Dagur - Tíminn Reykjavík - 10.01.1997, Qupperneq 7

Jlagur-'ðltmhm
Föstudagur 10. janúar 1997 -19
MENNING O G LISTIR
Smiður rekur eina
hljóðverið á Austurlandi
í Neskaupstað er
starfandi hljóðverið
Ris. Þangað hafa
Austfirðingar
streymt til að taka
upp tónlist „allt frá
pönki upp í ættjarð-
arlög“ og þökk sé
Risi er Nesrokk, frá
Neistaflugi síðasta
sumars, nú til á
plötu sem seldist
vel í Neskaupstað...
„Þetta var nú eiginlega hug-
mynd sem kom upp í kaffitíma
meðal vinnufélaga hjá smíða-
verkstæði og varð að veru-
leika,“ sagði Hafsteinn Þórðar-
son í samtali við blaðið. Haf-
steinn er smiður að atvinnu en í
aukavinnu rekur hann Ris, eina
hljóðverið á Austurlandi. Að
eigin sögn segist hann ekki hafa
verið álitinn brjálaður að setja
á stofn hljóðver fyrir ekki stærri
markað, heldur hafi Austfirð-
ingar þvert á móti tekið hljóð-
verinu fagnandi þegar það opn-
aði fyrir 3 árum.
„Fólk greip þetta eins og
drukknandi maður bjarghring.
Enginn hafði spáð í að setja
svona af stað en það er svo
skrýtið að þegar þetta er komið
þá verður það gjörsamlega
ómissandi. Og þegar fólk loks-
ins ákveður að fara þá vill það
komast í stúdíóið - helst í gær.“
-En hverjir koma í hljóðver-
ið?
„Það er 99% Austfirðingar.
Þetta er fólk sem hefur í raim-
inni aldrei átt þess kost að kom-
ast í stúdíó. Það er svo dýrt að
vera fara þetta suður, þá hefur
þurft að gista og lifa þar í ein-
hvern tíma. Nú er þetta kannski
í mesta lagi klukkutíma keyrsla
fyrir þá sem búa lengst frá
Norðfirði hér á Austurlandi.“
-Og hvers konar tónlist eru
Austfirðingar taka upp?
„Þetta er alveg frá þunga-
rokki og pönki upp í íslenska
ættjarðartónlist og allt þar á
milli."
(Jtgáfa líka
Ris hf. er ekki bara hljóðver
heldur og myndver, útgáfufyrir-
tæki og auk þess reyna útsend-
arar þess að vera viðstaddir
sem flesta tónleika til að taka
upp og varðveita. Að vísu hafa
reynst lítil not fyrir tækin í
myndverinu þar sem hægt er að
breyta myndum og prenta á
boli en þeim mun meir fyrir
hljóðverið. Að sögn Hafsteins
vex fólki oft í augum stússið við
að koma upptökunum í varan-
legt form. „En við getum séð
um að framleiða diskana fyrir
fólk, haldið utan um alla út-
gáfuþætti og séð um samskipti
við fyrirtæki úti sem pressa
plöturnar."
Útgefnir titlar eru kannski
ekki ýkja margir, um tíu í allt,
enda eru ekki allir á þeim bux-
unum að verða heimsfrægir
sem í hljóðverið koma. „Fólk er
aðallega að taka upp demó fyrir
sjálft sig og prófa hvernig tón-
listin hljómar á bandi. Svo hafa
menn líka verið að taka upp
tónlist til að gefa.“
Frumsamin tónlist á geisla-
disk þarf ekki að vera ógurlega
dýr gjöf. Mikið af fólki um allt
land gutlar á gítarinn sinn í frí-
tímum. Fyrir slíka frístunda-
spilara sem koma bara með
sína rödd og sinn gítar í hljóð-
verið til Hafsteins kostar stúdíó-
tíminn 2500 kr., með hljóð-
manni, og fer lækkandi ef tím-
arnir verða fleiri en tíu.
Vítamínsprauta
-Hefur þessi tækjabúnaður haft
einhver áhrif á tónlistarlífið á
Norðfirði?
„Það er engin spurning að
hljóðverið hefur eflt tónlistarlíf-
ið. Það hafa verið að gerast
hlutir hér sem annars hefðu
aldrei gerst. Menn eru að spila
saman, semja tónlist og halda
konserta sem hefðu ekki verið
haldnir annars.“ lóa
Litið yfir verk Hrings
Kjarvalsstaðir hejja nýtt starfsár á morgun
með sýningum þriggja listamanna. Ein
þeirra er yfirlitssýning á verkum Hrings Jó-
hannessonar sem lést á síðasta ári. Hringur
var afkastamikill málari og það eru senni-
lega allmargir íslendingar sem eiga verk
eftir hann í stofu sinni...
