Dagblaðið Vísir - DV - 17.08.1983, Qupperneq 13

DV. MIÐVKUDAGUR17. ÁGUST1983.
13
Skammsýni stjórnvalda
dýru verði keypt
skerðingar eru eins og raun hefur orðið
á.
Miðað er við 600 þúsund króna lán
frá ýmsum aðilum til 25 ára með 2%
vöxtum til kaupa á nýrri tveggja her-
bergja íbúð.
Aðeins verðtryggingin (afborgun og
vextir undanskilið) á þessu eina ári
samkvæmt lánskjaravísitölu er 21.120
krónur en hefði einungis orðið 8.976
krónur ef greiðslubyrði hefði haldist í
hendur við kaupgjald (fiskvinnslu-
taxti, efsta starfsaldursþrep).
Mismunurinn, 12.144 krónur, jafn-
gildir hvorki meira né minna en 198
kiukkustundum í dagvinnu samkvæmt
þessum launaflokki eða nærri fimm
vikna dagvinnulaunum h já launþegum
sem taka kaup samkvæmt þessum
taxta.
Sanngirniskrafa
Af ofansögðu er ljóst aö tryggja
verður framvegis undanbragðalaust
að lántakendur geti ávallt treyst á að
greiöslubyrðin á hverjum tíma fari
ekki fram úr kaupgjaldsþróun þannig
að þeir geti gert sínar fjárhagsáætlan-
ir og staðið við sínar skuldbindingar.
Það fyrirkomulag verður að gilda jafnt
um lán frá Húsnæðismálastofnun sem
og lífeyrissjóðs- og bankalán.
Ef aðstæður um lengri eða skemmri
tíma eru þannig að lífskjör versna í
þjóðfélaginu, þá er sanngjarnt að
skuldabyrðum fólks sé dreift á lengri
tímabil heldur en hætta á greiðsluþrot
með ófyrirsjáanlegum afleiðingum
fyrir margar fjölskyldur í landinu.
Það er varla til of mikils mælst af
stjómvöldum þegar byröum af óstjóm
undanfarinna ára er velt af fullum
þunga yfir á launþega og heimilin í
landinu.
Erbarátta
A/þýðufíokksins
að bera árangur?
Þegar þetta er skrifaö er enn ekki
ljóst hvað ofan á verður hjá stjóm-
völdum í þessu efni, en margt bendir
til þess aö tillaga Alþýöuflokksins
verði valin.
Húsnæðisráöherra hefur líka talaö
um aö bankakerfiö þurfi að taka mun
meiri þátt í fjármögnun lána til hús-
byggjenda og íbúðakaupa. Þar er það
sama uppi á teningnum. Á tillögur
Alþýðuflokksins hefur ekki verið
hlustað.
Hagur húsbyggjenda væri auövitað
h'ka aht annar ef stjómvöld hefðu þar
haft framsýni til að bera en frá 1981
hafa legið fyrir Alþingi frumvörp þing-
manna Alþýðuflokksins um stóraukna
þátttöku bankakerfisins í langtíma-
lánum í þessu skyni, án þess að þau
fengju undirtektir annarra stjóm-
málaflokka.
Af ummælum ráöamanna er þó von
til þess að barátta Alþýðuflokksins
gegnum árin fyrir þessum málum
muni smátt og smátt bera árangur. Er
það vel þótt seint sé.
Jóhanna Sigurðardóttir
alþingismaður.
ÁLVIÐRÆÐURNAR:
Stenst samn
inganefndin
prófið?
1983—1992 (Power Availabihty and
Power Intensive Industrialization in
Iceland 1983—1992). Þar segir m.a. í
niðurstöðum:
„Áætlað er að raforkukostnaður til
orkufreks iðnaðar verði á bilinu 18—22
mills á kilóvattstund fyrir forgangs-
orku (á verðlagi 1982).” Hér er sett
skýrt fram mat Landsvirkjunar á
þessu grundvaharatriði og það er einn-
ig í samræmi við niðurstöðu starfshóps
iðnaðarráðuneytisins sem skUaði áhti
um raforkuverð til áhðnaöar á miðju
ári 1982.
