Dagur - 05.01.2001, Síða 6

Dagur - 05.01.2001, Síða 6
6 - FÖSTUDAGUR S. JANÚAR 2001 rD^ur ÞJÓÐMÁL Útgáfufélag: dagsprent Útgáfustjóri: eyjólfur sveinsson Ritstjóri: ELÍAS SNÆLAND JÓNSSON Aöstoðarritstjóri: birgir guðmundsson Skrifstofur: strandgötu 31, akureyri, GARÐARSBRAUT 7, HÚSAVÍK OG ÞVERHOLTI 14, REYKJAVÍK Símar: 460 6ioo OG 800 7080 Netfang ritstjórnar: ritstjori@dagur.is Áskriftargjaid m. vsk.: 1.900 KR. Á mánuði Lausasöluverð: 150 KR. OG 200 kr. helgarblað Grænt númer: 800 7080 Netfong auglýsingadeildar: karen@dagur.is-augl@dagur.is-gestur@ff.is Símar auglýsingadeildar: CREYKJAV(K)563-i6i5 Ámundi Ámundason (REYKJAVÍK)563-1642 Gestur Páll Reyniss. CAKUREYR 1)460-6192 Karen Grétarsdóttir Símbréf auglýsingadeildar: 460 6161 Símbréf ritstjórnar: 460 6171CAKUREYRI) 551 6270 creykjavík) Ákvörðim Stoltenbergs í fyrsta lagi Jens Stoltenberg, forsætisráðherra Noregs, kynnti róttæka stefnubreytingu Norðmanna í virkjanamálum í nýársávarpi sínu og sagði tíma nýrra stóra vatnsorkuvera í Noregi liðinn. Ríkisstjórnin mun leggja til við Stórþingið að framkvæmdir við umdeildar stórvirkjanir sem lengi hafa verið í undirbúningi í norðurhluta landsins verði stöðvaðar, og það þrátt fyrir að norska landsvirkjunin hafi fyrir löngu fengið leyfi til virkjan- anna og kostað miklu til við undirbúning þeirra. Norski for- sætisráðherrann hefur jafnframt útilokað allar frekari stórar vatnsaflsvirkjanir í landinu vegna þeirra umhverfisspjalla sem slíkar framkvæmdir hljóta að hafa í för með sér. Þetta er mik- il stefnubreyting fyrir norska jafnaðarmenn sem hafa lengi verið í fararbroddi stórvirkjana- og stóriðjumanna. 1 öðru lagi Þessi óvænta niðurstaða er yfirlýsing um að sá auður sem felst í ósnortnu umhverfi sé meira virði en efnahagslegur ávinning- ur af stórvirkjunum og stóriðju. Akvörðunin kemur að sjálf- sögðu mjög illa við þá sem lifa og starfa í byggðum nærri fyr- irhuguðum virkjanastað. Norskir skattborgarar verða einnig að greiða bætur til orkufyrirtækisins sem hefur lagt í mikinn kostnað vegna virkjananna. En allt þetta telja stjórnmálamenn í Noregi að skipti mun minna máli en að vernda náttúruauð- inn fyrir komandi kynslóðir. í þriðja lagi Erfitt er að meta á þessari stundu hvaða áhrif breytt afstaða Norðmanna mun hafa hér á landi. Hún er auðvitað enn ein staðfesting þess að umhverfisverndarsjónarmiðin eru að verða sífellt mikilvægari þáttur í stjórnmálaákvörðunum og stjórn- sýslu. Hvort þessi niðurstaða hafi einhver áhrif á afstöðu for- ystumanna Norsk Hydro til stórvirkjana hér á landi mun koma í ljós á næstu misserum. Hitt fer vart á milli mála að kúvend- ing Stoltenbergs hlýtur að magna andstöðu umhverfisverndar- sinna við stórvirkjanir eins og þá sem fyrirhuguð er við Kára- hnjúka. Elías Snæland Jónsson. Katz og Katz 22 Sérstaklega áhugaverð frétta- skýring birtist í Degi í gær þar sem fram kemur að nvjungar á sviði samningatækni eru að setja mark sitt á íslenskan vinnu- markað. Það er nefnilega að koma í ljós að aðalástæðan fyrir því að grunnskólakennarar eru búnir að semja um kaup og kjör þannig að allir eru ánægðir er sú að þeir hafa tileink- að sér samninga- tækni, sem flokkast undir tegundarheit- ið „forsendusamn- inga“. En forsendu- samningar eru ein- mitt andstaðan við hina megintegund samningatækni, sem flokkast undir tegundarheitið „togstreitusamn- ingar". Framhalds- skólakennarar og ríkið hafa einmitt valið „tog- streitusamningaleiðina“. Það sem virðist hafa skipt sköpum hjá grunnskólakennurum og samninganefnd sveitarfélaga er að hingað kom í fyrra hálærður bandarískur prófessor í samn- ingatækni, Neil Katz að nafni, og kenndi kennurum tækni sem