Dagblaðið Vísir - DV - 09.09.1983, Qupperneq 13

DV. FÖSTUDAGUR 9. SEPTEMBER1983.
13
Kjamorkuvopn eru nauðsyn
Þaö hefur verið margoft bent á þaö,
aö samtök friðarhreyfinganna hafa
verið furðu samstiga sjónarmiðum
Sovétmanna í utanríkismálum. Er-
lendis hefur komið í ljós, að hreyfing-
amar eru styrktar með fé frá KGB og
það er engin ástæða til þess aö ætla, að
öðru vísi sé fariö hér á landi. Það hafa
verið gerðar fyrirspumir um, hvernig
friöarhreyfingin á Islandi hafi getað
fjármagnaö umsvif sín og gífurlegar
auglýsingar en engin svör borist.
Þögnin er tortryggileg.
Eitt af því, sem friðarhreyfingamar
hafa gert sig sekar um, er að leggja að
jöfnu stórveldin tvö, Sovétríkin og
Bandarikin. Moröin á farþegum suður-
kóresku þotunnar sýna betur en allt
annað, aö það er út í hött að leggja
þessitvöríldaðjöfnu. .
Fjölmargir prestar hafa ljáð friðar-
hreyfingunum nafn sitt og m.a. tekið
undir þau sjónarmið, að enginn munur
væri á Kremlverjum og Bandaríkja-
mönnum. Slíka sálusorgara er ekki
hægt aö taka alvarlega. Burtséö frá
þvi, hvaða augum menn lita vopnabún-
að, er ljóst, að langt er i land með að
hann verði ónauðsynlegur. Meira að
segja á lslandi verður að þjálfa lög-
regluna i vopnaburði til þess aö geta
variö borgara landsins fyrir misindis-
mönnum. Ekki eru nema nokkur ár
síðan menn bmtust inn í skotfæra-
verslun hér á landi og skutu á gesti og
gangandi, og var það guös mildi, að
ekkiurðustórslys.
Engum presti myndi detta í hug aö
leggja að jöfnu vopnaðan lögreglu-
mann og vopnaðan ræningja. Og það er
eins með Vesturlönd og kommúnista-
ríkin. Það er ekki hægt að leggja að
jöfnu varnarviðbúnaö Vesturlanda-
þjóða og sóknarheri kommúnistaríkj-
anna.
Morðin á farþegum suðurkóresku
þotunnar hafa verið fordæmd um allan
heim. Meira að segja Þjóðviljinn
treystir sér ekki til þess að verja at-
hafnir lærífeðranna í Kreml og frétta-
stofur útvarps og sjónvarps hafa gert
málinu skil, þótt mörgum finnist und-
arlegt, að fréttamenn skuli einlægt
tala um vélina, sem týndist og vélina,
sem Bandaríkjamenn saka Rússa um
að hafa skotið niður. En eins og fyrri
daginn eru þessar fréttastofur ætið
hlutlausarí austur á bóginn en vestur.
A sama tíma og þessar voðafregnir
berast um heiminn eru Samtök her-
stöðvaandstæðinga að efna til friðar-
viku á Islandi, og er enn sem fyrr meg-
^ .. svo er guði fyrir að þakka, að al-
menningur hér á landi lætur áróður
friðarhreyfinganna lítið á sig fá.”
inmarkmið með þeirri viku að grafa
undan því trausti sem Islendingar hafa
á vamarsamvinnu vestrænna þjóða.
Og nú hafa þessi styrktarsamtök
Andropov fengið inni í Þjóðleikhúsinu
með áróður sinn, og er forvitnilegt að
fá að vita, hvort önnur st jórnmálasam-
tök geti fengið inni í opinberum stofn-
unum með áróðursf undi sína.
Verður haldinn fundur?
Þá munu verða samkomur í ein-
hverjum kirkjum höfuðborgarinnar til
þess aö þjónusta stefnu Sovétríkjanna
í utanríkismálum. Eg man eftir þvi, aö
fyrir nokkrum mánuöum voru framin
hermdarverk á saklausum borgurum í
Líbanon. Þá var haldinn fundur á Aust-
urvelli til þess að biðja fyrir sálum
fómarlambanna og fordæma hryðju-
verkin. Síðan hefur verið tregt um
fundi. Væri forvitnilegt að vita, hvort
ekki sé í ráði að halda svipaðan fund til
þess að minnast farþeganna í suður-
kóreskuvélinni.
En kannski er til of mikils mælst,
kannski er það líka svo, að verði Sovét-
menn styggöir, þá bitni þaö á saklausu
Háraldur Blöndal
------------■.....
fólki, þvi best að þegja eins og al-
kirkjuráðið gerði um ofsóknir á hendur
kristnum mönnum í Sovétríkjunum.
