Dagblaðið Vísir - DV - 28.07.1982, Blaðsíða 4

4
DV. MIÐVIKUDAGUR 28. JOL! 1982.
Svart útlit í byggingamálum Akureyringa:
400 manns geta
átt von á uppsögnum
En af hverju á Akureyri f rekar en annars staðar?
„Því er ekki aö neita aö viö sjáum
fram á flótta byggingamanna héðan
frá Akureyri. Þaö eru engin töfraráð
til við þeim vanda, sem upp er
kominn. Eg óttast mest aö þetta sé
aöeins byrjunin, aö fleira fylgi á
eftir,” sagöi Jóns Sigurösson, for-
maöur atvinnumálanefndar Akur-
eyrarbæjar, í samtali viö DV.
Eins og fram hefur komiö er mikið
atvinnuleysi yfirvofandi meö haust-
inu í byggingariðnaöi á Akureyri.
Nefndar hafa veriö tölur um 400—430
manns sem eigi á hættu aö missa at-
vinnu. Uppsagnir eru þegar hafnar
og virðast múrarar vera fyrstir á
lista. Hópur trésmiöa er nú búinn
aö fá uppsagnarbréf og alit útlit fyrir
aö þaö sama blasi viö málurum,
pípulagningamönnum og öðrum sem
við byggingariönaöinn starfa. Þetta
er afleiöing mikils samdráttar í
byggingu íbúöarhúsnæöis og fjár-
skorts til framkvæmda á vegumhins
opinbera. Þeim opinberu verkefnum
sem á dagskrá eru, veröur lokiö meö
haustinu og engir peningar hafa
fengizt enn til að halda áfram viö
næstu áfanga þeirra.
En hvaö hefur gerzt? Hefur
Akureyri gleymzt? Er markaöurinn
tæmdur?
„Nei, Akureyri hefur í sjálfu sér
ekki gleymzt, heldur er þaö
iðnaöurinn. Þaö er engu líkara en
menn hafi almennt ekki trúað því
hversu slæm staöa iönfyrirtækja er í
raun og veru. Og þar sem Akureyri
byggir sitt atvinnulíf aö langmest-
um hluta á iönaði, meira en nokkurt
annaö bæjarfélag, hljóta afleiöing-
arnar aö koma fram hér fyrst. Þaö
má bjarga einhverju með því aö
kreista út fjármagn til frekari
opinberra framkvæmda, en til aö
snúa þessari þróun viö þarf fyrst og
fremst aö skapa þeim stóru og öflugu
fyrirtækjum, sem hér starfa, viðun-
andi rekstrarskilyröi, gefa þeim
möguleika á aö f járfesta,” sagöi Jón.
Illa haldið á spilunum
„Þaö hefur veriö ákaflega illa
haldiö á spilunum af þeim, sem sjá
eiga um að útvega fjármagn til
framkvæmda og uppbyggingar hér,”
sagöi Höröur Túliníus hjá Hýbýli,
einu stærsta byggingafyrirtæki
bæjarins. „Þetta er þróun sem ekki
veröur breytt í einu vetf angi og því
er maður frekar svartsýtm. Viö
sjáum fram á algjöra ládeyöu meö
haustinu, en reynum þó aö klóra í
bakkann. Höfum jafnvel reynt aö
bjóða í verkefni austur á f jöröum og í
Reykjavik. En þaö sjá allir aö viö
stöndum illa aö vígi í samkeppni viö
fyrirtæki á þessum stööum.” Hjá
Híbýli eru milli 50 og 60 manns i
vinnu og má reikna meö aö um
helmingi þeirra veröi sagt upp nú um
mánaðamótin.
Svipaö hljóö var í Aöalgeiri Finns-
syni byggingameistara. „Eg er þeg-
ar búinn aö segja upp 23 smiðum.”
Hjá honum starfa alls um 70 manns.
„Þaö hefur veriö mjög dauft yfir
þeim sem eiga aö reka erindi okkar
hjá fjárveitingavaldinu. Þeir hafa
veriö linir aö berjast,” sagði
Aöalgeir.
Svartara en '68?
