráðs áður en
endanleg ákvörðun um sameiningu bankanna yrði tekin. Engu
að síður er niðurstaðan áfall fyrir stefnu ríkisstjórnarinnar og
mikilvægt að ráðherrar taki sér tíma til að hugsa næstu skref
vandlega.
í öðru lagi
Því miður benda fyrstu viðbrögð sjálfstæðismanna ekki til þess
að þeir séu í nægilegu jafnvægi til að taka skynsamlegar
ákvarðanir. Þeir sem hæst láta eru augljóslega hamslausir af
bræði út í Samkeppnisstofnun fyrir að dirfast að leggjast gegn
áformum ríkisstjórnar Davíðs Oddssonar. Viðbrögð sumra
þeirra eru ábyrgðarlaust tal um að ríkið þurfi að losa sig við
ríkisbankana sem fyrst og virðist skipta þá minnstu máli hvað
skattborgararnir fái fyrir þessi öflugu og ábatasömu ríkisfyrir-
tæki. Með slíkum málflutningi eru sjálfstæðismenn beinlínis
að rýra eigur þjóðarinnar, sem þeim er þó sem þingmönnum
falið að gæta. Það er ábyrgðarleysi á hæsta stigi.
1 þriðja lagi
Sem betur fer heyra bankamálin ekki undir svo ábyrgðarlausa
menn heldur Valgerði Sverrisdóttur, ráðherra Framsóknar-
flokksins, sem vonandi smitast ekki af hættulegu óðagoti sjálf-
stæðisþingmanna. Af hálfu framsóknarmanna hefur það verið
eitt af yfirlýstum markmiðum í bankamálum að tryggja þjóð-
inni sem hæst verð fyrir Landsbankann og Búnaðarbankann
þegar þeir verði seldir. Almenningur hlýtur því að setja traust
sitt á forystumenn Framsóknarflokksins að þeir vinni áfram
samkvæmt þeirri mörkuðu stefnu og sjái til þess að eigur rík-
isins í bönkunum tveimur fari ekki á útsölu. Gefa þarf stjórn-
endum bankanna tóm til að hagræða og hámarka verðmæti
fyrirtækjanna áður en farið verður að selja hlutabréf í þeim.
Elias Snæland Jónsson
Umræduþáttur
Garri horfði á sjónvarpið um
helgina, þar sem tveir íhalds-
drengir hölðu verið fengnir til
að ræða urn málefni líðandi
stundar í þættinum Kastljós.
Álitsgjafarnir voru þeir Oli
Bjiirn Kárason ritsjóri D\7 og
Karl Blöndal blaðamaður á
Morgunhlaðinu, en báðir virt-
ust þeir standa fyrir sömu
skoðanir og sömu sjónarmið í
nánast öllum málum. Sérstak-
lega virtust þeir sammála þeg-
ar kom að umræðunni um
lækninn á Landspítalanum
sem næstum var búið að ráða
í yfirmannsstöðu, en hætt var
við að síðustu stundu vegna
þess að í ljós kom að maður-
inn var talsmaður hins
fyrirhugaða
sjúkrahúss,
arnir hugprúðu - Oli
Björn og Karl - sáu
hins vegar öll tormerki
á því að sjúkrahúsfor-
stjórinn skyldi ekki vilja ráða
manninn í vinnu.
Skoðanafrelsi?
Spurning um skoðanafrelsi
sögðu þeir, og eftir að þátta-
stjórnandinn hafði örlítið
reynt að draga fram önnur
sjónarmið í málinu þá varð
niðurstaðan einróma: Þetta
voru hin verstu bolabrögð hjá
sjúkrahúsforstjóranum og
jafnvel brot á tjáningafrelsi og
mannréttindum almennt.
Nú þekkir Garri ekki til
hvernig starfsemin gengur fyr-
ir sig hjá RÚV, Morgunblað-
inu og DV. En víða að
minnsta kosti, er til þess ætl-
ast í fyrirtækjum að þeir sem
valdir eru til stjórnunarstarfa
haldi uppi merkjum fyrirtækj-
anna eða stofnananna til að
efla hróður þeirra, ímynd og
traust út á víð. Þannig skapast
í viðkomandi fyrirtæki ákveð-
inn trúnaður milli stjórnend-
V
anna og þeir vita að allir þeir
sem telja ástæðu til að bæta
rekstur starfseminnar munu
þá viðra þær hugmýndir sínar
innanhúss með það að leiðar-
Ijósi að laga hana.