hefur gefist mjög vel. Það er einmitt Katz- samningatæknin sem nú er að skila þjóðinni verk- fallslausu ári í grunnskólum. Sameiginleg marknúrt En á meðan Katz var í heiðri hafður hjá grunnskólakennur- um og samninganefnd sveitarfé- laga, (en Birgir Björn Siguijóns- son formaður samninganefndar- innar hafði einmitt kynnst katz- ískum tæknibrellum í Harvard hér á árum áður), þá var Katz ekkert inni í myndinni í viðræð- um ríkisins og framhaldsskóla- kennara. Katz kennir einfaldlega að deiluaðilar eigi að finna sam- ciginleg markmið áður en eigin- legar samningaviðræður hefjast og filrra sig síðan í átt að þessum markmiðum í viðræðunum. Hin leiðin, torstreituleiðin, kennir hins vegar að menn komi þvers- um að samningaborðinu og ein- beiti sér að vandamálunum og því sem skilur á milli. Samn- ingaferlið verður þannig sam- felld togstreita þar til annar aðil- inn gefst upp. Þessi leið helur nú skilað þjóðinni lengsta verkfalli frá því embætti ríkis- sáttasemjará tók til starfa. Ólesið eíiii um Katz-tækni Vandinn virðist einkum vera sá að samninganefnd rík- isins og Geir Haar- de þekkja ekki kenningar og að- ferðafræði Katz. Framhaldsskólakennarar sem sótt hafa námskeið hjá Katz, hafa hins vegar reynt að koma lesefni um Katz til viðsemjenda sinna en það ekki tekist. Hvorki Geir Haarde, Davíð, eða Björn, hafa sýnt málinu áhuga og jjá ekki heldur Gunnar Björnsson formaður samninganefndar rík- isins. Allir eru þeir á varðbergi og fullir tortryggni í garð kennaranna - sem er eðlilegt af mönnum sem eru meistarar tor- streituaðferðarinnar. Gallinn er hins vegar sá að þeir eru um Ieið að festast í því sem Garri vill kalla „Katz 22 einkenninu": tor- tryggnin kemur í veg fyrir að þeir kynni sér Katz og á meðan þeir ekki kynna sér Katz þá eru ekki líkur til að þeir muni skipta um aðferðafræði og eyða tor- tryggni. Fyrir nemendur þessa lands getur Jrað jiví skilið milli feigs og ófeigs í hvorn farveginn ráðamenn fóru - Katz eða Katz 22! - garri Geir Haarde: Valdi Katz 22. Hafin er sú sæla útsölutíð þegar hægt er að kaupa allar fínu jólavör- urnar fyrir helmingi lægra verð en þegar auglýsingakauptíðin stóð sem hæst fyrir örfáum vikum. Ut- sölurnar eru kjarabót sem bragð er að, því það er ekki aðeins varning- urinn sem lækkar í verði, heldur hafa Jiær einnig áhrif á verðbólg- una og hafa þannig svolítinn hem- il á stigvaxandi aukningu verð- tryggðra skulda. Qg ekki mun af Jjví veita miðað við efnahagsspár og öra gengisfellingu væntinga síð- ustu vikur og mánuði. Fleira er Jiað en sölubúðir sem halda miklar útsölur eftir áramót- in. I stað Jjess að sitja uppi með óseljanlega bílaflota eru bílasalar farnir að fíra verðinu niður á not- uðum bílum og fer verðgildi þeirra hríðlækkandi og afborgunarskil- málarnir eru farnir að lengjast framyfir lífsiíkur farartækjanna. Hlutabréfín sem snemma á síð- asta ári lentu í slíkum upphæðum Væntingar á útsöluprísmn verðsveiflunnar að |jau voru varla greinanleg lengur og greiningar- krakkar verðbréfafyrirtækjanna höfðu ekki önnur ráð að gefa en, að gróðavonin myndi stíga enda- laust. En nú eru jafnvel hlutabréfin komin á út- sölu og er verðfall mar- gra Jjeirra orðið mun meira en á bestu útsöl- um verslananna. Upp og niðiir Svo er íslenska krónan komin á út- sölu því gengi hennar hefur fallið jafnt og þétt í takt við viðskipta- halla og verðbólgu. Samt er enn verra að fiskveiðikvótinn er á góðri leið með að lenda á útsölunni miklu. Hlutabréf sjávarútvegsfyr- irtækja hrapa jafnt og Jjétt og sam- tímis lækkar verð á veiðikvóta. Ef heldur sem horfir og útgerðar- menn sitja uppi með verðlausan kvóta mun sá tími koma, að Jjjóð- inni verður