Dagblaðið Vísir - DV - 18.04.1983, Qupperneq 13

DV. MÁNUDAGUR18. APRlL 1983.
13
Hræsni Svavars í húsnæðismálum
Þorsteinn Steingrímsson fasteigna-
sali skrifar grein í DV5. apríl, þar sem
hann ræðir um þann mikla mismun'
sem orðinn er á lánskjaravísitölu og
kaupgjaldsvísitölu og hvað greiðslu-
byröi lána hafi vaxið af þeim sökum.
Nefnir Þorsteinn einnig að húsnæöis-
ráðherra, Svavar Gestsson, hefði
upplýst á fundi að hann hefði orðiö
áhyggjur af víxlhækkun launa og láns-
kjaravísitölu sem flest lán er fást
vegna fasteignaviðskipta eru bundin
viö.
Áhyggjur
ráðherrans
Hefði húsnæðisráðherrann, Svavar
Gestsson, fylgt ráðum okkar alþýðu-
flokksmanna á Alþingi í vetur þá hefði
hann ekki þurft að hafa þessar skyndi-
legu áhyggjur af greiðslubyrðinni sem
nú er að sliga húsbyggjendur. En
greiðslubyrði lántakenda minnkar
ekki þó húsnæðisráðherrann Svavar
Gestsson hafi nú rétt fyrir kosningar
miklar áhyggjur af þungri greiðslu-
byrði húsbyggjenda. Það verður auð-
vitaö að taka á vandanum og það
höfum við alþýðuflokksmenn gert.
Frumvarp um
lánskjaravísitölu
Frá því í október á sL ári eða sam-
fleytt í 6 mánuði hefur legið fyrir
Alþingi frumvarp frá þingmönnum
Alþýðuflokksins sem byggir á því að
fresta greiðslu á þeim hluta verðtrygg-
ingar (mismun lánskjaravísitölu og
kaupgjaldsvísitölu) sem er umfram al-
mennar launahækkanir í landinu. Mis-
munur, sem þannig myndast, greiðist
á framlengdum lánstíma eftir að upp-
haflegum lánstíma lýkur. Þetta fyrir-
komulag átti að taka til allra lána til
einstaklinga, bæði húsnæðislána, líf-
eyrissjóðslána svo og bankalána.
Jóhanna Sigurdardóttir
Akvæði frumvarpsins náði einnig til
eldri lánveitinga.
Alþýðuflokksmenn geröu ítrekaðar
tilraunir á Alþingi til að fá málið af-
greitt nú fyrir þinglok, þannig að létt
yrði verulega greiðslubyrði af hús-
byggjendum, en án árangurs. — Hvar
var umhyggja Svavars þá fyrir hús-
byggjendum.
Svavar stendur
á rústunum
En þetta er ekki eina nýja bólan sem
nú skýtur upp koliinum hjá kommún-
istum í húsnæöismálum unga fólksins
nú rétt f yrir kosningar.
A sama tíma og Svavar Gestsson
stendur á rústum hins opinbera lána-
kerfis eftir 3ja ára valdaferil sem hús-
næðisráðherra, ber hann sér á brjóst
og segist ætla að stofna byggingasjóð
fyrir unga fólkið. — Og hræsnin var
fullkomlega kórónuð meö eftirfarandi
yfirlýsingu ráðherrans í Þjóðviljanum
nýlega; en þá sagði húsnæðisráðherr-
ann: „Eg vil taka það skýrt fram, að
Alþýðubandalagið mun ekki taka þátt í
ríkisstjórn, sem ekki hefur búið tryggi-
lega um húsnæðismálin. Við höfum
fengið nóg af því að samstarfsaöilar
hafi hindrað okkur þegar við höfum
lagt til fjármögnunaraðgerðir til að
rýmka til í húsnæðismálum.”
Þessi orð mælir Svavar Gestsson
sem á valdatíma sínum hefur kippt
fjárhagsgrundvellinum undan Bygg-
ingasjóði ríkisins s.s. með því að taka
af honum aðaltekjustofninn sem voru
tekjur af launaskatti, þannig að
sjóðurinn getur ekki staðið í skilum
með sínar lánveitingar og þarf að taka
yfirdráttarlán upp á 120 milljónir hjá
Seðlabanka til aö ná saman endum i ár
þrátt fyrir færri og minni lánveitingar.