Annað mál
I þessu tilfelli \irðist þetta
hins vegar eitthvað hafa skol-
ast til. Umræddur læknir hafi
engan áhuga á að vera stjórn-
andi á Landspítala á þeim for-
sendum að endurbæta starf-
semina innan frá. Hann ætlaöi
að laga það sem honum fannst
aðfinnsluvert með því að
stofna annan spítala úti í bæ.
Þess utan hefur koniið fram
að þegar aðrir stjórn-
endur ræddu við
hann þá var hann í
hjarta sínu á móti
sameinuðum Land-
spítala og hafði eigin-
lega bara dregist inn
á að sætta sig við sameining-
una vegna þess að þetta átti að
verða háskólasjúkrahús. Garri
fær því ekki betur séð en þessi
læknir hafi í raun verið á móti
þeirri stefnu sem tekin hafði
verið í rekstri spítalanna og
hann telur að starfsemin þar
sé stórgölluð. Það sem Garri
getur ómögulega skilið er til
hvers þessi maður var þá yfir-
leitt að sækja um að verða
stjórnandi á þessari stofnun?!
Með svona viðhorf og fram-
komu gat hann aldrei búist við
að trúnaðartraust ríkti milli
hans og annarra stjórnenda.
En hann nær því aftur á móti
að verða píslarvottur í sjón-
varpsþætti með Ola Birni og
Karli Blöndal, og þó slíkt
píslavætti kunni að þjóna
ágætlega hagsmunum einka-
spítalans þá getur það varla
hafa verið tilgangurinn með
umsókn hans um þessa stjórn-
unarstöðu. Eða hvað? GARRI
einka-
Álitsgjaf-

§||*IgIlISiS§ iUjiitiiiim iirin*
líps m
JÓHANNES
SIGURJÓNS-
SON
skr/far
Það er eitthvert ógurlegt jólavæl
í gangi þessa dagana og í ræðu
og riti er veriö að sproksetja
blessuð jólin. Þau eru sögð versti
tími ársins og látið er að því ligg-
ja að margir verði þeirri stund
fegnastir þegar jólin cru að baki.
Það líður varla svo dagur að
ekki komi fólk fram í fjölmiðlum
og kvarti yfir jólastressi og jóla-
kvíða og í kjölfarið mæta svo sál-
gæsluliðar á borð við presta, fé-
lagsfræðinga, sálfræðinga og
heilara og gefa góð ráð við jóla-
kvíða. En ráðin virðast duga
skammt, cllegar menn hlusta
ekki á ráðgjafana, því daginn eft-
ir mætir nýtt fólk í miðlana,
barmafullt af jólastressi og út-
steypt af rauöum bólum jólakvíð-
ans.
Jólakortaótti
Skilgreindur jólakvíði sani-
anstendur af mörgum þáttum og
Jdlalmði í saman-
burðarsamfélagi
eru þessir helstir: Ómennskar
kröfur samanburðarsamfélagsins
sem neyða menn til kaupæðis
þegar ekkert er til í buddunni og
enn minna á kortinu. Ottinn við
tímaskort þegar til stendur að
hreingera alla íbúðina hátt og
lágt með tannbursta og baka í
framhjáhlaupi 32
smákökusortir, skera
350 laufabrauð og reita
og svíða 21 rjúpu.
Taugatitringurinn þegar
skrifað er á 333 jólakort
í stöðugum ótta við að
gieyma nú einhverjum sem máli
skiptir. Nágrannakrylur sem
snúast um það hver hefur sett
upp fleiri ljósaseríur í garðinum
hjá sér og óttinn við fótbrot þeg-
ar prílaö er upp í hæstu tré til að
koma téðum seríum á topinn.
Og svona mætti lengi telja.
Auðvitað eru þeir til scm óhjá-
kvæmilegar bera kvíðboga í
brjósti vegna jólanna af gildum
ástæðum, vegna ástvinamissis,
raunverulegrar fátæktar og ým-
issa áfalla sem magna söknuð og
trega í skjannabirtu jóla-
ljósanna. En hjá flestum er jóla-
kvíðinn íýrst og fremst sjálfskap-
arvíti og spurning um hugarfar.
Jólamania
Það er oft talað um að
börn og unglingar séu
leiðitöm og áhrifagjörn
og þykir eðlilegt sökum
tímabundins van-
þroska. En flestir sem þjást af
jólakvíða eru komnir til vits og
ára og ættu að hafa öðlast þros-
ka til að taka sjáifstæðar ákvarð-
anir í stað þess að láta þrýsting
og svokallaðar kröfur tímans
draga sig endalaust á asnaeyrum.