„Ég man ekki eftir eins slæmum
horfum frá því aö ég kom hingaö
1959,” sagöi Marinó Jónsson, for-
maður Meistarafélags bygginga-
manna á Norðurlandi. Þaö hafa oft
komið slæmir tímar eins og ’68-’69,
þegar iönaðarmenn fluttu í hópum til
Svíþjóðar og Ástralíu en alltaf var
einhver von. Það sem hér vantar er
aukin atvinna almennt. Stöönunin
viröist alger, íbúöir eru hættar aö
seljast, nema þá í verkamannabú-
stöðum. Og lítilla fanga er að leita
hér í nágrannabyggöarlögum.”
Togarar og
sykurmolar
„Þetta ástand sem nú vofir yfir á
Akureyri er afleiöing af rangri
stefnu í atvinnumálum um langan
tíma. Því veröur ekki kippt í lag meö
einu pennastriki eða einum togara,
eins og gert var á Þórshöfn. Nema
þingmenn leggist á eitt aö kreista út
eina sykurmolaverksmiðju eöa svo,”
sagöi Lárus Jónsson þingmaöur.
„Eg vísa því alfariö á bug aö ekki
hafi veriö bent á hvaö væri aö gerast.
Þaö er löngu ljóst aö fjárfesting
hefur veriö beint inn á alrangar
brautir í landinu, iönaöarfyrirtæki
hafa ekki fengiö sinn skerf. Og þaö er
skammvinn lausn, sem bara bjarg-
ar fáum, að veita meira fé til
opinberra framkvæmda hér. Aöra
björgun sé ég þó ekki í bili.
Ríkissjóður ekki tómur
„Við erum nógu harðir, þing-
mennirnir,” sagöi Stefán Jónsson.
„Eg held aö myndin sé máluö
töluvert svartari en hún er, eins og
alltaf þegar beöið er um peninga.
Fjöldi byggingamanna á Akureyri
hefur eins og í Reykjavík miöast viö
mjög hraöa uppbyggingu. Það er
erfiöara aö byggja nú en áöur og þaö
breytist ekkert fyrr en meö nýrri
húsnæöislöggjöf. Einnig hefur sam-
dráttur í opinberum framkvæmdum
veriö mikiÚ á Akureyri á sama tima
og ofþensla er í Reykjavík. Hér
veröur aö grípa til hendinni meö
aðstoð frá því opinbera. Mér skilst aö
ríkissjóður sé ekki tómur núna. ”
Flúiðtil
ReykjavNcur?
Á sama tíma og svo voveiflega
horfir í atvinnumálum þeirra Akur-
eyringa, er aö sögn kunnugra slegizt
um iönaöarmenn í Reykjavík. Er
þaö þá oftast sá sem hæst býöur er
þjónustuna fær. En er raunhæft aö
flýja til Reykjavíkur?
„Þaö er yfirdrifiö að gera hjá
okkur í dag og geysimikil spenna í
byggingariðnaði, eins og reyndar
hefur verið tvö síðastliðin ár,” sagði
Kristinn Kristinsson, form. Meist-
arafélags húsasmiða í Reykjavík.
„Við gætum auðveldlega tekiö viö
hópi Akureyringa til vinnu í dag.
Hvaö gerist þegar líða tekur á haust-
iö og veturinn, þori ég ekki að spá
um. Ég er þó ekkert alltof bjartsýnn,
miöaö viö þann samdrátt sem ríkir
almennt í landinu í dag. ”
„Annars finnst mér að þetta á-
stand á Akureyri þurfi engum aö
koma á óvart. Þarna hefur veriö
mikið framboö á lóöum og geysiöflug
og fullkomin byggingafýrirtæki
risið. Þau eru einfaldlega búin að
metta markaðinn. Eg veit ekki yfir
hvaöa fólk þeir hafa veriö aö byggja
þarna undanfarin ár.”
>JB.
Mikið atvinnuleysi í byggingariðnaöi er yfirvofandi á Akureyri með haustinu. Menn óttast að það sé aðeins byrjunin á
öðru verra.
1
Svo mælir Svarthöfði Svo mælir Svarthöfði Svo mælir Svarthöfði
Loftf imleikar græningja
Hermann Jónasson var mikill
glímukappi eins og menn muna. Sagt
er að hann hafi jafnvel tekið menn
glimutökum á fundum þá er honum
þótti seint ganga að ná samkomu-
lagi. Steingrimur sonur hans hefur
ekki náö neinum viðlika tökum á
glímunni og er það miður. Annars
hefði honiun kannski tekist að fá
Ragnar og Svavar til að fallast á nið-
urtaininguna margumtöluðu með þvi
að leggja þá klofbragði á einhverjum
þrasfundinum i rikisstjórninni. Þeir
fundir viröast hins vegar ganga út á
það eitt að leggja á ráöin um hvernig
megi enn hanga við völd án þess að
gera nokkurn skapaðan hlut tii að
ráöa fram úr vandamálum líðandi
stundar. Það væri til of mikils mælst
að fara fram á framtíðarplön.