Byggingasjóður ríkisins og Bygg-
ingasjóöur verkamanna höfðu saman-
lagt á síðasta ári til ráðstöfunar um 205
milljónir króna, en hefðu haft sam-
kvæmt því frumvarpi sem alþýðu-
flokksmenn lögðu fram á sínum tíma
um 504 milljónir.
207 þús. kr.
greiðslubyrði
Samkvæmt því sama frumvarpi
alþýðuflokksmanna, sem byggt var á
ítarlegum útreikningum og tillögum
um fjármögnun staðalibúðar (s.s.
tekjum af launaskatti), hefðu almenn
byggingarlán nú numið 45% af bygg-
; ingakostnaði, en er vegna ráöstafana
Svavars og félaga ekki nema um 10—
12% af byggingakostnaði sömu íbúðar.
Þennan mismun þurfa lántakendur nú
oft að brúa með skammtímalánum úr
bankakerfinu.
Miðað við þá staðreynd lítur dæmið
þannig út fyrir hjón með 250 þúsund
krónur í árstekjur sem kaupa sér íbúð
sem kostar 1.380 þúsund kr. og eigið fé
til ráðstöfunar 431 þúsund kr. (Heimild
Þjóðhagsstofnun).
Ibúðaverð 1.380 þús.kr.
Eigiðfé 431 þús. kr.
Mismunur 849 þús. kr.
Lán húsnæðis- stofnunar 247þús. kr.
Lán úrlífeyrissj. 268þús.kr.
Skammtímalán til 3ja ára úr bankakerfinu 334 þús. kr.
Geiðslubyrði þessara hjóna yrði þá
1. árið 83% af tekjum eða 207 þús. af
250 þús. króna árstekjum.
Dæmið gengur ekki upp. Greiðslu-
byrðin er óviðráðanleg og pislargang-
an er hafin milli bankastofnana til að
fá ný lán og framlengja þau gömlu.
35 þúsund kr.
greiðslubyrði
Samkvæmt áöur tilvitnuðu frum-
varpi Alþýðuflokks liti sama dæmi
þannig út: (Utreikningar Þjóðhags-
stofnunar)
Ibúðarverð 1.380 þús. kr.
Eigiðfé 331 þús. kr.
(lægra en í fyrra dæmi)
949 þús. kr.
Lífeyrissjóðslán 247þús.kr.
Húsnæðislán 702 þús. kr.
Dæmið gengur upp og ekki þarf aö
taka skammtímalán úr bankakerfinu,
því lánahlutfallið væri komið í
45% af verði staðalíbúöar eða 540 þús.
kr. og einnig var gert ráð fyrir aö hver
greiðsla yrði hækkuð með lánskjara-
vísitölu frá því lánsumsókn var lögð
inn og þar til greiðsla berst. M.v. 40%
verðbólgu verður heildarlánið því 702
þús. kr. — Greiðslubyrði yrði 1. árið
14,2% eða 35 þúsund af 250 þús. kr. árs-
tekjum.
Félagslegar
íbúðabyggingar
I frumvarpi Alþýöuflokksins var
einnig gert ráð fyrir að þriðjungi ár-
I legrar íbúðaþarfar verði mætt með
| íbúðabyggingum á félagslegum
grundvelli. F jöldi nýbygginga væri um
2100 íbúðir á ári og leigumarkaðurinn
væri mun viðráðanlegri. Staöreynd er
að í tíð Svavars Gestssonar húsnæðis-
ráðherra hefur orðið samdráttur í
|íbúðabyggingum og hefur þeim
fækkað úr 1800 á ári í 1300 á ári.
Kosningaloforð
j ráðherrans
Þegar litið er til þess sem hér hefur
verið rakið þarf engan að undra þó
flökurleiki geri vart við sig, þeg-
jar húsnæðisráðherrann talar nú um að
stofna sjóð fyrir unga fólkið til að
|koma sér þaki yfir höfuöið og jafiia
þurfi mismun kaupgjaldsvísitölu og
lánskjaravísitölu. — Þetta eru trú-
verðug kosningaloforð eða hitt þó held-
|ur hjá ráðherra er skilur eftir sig hús-
næðiskerfi í rúst eftir 3ja ára vaidaferil
og húsbyggjendur sem eru að sligast
undan fjárhagslegum drápsklyfjum af
greiðsluby rði lána.