Þorri Hringsson stendur hér við verk föður síns, Júní 73, þar sem sjá má túðu á bláum heyblásara bera við gráan himin. „Þetta er
svona við upphafið á heyskapnum en ekki beinlínis gott veður. Þarna eru annars vegar mjúku skýin á móti þessu harða, kalda og
formfasta landbúnaðartæki sem á greinilega að fara að draga fram til notkunar, smyrja í því legurnar og svona. Þetta er ein af
þessum myndum sem hann hélt nokkuð upp á sjálfur."
etta er ekki hefðbundin
yfirlitssýning, það er ekki
verið að sýna ákveðna
þróun. Hugmyndin var að sýna
myndir sem hann gerir eftir að
hann er kominn með þennan
stíl sem hann verður svo þekkt-
ur fyrir. Það gerist ekki fyrr en
um og eftir 1970 þegar hann
verður fyrir áhrifum frá popp-
list og fer þá að mála mann-
gerða hluti í landslag, ummerki
mannsins á náttúruna," segir
Þorri Hringsson sem fetaði í fót-
spor föður síns og er starfandi
myndlistarmaður.
„Ég þyrfti að vera meðvit-
undarlaus til að hafa ekki orðið
fyrir áhrifum af myndum hans.
Til að byrja með var maður svo
sem ekkert að fílósófera um
það, pabbi bara vann við þetta.
En þegar maður fór sjálfur að
vega og meta hlutina þá er eng-
inn spurning að hann hafði
geysileg áhrif á mig.“
Sýningin er að sögn Þorra
fyrst og fremst sýn Gunnars
Kvarans og Auðar Ólafsdóttur,
listfræðings, á verk Hrings en
myndirnar eru allar frá síðustu
26 árum, „þannig að þetta er
frekar svona innlit í verk hans.“
Bílskúr að launum
llringur hefði orðið 64 ára í
desember en þó honum auðn-
aðist ekki lengra líf liggur eftir
hann mikið safn olíumynda.
„Það koma mér mjög á óvart
hvað hann hafði afkastað
miklu,“ segir Þorri og giskar á
að til séu 7-800 fullunnar olíu-
myndir sem hanga uppi víðs-
vegar um landið. „Hann var svo
lánsamur að það var eftirspurn
eftir verkum hans. Þannig að
hann seldi yfirleitt stærsta hlut-
ann af því sem hann gerði.“
Hringur sótti sinn innblástur
norður í land. Þangað fór hann
árlega, nánar tiltekið í Aðaldal,
til að vinna í friði á æskuslóðum
sínum. „Um 1970 hjálpaði hann
Degi bróður sínum að byggja
nýtt íbúðarhús að Haga II í Að-
aldal. Að launum fékk hann það
sem teiknað hafði verið sem bíl-
skúr. Þar reisti hann sér vinnu-
stofu. Frá ’72 var hann þar á
hverju sumri, júní- ágúst,
ásamt fjölskyldunni. Eftir að við
krakkarnir uxum úr grasi fór
hann að vera þar frá byrjun
maí og fram í september og þar
málaði hann frá morgni til
kvölds. Var kominn í vinnu um
9-leytið eftir að hafa fengið sér
kaffisopa og vann svo meðan
birtu naut. Þarna fékk hann
mikið næði og svona 95% af
hans olíumyndum eru sprottnar
þarna úr Aðaldalnum."
Kjarval og
leirskúlptúr
Fyrir tveimur árum setti Kristín
Guðnadóttir, listfræðingur, upp
sýningu á verkum Kjarvals sem
hún nefndi Mótunarár í list
Kjarvals. Á morgun opnar eins
konar framhaldssýning, undir
yfirskriftinni Lifandi land, þar
sem Kristín hefur valið myndir
frá árunum 1931-1945. f sýn-
ingarskrá skrifar hún svo ítar-
lega grein um Kjarval og Ás-
mundur Helgason, sagnfræð-
ingur, birtir þar í fyrsta skipti
nýja skrásetningu á lífi Kjarvals
á þessum árum.
I miðsalnum opnar sýning á
leirskúlptúrum Jónínu Guðna-
dóttur sem sérstaklega voru
gerðir fyrir rýmið á Kjarvals-
stöðum og þykja hafa sterka
skírskotun í íslenska náttúru.
lóa