Ef uppstyttulaust kaupæði,
jólabakstursfár, skreylingamanía
og hreingerningaroflors er að
gera út af við menn fyrir jólin, þá
cr hverjum og einum í sjálfsvald
sett að hreyta þessu og það án
allra ráðlegginga frá sérfróðum
sálgæslumönnum. Hver gerir
bara það sem honum þykir best
til að þess að tryggja róleg og
gleðileg friðarjól. Kaupir góðar
jólagafir handa börnunum en
gefur öllum öðrum blýant. Frest-
ar stórhreingerningu fram í jan-
úar. Sker niður smákökubakstur
um 75%. Og fjárfestir ekki í (leiri
jólaseríum heldur notar aðeins
þær sem koma upp úr kassanum
í bílskúrnum og eru góðu heilli
llestar ónýtar.
Jólin eiga að vera eins og hver
ogeinn vill hafa þau. Nema auð-
vitað þeir telji að markaðsöflin
og samfélagið í heild eigi að hafa
vit fyrir viðkomandi og þá er
þeim heldur ckki viðbjargandi og
verða hara að búa við sinn
heimatilhúna jólakvíða.
.Ðagur
Erjáhvættað Sam-
heppnisstofnun séfarin
að sýna vald sitt í verhi?
(Samkeppnisstofnun hnekkti fyrir
helgina Krirhugaðri sameiningu
Landsbanka og Búnaðarhanka og
Prentsmiðjunnar Eddu og Stein-
dórsprents-Gutenbergs.)
Jóhannes Gunnarsson
fomiadiirNeytendasaintakuniia.
“Samkeppnislög-
in voru hert sl.
vor, m.a. ákvæði
um samruna fýr-
irtækja. Úrskurð-
ir sem Sam-
keppnisyfirvöld
hafa verið að kveða upp síðustu
daga eru eðlilegir miðað við lög-
in og út frá sjónarmiði neytenda
góðir. Þetta tcl ég að muni verða
til þess að fýrirtæki muni í aukn-
um mæli afla sér forúrskurðar
áður en þau sameinast - og þá er
ekki endilega víst hver niðurstað-
an verður.“
Elma Guðmundsdóttir
blaða maðnr í Neskanpstað
„Já, og þótt fýrr
hefði verið. Það
er einnig veröugt
verkefni fyrir
Samkeppnis-
stofnun að taka
ýmsa aðra þætti
íslensks viðskiptalífs fyrir, svo
sem verðhækkanir á bílatrygg-
ingum og bensíni en það er lens-
ka að olíufélögin þrjú hækki
verðið um sömu upphæð nánast
í takt. Sömuleiðis er verðugt fyr-
ir stofnunina að skoða hækkun
flugfargjalda.“
Sævar Helgason
jtamkvæmdastj. íslenskra verðbréfa.
“Tilvist og sjálf-
stæði Samkeppn-
isstofnunar er
mikilvægt. Stofn-
unin var beðin
um álit á fyrir-
huguðum sam-
runa LI og BÍ, en hins vegar má
deila um hvort sú niðurstaða
hafi verið rétt. Sama má segja
um niðurstöðuna í máli Odda og
Steindórsprents- Gutenbergs.
Stóraukin samkeppni er við er-
lend lýrirtæki á mörgum sviðum
atvinnulífsins og mikilvægt að
hagræða í mörgun atvinnugrein-
um til að gcta tekið þátt í þeirri
samkeppni, því er spurning hvort
ekki þarf að endurskoða þær for-
sendur og reglur sem stofnunin
vinnur eftir."
Sigurður G. Guðjónsson
lögmaðnr.
“Fyrst og sfðast á
Samkeppnis-
stofnun að fara
eftir lögum sem
um starfsemina
gilda. Eg veit ekki
hvort hún hefur
sýnt sérstakt vald í nýföllnum úr-
skurðum sem virðast á skjön við
úrskurði f öðum málum að und-
anförnu eða afskiptaleysi stofn-
unarinnar í málefnum smásölu-
verslunarinnar. Auk þess er
stofnun treg til að taka á RÚV og
stöðu þess á ljósvakamarkaði.
Mér finnst Samskeppnisstofnun
um of telja að Ísland sé einangr-
að norður í höfum, þegar (ill við-
skipti eru í æ ríkari mæli að
verða alþjóöleg."