Kjarnorkuvopn nauðsynleg
Og samhliða því, að prestar reyna að
fá söfnuöi sína til þess að trúa fagur-
gala Andropov, þá fara um götur
Reykjavíkur krakkar í skrípabúning-
um til þess að leika hörmungar kjarn-
orkustyrjalda. Ekki ætla ég aö draga
úr því, að kjamorkustyrjöld yrði
hrikaleg, rétt eins og allar styrjaldir.
Og eins og ágæt þýsk kona benti á hér í
blaðinu, þá vom ekkert síðri hörmung-
amar, sem gengu yfir óbreytta borg-
ara i Þýskalandi en í Japan, og sömu
sögu er að segja af hörmungunum i
Bretlandi og Sovétríkjunum.
En er leiðin til þess að draga úr
hættu á kjarnorkustyrjöld fólgin í því
aö draga úr vörnum Vesturlanda?
Síður en svo. Besta vömin til þess að
tryggja frið í Evrópu er að tryggja
vamir Vestur-Evrópu. Og ef nauðsyn-
legt er að hafa kjarnorkuvopn til þess
að tryggja þessar vamir á að vera með
kjamorkuvopn.
Það er samdóma álit allra stjóm-
málamanna á Vesturlöndum, sem
ábyrgö bera á öryggi landa sinna, að
vamir Vesturlanda verði ekki tryggð-
ar nema með kjarnorkuvigbúnaði. Ég
sé enga ástæðu til þess að reng ja þessa
menn eða ætla þeim að þeir séu stríðs-
óðir. Þvert á móti muna þessir menn
hörmungar seinna heimsstríðsins og
vilja koma í veg fyrir að slíkir atburðir
endurtaki sig.
Og svo er guði fyrir aö þakka, að al-
menningur hér á landi lætur áróður
friðarhreyfinganna lítið á sig fá. Það
breytir þvi hins vegar ekki, að mót-
mæla verður síendurteknum fullyrð-
ingum þessara manna um, hvernig
best veröi varðveittur friður á jörðu.
Haraldur Blöndal.
Krukkað i gamla kerfið
Þegar við Alþýðuflokksmenn rædd-
um myndun ríkisstjórnar við Sjálf-
stæðisflokk og Framsóknarflokk á
liðnu voru, Iögðum við ríka áherslu á,
að nú þyrfti róttæka kerfisbreytingu í
íslensku þjóðfélagi. Kerfisbreytingu,
sem gerði okkur kleift aö stokka upp,
breyta og fara nýjar leiðir í stjórn
efnahagsmála. Við sögöum: Það
bjóöast betri leiðir, en þær sem farnar
hafa veriö í stjórn islenskra efna-
hagsmála undanfarin ár. Þessi stefna
okkar fékk nokkum hljómgrunn í við-
ræðunum, en ekki nægan.
Vissulega bjóðast betri leiðir, en
gallinn á gjöf Njarðar er sá, að núver-
andi ríkiksstjóm vill ekki fara þær.
Hún fer áfram sömu gömlu leiðirnar,
sem íhaldsflokkamir tveir, sem nú
fara með stjórn landsins hafa tekið
sérstöku ástfóstrí við.
Ónýtt kerfi
Við höfum ítrekað bent á, að núver-
andi verðlagskerfi í landbúnaði er úr-
elt. Þarþarf kerfisbreytingu. Bændum
greiðast afurðirnar seint og illa. Milli-
liðimir, með SIS i fararbroddi, hafa
allt sitt á hreinu, og viröast hagnast
vel, ef dæma má eftir fjárfestingu t.d. í
vinnslustöðvum.
Fimleikarnir með búvöruverðið nú
þessa dagana em enn eitt dæmið, enn
ein staðfestingin á þvi að þetta kerfi er
orðið ónýtt.
Um síðustu mánaöamót munu hafa
veríö óseldar í landinu á þríöja þúsund
lestir af dilkakjöti og sláturtíð aö hefj-
ast. Góð ráð dýr. Hvað skyldi nú gera?
Jú, Tíminn, málgagn SlS, sagði lands-
lýð frá því í vikunni, sem leið. Landsút-
sala á kjöti, og bændur gefa neyt-
endum tíu krónur af hverju kjötkílói!
Af lækkuninni borga svo neytendur
sjálfir tiu krónur í auknum niður-
greiðslum. Vissulega er það góðra
gjalda vert að lækka verð á kjöti, en
ríkisstjóminni gengur þó ekki góð-
semin ein til með þessum aðgerðum.
Hér er enn einn visitöluleikurinn á
ferðinni, og þegar kjötútsölunni lýkur í
október, skellur svo á enn ein flóö-
bylgja hækkana.
