Dagblaðið Vísir - DV - 30.10.1982, Blaðsíða 8

8
DV. LAUGARDAGUR 30. OKTOBER1982
Útgáfufélag: FRJÁLS FJÖLMIÐLUN HF.
Stjórnarformaður og útgáfustjóri: SVEINN R. EYJÓLFSSON.
Framkvæmdastjóri og útgáfustjóri: HÖRÐUR EINARSSON.
Ritstjórar: JÓNAS KRISTJÁNSSON og ELLERT B. SCHRAM.
.Aðstoóarritstjóri: HAÚKÚR HELGASON. . " , . •
■ Fréttastjórar: JÓNAS HARALDSSON 09 ÓSKAR MAGNÚSSON
Auglýsingastjórar: PÁLL STEFÁNSSON og INGÓLFUR P. STEINSSON.
Ritstjórn: SÍDUMÚLA 12—14. SÍMI 86611. Auglýsingar: SÍÐUMÚLA 33. SÍMI 27022.
Afgreiðsla, áskriftir, smáauglýsingar, skrifstofa: ÞVERHOLTI 11. SÍMI 27022.
Sími ritstjórnar: 84611.
Setning, umbrot, mynda-og plötugerð: HILMIR HF., SÍÐUMÚLA 12. Prentun:
ÁRVAKUR HF., SKEIFUNNI 1».
Áskriftarverö á mánuði 130 kr. Verö í lausasölu 10 kr. Helgarblað 12 kr.
Er vilji i sandkassanum?
Ekkert svigrúm er til sandkassaleikja á alþingi, þegar
mæta þarf þjóðarteknamissi, sem mun samtals nema
tíundu hverri krónu á þessu ári og hinu næsta. Viö slíkar
aðstæður dugar engum að fara með ábyrgðarlaust rugl út
íloftiö.
Alþingi hefur í löggjafarvaldinu töluverð áhrif á dreif-
ingu tapsins. Meö því að gera ekki neitt hefur alþingi
einnig áhrif, sem í því tilviki birtast í örari skuldasöfnun í
útlöndum, svona rétt á meðan lánstraustið endist.
Nú þegar fer fjórða hver króna af útflutningstekjum
okkar til greiðslu afborgana og vaxta af erlendum
skuldum. Við getum ekki haldið lengra eftir þeirri braut
án þess aö lenda í vítahring, sem er mun verri en núver-
andi vandi.
Hluti af lausn vandans er, að alþingi samþykki bráða-
birgðalög ríkisstjórnarinnar. Þar með fylgja þrjú hliðar-
frumvörp, sem í sjálfu sér eru ekki lífsnauðsynleg, en eru
alténd mikilvægur þáttur í friði á vinnumarkaðinum.
Þar sem þjóðartekjurnar fara að tveimur þriðju
hlutum í einkaneyzlu, er óhjákvæmilegt, að áfallið í hinu
fyrra hafi veruleg áhrif á hið síðara. Þjóðin verður að
herða svonefnda sultaról, þótt lýðskrumarar haldi öðru
fram.
Bráöabirgðalögin hafa í för meö sér 6% minnkun kaup-
máttar ráðstöfunartekna fólks á næsta ári, til viðbótar
því 1%, sem verður á þessu ári. Þetta eru harðir kostir og
ná þó ekki sama tíunda hlutanum og samdráttur þjóðar-
teknanna.
Ástæðulaust er aö gera lítiö úr byrðunum, sem bráða-
birgðalögin leggja á herðar þjóðarinnar. Margar fjöl-
skyldur berjast í bökkum nú þegar og sjá enga greiða leið
til að taka á sig 6% kaupmáttarrýrnun til viðbótar.
En tapi þjóðarinnar verður að dreifa, hvað sem tautar
og raular. Bráðabirgðalögin gera ráð fyrir, að þjóðin taki
sem neytendur á sig tæplega hehning þjóðartapsins.
Lögin eiga að minnka 10% viðskiptahalla þessa árs í 6% á
hinu næsta.
Bráðabirgðalögin eru bráðnauðsynleg forsenda þess,
að þjóðin sigrist á erfiðleikunum. En viö þau ein má ekki
sitja. Ríkið sjálft verður að taka þátt í samdrættinum,
sem forráðamenn þjóðarinnar ætla heimilunum að bera.