afhent sú eign sem hún er talin eiga í fyrstu grein laga um stjórn fiskveiða. En vonandi lendir útgerðin aldrei í svo hörmulegum hremm- ingum að hún sleppi eignarhaldi sægreifa á fiskinum í sjónum, að minnsta kosti ekki svo lengi sem nokkrum sporði er blakað á slóð- inni. Ætla má að brátt fáist jafnvel ríkisbankarnir kcyptir fyrir slikk. Eftir að Sam- keppnisráð steinrotaði hugsjónina um sameiningu Jjeirra verðfalla hlutabréfin í þeim og væntanlegir kaupendur fá þá á útsöluprís. Uppsvclflan milda Sem betur fer er verðfellingin ekki algjör. l il dæmis er ríkisstjórninni trúað og treyst bctur en nokkm sinni fyrr. Uppsveifía menningar- innar er glæsilegri og nær meiri hæðum en verðbréfavísitalan gerði þegar best lét. Þjóðin græddi ofboðslega á landafundaauglýsingum og menn- ingarári sem skilaði andlegum sem veraldlegum auði, sem ekki verður við annað jafnað. Fjöldi heiðurs- launalistamanna var doblaður og loksins, loksins gat menntamála- ráðherra kveikt skæran kyndil, sem Iýsa mun upp naln og minningu Jónasar Hallgrímssonar og búa henni þann sess sem hún á skilið í hugum landa hans svo lengi sem íslensk tunga lilir, skiljanleg sem öskiljanleg. Þótt Verðfall fjármálavæntinga sé mikið koma úrsölurnar ein- hverjum til góða og sú Iíkn lcggst með þraut, að ríkisrekna menníng- in eflist með hverju árinu og er orðinn gróðavænlegasti undir- stöðuatvinnuvegur landins, ef trúa má kommisörum, en [jví miður mælist hagnáðurinn ekki á vcrð- bréfaþingi. Hvers vegtia eiga íslend- ingarað opna sendiráðí Mósambik? Þórunn Sveinbjamardóttir þitigmaðtirSamJylkingar. „Það hefur Jengi verið mín skoð- un að við eigum að bæta tengsl okkar við Afríku. Hins vegar er Jjetta risastór álfa og deila má um hvar sé best að setja niður sendiráð þar. Spyrja má hvort sendiráð [jyrfti ekki að vera í Suður-Afríku eða austurhluta álfunnar. Það er þó ljóst að cf Is- lendingar ætla að leggja meiri áherslu á þróunarsamvinnu við Afríkuríki þá er Mósambik góður staður, að því lcyti." SteingrímurJ. Sigfússon þingmaðttrVG. „Að mörgu leyti er jákvætt að fyrsta sendiráð okkar í Afríku sé með sendiherra á staðnum. Bæði tel ég að tíma- bært sé að við förum að sinna betur málefnum þessarar heimsálfu, slíkt tengist framlagi okkar til þróunarað- stoðar á þessu svæði og fleirum almennum hagsmunum og mál- efnum sem sendiráð annast. Hins vegar þurfa Islendingar æv- inlega að gæta sparsemi í starf- semi eins og þessari, en almennt hef ég Jjó verið stuðningsmaður eflingar íslensku utanríkisþjón- ustunnar og tel það vera hluta af Jjví að við höfum eðlilegan metn- að og enga minnimáttarkennd. Við eigum að vera sjálfstæð þjóð og gæta okkar hagsmuna í sam- ræmi við það.“ EinarKr. Guðfinnsson þ ingmaður Sj'álfetæðisflokks. „Fyrir því eru full rök að ís- Iendingar séu með sendiráðs- starfsemi í þess- ari álfu. Þegar erurn við Jjátt- takendur í all- miklu þróunarstarfi í í Afríku, þar sem eru jafnframt ýmsir áhugaverðir möguleikar fyrir okkar til dæmis á viðskiptasvið- inu. Samfélagsleg skylda okkar í félagi Jjjóðanna býður okkar að vera virkir þátttakendur í þeirri heimsálfu sem átt hefur erfiðast á nýliðinni öld. Verkefnin eru æri n.“ Kristinn H. Gunnarsson 'nngmaðurFramsóknaiflokks. „Það er skyn- semlegt fyrir Is- lendinga að efla viðskiptasam- böncl sín í Afr- íku, í stórri álfu sem mun á nýrri öld hafa vaxandi þýðingu á heimvísu. Auk þess er skynsamlegt að vera í uppbygg- inu þessari í samfloti við önnur norræn lönd, enda lækkar slíkt kostnað við rekstur."

x

Dagur

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Dagur
https://timarit.is/publication/251

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.