Þótt ríkisstjórnin hafi ekki kunngert
nein ákveðin markmiö í samningunum
við Alusuisse fékkst það þó upp úr for-
sætisráðherra í viðræðuþætti í sjón-
varpi 1. júh sl. að Islendingar hafi að
hans mati: „.. . ekkiefniá þvíað selja
raforku mikið undir 17—18 mUls sem
er þrefalt það verð sem Alusuisse
greiðir.”
Varnaðarorð Tímarrtstjórans
Þórarinn Þórarinsson tekur
ákveðið undir þá stefnu í ritstjórnar-
grein í Tímanum 3. ágúst sl. að ekki
megi halda áfram að selja raforku til
álbræðslunnar undir framleiðslu-
kostnaði. Þórarinn segir þar m.a.:
„Verði t.d. samið um stækkun ál-
bræðslunnar þurfa nýjar stórvirkjanir
að koma tU sögunnar. En verður orku-
verðið, sem álbræðslan kæmi til með
að greiða, nægilegt tU að rísa undir af-
borgunum og vöxtum af lánum tU þess-
ara virkjana, ásamt öðrum rekstrar-
kostnaði þeirra? Þeirri spurningu
verður að svara áður en samið er við
álbræðsluna. Það má ekki standa
þannig að stækkun álverslns að hún
verði nýr baggi á landsmönnum.”
Þessi varnaðarorð eru í tíma töluð og
við skulum gera okkur vonir um að þau
nái a.m.k. eyrum fuUtrúa Fram-
sóknarflokksins í samninganefndinni
við Alusuisse.
Það ber svo að hafa vel í huga að raf-
orkuverðið eitt segir ekki aUa sögu.
Menn þurfa að gjalda varhug vlð öUum
tUraunum Alusulsse tU að velta áhættu
af rekstri sinum hér yfir á íslendinga,
t.d. með minnkandi kaupskyldu á raf-
orku eða lægra raforkuverði þegar
þrengist um á álmarkaði.
Síhækkandi skattur til Aiu-
suisse
Sá skattur sem Islendingar greiða til
Alusuisse fer stöðugt hækkandi. Ríkis-
stjórnin hefur á tveimur mánuðum
heimUað rafveitum í landinu að hækka
gjaldskrár sinar sem svarar til þess að
raforkureikningur meðalfjölskyldu
sem notar rafmagn tU upphitunar
hækkar um nær 10 þúsund krónur á ári
eða sem nemur mánaðarlaunum lág-
tekjumanns. Til viðbótar er variö
síhækkandi upphæðum úr ríkissjóöi til
að greiða niður raforku til húshitunar
eða sem svarar um 200 milljónum
króna á þessu ári. Þannig eru lands-
menn skattlagðir beint og óbeint i þágu
hins erlenda auðfélags.
Það er því í senn undrunar- og
áhyggjuefni að enn leggur málgagn
Sjálfstæðisflokksins, Morgunblaðið,
megináherslu á aö verja hinn afleita
álsamning og taka þannig undir með
gagnaðilanum Alusuisse. Iðnaöar-
ráöherra og íslensku samningamenn-
irnir þyrftu sannarlega á annarri lið-
veislu að halda þessa dagana.
„Meginorsök grfurlegra
hækkana"
„Nú má ekki lenda í sömu gryfjunni
og þegar upphaflega var samiö um
verðið á orkunni sem álbræðslan kaup-
ir. Það er ein meginorsök hinna gífur-
legu hækkana, sem orðið hafa á orku-
verðinu til landsmanna, að álbræðslan
hefur fengið orkuna á gjafverði. Svo
hörmulega var gengið frá samningn-
um um orkusöluna til álversins.”
Þannig skrifar Þórarinn Þórarinsson
ritstjóri í Tímanum í áðumefndum
leiðara 3. ágúst. Þessari viðvörun er
efiaust ekki sist beint til flokksbræðra
hans, Steingríms forsætisráðherra og
Guðmundar G. Þórarinssonar, fyrr-
verandi alþingismanns.
Þótt þögnin hjúpi enn viðræður ís-
lensku samninganefndarinnar og Alu-
suisse hlýtur almenningur í þessu
landi að taka undir þá lágmarkskröfu
að bundinn verði nú þegar endi á skatt-
lagningu íslenskra raforkunotenda í
þágu auðhringsins.
Hjörleifur Guttormsson,
alþingismaður.