Ráðherrann talar líka um að lög-
binda þátttöku viðskiptabankanna til
að fjármagna íbúöakaup unga fólks-
ins. I því sambandi má minna á að viö
alþýöuflokksmenn höfum ekki hingað
tij fundiö að ráöherrann hefði áhuga á
aðsamþykkja frumvarp Alþýðuflokks-
ins um 300 þúsund króna viðbótarlán til
20 ára úr bankakerfinu, sem í 2 ár hef-
ur beðið afgreiðslu á Alþingi.
Jóhanna Sigurðardóttir.
Kosningabaráttan er yfir okkur,
þessi bjánalega barátta um sálir
mannanna, þar sem þeir æpa hæst
sem minnst hafa gert, sem nokkrum
manni kemur að gagni. Það er því ef
til vill harla vonlaust að ætlast til að
unnt sé að kynna „kosningamál” svo
að því verði trúað. Það vill svo sorg-
lega til, að það sem vel hefur verið
gert, gleymist harla fljótt, hinu sem
lofaö er, trúir enginn maður. I raun
og veru mætti sleppa öllu skruminu
fyrir kosningar. Þess í stað ættu
kjósendur rétt á að fá birtan lista
yfir þau störf sem þingmenn hafa
leyst af hendi og hann yrði mjög mis-
ja&ilega langur. Síðan ættu menn að
meta að hvaða marki þau störf hafa
komið landsmönnum að gagni. Eftir
því væri eðlilegt aö velja flokk og fólk
til forustu, og öðru ekki. En þetta er
ekki s vona, því miður.
Okkur Alþýðubandalagsmönnum
var falin forusta fyrir félags-, heil-
brigöis- og tryggingamálaflokkunum
á þessu kjörtímabili og við teljum
okkur hafa unnið þar nokkurt starf.
Við höfum reynt að taka hvern þátt
þeirra mála til meðferðar í þeirri röð,
sem við töldum eölilega, og ég hygg
að stórir hópar landsmanna hafi
þegar orðið varir við árangur. Hér
skal ekki farið með langa upptaln-
ingu, en þó vil ég minna á lög um
málefni þroskaheftra, lög um mál-
efni aldraöra, og nú síðast lög um
málefni faflaðra. Fjölmargir þættir
þessara lagabálka hafa þegar breytt
lífi fólks í landinu og eiga eftir að
gera það í ríkari mæli. Það er því
vilji okkar að ganga að næsta for-
gangsverkefni i þessum málaflokki
og það ætla ég að kynna hér í þessu
greinarkorni.
Afkomutrygging
einstæðra foreldra
Mikil jafnréttisumræöa hefur farið
fram hér sem annars staðar á síð-
ustu árum, og hefur á stundum verið
erfitt aö fóta sig í því málrennsli. En
eins og öll umræöa gerir, hefur hún
tvímælalaust verið til góðs og færir
okkur nær því marki að raunhæfar
Afkomutrygging
einstæðra foreldra
Kjaliarinn
aðgerðir verði framkvæmdartil þess
að jafna rétt allra landsins bama til
sameiginlegra sjóða okkar.
Það verður endanlega ekki
raunveruleiki, fyrr en öll laun
inu eru nægilega há til þess að
fleyta fjölskyldu, og þá yrðu
lengur skörp skil milli „kvenna”-
starfa og „karla”starfa eins og
er. Það er auðvitað engin minnsta
ástæða fyrir því að karlmenn vinna
ekki öll þessi afgreiðslu-, ritara- og
almennu þjónustustörf, sem konur
vinna nú nær eingöngu, önnur en sú
aö þau eru svo illa launuð, að karl-
menn telja sig ekki framfleyta fjöl-
skyldu af þeim. Þau eru hins vegar
nauðsynleg viðbót við laun fjöl-
skylduföðurins, enda beinlinis litiö á
þau sem slík.
A „t*ær úrbætur felast í því að hverju ein-
w stæðu foreldri skulu tryggðar þær tekjur,
sem taldar eru nauðsynlegar hverju heimili til
framfærslu.”
Nú vill svo til að sá góði herra er
ekki til staöar á þúsundum íslenskra
heimila, án þess að böm hans þurfi
sýnilega minna með sér til fram-
færslu. Mæður þessara þúsunda ís-
lensku barna vinna í langflestum
tilvikum illa launuð „kvenna”störf
og af þeim eiga þær að koma bömum
sínum tíl manns. Það gera þær með
ómanneskjulegum þrældómi, sem er
langt umfram það sem krafist er af
öðrum landsmönnum. Ég er svo
hversdagsleg í hugsun að ég tel það
ekki höf uðvandamál þessara kvenna
eins og nú standa sakir að þær eigi
ekki saeti í sveitarstjómum eða á
bingi, heldur að vinnuálag og fjár-
hagslegt óöryggi þeirra er óþolandi.