Tíminn sagði fjálglega frá því eins
og áður sagði, að nú ætluðu bændur að
gefa neytendum tíu krónur af hverju
kjötkílói. En nú skulum við athuga,
hver er að gefa hver jum hvað. Á þessu
ári má áætla, aö íslenskir-skattgreiö-
endur borgi 225 milljónir króna í út-
flutningsuppbætur á íslenskar land-
búnaöarafurðir, að mestu dilkakjöt,
sem selt er í potta útlendinga. Þessi
greiðsla kemur frá íslenskum skatt-
greiðendum til að bændur fái fullt verð
eða því sem næst, miðað við innan-
landsmarkað. Ég minnist þess aldrei
aö hafa heyrt Timann komast þannig
að orði, að með þessum meðlags-
greiðslum væm neytendur að gefa
bændumfé.
Hver gefur
hverjum hvað?
Um síöastliðin mánaðamót voru til i
landinu um 2250 lestir af dilkakjöti.
Þetta kjöt hefur ekki tekist aö selja á
erlendum mörkuðum. Ef hins vegar
hefði tekist að selja þessar rúmlega
tvö þúsund lestir til útlanda má reikna
með, aö það heföi kostað ríkissjóð i út-
flutningsbótum 75—80 krónur á hvert
kíló. Með öömm orðum: Fyrir þessi
2250 tcnn hefði ríkissjóður þurft að
greiða í útflutningsuppbætur um 170
milljónir króna. Það fé hefði að sjálf-
sögðu komið beint úr vösum íslenskra
skattgreiöenda og bæst við þær 225
milljónir, sem væntanlega fara i út-
flutningsuppbætur í ár. Það er þvi rétt
aö tala ofur varlega um það, hver sé að
gefa hverjum hvaö.
Það sem gera þarf
Samtimis þvi, sem þetta er tilkynnt
er frá því greint, að nú eigi að fella
niður söluskatt af landbúnaðarvélum.
Og enn í sama mund tilkynna ráðherr-
arnir hver á fætur öðrum, að gagnvart
almenningi i landinu sé ekkert svig-
rúm til skattalækkana, þrátt fyrir lof-
orð stjórnarsáttmálans um skatta-
Eiður Guðnason
lækkanir, — lækkaðan tekjuskatt til
dæmis.
Enn er kmkkað í gamla kerfið. Það
er löngu ljóst í allra vitund, að sölu-
skattskerfiö er hriplekt og ónýtt. Stór-
ar fúlgur koma þar hvergi fram, og
neðanjarðarhagkerfið stendur nú með
meiri blóma en nokkru sinni fyrr.
Rikisstjórnin er enn við sama hey-
garðshomiö. Það er kmkkað í gamia
kerfið, en kerfinu ekki breytt. Hér ber
aHt að sama brunnl Engar raunveru-
legar breytingar, — aðeins lappaö upp
á þaðliðónýta kerfi, sem fyrir er.
Meöal þess sem við Alþýðuflokks-
menn lögöum til að gert yrði í landbún-
aöarmálum, þegar við vorum að ræða
stjómarmyndun í vor var eftirfarandi:
— Endurskoðun á fjárfestingarstyrkj-
um til landbúnaðar.
— Endurskoöun á skipan fram-
leiösluráðs landbúnaðaríns.
— Endurskoðun á niðurgreiðslukerf-
inu.
— Afnám útflutningsbóta í stiglækk-
andi áföngum.
— Endurskoðun verðmyndunarkerfis-
ins.
— Efling nýrra búgreina, fiskeldis,
loðdýraræktar og ylræktar.
— Afnám einkasölu Grænmetisversl-
unar landbúnaðaríns.
Þetta er meðal þess, sem gera þarf.
Ógöngustefna
Engum dylst, að nú árar illa í is-
lenskum landbúnaði vegna ótíðar í
sumar. En bændur hafa séö hann
svartan fýrr. Eins og landbúnaðar-
ráðherra komst réttilega að orði í
sumar í viötali við Ríkisútvarpið þá
em bændur atvinnurekendur. Eins og
aörir atvinnurekendur verða bændur
auðvitað aö taka áhættu og oft kannski
meiri áhættu en aörír i þeim hópi. Þeir
geta hins vegar ekki ætlast tii og ætlast
ekki til, að skattgreiðendur jafni hall-
ann á búrekstri þeirra á hverju ári.
Traustur landbúnaður er einn af
hornsteinum efnahagslifsins. Það er
okkur öllum ljóst. Landbúnaðarstefna
undanfarinna ára hefur hins vegar
Ieitt bændur og okkur öll í ógöngur. Nú
þarf að söðla um. Gamla kerfiö gengur
ekki lengur.
Eiður Guðnason,
alþingismaður.