Þótt Steingrimur Hermannsson
hafi ekki lagt fyrir sig glímu hefur
hann stundaö loftfimleika og færist
nú allur i aukana í þeim efnum. Til-
þrifin eru hins vegar slík, að enginn
sem borfir á lætur sig dreyma um að
ráðherrann sleppi við brotlendingu.
Slikt skiptir i sjálfu sér ekki máli
nema vegna þess, aö ekki er annað!
fyrirsjáanlegt en ýmsir beri skaöaj
af þessum tilburðum Steingríms.
Ráðherrann hirðir nefnilega ekki um
að koma upp öryggisneti milli sin og
almennings. Þeir fá því skellinn sem
síst eiga það skilið.
Menn setti hljóða er Steingrimur
Hermannsson tilkynnti að hann hefði
einhliða ákveðið að svipta Flugleiðir
leyfi til að fljúga áætlunarflug til
Amsterdam og Diisseldorf og að Arn-
arflug skyldi eitt sitja að þessum
leiðum. Röksemdir ráðherrans um
að þetta væri gert til að koma í veg
fyrir samkeppni eru slíkt bull að
menn göptu. Dómgreind almennings
er ekki svo slök, að hægt sé að bjéða
fólki upp á slikt. Því hver kom þess-
ari samkeppni á? Enginn annar en
Steingrimur Hermannsson. Daginn
eftir að samkeppni er talin nauðsyn-
leg er hún orðin hættuleg!
Hins vegar er það deginum ljósara
að það eru ekki hagsmunir almenn-
ings að hér séu starfandi mörg áætl-
unarflugfélög. Mönnum er nokkj
sama hvort flugvél er máiuð i græn-
um Framsóknarlit eða bláum einka-
framtakslit þá flogið er milli landa.
Aðalatriðið er að ferðatíðni fullnægi
markaðinum og að þjónusta sé góð.
Síðast en ekki sist verða fargjöld að
vera eins lág og unnt er hverju sinni.
Nú er komlð á daginn að samkeppnin
má ekki hafa nein áhrif á fargjöldin.
Og hvað stendur þá eftir? Jú, valið
milli bláa iitsins og þess græna. Til
þess að koma Framsóknarlitnum í
loftið er ekki hikað við að svipta
Flugleiðir umtalsverðum tekjum
með því að sparka þeim burt af leið-.
um er félagið hafði óður.
Nú vita ailir að flugfélög verða
ekki rekln af viti nema hægt sé að
tryggja lágmarksnýtingu á mann-
skap og tækjum. Flugleyfi Amar-
flugs til tveggja eða þriggja borga
nægir ekki til að halda félaginu á
floti, jafnvcl þótt flugvélakosturinn
hætti að tærast upp. Og félagiö er
með tugmilljóna skuldabagga á bak-
inu síðan það bjargaði kraftaverka-
mannlnum frá gjaldþroti. Það verö-
ur ekki veifað neinum gróða á næsta
aðalfundi Amarflugs og hvað gerir
Steingrímur þá? Verður bágur fjár-
hagur tveggja flugf élaga til að lækka
fargjöldin og hver græðir á því að
hafa tvö veikburða flugfélag í stað
þess að efla eitt sem ríkið á f jórðung
í? Ekki þýðir að kalla þessar spum-
ingar upp til Steingríms Hermanns-
sonar þar sem hann hangir uppi í
köðlunum, löngu búlnn að missa allt
jarðsamband.
Eins og bent var á í ritstjómar-
grein þessa blaðs fyrir nokkru er það
skaðl, að menn erlendis skuli al-
mennt ekki vita af gjörðum Stein-
grims Hermannssonar. Hins vegar
getur varla orðið löng bið á því, að
erlend stórblöð fái fregnir af þeirri
sérstöku flugmálastefnu sem hér
hefur verið tekin upp. En hún er
aðallega fólgin í því að vilja veita
Flugleiðum aðstoð með annarri
hendi en reka rýting í bak félagsins
með hinni. Allt undir yfirskini þjóð-
arhags aö s jálfsögðu.
Svarthöfði