Og þess vegna höfum við í Alþýðu-
bandalaginu lagt fram áætlun um úr-
bætur.
Úrbæturnar
Þær úrbætur felast í því að hverju
einstæðu foreldri skulu tryggðar þær
tekjur, sem taldar em nauðsynlegar
hverju heimili til framfærslu. Þess í
stað skulu felldar niður greiðslur á
svokölluðum mæðralaunum og
feðralaunum, sem em fyrir löngu til
lítils gagns. Mönnum til upplýsingar
eru þær nú með einu barni 247 kr. á
mánuði, með tveimur börnum 1338
kr. og með þremur bömum eða fleir-
um 2676 kr. Afkomutrygging þessi,
sem við höfum kallað svo, skal koma
til viðbótar við tekjur heimilisins,
þar U1 ákveðnu marki er náð. Við
sambúð eða hjúskap er auðvitað eðli-
legt að slík greiðsla félli niður. Með
slíkri afkomutryggingu væri létt af
einstæðum mæðrum því oki, sem þær
nú búa við, sem fyrst og fremst felur
í sér algjöra skerðingu á frelsi til að
ákvarða eigið líf. Þessar konur vinna
einfaldlega þaö starf, sem tveir
vinna á öðrum heimilum landsins.
Það þarf ekki mikið hugmyndaflug
til að imynda sér að fyrir komi að
gripið sér tíl misgóðrar sambúðar
eða hjúskapar fremur en að halda
þrældómnum áfram, sem aldrei sér
fyrir enda á. Sú lausn bitnar síðan á
fólki framtíðarinnar, börnunum í
landinu. Og svo ófrumlegt sem það
kann að vera, þá er framtíð þessara
bama eins og allra bama það sem
allt veltur á fyrir f arsæld og framfar-
ir í þjóðfélaginu. Fjárhagslegt
öryggi í uppvextinum er einn þáttur
velferðar bama og eykur vissulega
tækifæritil betra uppeldis. Fátæktog
fjárhagslegt öryggisleysi bætir ekk-
ert heimili, það vitum við sem þekkj-
um það af raun. Rómantík fátæktar-
innar er f undin upp af hinum ríku.
Við teljum hér raunhæfa lausn í
sjónmáli, sem þúsundir heimila eiga
|eftir að hafa gagn af. Þessi lausn er
auðvitaö ekki sú lausn, sem við helst
kysum. Lausnin ætti vitanlega að
vera launajafnrétti í landinu. En
eftír því viljum við ekki bíða. Á Al-
þingi hef ég flutt þingsályktunartil-
lögu um aðgerðir tíl að endurmeta
laun i landinu, og var í henni lagt til
að störf ríkisstarfsmanna y rðu metin
að nýju og laun jöfnuð, en sú tillaga
náði ekki fram að ganga. Hún var
send til umsagnar stjórna launþega-
samtakanna, en þau vom ekki hlynnt
henni. Það er sorglegt til þess að
vita, að forustumenn þeirra skuli
hafa meiri áhuga á að halda áfram
stríði milli einstakra launþegahópa,
þar sem hver þrífur það sem hann
nær í, að sjálfsögðu á kostnað ann-
arra, heldur en að styðja tíllögu um
að sá atvinnurekandi í landinu, sem
getur jafnað laun karla og kvenna,
ríkið sjálft, fái umboð til þess að hafa
þarfrumkvæði.
Vonandi endurskoða menn þessa
afstöðu sína. Nýjar hugmyndir eiga
j oftast erfitt uppdráttar. Þess vegna
viljum við finna leið til að leiðrétta
það hróplega óréttlætí og þann van-
sæmandi ójöfnuð sem nú viðgengst
varðandi kjör einstæðra foreldra og
hrinda henni í framkvæmd svo fljótt
sem unnt er, ef við fáum til þess um-
boð kjósenda. Og þá kynni svo að
jfara að þær konur sem gefa kost á
sér til pólitískra starfa í landinu,
bæm starfsheitið „ritari”, „af-
greiðslumaður”, „ræstingakona” í
stað „læknir”, „kennari” eða „hag-
fræðingur”, sem þau eru nú svotil
eingöngu.
Guðrún Helgadóttir
alþingismaður.