Svonefnd samneyzla, það er ríkisrekstur, hefur aukizt
ár frá ári, mælt í raunverulegum verðmætum. Nýja fjár-
lagafrumvarpið gerir ráð fyrir, að dokað verði við á þess-
ari leið, að samneyzlan standi í stað á næsta ári.
Þetta er til bóta, en ekki nægilega. Öbreytt samneyzla
þýðir, að samdrátturinn kemur þyngra niður annars
staðar, þar á meðal á ráðstöfunartekjum almennings.
Alþingi ber því að skera niður samneyzluáform frum-
varpsins.
Svo er enn ekki komið fram á alþingi þriðja lykilmálið,
lánsfjáráætlunin. Þar mun koma fram, hve mikið ríkis-
stjómin hyggst taka að láni á næsta ári til að kosta fram-
kvæmdir. Þar hefur oft afgangi vandans verið kastað á
herðar bama okkar.
Hin gífurlega þörf ríkisins á erlendu lánsfé til ótal
nytsamlegra verkefna stafar af, að innlendum spamaöi
hefur meira eða minna verið sóað í landbúnað, nýja skut-
togara og önnur gæluverkefni, næstum því sykurver!
Sú liðna sóun verður ekki aftur tekin. 1 staðinn verðum
viö nú að þola nauðsynlegan niðurskurð erlendra lána til
nytjaverka, meðan verið er að afnema viðskiptahallann.
I því eins og ööm er vilji allt, sem þarf. En er hann til í
sandkassa alþingis?
Jónas Kristjánsson.
Stjórnarskrárnefndað störfum.
HMoryundaffur-
inn í mótun
ókjömir aðilar fái að binda hendur
þingheims, segir kroppmikill fram-
sóknarmaður. — Það er alveg ljóst,
aö þjóðin mun ekki líða slíkt. Þið
sjáið bara hvað er talað illa um alla
þessa þrýstihópa. Hvað segja þeir
ekki í blöðunum. „Hættuleg áhrif
umboðslausra aðila,” segja þeir.
Þeir verða vitlausir út af minnsta
togara, eöa skammtíma flugleyfum.
Heldurðu aö þeir taki nokkru sinni í
mál að leyfa þrýstihóp sem er ekki
einu sinni áþreif anlegur?
— Við Jústiníanus og Sólon rædd-
umþetta ásemínarieinusinni.. .
—Þetta er fyrst og fremst
spuming um verklag, segir
ópólitískur sjálfstæðismaður í
stjómarandstöðu. — Við höfum
komiö okkur upp ákveðnum vinnu-
reglum, miðað við þær forsendur
sem nú gilda. Sumum finnst þær ekki
algóðar kannski, og ég neita því ekki,
að stundum vinnast mál seint eftir
þeim, en þau vinnast þó aö lokum. Ef
við förum nú að bæta inn óvissuþátt-
um eins og sannfæringu, eöa sam-
visku, verðum við að breyta um
verklag. Ef viö fömm aö binda okkur
af slíku, siglum við beint út í
óvissuna. Getum við gert þjóðinni þá
skráveifu?
— Eins og Lýcúrgus sagöi við
Habeas Corpus .. .
— Drengir góðir, segir alþýðu-
flokksmaöur og hellir kaffi í bolla. —
Megum við mismuna þegnunum á
þennan hátt. Verður ekki að gæta
jafnréttis? Okkur kemur væntanlega
saman um að til eru þeir Islending-
ar sem enga samvisku hafa, eða
sannfæringu.
— Já, segir alþýöubandalags-
maður af framsóknarkyni. — Og
höfum við kannað byggðaþáttinn í
þessu. Em til samanburöar-
rannsóknir á samvisku og sann-
færingarkrafti í þéttbýli annarsveg-
ar og dreif býli hinsvegar?
Að lokum náðist svo samkomulag
um að fresta umræðu um þetta mál,
meðan félagsfræðileg könnun á
gmndvelli byggðastefnu fer fram á
samvisku og sannfæringarkrafti
Islendinga. Enn einu sinni tókst dr.
