Dagblaðið Vísir - DV - 12.06.1982, Side 8

8
DAGBLAÐIÐ & VlSIR. LAUGARDAGUR12. JUNI 1982.
IMIMABlBÆWnB
frjálst, ahað Hagblað
Útgófufólag: Frjáls fjölmiðlun hf.
Stjórnarformaður og útgófustjóri: Sveinn R. Eyjólfsson.
Framkvœmdastjóri og útgáfustjóri: Hörður Einarsson.
Ritstjórar: Jónas Kristjánsson og Ellert B. Schram.
Aðstoðarritstjóri: Haukur Helgason.
Fréttastjóri: Sœmundur Guðvinsson.
Auglýsingastjórar: Páll Stefánsson og Ingólfur P. Steinsson.
Ritstjórn: Síðumúla 12—14. Auglýsingar: Síðumúla 8. Afgreiðsla, áskriftir, smóauglýsingar, skrifstofa:
Þverholti 11. Sími 27022.
Sími ritstjórnar 86611.
Setning, umbrot, mynda- og plötugerð: Hilmir hf., Síðumúla 12.
Prentun: Árvakur hf., Skerfunni 10.
Áskriftarverð á ménuði 120 kr. Verð i lausasölu 9 kr. Helgarblað 11 kr.
Fríðrík tókst þaö
Fyrst og fremst er að þakka Friðriki Ölafssyni, forseta
Alþjóða skáksambandsins, að Bella og Igor Kortsnoj
hafa fengið fararleyfi úr Gúlaginu mikla eftir fimm ára
tilraunir til að komast vestur fyrir tjald til Viktors Korts-
noj.
íslenzkir utanríkisráðherrar sem aðrir töluðu fyrir
daufum eyrum steinrunninna fangabúðastjóra sovézka
kerfisins, er hefur það að homsteini, að einstaklingurinn
skuli aldeilis fá að f inna fyrir skorti á aðlögun að kerfinu.
í málum sem þessum skiptir engu, þótt Sovétríkin séu
aðilar að mannréttindasáttmála Sameinuðu þjóðanna og
hafi þar á ofan undirritaö sérstakt Helsinki-samkomulag,
sem meðal annars telur ferðafrelsi til mannréttinda.
Úrslitum réði, aö í fyrra frestaði Friðrik heimsmeist-
araeinvígi Karpovs og Kortsnojs á þeim forsendum, að
f jölskyldumál Kortsnojs stæðu í vegi þess, að fyllsta jafn-
ræði ríkti í öllum atriðum milli keppenda.
Eftir hatrammt málastapp var Friðrik lofaö persónu-
lega, að fjölskyldumál Kortsnojs skyldu verða leyst aö
vori. Og nú er að renna upp eitt dæmi þess, að kerfið getur
staðið við loforð og er ekki alls vamað.
Á móti varð Friðrik að fórna meginreglunni, að keppni
fari ekki fram við þær aðstæður, að fjölskyldu annars
aðilans sé haldið í gíslingu af hálfu útgerðarmanna hins
aðilans. Hann varð að láta halda marklaust einvígi í
Merano.
Auk þess varð Friðrik að gefa fúlar yfirlýsingar, sem
menn keppast nú við að gleyma, þegar menn telja fegnir
dagana til endurfæðingar Bellu og Igors út úr Gúlaginu
mikla. Þær áttu bara að gleðja illmennin á lokastigi
samninganna.
Hitt stendur eftir, að frá siðferðislegu sjónarmiði er eng-
inn heimsmeistari í skák um þessar mundir. Karpov hef-
ur aldrei varið titil sinn á jafnréttisgrundvelli, heldur hef-
ur hann orðið aö láta halda fólki í gíslingu.
Slíkt framferði þekkist ekki í öðrum keppnisgreinum á
alþjóðlegum vettvangi og er ljótur blettur á Alþjóða
skáksambandinu. Sú niðurlæging blífur, þótt fjölskyldu-
mál Kortsnojs verði nú leyst eftir fimm ára baráttu.
Sjálfur hefur Karpov ekki hugmynd um eðli drengskap-
ar í leik. Ofan á illa fengna tign hefur hann heima fyrir
haft forustu í að kúga skákmenn undir kerfið. Hann er
skákinni til skammar eins og heimsmeistarinn Aljekín á
sínum tíma.
Ekki er auðvelt f yrir Friðrik að haf a valdamikla Sovét-
menn innanborðs í Alþjóða skáksambandinu. Ekki er
hægt að ætlast til, að hann hreinsi andrúmsloftið á einu
kjörtímabili. Sambandið var of djúpt sokkið, þegar hann
tók við.
Töluverðar horfur eru á, að Friðrik fái annað kjörtíma-
bil til aö draga úr siðferðislegri eymd Alþjóða skák-
sambandsins. Frelsun Bellu og Igors verður ef til vill sú
rós í hnappagatinu, er dugi honum til endurkjörs.
Kortsnoj væri sennilega heimsmeistari, ef leikreglur
hefðu verið virtar. Hans tími er liðinn, en nýir taka við.
Ef næsti áskorandi má keppa á jafnréttisgrundvelli, fær
skákin aftur raunverulegan heimsmeistara.
Slíkt væri jafnframt lokasigur Friðriks Ölafssonar í tor-
sóttri viðleitni hans við að efla reisn Alþjóöa skák-
sambandsins. Islendingar vilja gjama bera nokkum
kostnað af forsæti Friðriks og styðja hann með ráðum og
dáð.