Bunsen meö mælsku sinni að fá
nefndarmenn til aö ræða saman og
ná samkomulagi. Og enn er fram-
tíðin í smíðum í stjómarskrámefnd.
-ÓBG.
Rétt einu sinni komu upp
erfiðleikar í stjómarskrárnefndinni.
Á löngum, reykmettuðum f undi, kom
upp vandamál, sem virtist í upphafi
óyfirstíganlegt, og það var ekki fyrr
en löngu eftir miðnætti, sem for-
manninum, í krafti ofurmannlegrar
þoiinmæði sinnar og samnings-
lipurðar, tókst að afstýra því aö upp
úr viðræðunum slitnaði, en
viðræðuslit hefðu auðvitaö haft
ófyrirsjáanlegar afleiðingar í
framtíðinni, (eöa „afdrifaríkar
afleiðingar”, eins og þeir segja í
sjónvarpinu).
Og þaö er einmitt framtíðin sem
er að veöi, kæru lesendur, efist ekki
um þaö. Oábyrgir götustrákar henda
gaman aö landsfeðrum vorum og
Alþingi og líkja þingmönnum við
Prúðuleikara. Þetta er að sjálfsögðu
vítavert athæfi og lítið fyndið. En
eins og sagt er: „öllu gamni fylgir
nokkur alvara”. Það á við, jafnvel
þegar lítið er gaman. Því formaður
stjórnarskrárnefndar getur sagt um
nefndina sína, eins og einn
Prúöuleikaranna, dr. Bunsen
Honeydew, segir um rannsóknar-
stofuna sína: „Where the future is
being made, today! ”
Og þaö reyndi svo sannarlega á
alla fortöluhæfileika dr. Bunsens, og
samningslipurð hans, á fundi stjóm-
arskrámefndarinnar um daginn,
þegar ágreiningurinn kom Upp. Á-
greiningurinn snerist um samvisku
þingmanna, og sannfæringu þeirra.
„Og lá viö klofningi út af því?” segja
hótfyndnir lesendur og brosa. „Oft
veltir lítil þúfa þungu hlassi,” bæta
þeir síðan við og rifna úr hlátri. Við
skulum ekki reyna að tjasla þeim
saman, heldur snúa okkur að efninu.
Bak við byrgða glugga á jarðhæð
hótels nokkurs úti á landi, sitja þing-
menn og reyna að skipuleggja fram-
tíðina. Þeir reyna að skipuleggja
framtíð sína, og framtíð þjóðarinn-
ar. En það kemur upp ágreiningur. I
stuttu máli snýst hann um oröalag
einnar greinar hugsanlegrar stjóm-
arskrár. Alltso, þegar kemur til at-
kvæðagreiðslu á þingi, skulu þá þing-
menn bundnir eingöngu af sann-
færingu sinni, eða skulu þeir kannski
frekar bundnir af samvisku sinni?
Það er spurningin!
Hysteriskir nefndarmenn snúa
sér til formannsins og biðja hann aö
skera úr.
— Þegar um svo flókið og
margþætt vandamál er fjallað,
verður ekki hjá því komist að rifja
upp forsögu þess. Þegar ég og Olf-
ljótur.. .
— 0, Guð! segir yfirspenntur
alþýðubandalagsmaður.
Dr. Bunsen ætlar að svara, en
alþýðubandalagsmaðurinn heldur á-
fram. — Ef hann fer að tala um for-
sögu málsins enn einu sinni, hendi ég
mér út um gluggann.
— Eg geri dagskrártillögu, for-
w
Úr ritvélinni
Ólafur B. Guðnason
skrifar
maður, segir vakandi alþýðuflokks-
maður. — Eg legg til að fundi verði
frestað, og boðað til næsta fundar á
morgun, á efstu hæð í Húsi
verslunarinnar. Þar getum við tekið
upp þráðinn, þar sem hann er nú.
Dr. Bunsen vísar dagskrár-
tillögunni fram á gang, og segir
henni að taka fyrsta áætlunarbíl í
bæinn. Hann snýr sér síðan aftur að
efninu.
— Þegar Magnús lagabætir bað
mig um skriflega álitsgerð. ..
— Það kemur ekki til greina, að