Jónas Kristjánsson.
v r: f. -v v- ■; r. • .' .••■ . ~ ; •: - • ■: . ; . " ; - ; r \ : ° - <n z r
Togaraútgeröin rekin meö tapi.
Fiskvinnslan í erfiöleikum. Stórtap í
flestum greinum iönaðar. Land-
búnaöarvandinn eykst, samfara
aukinni offramleiöslu á dilkakjöti.
Ástandiö í peningamálum alvarlegt.
(Seðlabankinn sá eini sem græðir.)
Gjaldeyrisvaraforðinn aö étast upp.
Gengið fallið, (opinbert leyndar-
mál.) Þjóöartekjur fara minnkandi.
Lánatökur erlendis allt of miklar.
Veröbólgan eykst.
Steingrímur Hermannsson, for-
maöur Framsóknarflokksins, segir
þetta. Og ef Steingrímur segir þaö
hlýtur þaö aö vera satt!
Steingrímur gengur lengra því aö
hann lýsir því yfir aö ekki sé til ein
einasta króna til þess aö hækka laun
í landinu. Þvert á móti veröi aö telja
niöur launin, eins og allt annað.
Og Steingrímur er ekki einn um þá
skoðun aö nú sé allt aö fara á haus-
inn. Svavar Gestsson, formaöur Al-
Úr ritvélinni
Ólafur B. Guðnason
skrifar
stjórnin finni einhverja leiö út úr
vandanum sem gerir bollaleggingar
um kaupskeröingu eöa ekki óþarfar.
Nú kæri ég mig ekki um aö spá um
framtíðina. Fyrir spámenn er best
aö foröast shkt, og spá fyrir um
hlutina jafnóðum og þeir gerast. En
þó flaug mér í hug hugsanleg lausn
á vandanum eina nóttina sem ég lá
andvaka og haföi áhyggjur af
þjóðarhag.
Þaö er nefnilega ekkert nýtt undir
sólinni. Lesendur rekur eflaust
minni til þess að þegar þjóöarbúið
rambaöi síöast á barmi gjaldþrots,
fyrir um þaö bil ári, kom í ljós aö
Seðlabankinn hagnast þó nokkuö á
gengisfellingu og gengissigi.
Svo viröist sem Seðlabankinn hafi
leikiö þann ljóta leik aö nýju aö hagn-
ast á þrengingum þjóöarbúsins.
Steingrímur upplýsir aö bankamir
skuldi nú Seðlabankanum 500 millj-
ónir króna. Þaö er augljóst aö þetta
Hvaða efina-
hagsvandi?
þýðubandalagsins, er honum
sammála um vandann, skv. frétt í
Þjóðviljanum: „Um efnahags-
ástandiö sagði Svavar m.a. aö viö
gætum ekki látið eins og ekkert sé
þótt sjávarafli minnki verulega og
peningakerfiö í landinu sé aö sigla í
strand ef ekkert veröur aö gert.”
Hinsvegar greinir þá ráðherrana á
umlausná vandanum þvíaöSvavar
segir: „Við Alþýöubandalagsmenn
erum ekki tilbúnir aö leysa efna-
hagsvandann með árásum á kjör
láglaunafólksins.”
Hér er nefnilega móralskt spurs-
mál á ferö. Það er allt í lagi að skapa
vandann meö því að ráöast á lífskjör
almennings. En þegar vandinn hef-
ur verið skapaöur eru lífskjörin orð-
in svo slæm aö ekki er forsvaranlegt
aö skerða þau frekar til þess að
greiöa út honum.
Osjóaðir menn í pólitík kunna að
spyrja, í bamslegri einfeldni, hvers
vegna hafi þá veriö ráöizt í þaö þrek-
virki aö skapa vandann í upphafi.
Svariö viö því er einfalt! Ef ekki er
vanda viö aö fást, væri stjórnmála-
menn og hagfræöingar óþarfir.
Þjóöfélagiö hefur skyldur gagnvart
öllum sinum þegnum og verður aö
s já þessum mönnum fyrir vinnu.
En nú höfum við semsagt komizt
að því, að við eigum í erfiðleikum.
Hvað er þá til ráða?
Steingrímur vill skerða laun.
Svavar tekur það ekki í mál. Hér
virðist vera komin upp mjög erfið
staöa. Uti í bæ sitja óvildarmenn
ríkisstjómarinnar og spá henni falli
(eða sprengingu, þaö er lykilorðiö í
dag). Aflt virðist velta á því að ríkis-
er óverjandi. Þennan hagnað
verður að þjóönýta. 500 milljónir er
dálagleg upphæð. Þaö mætti vissu-
lega fara langt meö það aö leysa
vandann meö því aö koma þeim í um-
ferö. Hvaðan ætli Seðlabankinn hafi
svo sem fengiö þessar 500 milljónir
króna? Og þaö þýöir ekkert aö segja
aö þetta sé bara bókhaldsatriði. og
aö peningarnir séu ekki til. Ef
peningamir eru ekki til er skuldin
ekki til! Þaö má ekki leyfa bókhalds-
mönnum að standa í vegi fyrir vel-
ferð þjóðarinnar.
Lausnin er einföld. Viö látum
Seölabankann fjármagna lausnina á
efnahagsvandanum. Svo geta Stein-
grímur og Svavar snúið sér aö raun-
verulegum vandamálum, svo sem
kvennaframboðumog þess háttar.
ÓBG